کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

گردآوری، ساماندهی و انتشار ثبت گونه های جدید و پرندگان کمیاب ایران To collate, ratify and publish bird records on Iranian rarities

کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

گردآوری، ساماندهی و انتشار ثبت گونه های جدید و پرندگان کمیاب ایران To collate, ratify and publish bird records on Iranian rarities

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

تغییرها در نامگذاری اختصاصی پرندگان ایران

 

تازه‌ترین به‌روزرسانی: 20 مرداد 1400

 

مدتها پس از چاپ کتاب پرندگان ایران در سال 1354، ‌‌نام‌های فارسی پرندگان ایران به صورت واحد استفاده میشدند.

در دو دهه گذشته، با مشاهده گونههای جدید، تغییر در آرایه‌بندی گونه‌ها و حتی استفاده از سلیقه‌های شخصی سبب چندگانگی در کاربرد نام‌های فارسی شده است که گاه پرندهشناسان را در ثبت، اعلام و مهمتر از آن جمعآوری اطلاعات پراکنش برخی از پرندگان دچار مشکل کرده است (نمونه بارز آن جابجایی و سردرگمی نامهای بحری و شاهین یا آبچلیک خالدار و دودی است). این مشکل برای نامهایی که خود تعداد زیادی از گونهها را دربر میگیرند دو چندان میشود مانند بادخورک‌ها و پرستوها، و چلچله‌ها). بنابراین، تلاش شد تا در کاربرد نام‌ها هماهنگی ایجاد شود.

 

در متن زیر، تغییرهای رخ‌داده در نامهای فارسی در سه زیرعنوان تفکیک شدهاند (الف- حفظ نامهای پیشین، ب- پذیرش نامهای جدید، ج- اصلاح نامهای فارسی). در این متن تلاش شده است که به تمام نامهای تغییریافته در سالهای اخیر اشاره شود:

 

الف- حفظ نامهای پیشین

  1. در مورد ‌‌نام‌های زیر که دارای نام فارسی پیشین بودند، همان نامها حفظ می­شوند اما نام جدید در داخل پرانتز آورده میشود: از جمله اردک مرمری (خوتکا مرمری)، لکلک گردنسفید (لکلک گردنکرکی)، سارگپه تاجدار (سارگپه کاکلدار)، لیل، درنای سیبری (درنای سفید)، گیلانشاه دمسیاه (گیلانشاه بالسفید)، گیلانشاه خالدار، تلیله بلوطی (تلیله نوکدراز)، کوکوی خالدار (کوکوی کاکلی)، بادخورک کوهی (بادخورک شکمسفید)، زنبورخوار سبز (کوچک)، دارکوب باغی (دارکوب سوری)، پیپت خاکی (به جای پیپت دشتی)، سسک گلوسیاه، صعوه جنگلی (صعوه باغی)، سهره گلی (سهره سرخ)، سهره طلایی (سهره معمولی)، زردپره سرزیتونی (زردپره گلوزرد) و زاغ بور (زاغ کویری).

 

  1. از نام بادخورکها (Swifts)، پرستوها (Swallows) و چلچلهها (Martins) نیز برای همان گروههای پیشین استفاده می­شود.

 

  1. در مورد جابجایی نامهای شاهین و بحری: این جابجایی باعث سردرگمی شدید در میان پرنده‌شناسان شده بود. بنابراین، برای ایجاد وحدت رویه، همان نام پیشین استفاده می­شود.

 

  1. در مورد ‌‌نام‌هایی که دارای نام مشترک برای گروهی از پرندگان (حداقل دو گونه) هستند، علاوه بر ذکر نام گروهی، نام تعیینکننده نیز لازم است: باکلان بزرگ، بوتیمار بزرگ، غاز پیشانی سفید بزرگ، کورکور سیاه، سارگپه معمولی، درنای معمولی (خاکستری)، چنگر معمولی (نوک‌سفید)، چاخ­لق اوراسیایی (معمولی)، سلیم طوقی بزرگ، سلیم طلایی اروپایی، پاشلک معمولی، مرغ حق اوراسیایی (معمولی)، شبگرد معمولی، بادخورک معمولی، ماهی خورک کوچک، زنبورخوار معمولی، پرستوی خانگی، بلبل معمولی و کبک کوهپایه. در مورد پیغوها، چون یک گونه به نام پیغوی کوچک وجود دارد، نام گونه دیگر نمیتواند به تنهایی با نام "پیغو" به کار برده شود. بنابراین، نام گونه دیگر قاعدتا به علت اختلاف جثه این دو گونه، باید پیغوی بزرگ باشد.

