کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

ثبت زردپره سرخاکستری در استان یزد

Record of Grey-headed Bunting in Yazd province

 

چکیده این ثبت

نام گونه: زردپره سرخاکستری Emberiza buchanani

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: کوه مسجد، یزد

استان: یزد

زمان پایش: 28 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای جعفر گرجی، ساناز گرجی و زهرا چقماقی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان یزد

Species: Grey-headed Bunting Emberiza buchanani

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Kuh Masjed

Province: Yazd

Date of observation: 17 May 2024

Observers: Jafar Gorhi, Sanaz Gorgi & Zahra Chaghmaghi

Remarks: The first record of this species for Yazd province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک درختی کوچک در کشف رود در اردیبهشت 1403

Record of Booted Warbler in Kashaf-Rud in May 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک درختی کوچک Iduna caligata

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: کشف رود

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 16 اردیبهشت 1403

پایشگران: سیدمهدی نقیبی

شناسایی‌کنندگان: درنا مجاب و هومن درودی و برایان اسمال

Species: Booted Warbler Iduna caligata

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kashaf-Rud

Province: Khorasan-e Razavi

Period of observations: 5 May 2024

Observers: Seyed Mahdi Naghibi

Identified by: Dorna Mojab, Houman Doroudi & Brian Small

 

ثبت سسک نیزار بزرگ در استان خراسان جنوبی

Record of Great Reed Warbler in Sourh Khorasan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک نیزار بزرگ Acrocephalus arundinaceus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: فردوس

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 16 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای حامد استواری

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده، کرامت حافظی، درنا مجاب، عبدالرحمن السرحان، آلان دین و هومن درودی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی.

Species: Great Reed Warbler Acrocephalus arundinaceus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Ferdows

Province: South Khorasan

Date of observation: 5 May 2024

Observers: Hamed Ostovari

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh, Keramat Hafezi, Dorna Mojab, Abdulrahman Al-Sirhan, Alan Dean & Houman Doroudi

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province.

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت چکاوک سهره ای شکم سیاه در هندیجان در اردیبهشت 1403

Record of Black-crowned Sparrow-Lark in Hendijan in May 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: چکاوک سهره‌ای شکم‌سیاه Eremopterix nigriceps

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 13 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقایان احمد محمدی و عاطف شعبانی

شناسایی‌کنندگان: مگنوس اولمن، اسکار کمبل، پر آلستروم، آرنود وان دِر بِرگ، پائول دونالد و کیلیان مولارنی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خوزستان

Species: Black-crowned Sparrow-Lark Eremopterix nigriceps

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Dates of observation: 2 May 2024

Observers: Ahmad Mohammadi & Atef Shabani

Identified by: Magnus Ullman, Oscar Campbell, Per Alstrom, Arnoud Van der Berg, Paul Donald & Killian Mullarney

Remarks: The first record of this species for Khuzestan province.

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت دارکوب سیاه در ساری در اردیبهشت 1403

Record of Black Woodpecker in Sari in May 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دارکوب سیاه Drycopos martius

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: ارتفاعات بولا، ساری

استان: مازندران

زمان پایش: اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای حامد شریفی

Species: Black Woodpecker Drycopos martius

No. of individuals: one individual

Place of observation: Bula heights, Sari

Province: Mazandaran

Dates of observation: May 2024

Observers: Hamed Sharifi

ثبت تلیله بلوطی در استان خراسان شمالی

Record of Curlew Sandpiper in North Khorasan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: تلیله بلوطی Calidris ferruginea

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: گلیل و سرانی

استان: خراسان شمالی

زمان پایش: 24 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای بابک قویدل نامانلو

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان شمالی

Species: Curlew Sandpiper Calidris ferruginea

No. of individuals: one individual

Place of observation: Golil & Sarani

Province: North Khorasan

Dates of observation: 13 May 2024

Observers: Babak Ghavidel-Namanlu

Remarks: The first record of this species for North Khorasan province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره سرسیاه در آویدر در اردیبهشت 1403

Record of Eurasian Bullfinch in Avidar in May 2024

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: سهره سرسیاه Pyrrhula pyrrhula

شمار پرنده: 4 فرد

زمان پایش: 21 اردیبهشت 1403

محل پایش: پیرامون دریاچه آویدر، نوشهر

استان: مازندران

پایشگران: آقای فردین نظیری

Species: Eurasian Bullfinch Pyrrhula pyrrhula

No. of individuals: 4 individuals

Place of observation: around Avidar lake, Nowshahr

Province: Mazandaran

Date of observation: 10 May 2024

Observers: Fardin Naziri

ثبت تلیله شکیل در استان خراسان شمالی

Record of Ruff in North Khorasan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: تلیله شکیل Calidris pugnax

