کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

پنجمین رکورد کشوری دال هیمالیایی در هزارمسجد در شهریور 1401

Fifth national record of Himalayan Vulture in Hezar-Masjed in September 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دال هیمالیایی Gyps himalayensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: هزارمسجد

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 21 شهریور 1401

پایشگران: آقایان علی مهدوی، احسان اردکانیان، جاهد مومن و رضا مجذوبی

شناسایی‌کنندگان: آقایان احسان طالبی، علی موسوی، مرتضی کشاورز، بشیر شریف‌نیا، محمدرضا کشفی، علی مهدوی، احسان اردکانیان، محمدجواد پرستگاری، محمد سفرنگ، حمید جباری، رضا علی‌اصل، سید بابک موسوی، کرامت حافظی، ابوالقاسم خالقی‌زاده، درنا مجاب، کریس بودن و دیک فورسمن

یادداشت: پنجمین رکورد این گونه برای ایران و نخستین رکورد این گونه برای استان خراسان رضوی

Species: Himalayan Vulture Gyps himalayensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hezar-Masjed

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 12 September 2022

Observers: Ali Mahdavi, Ehsan Ardakanian, Jahed Momen & Reza Majzoobi

Identified by: Ehsan Talebi, Ali Mousavi, Morteza Keshavarz, Bashir Sharifnia, MohammadReza Kashfi, Ali Mahdavi, Ehsan Ardakanian, MohammadJavad Parastegari, Mohammad Safrang, Hamid Jabbari, Reza AliAsl, Seyed Babak Musavi, Keramat Hafezi, Abolghasem Khaleghizadeh, Dorna Mojab, Chros Bopwden & Dick Forsmann

Remarks: The fifth record of this species for Iran and the first record of this species for Khorasan-e Razavi province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سلیم طلایی خاوری در زاغمرز در اردیبهشت 1401

Record of Pacific Golden Plover in Zaghmarz in May 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سلیم طلایی خاوری Pluvialis fulva

شمار پرنده: 28 فرد

محل پایش: زاغمرز

استان: مازندران

زمان پایش: 25 اردیبهشت 1401

پایشگران: آقایان فریدون قرائی و پدرام خلیلی

شناسایی‌کنندگان: پدرام خلیلی، احسان طالبی، حمید جباری، درنا مجاب و ابوالقاسم خالقی‌زاده

Species: Pacific Golden Plover Pluvialis fulva

No. of individuals: 28 individuals

Place of observation: Zaghmarz

Province: Mazandaran

Date of observation: 15 May 2022

Observers: Fereydun Gharaei & Pedram Khalili

Identified by: Pedram Khalili, Ehsan Talebi, Hamid Jabbari, Dorna Mojab & Abolghasem Khaleghizadeh

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کاکایی مدیترانه ای در سد حسنلو در مرداد 1401

Record of Mediterranean Gull in Hasanlu dam in August 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کاکایی مدیترانه‌ای Ichthyaetus melanocephalus

شمار پرنده: 7 فرد

محل پایش: سد حسنلو، نقده

استان: آذربایجان غربی

زمان پایش: 15 تیر 1401

پایشگر: آقای عزیز عذار

شناسایی‌کنندگان: آقایان عزیز عذار و حمید جباری

Species: Mediterranean Gull Ichthyaetus melanocephalus

No. of individuals: 7 individuals

Place of observation: Hasanlu dam, Naghadeh

Province: West Azarbaijan

Date of observation: 6 August 2022

Observers: Aziz Ozar

Identified by: Aziz Ozar & Hamid Jabbari

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کاکایی مدیترانه ای در سد حسنلو در تیر 1401

Record of Mediterranean Gull in Hasanlu dam in July 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کاکایی مدیترانه‌ای Ichthyaetus melanocephalus

شمار پرنده: 3 فرد

محل پایش: سد حسنلو، نقده

استان: آذربایجان غربی

زمان پایش: 30 تیر 1401

پایشگر: آقای عزیز عذار

شناسایی‌کنندگان: آقایان عزیز عذار و حمید جباری

Species: Mediterranean Gull Ichthyaetus melanocephalus

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Hasanlu dam, Naghadeh

Province: West Azarbaijan

Date of observation: 21 July 2022

Observers: Aziz Ozar

Identified by: Aziz Ozar & Hamid Jabbari

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سلیم سینه بلوطی در هندیجان در شهریور 1401

Record of Caspian Plover in Hendijan in September 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سلیم سینه‌بلوطی Charadrius asiaticus

شمار پرنده: 3 فرد

مکان پایش: هندیجان

زمان پایش: 28 شهریور 1401

استان: خوزستان

پایشگران: آقای احمد محمدی

Species: Caspian Plover Charadrius asiaticus

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Hendijan

Dates of observation: 19 September 2022

Province: Khuzestan

Observers: Ahmad Mohammadi

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک چیف چاف کوهی در بمپور در فروردین 1401