 

  1. در مورد گونه‌هایی که نام انگلیسی آن‌ها با Common آغاز ‌می‌شود، تاکنون برای گونه‌های زیر در نام فارسی آنها از واژۀ معمولی استفاده نشده است: تنجه، اردک سرحنایی، اردک چشم طلایی، قرقاول، بلدرچین، بلدرچین بوته ای، چنگر نوک سرخ، آبچلیک پاسبز، کبوتر جنگلی، چلچله دمگاه سفید، سسک ملخی، توکای سیاه، سهره جنگلی، سهره سینه سرخ، سهره گلی و زردپره تالابی. در مورد بلدرچین (که بسیار متفاوت از بلدرچین بوته ای است) همان نام پیشین استفاده خواهد شد. در مورد قرقاول نیاز به افزودن نام تعیین کننده دیده ن‌می‌شود.

 

  1. در مورد گونه‌هایی که نام انگلیسی آنها با Common آغاز می‌شود، تنها در مواردی که دارای گونه مشابه باشند، در نام فارسی آنها واژۀ معمولی اضافه ‌می‌شود. تاکنون در چنین مواردی، نام معمولی برای گونه‌های زیر به کار رفته است: سیاه‌اردک معمولی، پاشلک معمولی، آبچلیک پاسرخ معمولی، پرستودریایی معمولی، کوکوی معمولی، بادخورک معمولی، دلیجۀ معمولی، مینای معمولی، دم‌سرخ معمولی و سسک چیف‌چاف معمولی.

 

  1. در مورد گونه‌هایی که در نام انگلیسی آنها از واژه European استفاده شده است، به سه دسته تقسیم ‌می‌شوند: 1- گروهی که بدون نام تعیین کننده هستند مانند سهره طلایی، سهره سبز، سهره دمگاه زرد. 2- گروهی که دارای جمعیت کمی در ایران هستند و با توجه به منشاء جغرافیایی آنها، در نام فارسی هماهنگ با نام انگلیسی از واژه اروپایی استفاده شده است مانند سلیم طلایی اروپایی، دارکوب سبز اروپایی، سینه سرخ اروپایی، چک اروپایی و مگس گیر ابلق اروپایی. 3- گروهی که به علت پراکنش و جمعیت مناسب در ایران، در نام فارسی آنها از واژه معمولی استفاده شده است مانند سارگپه جنگلی معمولی، قمری معمولی، شبگرد معمولی، سبزقبای معمولی و زنبورخوار معمولی.

 

  1. در مورد گونه‌هایی که در نام انگلیسی آنها از واژه Eurasian استفاده شده است، به سه دسته تقسیم می شوند: 1- گروهی که در نام فارسی نیازی به نام تعیین کننده نبوده است مانند کفچه نوک، اردک گیلار، قرقی، ابیا، صدف خوار، سلیم کوهی، شاه بوف، هدهد، لیل، پری شاهرخ، جی جاق، زاغی، چرخ ریسک سرآبی، چلچله کوهی، دارخزک، الیکایی، سسک سرسیاه، گنجشک درختی، سهره بال سرخ، سهره سرسیاه و سهره زرد سرسیاه. 2- گروهی که بر حسب نیاز و برای مقایسه با گونه مشابه در نام فارسی آنها از واژه بزرگ استفاده شده است مانند بوتیمار بزرگ، گیلانشاه بزرگ، چکاوک آسمانی بزرگ. 3- گروهی که به علت پراکنش و جمعیت مناسب در ایران، در نام فارسی آنها از واژه معمولی استفاده شده بود و برای چنین نام‌های تلاش شد تا نام جایگزین برگزیده شود.

 

  1. نیاز به یادآوری است که کاربرد واژه "معمولی" دارای پندار ضد حفاظتی است. بنابر این، تلاش ‌می‌شود تا واژه معمولی برای نامگذاری گونه به کار نرود یا جایگزین شود. در مورد گونه‌های زیر، از گذشته‌ها به جای واژه معمولی از واژه‌های بزرگ یا واژه‌های دیگر بهره‌گیری شده بود: ماهی‌خورک کوچک، آبچلیک آوازخوان، کاکایی نوک‌سبز، مرگوس بزرگ. برای گونه‌های زیر نیز، به جای واژه معمولی، واژه‌های دیگر به کار رفت: سلیم طوقی بزرگ، سسک گلوسفید بزرگ، درنای خاکستری، سار سیاه و بلبل هزاردستان. برای برخی از گونه‌هایی که در نام انگلیسی آنها واژه Eurasian به کار رفته بود، نام جایگزین برگزیده شد مانند چاخ لق اوراسیایی (معمولی)، یاکریم اوراسیایی (معمولی)، مرغ حق اوراسیایی (معمولی)، سسک نیزار اوراسیایی (معمولی)، خوتکای جره (معمولی)، چنگر نوک سفید (معمولی) و چرخ ریسک بلوطی سرخاکستری (معمولی).

 

  1. در مورد گونههایی که بخشی از گروه پرندگان مشابه باشند و نام آنها تنها بر اساس صفت بود، استفاده از نام مشترک توصیه میشود مانند اردک سرسبز (به جای سرسبز)، اردک اردهای (به جای اردهای)، اردک نوکپهن (به جای نوکپهن).