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: گلیل و سرانی

استان: خراسان شمالی

زمان پایش: 16 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقایان بابک قویدل نامانلو و حسین جوهری

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان شمالی

Species: Ruff Calidris pugnax

No. of individuals: one individual

Place of observation: Golil & Sarani

Province: North Khorasan

Dates of observation: 5 May 2024

Observers: Babak Ghavidel-Namanlu & Hossein Jouhari

Remarks: The first record of this species for North Khorasan province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت بال لاکی در شاهرود در اردیبهشت 1403

Record of Bohemian Waxwing in Shahrud in May 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: بال‌لاکی Bombycilla garrulus

شمار پرنده: 50 فرد

محل پایش: ارتفاعات قطری، شاهرود

استان: سمنان

زمان پایش: 22 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای موسی مزینانیان

Species: Bohemian Waxwing Bombycilla garrulus

No. of individuals: 50 individuals

Place of observation: Qatari heights, Shahrud

Province: Semnan

Date of observation: 11 May 2024

Observers: Musa Mazinanian

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

سومین رکورد کشوری کلاغ ابلق آفریقایی (شکم سفید) در هندورابی در اردیبهشت 1403

Third national record of Pied Crow in Hendourabi in May 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کلاغ ابلق آفریقایی (شکم‌سفید) Corvus albus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: جزیره هندورابی

استان: هرمزگان

زمان پایش: 18 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای محمد هندورابی‌زاده

یادداشت: سومین رکورد این گونه برای ایران و استان هرمزگان.

Species: Pied Crow Corvus albus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hendourabi Island

Province: Hormozgan

Date of observation: 7 May 2024

Observers: Mohammad Hendourabizadeh

Remarks: The third record of this species for Iran and Hormozgan province.

ثبت جغد انبار در جلفا در اردیبهشت 1403

Record of Barn Owl in Jolfa in May 2024

 

چکیده این ثبت:

اهمیت گونه: افزیش جمعیت

گونه: جغد انبار Tyto alba

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: جلفا-ارس

استان: آذربایجان شرقی

زمان پایش: 20 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای علی حسینخانی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان آذربایجان شرقی

Type of important species: Population increase

Species: Barn Owl Tyto alba

No. of individuals: one individual

Place of observation: Jolfa-Aras

Province: East Azarbaijan

Period of observations: 9 May 2024

Observers: Ali Hosseinkhani

Remarks: The first record of this species for East Azarbaijan province

ثبت تلیله بلوطی در استان اصفهان

Record of Curlew Sandpiper in Esfahan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: تلیلۀ بلوطی Calidris ferruginea

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: تالاب گاوخونی

استان: اصفهان

زمان پایش: 21 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای امین اخوت و بانو بهار نفیسی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان اصفهان

Species: Curlew Sandpiper Calidris ferruginea

No. of individuals: One individual

Place of observation: Gav-Khouni wetland

Province: Esfahan

Date of observation: 10 May 2024

Observers: Amin Okhovvat & Bahar Nafisi

Remarks: The first record of this species for Esfahan province

ثبت سسک تالابی زیتونی در استان سیستان و بلوچستان

Record of Marsh Warbler in Sistan & Baluchestan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک تالابی زیتونی Acrocephalus palustris

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: زاهدان

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 18 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقایان امیرمهدی کیخا و حامد شهرکی

شناسایی‌کنندگان: هومن درودی، علی موسوی، محسن ملاح، حمید جباری، ابوالقاسم خالقی‌زاده و کرامت حافظی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان سیستان و بلوچستان

Species: Marsh Warbler Acrocephalus palustris

No. of individuals: One individual

Place of observation: Zahedan

Province: Sistan & Baluchestan province

Date of observation: 7 May 2024

Observers: AmirMahdi Keykha & Hamed Shahraki

Identified by: Houman Doroudi, Ali Mousavi, Mohsen Mallah, Hamid Jabbari, Abolghasem Khaleghizadeh & Keramat Hafezi

Remarks: The first record of this species in Sistan & Baluchestan province

 

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت سسک تالابی خاوری در سنندج در مرداد 1402

Record of Blyth’s Reed Warbler in Sanandaj in August 2023

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: سسک تالابی خاوری Acrocephalus dumetorum