Record of Mountain Chiffchaff in Bampur in March 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک چیف‌چاف کوهی Phylloscopus sindianus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: بمپور

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 2 فروردین 1401

پایشگران: ابراهیم شکوهی، ندا مهدوی و پدرام خلیلی

شناسایی‌کنندگان: پدرام خلیلی، محسن ملاح، حمید جباری، آرش حبیبی آزاد، ابوالقاسم خالقی‌زاده، آلان دین و مگنوس اولمن

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان سیستان و بلوچستان

Species: Mountain Chiffchaff Phylloscopus sindianus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Bampur

Province: Sistan & Baluchestan

Date of observation: 22 Mrch 2022

Observers: Ebrahim Shokuhi, Neda Mahdavi & Pedram Khalili

Identified by: Pedram Khalili, Mohsen Mallah, Hamid Jabbari, Arash Habibi-Azad, Abolghasem Khaleghizadeh, Alan Dean & Magnus Ullman

Remarks: The first record of this species for Sistan & Baluchestan province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت گلاریول بال سیاه در گندمان در شهریور 1401

Record of Black-winged Pratincole in Gandoman in September 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: گلاریول بال‌سیاه Glareola nordmanni

شمار پرنده: 5 فرد

مکان پایش: تالاب گندمان

استان: چهارمحال و بختیاری

زمان پایش: 23 شهریور 1401

پایشگران: آقای روح اله عسگری

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان چهارمحال و بختیاری

Species: Black-winged Pratincole Glareola nordmanni

No. of individuals: 5 individuals

Place of observation: Gandoman wetland

Province: Chahr-Mahal & Bakhtiari

Period of observations: 14 September 2022

Birdwatchers: Ruhollah Asgari

Remarks: The first record of this species for Chahr-Mahal & Bakhtiari province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of Scarce birds of Iran

ثبت طاووسک سینه سفید در بندر خمیر در شهریور 1401

Record of White-breasted Waterhen in Bandar-e Khamir in September 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: طاووسک سینه‌سفید Amaurornis phoenicurus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: خور خوران، بندر خمیر

استان: هرمزگان

زمان پایش: 25 شهریور 1401

پایشگران: آقای محمد محمدی

Species: White-breasted Waterhen Amaurornis phoenicurus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Khur-e Khuran, Bandar-e Khamir

Province: Hormozgan

Dates of observation: 16 September 2022

Observers: Mohammad Mohammadi

توضیح چسبیده بودن نام چکچک

Persian name of Wheatear

یکی از نام‌های رایج از پرندگان ایران، "چکچک" است. گاهی فارسی‌زبانان کاربرد برای شیوه نوشتن درست این نام دچار سردرگمی می‌شوند که آیا این را به شکل چسبیده (چکچک) بنویسند یا با نیم‌فاصله (چک‌چک).

نخست باید یادآور شد که بر اساس دستور زبان فارسی، واژه‌هایی که دو بخش تکراری داشته باشند، با نیم‌فاصله در کنار هم آورده می‌شوند. در این مورد خاص، باید یادآور شد که در زبان فارسی، "چِک‌چِک" با نیم‌فاصله یک واژه با تلفظ کسره برای باران به کار می‌رود و یا به معنی قطره‌قطره است، اما "چکچک" یک نام خاص، به شکل به‌هم چسبیده و با تلفظ فتحه است.

همچنین در منابع گوناگون پرندگان ایران، نام "چکچک" تاکنون به شکل به‌هم چسبیده به کاررفته است (اسکات و همکاران 1354، ادهمی، 1384، اسکات و ادهمی، 2006، منصوری، 1379، 1387، 1393، کابلی و همکاران 1395، مبصر 1395).

بنابر این، شکل درست و رایج این نام، به شکل به‌هم‌چسبیده یعنی "چکچک" است.

منابع

ادهمی، علی (1384). دانشنامه پرندگان، کلیات و اقلیم‌شناسی. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، 201 ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران، سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای صحرایی پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 500 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Scott D.A. & Adhami A. 2006. An updated checklist of the birds of Iran. Podoces 1(1/2): 1–16.

*****

ثبت دودوک در استان فارس

Record of Cream-coloured Coursor in Fars province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دودوک Cursorius cursor

شمار پرنده: 8 فرد

مکان پایش: فسارود، داراب

استان: فارس

زمان پایش: 18 شهریور 1401

پایشگران: آقایان پوریا پورشهید و کمال مظاهری

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان فارس

Species: Cream-coloured Coursor Cursorius cursor

No. of individuals: 8 individuals

Place of observation: FasaRud, Darab

Province: Fars

Period of observations: 9 September 2022

Observers: Poorya Poorshahid & Kamal Mazaheri

Remarks: The first record of this species for Fars province

ثبت عقاب ماهیگیر در استان قم

Record of Osprey in Qom province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: عقاب ماهیگیر Pandion haliaetus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: سایت البرز، قم