 

  1. در کلماتی که کلمه "کلّه" به کار رفتهاند به جای آن، از کلمه "سر" استفاده خواهد شد مانند سرسبز، سرسرخ و ....

 

  1. در نام‌هایی که قبلا از کلمه "خور" استفاده می‌شد در نام جدید از کلمه "خوار" استفاده خواهد شد. بنابراین خوار ‌می‌تواند برای ماهی‌خوار، صدف‌خوار، خرچنگ‌خوار، زنبورخوار، میوه‌خوار و شهدخوار قابل استفاده خواهد بود. در برخی از نام‌ها با افزودن پسوند "ک"، کاربرد واژه "خورک" به لحاظ روان بودن ادبی اشکالی ندارد، لذا همان شیوه پیشین رعایت خواهد شد مانند ماهی‌خورک‌ها و بادخورک‌ها.

 

  1. در نامهایی که گوش یا شاخ استفاده شده بودند، چون هیچ کدام واقعیت ندارند همان نامهای پیشین استفاده می­شوند، مانند کشیم گوشدار (کشیم شاخدار) و جغد گوش‌دراز (جغد شاخدار) و چکاوک شاخدار.

 

  1. در مورد غاز خاکستری، نامیدن آن با نام غاز پاخاکستری به هیچ وجه درست نیست و کلمه پا که بیمناسبت با نام غاز خاکستری اضافه شده و رنگ پای این پرنده نیز خاکستری نیست، باید به طور کلی حذف شوند.

 

  1. در مورد گونه پلیکان خاکستری، افزودن کلمه پا نیازی نیست، اگرچه آوردن کلمه پا غلط نیست. همچنین رنگ خاکستری در پوشش بدن در پلیکان خاکستری به طور اشکاری بیشتر است. بنابر این، نام کوتاهتر "پلیکان خاکستری" برگزیده شد.

 

  1. در مورد پاشلک دممویی، استفاده از دممویی به علت وجود نوارهای باریک تیره رنگ در پرهای سفید کنار دم است. بنابر این، به کاربردن نام پاشلک دمباریک از پایه اشتباه است، چون دم این گونه باریک نیست. به تازگی نام پاشلک دم سوزنی برای هماهنگی با نام انگلیسی جایگزین شد.

 

  1. در مورد سهره زرد (سهره زرد سرسیاه)، لازم به توضیح است که گونههای سهره سبز و سهره دمگاهزرد نیز دارای بدن زردرنگ میباشند. افزودن نام سرسیاه به سهرهزرد، در تشخیص سریع این گونه به پرندهنگران جوان کمککننده است. بنابر این، نام تصویب شده سهره زرد سرسیاه به کار خواهد رفت.

 

ب- پذیرش نامهای جدید

  1. در دهههای اخیر، گونههای جدیدی معرفی شدهاند که از همان نامها استفاده خواهند شد مانند غاز گونهسفید، دال (کرکس) هیمالیایی، کورکور بالسیاه، شاهین آمور، طاووسک سینهسفید، گلاریول خاوری (شرقی)، کبوتر دریایی دودی، کاکایی خزری، کاکایی راهراه، پرستودریایی قهوهای، پرستودریایی رودخانهای، سنگچشم تورانی، چرخریسک تورانی، بوچانگای خاکستری، چلچله گلوقهوهای، سسک چیفچاف هیمالیایی (قفقازی)، چکچک کردی، سسک {نیزار} خوزی، بلبل زیردم سرخ و پیپت شالیزار (شرقی).

 

 

  1. در مورد پرستوهای دریایی گونهسفید و تیره، در حقیقت نام گونهسفید باید برای White-cheeked Tern و نام تیره باید برای Whiskered Tern به کار برده ‌می‌شد اما به علت وجود اشتباه، نام آنها از ابتدا به غلط چاپ شده بودند. همچنین در بالغین گونه Whiskered Tern بدن، شکم و بالها (خاکستری) تیرهتر از گونه White-cheeked Tern است و نیز در گونه White-cheeked Tern گونه‌ها دارای سفیدی بیشتری هستند. بنابر این، برای White-cheeked Tern از پرستوی دریایی گونهسفید و برای Whiskered Tern از پرستوی دریایی گونهسفید و تیره استفاده می­شود.

 

  1. در مورد ‌نام‌هایی که اصطلاح خارجی آنها در سطح وسیعتری رایج است، همان نام خارجی استفاده خواهد شد اما ‌نام‌های فارسی و نامهایی که از لحاظ حفظ سنت و فرهنگ مهم هستند و یا در متون حقوقی آمده اند، در داخل پرانتز حفظ خواهند شد مانند باکلان (قره قار، قره غاز، دارغاز)، پلیکان (مرغ سقا)، فلامینگو (مرغ حسینی)، مرگوس (اردک ماهیخوار)، بالابان (چَرخ)، هدهد (شانه به سر) و.