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: سنندج

استان: کردستان

زمان پایش: 30 مرداد 1402

پایشگران: آقای شورش وهابی

شناسایی کنندگان: برایان اسمال، هومن درودی، آرش حبیبی، ابوالقاسم خالقی‌زاده و درنا مجاب

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان کردستان

Species: Blyth’s Reed Warbler Acrocephalus dumetorum

No. of individuals: one individual

Place of observation: Sanandaj

Province: Kordestan

Date of observation: 21 August 2023

Observers: Shoresh Vahabi

Identified by: Brian Small, Houman Doroudi, Arash Habibi, Abolghasem Khaleghizadeh & Dorna Mojab

Remarks: The first record of this species for Kordestan province

ثبت گونه‌های در حال افزایش ایران

Records of increasing species of Iran

ثبت سنگ چشم پیشانی سفید در پارک ملی صیدوا در اردیبهشت 1403

Record of Masked Shrike in Seidva National Park in May 2024

 

چکیده این ثبت:

اهمیت گونه: در حال افزایش

نام گونه: سنگ‌چشم پیشانی‌سفید Lanius nubicus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: پارک ملی صیدوا، مهدی‌شهر

استان: سمنان

زمان پایش: 15 اردیبهشت 1403

پایشگران: بانوان نگار موظف، فاطمه امیری‌کیا، مژده رخشان، مهدیه نوروزی و آقای احمد درویش

شناسایی‌کنندگان: آقای علی موسوی

Type of importance: Increasing

Species: Masked Shrike Lanius nubicus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Seidva, Mahdishahr

Province: Semnan

Date of observation: 4 May 2024

Observers: Negar Movazzaf, Fatemeh Amirikia, Mozhdeh Rakhshan, Mahdieh Nowrouzi & hmad Darvish

Identified by: Ali Musavi

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری دم دراز در تالش در اردیبهشت 1403

Record of Namaqua Dove in Talesh in April 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری دم‌دراز Oena capensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: جوکندان، تالش

استان: گیلان

زمان پایش: 10 اردیبهشت 1401

پایشگر: آقای فردین نظیری

Species: Namaqua Dove Oena capensis

No. of individuals: one Individual

Place of observation: Jowkandan, Talesh

Province: Gilan

Dates of observations: 29 April 2024

Observers: Fardin Naziri

ثبت سینه سرخ ایرانی در استان سیستان و بلوچستان

Record of White-throated Robin in Sistan & Baluchestan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سینه سرخ ایرانی Irania gutturalis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: زاهدان

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 13 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقایان محمدامین آتش‌پنجه و امیرمهدی کیخا

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان سیستان و بلوچستان

Species: White-throated Robin Irania gutturalis

No. of individuals: One individual

Place of observation: Zahedan

Province: Sistan & Baluchestan province

Date of observation: 2 May 2024

Observers: MohammadAmin AtashPanjeh & AmirMahdi Keykha

Remarks: The first record of this species in Sistan & Baluchestan province

ثبت دورگه زردپره سرسرخ و سرسیاه در شاهرود در اردیبهشت 1403

Record of hybrid Red-headed x Black-headed Bunting in Shahrud in May 2024

 

چکیدۀ این ثبت

گونه: دورگه زردپره سرسرخ و زردپره سرسیاه

نوع ناهنجاری: دورگه

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: مجن، شاهرود

استان: سمنان

زمان پایش: 18 اردیبهشت 1403

پایشگران: بانو مهشید حسینی و آقای علی امیری

یادداشت: دمگاه زرد و مربوط به زردپره سرسرخ و لکه قهوه‌ای پشت و لکه تیره گونه مربوط به زردپره سرسیاه است.

Species: Red-headed x Black-headed Bunting (Emberiza melanocephala x E. bruniceps)

Type of aberration: Hybrid

No of individuals: one individual

Place of observation: Mojn, Shahrud

Province: Semnan

Date of observation: 7 May 1403

Observers: Mahshid Hosseini & Ali Amiri

ثبت سسک سینه نواری در استان سیستان و بلوچستان

Record of Barred Warbler in Sistan & Baluchestan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک سینه‌نواری (سینه‌راه‌راه) Sylvia nisoria

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: زاهدان

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 18 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای امیرمهدی کیخا