استان: قم

زمان پایش: 17 شهریور 1401

پایشگران: آقای سعید نصرتی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان قم

Species: Osprey Pandion haliaetus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Alborz site, Qom

Province: Qom

Period of observations: 8 September 2022

Observers: Saeed Nosrati

Remarks: The first record of this species for Qom province

ثبت سسک سبز بیدی در استان خوزستان

Record of Green Warbler in Khuzestan province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک سبز بیدی Phylloscopus nitidus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: دانشگاه شهید چمران، اهواز

استان: خوزستان

زمان پایش: 14 شهریور 1401

پایشگران: اقای کرامت حافظی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خوزستان

Species: Green Warbler Phylloscopus nitidus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Shahid Chamran University, Ahwaz

Province: Khuzestan

Date of observation: 5 September 2022

Observers: Keamat Hafezi

Remarks: The first record of this species for Khuzestan province

ثبت سسک درختی بزرگ در استان مرکزی

Record of Upcher’s Warbler in Markazi province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک درختی بزرگ Hippolais languida

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: میقان

استان: مرکزی

زمان پایش: 21 مرداد 1401

پایشگر: آقای عمران حاجیان

شناسایی‌کنندگان: حمید جباری، آرش حبیبی آزاد، ابولقاسم خالقی‌زاده، محسن ملاح، رضا علی‌اصل و کرامت حافظی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان مرکزی. از شیوه حرکت دم این پرنده نیز فیلم‌برداری شد.

Species: Upcher’s Warbler Hippolais languida

No. of individuals: one individual

Place of observation: Meyghan

Province: Markazi

Date of observation: 12 August 2022

Observer: Emran Hajian

Identified by: Hamid Jabbari, Arash Habibi-Azad, Abolghasem Khaleghizadeh, Mohsen Mallah, Reza AliAsl & Keramat Hafezi

Remarks: The first record of this species for Markazi province. Its tail movement was recorded.

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت باکلان گلوسیاه در جزیره کیش در شهریور 1401

Record of Socotra Cormorant on Kish Island in August 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: باکلان گلوسیاه Phalacrocorax nigrogularis

شمار پرنده: 3 فرد

مکان پایش: جزیره کیش

استان: هرمزگان

زمان پایش: 4 شهریور 1401

پایشگران: بانو زهرا قیامی و آقای ابوالفضل مجیدی

Species: Socotra Cormorant Phalacrocorax nigrogularis

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Kish Island

Province: Hormozgan

Dates of observation: 26 August 2022

Observers: Zahra Ghiami & Abolfazl Majidi

ثبت چکچک ایرانی در استان کردستان

Record of Persian Wheatear in Kordestan province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: چکچک ایرانی Oenanthe chrysopygia

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: قم چغای، بیجار

استان: کردستان

زمان پایش: 18 اردیبهشت 1399

پایشگران: آقای سعدی حسینی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان کردستان

Species: Persian Wheatear Oenanthe chrysopygia

No. of individuals: one individual

Place of observation: Qom-Choghay, Bijar

Province: Kordestan

Date of observation: 7 May 2020

Observers: Sa’di Hosseini

Remarks: The first record of this species for Kordestan province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کبک چیل در سهند در شهریور 1401

Record of Grey Partridge in Sahand in September 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کبک چیل Perdix perdix

شمار پرنده: 10 فرد

محل پایش: منطقه حفاظت شده سهند

استان: آذربایجان شرقی

زمان پایش: 11 شهریور 1401

پایشگران: آقایان صمد ایرانی و ستار شیری

Species: Grey Partridge Perdix perdix

No. of individuals: 6 individuals

Place of observation: Sahand protected area

Province: East Azarbaijan

Dates of observations: 2 September 2022

Observers: Samad Irani & Sattar Shiri

ثبت سنگ گردان در استان ایلام

Record of Rudy Turnstone in Ilam province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سنگ‌گردان Arenaria interpres

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: ایوان

زمان پایش: 28 مرداد 1401

پایشگران: آقای سیدحسین سعیدی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان ایلام

Species: Rudy Turnstone Arenaria interpres

No. of individuals: one individual

Place of observation: Ivan

Date of observation: 19 August 2022

Observers: Seyed Hossein Saeedi

Remarks: The first record of this species for Ilam province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کبک چیل در الموت در مرداد  1401

Record of Grey Partridge in Alamut in August 2022

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کبک چیل Perdix perdix

شمار پرنده: 6 فرد

محل پایش: الموت

استان: قزوین

زمان پایش: 27 مرداد 1401

پایشگران: آقایان میثم پیکانی، کریم محمدی، محسن شکراللهی و امید یکه‌فلاح

Species: Grey Partridge Perdix perdix

No. of individuals: 6 individuals

Place of observation: Alamut

Province: Qazvin

Dates of observations: 18 August 2022

Birdwatchers: Meysam Peykani, Karim Mohammadi, Mohsen Shokrollahi & Omid YekeFallah