 

  1. برای برخی از ‌نام‌های فارسی، نام دوم که از لحاظ فرهنگی دارای اهمیت هستند در داخل پرانتز آورده ‌می‌شوند مانند لکلک سفید (حاجی لکلک)، درنا (کلنگ)، طرلان (شهباز)، دلیجه کوچک (ناخن سفید) و چکاوک گندم‌زار (طرقه چکاوک). در مورد قرقاول، تورِنگ نامی آشنا در فرهنگ ایران و همچنین نام محلی قرقاول در شمال کشور است و در داخل پرانتز آورده ‌می‌شود. نام وشوم که در گذشته برای بلدرچین به کار ‌می‌رفت، اکنون برای گروهی از پرندگان جهان به نام Tinamou به کار ‌می‌رود. در مورد بلدرچین، نام بَدبَده که به صدای این پرنده است، نام رایج سنتی ‌می‌باشد.

 

  1. در مورد کاربرد نام فاخته، متاسفانه در مورد اطلاق این نام به گونه‌ها ابهام تاریخی وجود دارد. این نام گاهی برای کبوتر جنگلی و گاه برای کبوتر کوهپایه پیشنهاد شد اما آنچه از متون فرهنگی و تاریخی استنباط ‌می‌شود نام فاخته بیشتر از هر چیز برای کوکوها مناسب است. به علت وجود ابهام‌ها در کاربرد نام‌های پیشین، نام فاخته در فهرست‌های پرندگان ایران مورد استفاده قرار ن‌می‌گیرد. 

 

  1. نام باشه برای دلیجه‌ها پیشنهاد شده بود. این نام، نامی عمومی در بسیاری از اقوام ایرانی است که ممکن است برای بسیاری از پرندگان ایران به کار رود. به علت وجود ابهامات در کاربرد ‌نام‌های پیشین، نام باشه در فهرست‌های پرندگان ایران مورد استفاده قرار ن‌می‌گیرد. 

 

  1. در مورد نام‌هایی که در برخی منابع، از دهه‌های گذشته نامهای مناسب معرفی شدهاند (البته تنها برای تعداد معدودی از کل پرندگان ایران نام جدید استفاده خواهد شد): اردک چشمطلایی (اردک گونهسفید)، سیاه­اردک (اسکوتر)، غول حواصیل (به جای حواصیل بزرگ)، خوتکای ابروسفید (به جای خوتکا سفید)، عقاب خالدار بزرگ (عقاب تالابی)، عقاب خالدار کوچک (عقاب جنگلی)، عقاب صحرایی (به جای عقاب استپی)، درنای طناز (درنای کوچک)، شناگر (فالاروپ)، نوک‌خنجری (آووست)، پاشلک رنگین (پاشلک بنگالی)، گیلانشاه خاور دور (گیلانشاه شرقی)، کاکایی اقیانوسی (اسکوآ)، پرستودریایی خلیج فارس (پرستودریایی ساندرز)، پرستودریایی پشتسیاه (به جای پرستودریایی دودی)، شاه طوطی (به جای طوطی اسکندر و طوطی بزرگ هندی)، جغد انبار (به جای جغد سفید)، شبگرد مصری (شبگرد بیابانی)، دارکوب قهوهای (دارکوب راهراه)، سنگچشم سرحنایی (به جای سنگچشم کلهسرخ)، سنگچشم دمگاهحنایی (به جای سنگچشم دمدراز)، فندقشکن (زاغ) خالدار، چرخ ریسک سینهزرد (چرخریسک فیروزهای)، چکاوک بیابانی (به جای چکاوک سنگلاخ)، سسک جگنزار (به جای سسک تالابی راهراه)، سسک شکیل (به جای سسک دمدراز)، سسک بیدی کوچک (به جای سسک کوچک)، توکای پهلوسرخ (به جای توکای بالسرخ)، کوکوی ابلق (کوکوی تاجدار)، سسک خوشصدا (سسک ساوی)، لیکوی خوزی (لیکوی تالابی)، دمجنبانک شکمزرد (دمجنبانک معمولی)، پیپت پادراز (به جای پیپت ریشارد)، پیپت چمنزار (صحرایی)، پیپت شکمنخودی (پیپت تالابی پاقهوهای) و گنجشک خانگی (به جای گنجشک معمولی).

 

  1. در مورد گونهای به نام سسک گل، لازم به یادآوری است که این گونه به یاد مرحوم امیر طالبی گل که بلافاصله پس از ثبت این گونه، جان خود را از دست دادند!، نامگذاری شده است. نام جایگزین آن سسک پالاس است.