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان سیستان و بلوچستان

Species: Barred Warbler Sylvia nisoria

No. of individuals: One individual

Place of observation: Zahedan

Province: Sistan & Baluchestan province

Date of observation: 7 May 2024

Observers: AmirMahdi Keykha

Remarks: The first record of this species in Sistan & Baluchestan province

ثبت سلیم شنی بزرگ در استان کرمان

Record of Greater Sand Plover in Kerman province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سلیم شنی بزرگ Charadrius leschenaultii

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: تصفیه فاضلاب کهنوج

استان: کرمان

زمان پایش: 1 مهر 1400

پایشگران: آقایان حسین وزیری، اسماعیل دهقانی و محمد سالاری

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان کرمان

Species: Greater Sand Plover Charadrius leschenaultii

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kahnuj wastewater plant

Province: Kerman

Date of observation: 23 September 2021

Observers: Hossein Vaziri, Esmaeil Dehghani & Mohammad Salari

Remarks: The first record of this species for Kerman province

ثبت بادخورک دودی در استان کرمان

Record of Pallid Swift in Kerman province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: بادخورک دودی Apus pallidus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: کهنوج

استان: کرمان

زمان پایش: 11 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقایان حسین وزیری، سعید محمودی، محمد درویشی و اسماعیل دهقانی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان کرمان

Species: Pallid Swift Apus pallidus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kahnuj

Province: Kerman

Date of observation: 30 April 2024

Observers: Hossein Vaziri, Saeed Mahmoudi, Mohammad Darvishi & Esmaeil Dehghani

Remarks: The first record of this species for Kerman province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری دم دراز در طبس در خرداد 1402

Record of Namaqua Dove in Tabas in June 2023

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری دم‌دراز Oena capensis

شمار پرنده: یک نر

مکان پایش: روستای اصفهک، طبس

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 16 خرداد 1402

پایشگران: آقای علیرضا سالاری

Species: Namaqua Dove Oena capensis

No. of individuals: one male

Place of observation: Esfahak village, Tabas

Province: South Khorasan

Dates of observations: 6 June 2023

Observers: Alireza Salari

 

تغییر نام سسک سینه راه راه به سسک سینه نواری

Persian name of Barred Warbler

 

به آگاهی می‌رساند که در مردادماه 1401، دربارۀ جایگزینی نام کنونی «سسک سینه‌راه‌راه» با نام «سسک نواری» (Barred Warbler) برای هماهنگی بیشتر بین نام‌های فارسی و انگلیسی نظرخواهی انجام شد و با توجه به رای نیاوردن اولویت نام «سسک نواری»، این نام تنها به عنوان نام دوم افزوده شد.

اکنون با در نظر گرفتن رواج نام پیشین، پیشنهاد شد تا برای تغییر آرام در نام فارسی این گونه، برای سازگاری ذهن کاربران بین دو نام پیشین و کنونی، با حفظ واژۀ اول (یعنی «سینه») در نام ترکیبی این گونه، نام فارسی این گونه از «سسک سینه‌راه‌راه» به «سسک سینه‌نواری» تبدیل شود.

نیاز به توضیح است که، درباره کاربرد دو واژۀ «راه‌راه» و «نوار» در نام‌های پرندگان، واژۀ «راه‌راه» معمولا برای واژه‌های انگلیسی Striated، Streaked، و Striolated به کار می‌رود و واژۀ «نوار» برای واژه‌های Banded و Barred به کار می‌رود که Band برای نوارهای پهن و Bar برای نوارهای نازک به کار می رود (حتی در کاربرد برای بخش‌های بدن پرندگان مانند نوار بالی = Wing bar).
همچنین برای واژه‌های انگلیسی Striped و Fasciated هر دو واژۀ «نوار» (در حالت مفرد) و واژۀ «راه‌راه» (در حالت جمع) به کار می‌روند. برای واژۀ Streaked نیز هم از واژۀ «رگه‌دار» (دقیق‌تر) و هم از واژۀ «راه‌راه» (عمومی‌تر) استفاده می شود.

 

بر این اساس، در یک تعریف ساده و کلی، راه‌راه برای خط‌ها و نوارهای عمودی و نوار برای  خط‌ها و نوارهای افقی و عرضی در بدن پرندگان استفاده می‌شود. دلیل اصلی گزینش نام پیشنهادی «سسک سینه‌نواری»، بر اساس توضیح بالا بوده است.

 

بدین ترتیب، پس از رای موافق اکثریت رای‌دهندگان در کمیته ثبت پرندگان،

ازین پس نام این گونه همراه با تغییر نام سردۀ آن به شکل زیر نوشته خواهد شد:

 

سسک سینه‌نواری (سینه‌راه‌راه)

Barred Warbler

Curruca nisoria

*****

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت گنجشک رودخانه ای سیستانی در کهنوج در اردیبهشت 1403

Record of Sistan Scrub Sparrow in Kahnuj in May 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: گنجشک رودخانه‌ای سیستانی Passer maobiticus yatii

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: روستای گهرک، کهنوج

استان: کرمان

زمان پایش: 13 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقایان حسین وزیری، سعید محمودی، اسماعیل دهقانی، محمد درویشی و حسن سابکی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه و زیرگونه از استان کرمان

Species: Sistan Scrub Sparrow Passer maobiticus yatii

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Gahrak village, Zabol

Province: Kerman

Dates of observation: 2 May 2024

Observers: Hossein Vaziri, Saeed Mahmoudi, Esmaeil Dehghani, Mohammad Darvishi & Hasan Sabaki

Remarks: The first record of this species and subspecies from Kerman province.

ثبت سسک چشم سفید شرقی در استان قم

Record of Eastern Orphean Warbler in Qom province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک چشم‌سفید شرقی Curruca crassirostris

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: پلنگ دره، قم

استان: قم

زمان پایش: 29 فروردین 1403

پایشگران: آقایان موسی مزینانیان و سعید نصرتی

شناسایی‌کنندگان: مگنوس اولمن، ریچارد پورتر، آلان دین، هومن درودی، برایان اسمال و شاهو دربندی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان قم

Species: Eastern Orphean Warbler Curruca crassirostris

No. of individuals: one individual

Place of observation: Palang Darreh, Qom

Province: Qom

Dates of observations: 17 April 2024

Observers: Musa Mazinanian & Saeed Nosrati

Identified by: Magnus Ullman, Richard Porter, Alan Dean, Houman Doroudi, Brian Small & Shahoo Drabandi

Remarks: The first record of this species for Qom province.

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک ملخی در سنندج در اردیبهشت 1403

Record of Common Grasshopper Warbler in Sanandaj in April 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک ملخی Locustella naevia

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: سنندج

استان: کردستان

زمان پایش: 11 اردیبهشت 1400

پایشگر: آقای شورش وهابی

Species: Common Grasshopper Warbler Locustella naevia

No. of individuals: one individual

Place of observation: Sanandaj

Province: Kordestan

Period of observations: 30 April 2024

Observer: Shoresh Vahabi

ثبت ریخت تیره از سنقر تالابی غربی در قم در اردیبهشت 1403

Record of dark morph of Western Marsh Harrier in Qom in April 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سنقر تالابی غربی Circus aeruginosus

نوع پوشش: ریخت تیره

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: رود شور، قم

استان: قم

زمان پایش: 5 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقایان سعید نصرتی و موسی مزینانیان

Species: Western Marsh Harrier Circus aeruginosus

Type of aberration: Dark morph

No. of individuals: One Individual

Place of observation: Rud-e Shur, Qom

Province: Qom

Date of observation: 24 April 2024

Observers: Saeed Nosrati & Musa Mazinanian

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت طرلان (شهباز) در قم در اسفند 1402

Record of Northern Goshawk in Qom in March 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: طرلان (شهباز) Accipiter gentilis

شمار پرنده: یک فرد بالغ

محل پایش: پلنگ‌دره، قم

استان: قم

زمان پایش: 10 آذر 1402

پایشگران: آقایان سعید نصرتی و موسی مزینانیان

شناسایی‌کنندگان: امیرمهدی کیخا، درنا مجاب، یان هریسون، دیک نول، دیک فورسمن، پراساد گنپول، آرش حبیبی آزاد، هومن درودی و شاهو دربندی

Species: Northern Goshawk Accipiter gentilis

No. of individuals: One individual

Place of observation: Palang-Darreh, Qom

Province: Qom

Dates of observation: 1 December 2023

Observers: Saeed Nosrati & Musa Mazinanian

Identified by: AmirMahdi Keykha, Dorna Mojab, Ian Harrison, Dick Newell, Dick Forsman, Prasad Ganpule, Arash Habibi-Azad, Houman Doroudi & Shahoo Darbandi

 

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کبوتردریایی ایرانی در جاسک در اردیبهشت 1403

Record of Persian Shearwater in Jask in April 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کبوتردریایی ایرانی Puffinus persicus

شمار پرنده: 30 فرد

مکان پایش: جاسک

استان: هرمزگان

زمان پایش: 7 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای حسین بارآزرده