 

  1. در مورد کوکوی سیاه (کوکوی آسیایی یا کوئل)، لازم به یادآوری است که نباید فراموش کرد که بر اساس رکوردهای قدیمی، گونهای به نام کوکوی خاوری به فهرست پرندگان ایران اضافه شده است. بنابر این برای تفکیک سریع این گونهها، نام کوکوسیاه آسیایی بر نامهای دیگر اولویت دارد.

 

  1. در مورد جابجایی ‌نام‌های پیشین سهره دمگاهسفید (سهره پشتخاکستری) و سرسیاه، هیچکدام در تشخیص سریع پرنده این دو گونه، کمککننده نبودند اما نام‌های جدید سهره سرسیاه برای Bullfinch و دمگاه سفید برای  Brambling (از کتاب آقای دکتر منصوری) در شناسایی این دو گونه کمککننده و مورد پذیرش هستند.

 

  1. در مورد پرستودریایی تُک‌زرد (پرستودریایی بدصدا)، کلمه "بدصدا" گویای خصوصیتی ویژه برای این گونه که متفاوت از بقیه پرستوهای دریایی دیگر باشد نبود اما  واژه تُک‌زرد بیان‌کننده خصوصیتی خاص در میان پرستوهای دریایی دیگر می‌باشد.

 

  1. در مورد گزینش نام باقرقره و کوکر، منشاء نام کوکر باید اشاره کرد که کُوکَر تنها در مناطق شمالی استان فارس استفاده میشود که کُو یعنی کوه و کَر هم یعنی پرندهای که نمیشنود. در مورد نامهای دیگر این گروه از پرندگان، لازم به یادآوری است که در مناطق جنوبی استان فارس و بسیاری از مناطق جنوب کشور از جمله سیستان و کرمان با نام چُکور معروف هستند که ظاهرا مرتبط با نام انگلیسی کبک می‌‌باشد. تصور میشود که باقرقره، اکنون دیگر یک واژه فارسی است که به گروه خاصی از پرندگان گفته میشود (اگرچه ریشه در زبان ترکی هم دارد). بنابر این اگر بخواهیم یک نام فارسی مناسب (از میان زبانها و لهجههای مختلف ایران) انتخاب کنیم، پیشنهاد می‌شود که با نظر گرفتن همه جوانب، نام باقرقره بر نام کوکر اولویت قرار گرفته و نام کُوکَر در داخل پرانتز قرار گیرد.

 

ج- اصلاح نامهای فارسی

  1. برای خوتکای هندی (و همچنین نامهای غاز کوتوله هندی و خوتکاغاز)، که هیچ کدام تداعیکننده خصوصیات این گونه نبودند. بنابر این نام "خوتکای گردنسفید (خوتکای هندی)" در نظر گرفته شده است.

 

  1. در مورد اگرتها، در نام فارسی اگرت کوچک و اگرت بزرگ از نام انگلیسی اگرت و در نام علمی اگرت ساحلی نیز از نام جنس Egretta استفاده شده است. بر همین اساس، میتوان از همان واژه اگرت استفاده کرد ولی ‌می‌توان نام" قار" را نیز برای این پرندگان به کار برد: اگرت (قار) بزرگ، اگرت (قار) کوچک و اگرت (قار) ساحلی.

 

  1. عقاب خاکی (یا عقاب دشتی)، نباید با عقاب صحرایی اشتباه شود. با توجه به تفکیک گونه دیگری با نام عقاب صحرایی در دو دهه گذشته، برای جلوگیری از اشتباه بین دو واژه دشتی و صحرایی، توصیه ‌می‌شود که برای نام فارسی این گونه از نام عقاب خاکی استفاده شود.

 

  1. در مورد دو گونه سنقر تالابی، با توجه به اینکه گونه سنقر تالابی شرقی به لیست پرندگان ایران اضافه شده است، توصیه می‌شود که برای گونه پیشین از سنقر تالابی غربی (معمولی) و گونه جدید با نام سنقر تالابی شرقی نامیده شود. 

 

  1. در مورد Sociable Lapwing، نام‌های خروس کُلی دشتی، خروس کُلی اجتماعی، خروس کُلی شکمسیاه و خروس کُلی ابروسفید به کار برده شده بودند (نام خروس کُلی شکمسیاه ممکن است با نام گونه خروس کُلی سینهسیاه دچار تداخل ‌می‌شود). هیچکدام از این ‌نام‌ها به نامی مناسب و رایج تبدیل نشدند. نام اجتماعی معادل نام انگلیسی و علمی این پرنده است و بر ‌نام‌های دیگر اولویت دارد. با توجه به کمیاب بودن این گونه و برای تشخیص سریعتر این گونه در شرایط میدانی و ثبت درست اطلاعات این گونه، نام خروس کُلی ابروسفید نیز بر ‌نام‌های دیگر اولویت داشته، در داخل پرانتز آورده می­شود "خروس کُلی اجتماعی (ابروسفید)".