Species: Persian Shearwater Puffinus persicus

No. of individuals: 30 individuals

Place of observation: Jask

Province: Hormozgan

Date of observation: 26 April 2024

Observers: Hossein BarAzordeh

ثبت چک ابلق در استان البرز

Record of Pied Bush Chat in Alborz province

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: چَک ابلق Saxicola caprata

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: تالاب صالحیه (قارپوزآباد)

استان: البرز

زمان پایش: 9 اردیبهشت 1403

پایشگران: حمید مهرپرور و محمد فلاح‌نژاد

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان البرز

Species: Pied Bush Chat Saxicola caprata

No. of individuals: One individual

Place of observation: Salehieh wetland (Gharpouz-Abad)

Province: Alborz

Dates of observation: 28 April 2024

Observers: Hamid Mehrparavar & Mohammad Fallahnezhad

ثبت سسک درختی هندی در استان بوشهر

Record of Sykes’s Warbler in Bushehr province

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: سسک درختی هندی Iduna rama

شمار پرنده: 3 فرد

مکان پایش: بوشهر

استان: بوشهر

زمان پایش: 29 فروردین و 2 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای مهدی نقیبی و بانو سپیده مورچگانی

یادداشت: نخستین ثبت گونه‌ای برای استان بوشهر

Species: Sykes’s Warbler Iduna rama

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Bushehr

Province: Bushehr

Date of observation: 17 and 21 April 2024

Observers: Seyed Mahdi Naghibi & Sepideh Mourchegani

Remarks: The first record of this species for Bushehr province

ثبت سنگ چشم پیشانی سفید در استان خراسان رضوی

Record of Masked Shrike in Khorasan-e Razavi province

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: سنگ‌چشم پیشانی‌سفید Lanius nubicus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: قیاس‌آباد، مشهد

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 7 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقای علی امیری و بانو مهشید حسینی

شناسایی‌کنندگان: آقایان مهدی نقیبی و علی مهدوی

یادداشت: نخستین ثبت گونه‌ای برای استان خراسان رضوی

Species: Masked Shrike Lanius nubicus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Ghiasabad, Mashhad

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 26 April 2024

Observers: Ali Amiri & Mahshid Hoseini

Identified by: Seyed Mahdi Naghibi & Ali Mahdavi

Remarks: The first record of this species for Khorasan-e Razavi province

ثبت باقرقره شکم بلوطی در استان کرمان

Record of Chestnut-bellied Sandgrouse in Kerman province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: باقرقره شکم‌بلوطی  Pterocles exustus

شمار پرنده:2 فرد

مکان پایش: روستای چاه‌ریگان، کهنوج

استان: کرمان

زمان پایش: 30 فروردین 1403

پایشگران: آقایان حسین وزیری، اسماعیل دهقانی و میثم عباسی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان کرمان

Species: Chestnut-bellied Sandgrouse Pterocles exustus

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Chah-Rigan village, Kahnuj

Province: Kerman

Date of observation: 18 April 2024

Observers: Hossein Vaziri, Esmaeil Dehghani & Meysam Abbasi

Remarks: The first record of this species for Kerman province

ثبت مهاجرت گونه‌ها

Records of migration of species

ثبت نخستین روز رسیدن دارکوب قهوه ای به زاهدان در اردیبهشت 1403

Record of arrival date of Eurasian Wryneck to Zahedan in April 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دارکوب قهوه‌ای Jynx torquilla

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: شهر زاهدان

استان: سیستان و بلوچستان

دوره پایش: 27 فروردین تا 2 اردیبهشت 1403

نخستین روز رسیدن: 2 اردیبهشت 1403

پایشگران: آقایان امیرمهدی کیخا و محمدامین آتش‌پنجه

Species: Eurasian Wryneck Jynx torquilla

No. of individuals: one individual

Monitoring place: Zahedan city

Province: Sistan & Baluchestan

Monitoring period: 15-21 April 2024

Arrival date: 2 April 2024

Observers: AmirMahdi Keykha & MohammadAmin AtashPanjeh

گزینش نام فارسی توکای طلایی

Persian name of White’s Thrush

 

به تازگی، گونه جدیدی از توکاها از طبس ثبت و به فهرست پرندگان ایران افزوده شد.

White’s Thrush

Zoothera aurea

توضیح زیر به چگونگی گزینش نام فارسی این گونه می‌پردازد.

نام انگلیسی این گونه برای یادبود دانشمند طبیعت‌شناس انگلیسی گیلبرت وایت، نام‌گذاری شده است. برای گزینش نام فارسی این گونه، ابتدا نام‌های توکای سفید برای هماهنگی نام انگلیسی و معنی آن به فارسی در نظر گرفته شد. سپس این گزینه به توکای شکم‌سفید تغییر کرد.

واژۀ لاتین aurea در نام علمی این گونه به معنی طلایی است. در عین حال، نام انگلیسی دوم برای این گونه

Golden Thrush

است. بنابر این، گزینۀ دوم پیشنهادی، نام «توکای طلایی» بود. البته نام طلایی در زبان‌هایی مانند آلمانی و سوئدی به عنوان اصلی رایج است.

همچنین، نام ترکیبی توکای سفیدوطلایی (مانند شیوه رایج کاربرد رنگ‌ها در نام‌گذاری انگلیسی پرندگان) نیز برای بیان دقیق دو رنگ زیرتنه سفید و روتنه طلایی، به عنوان گزینه سوم در نظر گرفته شد.

افزون بر اینها، نام «توکای وایت» به عنوان نام آوانگاری‌شدۀ نام دانشمند در نام انگلیسی این گونه به عنوان گزینه پیشنهادی چهارم در نظر گرفته شد.

 

در میان، چهار گزینه یادشده، گزینه «توکای طلایی» دارای تعداد رای بیشتری بود.

 

نیاز به یادآوری است که در گذشته «توکای شکم‌سفید» در همین سرده، خود گبه عنوان ونه مستقل دیگری شناخته می‌شد که اکنون به دو گونه زیر تقسیم شده است:

Makira Thrush,  Zoothera margaretae

Guadalcanal Thrush, Zoothera turipavae

بنابر این، کاربرد نام «توکای شکم‌سفید» ضمن داشتن رای کمتر، از لحاظ نامگذاری نیز دارای کمی اشکال بود.

 

بر این اساس، نام پیشنهادی توکای طلایی با رای اکثریت اعضای کمیته ثبت پرندگان ایران پذیرفته، اعلام و به فهرست پرندگان ایران افزوده شد.

-----

گزینش نام فارسی عمومی گلوبادکنک

Persian name of Frigatebird

 

به تازگی، گونه جدیدی از پرندگان در برای نخستین بار از ایران ثبت و به فهرست پرندگان ایران افزوده شد.

Lesser Frigatebird

Fregata ariel

توضیح زیر به چگونگی گزینش نام فارسی این گونه می‌پردازد.

گروه Frigatebirds دارای پنج گونه است که همۀ آنها دارای کیسه گلویی رنگی  هستند که در نرها به طور مشخص و قرمزرنگ دیده می‌شود و گلو و بخشی از سینه را می‌پوشاند. آنها در زمان رقابت‌های تولیدمثلی این کیسه گلویی را باد کرده و برای جلب ماده‌ها به نمایش جنسی می‌پردازند. به همین دلیل، می‌توان از دو نام «سینه‌بادکنک» یا «گلوبادکنک» استفاده کرد.

همچنین اگر بخواهیم نام انگلیسی این گروه را ترجمه کنیم، ترجمۀ Frigate به معنی «ناوچه» و ترجمۀ Frigatebird نامی مانند «ناوچه‌مرغ» خواهد بود.

با توجه به توضیح کوتاه بالا، سه نام زیر برای گزینش نام فارسی این گروه از پرندگان به نظرخواهی گذاشته شدند:

1. سینه‌بادکنک
2. گلوبادکنک
3. ناوچه‌مرغ

بر این اساس، نام پیشنهادی گلوبادکنک با موافقت اعضای کمیته ثبت پرندگان ایران پذیرفته، اعلام و به فهرست پرندگان ایران افزوده شد.

 

-----

 

ثبت حواصیل هندی در استان قم

Record of Indian Pond Heron in Qom province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: حواصیل هندی Ardeola grayii

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب مرّه

استان: قم

زمان پایش: 24 مرداد 1401

پایشگران: آقای سعید نصرتی

شناسایی‌کنندگان: سعید نصرتی، عبدالرحمن السرحان، اسکار کمبل، بهروز بهروزی‌راد، هومن درودی، یان هریسون، ابوالقاسم خالقی‌زاده و درنا مجاب

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان قم

Species: Indian Pond Heron Ardeola grayii

No. of individuals: one individual

Place of observation: Morreh Wetland, Qom

Province: Qom

Dates of observations: 15 August 2022

Observers: Saeed Nosrati

Identified by: Saeed Nosrati, AbdulRahman Al-Sirhan, Oscar Campbell, Behrouz BehrouziRad, Houman Doroudi, Ian Harrison, Abolghasem Khaleghizadeh & Dorna Mojab

Remarks: The first record of this species for Qom province.