 

  1. برای سلیم کوچک، با توجه به تکرار واژه "کوچک" در چهار گونه از سلیم­ها و تلیله­ها (سلیم طوقی کوچک، سلیم کوچک، سلیم شنی کوچک و تلیله کوچک) پیشنهاد شد که برای تشخیص و ثبت سریعتر این گونه، نام سلیم پاسیاه کوچک به کار برده شود.

 

  1. بر اساس نامهای پیشین آبچلیک خالدار برای Wood Sandpiper و آبچلیک دودی برای Spotted Redshank به کار رفته بود که از نظر ریخت شناسی (مورفولوژی) درست بود یعنی خصوصیت ویژه Wood Sandpiper  خالدار بودن آن است که از این لحاظ نام آن کاملا درست بود. به هر حال در نامگذاریهای جدید، بر اساس نام انگلیسی این نامها جابجا شدند یعنی آبچلیک خالدار برای Spotted Redshank و آبچلیک دودی برای Wood Sandpiper به کار رفت. متاسفانه این جابجاییها منجر به بروز سردرگمی شده است. لذا برای رفع این مشکل نامهای فارسی هر دو گونه اصلاح شدند. بدین ترتیب که در نام فارسی پیشنهادی هر دو گونه آبچلیک خالدار خواهند بود چون یکی بر اساس ریخت شناسی واقعا خالدار است Wood Sandpiper و دیگری بر اساس نام انگلیسی خالدار خوانده میشود Spotted Redshank. برای تفکیک این دو گونه به خصوصیت رنگ پا توجه شد که یکی پاسرخ است و در نام انگلیسی آن نیز اشاره شده است Spotted Redshank و دیگری پاسبز Wood Sandpiper است. بنابر این با این پیشنهاد، مشکل تفکیک نامها و تشخیص گونهای نیز حل شد.

 

  1. در مورد نام گونه Bridled Tern نام پرستودریایی پشتدودی مناسب است و برای نام Sooty Tern نام فارسی پرستودریایی پشت سیاه استفاده ‌می‌شود.

 

  1. در مورد یاکریم سرخ (قمری سرخ، یاکریم طوقی)، با توجه به این که این گونه دارای نیمطوق پشت گردن است، جزو یاکریم محسوب میشود. همچنین با توجه به این که قسمت اعظم بدن این پرنده به رنگ سرخ میباشد. بنابراین پیشنهاد شد به جای استفاده از دو نام یاکریم طوقی و قمری سرخ، نام ترکیبی "یاکریم سرخ" پیشنهاد شد. بدین ترتیب، شنونده بلافاصله پس از شنیدن نام یاکریم سرخ، به یاد نیمطوق پشت گردن و رنگ سرخ این پرنده میافتد.

 

  1. در مورد نام فارسی قمری ناماکوآ، نام قمری دمدراز مناسبتر است.

 

  1. در مورد بوف (جغد) برفی، با توجه به اینکه این گونه از جغدهای بزرگ و از جنس Bubo است، نام بوف بر نام جغد اولویت دارد. بدین ترتیب نام بوف (جغد) برفی درست است.

 

  1. در مورد چرخ ریسک خزری (چرخ ریسک ایرانی!)، چون این گونه در جنگلهای هیرکانی زیست ‌می‌کنند که تا کشور آذربایجان هم امتداد پیدا ‌می‌کند، استفاده از نام ایرانی مناسب ن‌می‌باشد. انتخاب واژه هیرکانی که مطابق با زیستگاه و همچنین نام علمی این گونه است مناسب­تر است.

 

  1. در مورد زاغ (کلاغ) نوکسرخ و زاغ (کلاغ) نوکزرد، بهتر است که از واژه زاغ کوهی استفاده کرد، چون این گونه‌ها از لحاظ رفتار و زیستگاه بیشتر به زاغ‌ها هستند اما به علت زندگی در محیط کوهستانی نام زاغ کوهی مناسب­تر است.

 

  1. با ثبت بوچانگای خاکستری در سالهای گذشته، نام گونه پیشین بوچانگا هماهنگ با نام انگلیسی آن به "بوچانگای سیاه" تغییر و اصلاح گردید.

 

  1. با مشاهده گونه "مینای خاکستری" در سالهای گذشته، نام گونه پیشین مینا به "مینای معمولی" تغییر و اصلاح گردید.

 

  1. با توجه به جدا شدن کلاغ خاوری Oriental Crow از Hooded Crow، و نام کلاغ جنگلی شرقی، مشکل تداخل اسمی به وجود آمده بود. پیشنهاد شد که برای زیرگونه Oriental Crow از نام کلاغ خاوری استفاده شود اما برای Jungle Crow (Large-billed Crow) از نام "کلاغ جنگلی نوک بزرگ" استفاده شود. سپس برای نام فارسی گونه Carrion Crow نام کلاغ لاشه‌خوار پیشنهاد شد.