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

نخستین رکورد کشوری توکای طلایی در طبس در آبان 1400

First national record of White’s Thrush in Tabas in November 2021

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: توکای طلایی Zoothera aurea

شمار پرنده: یک فرد مرده

محل پایش: روستای ماودر، طبس

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 19 آبان 1400

پایشگران: بانوان رضوانه یعقوبی و راضیه یعقوبی

گزارشگر: آقای علیرضا سالاری

یادداشت: این پرنده در حالت مرده در یک باغ شخصی یافت شد. نخستین رکورد موثق این گونه از ایران و نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی.

Species: White’s Thrush Zoothera aurea

No. of individuals: one individual dead

Date of observation: 10 November 2021

Place of observation: Mawdar village, Tabas

Province: South Khorasan

Observers: Rezvaneh Yaghubi & Razieh Yaghubi

Reporter: Abdolreza Salari

Remarks: It was found dead on the floor of a private garden. The first record of this species from Iran and first record for South Khorasan province.

 

تغییر سرده برخی از گونه‌های سرده Sylvia به Curruca

Change of some species of genus Sylvia to Curruca

 

بر اساس تغییر انجام‌شده دربارۀ رده بندی سسک‌ها، اکنون سرده Curruca از سردۀ Sylvia جدا شده است. این تغییر از نسخه 10.2 در فهرست پرندگان آی.او.سی رخ داده است و سپس فهرست پرندگان کلمنتس نیز پذیرفته شد.

 

این تغییر به پیروی از چند منبع پرنده‌شناسی انجام شده است (Voelker & Light 2011; Dickinson & Christidis 2014; Cai et al.2018).

 

گونه‌هایی که در فهرست پرندگان ایران تحت تاثیر این تغییر قرار می‌گیرند، شامل سسک‌های پیشین سردۀ Sylvia به‌جز دو گونه سسک باغی و سسک سرسیاه است. فهرست گونه کنونی پرندگان ایران در سردۀ Curruca عبارتند از:

 

سسک سینه‌نواری (سینه‌راه‌راه)

Barred Warbler

Curruca nisoria

 

سسک گلوسفید کوچک

Lesser Whitethroat

Curruca curruca

 

سسک گلوسفید بزرگ

Common Whitethroat

Curruca communis

 

سسک چشم‌سفید شرقی

Eastern Orphean Warbler

Curruca crassirostris

 

سسک چشم‌سفید غربی

Western Orphean Warbler

Curruca hortensis

 

سسک بیابانی آسیایی

Asian Desert Warbler

Curruca nana

 

سسک سردودی

Menetries's Warbler

Curruca mystacea

 

سسک گلوسیاه

Rüppell's Warbler

Curruca ruppeli

 

منابع

Gill, F & D Donsker (Eds). 2020. IOC World Bird List (v 10.2)

 

Voelker, G & JE Light, 2011. Palaeoclimatic events, dispersal and migratory losses along the Afro‐European axis as drivers of biogeographic distribution in Sylvia warblers. BMC Evolutionary Biology, 11 (163): 1-13.

 

Dickinson EC & L Christidis (Eds). 2014. The Howard & Moore Complete Checklist of Birds of the World. 4^th Edition, Volume 2 Passerines. Aves Press, Eastbourne, U.K.

 

Cai T, A Cibois, P Alström, RGMoyle, JD Kennedy, S Shao, R Zhang, M Irestedt, PGP Ericson, M Gelang, Y Que, F Lei, J Fjeldså. 2018. Near-complete phylogeny and taxonomic revision of the world’s babbler (Aves: Passeriformes). Molecular Phylogenetics and Evolution. doi: https://doi.org/10.1016/j.ympev.2018.10.010.

*****

ثبت سسک گلوسفید کوچک در استان قم

Record of Lesser Whitethroat in Qom province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک گلوسفید کوچک Sylvia curruca

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: بوستان علوی، قم

استان: قم

زمان پایش: 1 اردیبهشت 1402

پایشگران: آقایان موسی مزینانیان و سعید نصرتی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان قم

Species: Lesser Whitethroat Sylvia curruca

No. of individuals: one individual

Place of observation: Alavi park, Qom

Province: Qom

Dates of observations: 21 April 2023

Observers: Musa Mazinanian & Saeed Nosrati

Remarks: The first record of this species for Qom province.