 

  1. برای چکاوک هندی، نام شنی که ترجمه نام انگلیسی این گونه است در اولویت است و نام هندی اخل پرانتز آورده می­شود: "چکاوک شنی (هندی)".

 

  1. برای چکاوک سهرهای، نام پیشین آن همین نام بوده است. سپس، نام چکاوک شکم سیاه پیشنهاد شد. برای نام فارسی این گونه، نام ترکیبی چکاوک سهره‌ای شکمسیاه در نظر گرفته شد.

 

  1. نام مناسب برای Brahminy Starling، سار کاکل‌سیاه است. با توجه به اینکه این پرنده دارای کاکل سیاه در بالغین و کاکل تیره در نابالغین است، نام سار کاکل‌سیاه برای این گونه در نظر گرفته شد. لازم به یادآوری است که رنگ زیرتنه در این پرنده متفاوت است و ویژگی ثابتی نیست.

 

  1. در مورد سسکهای نیزار (سسکهای تالابی)، ویژگی برجسته سسکهای نیزار Reed Warblers، زندگی در میان نیزارها است. بنابر این بهتر است برای این گروه از سسکها، کاربرد نام سسک نیزار بر نام سسک تالابی اولویت دارد (به جز سسک تالابی خاوری که زیستگاه آن منحصر به نیزار نیست و همان نام پیشین حفظ خواهد شد).

 

  1. دو گونه مگسگیر هندی و مگسگیر فیروزهای که در چند سال گذشته از ایران گزارش و ثبت شدهاند، به سرعت دچار تداخل اسمی شدهاند. بنابر این، بر اساس ویژگی‌های ریخت شناسی (مورفولوژی) و برای تفکیک سریعتر این دو گونه، برای Verditer Flycatcher نام مگسگیر فیروزهای و برای Black-naped Monarch نام مگسگیر کاکلسیاه برگزیده شدند.

 

  1. درمورد مگسگیر ابلق باختری، میتوان به جای واژه باختری، واژه اروپایی را به کار برد.

 

  1. در مورد مگس‌گیر نیم‌طوق‌دار یا نیمه‌طوق‌دار، این نام را ‌می‌توان به صورت کوتاهتر استفاده کرد و آن را "مگس‌گیر نیم‌طوق" نامید.

 

  1. در مورد مگسگیر هیمالیا، نام مگسگیر ابروسفید هیمالیایی مناسبتر است.

 

  1. در مورد طرقه آبی (بنفش یا کبود)، چون بر اساس مدارک موجود، گونه‌ای دیگر با نام طرقه آبی آوازخوان از ایران ثبت شده است، واژه آبی از نام این گونه حذف شده است. همچنین کبود بودن رنگ کلی در این گونه، ویژگی خاص و منحصر به فرد برای این گونه است. بنابر این نام فارسی این گونه، "طرقه کبود (بنفش)" در نظر گرفته شد.

 

  1. گونههایی که داری چند اسم بوده و هیچکدام رایج نیستند، نام مناسب ترکیبی استفاده خواهد شد: سسک دمگاه زیتونی شرقی (سسک دمگاه زیتونی، سسک شرقی)، چکچک ابلق دمسفید (چکچک دم سفید، چکچک ابلق سفید)، پرستوی دمگاهحنایی (به جای پرستوی دمگاهصورتی، پرستوی دمگاهخرمایی، چلچله دمگاهحنایی)، سهره ریز هندی (به جای سهره ریز، سهره هندی، مونیای هندی)، سهره نوکلاکی (به جای نوکلاکی سرخ و سهره سرخ برنجی).

 

  1. در مورد سسک‌های چیف‌چاف، در ایران دو گونه وجود دارد: گونه سسک چیفچاف کوهی (قفقازی)، و سسک چیف‌چاف معمولی.

 

  1. برای Green Warbler، نام فارسی سسک سبز بیدی در نظر گرفته شد (با توجه به کاربرد پیشین نام بیدی برای این گونه و وجود نام دوم پیشین Green Leaf Warbler). برای Greenish Warbler، نام فارسی سسک سبز زیتونی در نظر گرفته شد (با توجه به رنگ کلی این پرنده که به رنگ سبز زیتونی است و با توجه به اینکه رنگ بدن در این گونه تیره تر از گونه Green Warbler است).

 

  1. به منظور یکسان سازی نام فارسی با نام انگلیسی و جلوگیری از سردرگمی، تصمیم گیری شد که در مورد نام فارسی گروه سسکهای گلوسفید از نام انگلیسی پیروی شود و برای همه Whitethroatها از نام مشترک "گلوسفید" استفاده شود (به علاوه، خصوصیت سفیدی گلو در این گونه‌ها ویژگی خاص در میان بقیه سسکها است). در مورد Common Whitethroat از نام "سسک گلوسفید بزرگ" استفاده ‌می‌شود. در مورد Lesser Whitethroat نام فارسی "سسک گلوسفید کوچک (نقابدار معمولی)" در نظر گرفته شد (بسیاری از افراد اکنون از این نام استفاده ‌می‌کنند). در مورد Hume’s Whitethroat نیز از "سسک گلوسفید (نقابدار) هیوم" استفاده ‌می‌شود. در مورد Desert Whitethroat نام فارسی "سسک گلوسفید بیابانی (نقابدار کوچک)" در نظر گرفته شد (برای متمایز نمودن آن از سسک بیابانی با سفید بودن گلوی آن). در مورد گونه Desert Whitethroat توجه شود که ما یک گونه دیگر به نام سسک بیابانی (Asian Desert Warbler Sylvia nana) نیز داریم که با توجه به اینکه هر دو سسک هستند و نام Desert در آنها مشترک است، باز هم امکان اشتباه در استفاده از نام فارسی آنها وجود دارد. به همین دلیل نام فارسی Asian Desert Warbler تکمیل شد و "سسک بیابانی آسیایی" برای آن در نظر گرفته شد.

 

  1. در مورد نام فارسی خانواده Estrildidade، خانواده سهره ریز در نظر گرفته شد.

 

  1. در مورد دمجنبانک سرزرد (دمجنبانک زرد) به منظور هماهنگی با نام انگلیسی و علمی این گونه نام دمجنبانک لیمویی (سرزرد) پیشنهاد شده است.

 

  1. برای سسک درختی زرد، در گذشته نام سسک درختی لیمویی پیشنهاد شده بود که با توجه به وجود نام زرد در بسیاری از گونه‌های سسک‌ها، به نظر ‌می‌رسد که بهتر است نام لیمویی بر زرد اولویت داده شود.

 

  1. در فهرست پرندگان مشکوک ایران، یک گونه مشکوک با نام Olive-tree Warbler وجود دارد. با توجه به وجود یک گونه از سسکها با نام سسک درختی زیتونی و شباهت زیاد نام فارسی، انگلیسی و علمی این دو گونه، برای این گونه نام فارسی سسک درخت زیتون بیان خواهد شد.
  2. در فهرست پرندگان مشکوک ایران، یک گونه مشکوک با نام Indian Stone-Curlew وجود دارد. با توجه به وجود یک گونه از چاخ‌لق‌ها با نام چاخ‌لق هندی و شباهت زیاد نام فارسی این دو گونه، نام Great Stone-Curlew به شکل چاخ‌لق بزرگ بیان خواهد شد.

 

 

روند زمانی رخدادهای تغییر نام‌های پرندگان

3 بهمن 1394: کاربرد نام باقرقره یا کوکر

3 بهمن 1394: توضیح شاهین و بحری

5 بهمن 1394: توضیح درباره فاخته

5 بهمن 1394: ویرایش نام آبچلیک‌های خالدار ایران به "آبچلیک خالدار پاسرخ" و "آبچلیک خالدار پاسبز"

5 بهمن 1394: اصلاح نام چرخ ریسک خزری یا ایرانی به "چرخ‌ریسک هیرکانی"

5 بهمن 1394: کاربرد نام خروس کولی دشتی، اجتماعی یا شکم‌سیاه و پیشنهاد خروس کولی ابروسفید

7 اسفند 1394: ویرایش نام "پرستودریایی بدصدا" به "پرستودریایی تُک‌زرد"

7 اسفند 1394: تکمیل نام زاغ بور به "زاغ بور ایرانی"

22 اسفند 1394: پیشنهاد کاربرد نام فارسی "چکچک ایرانی (دم‌سرخ)" و نام انگلیسی به Persian (Red-tailed) Wheatear

20 فروردین 1396: ویرایش نام "چک معمولی" به "چک اروپایی"

23 فروردین 1396: اولویت نام "خروس کولی ابروسفید" بر دیگر نام‌های این گونه

10 اردیبهشت 1396: اصلاح نام فارسی سسک‌های سبز به "سسک سبز بیدی" و "سسک سبز زیتونی"

4 آبان 1396: اصلاح نام سسک‌های نقابدار به سسک‌های گلوسفید

4 آبان 1396: تکمیل نام فارسی "سنقر تالابی معمولی"

4 آبان 1396: اصلاح نام انگلیسی سنگ‌چشم تورانی به Turkestan (Red-tailed) Shrike

4 آبان 1396: اصلاح نام چکاوک‌های پنجه کوتاه

30 مهر 1397: اصلاح نام سارگپه‌های جنگلی و تاجدار به "سارگپه جنگلی معمولی" و "سارگپه جنگلی تاجدار"

4 اردیبهشت 1398: اصلاح نام سسک راه‌راه (ملخی) به سسک ملخی (راه‌راه)

4 اردیبهشت 1398: اصلاح نام چکاوک‌های آسمانی به "چکاوک آسمانی بزرگ" و "چکاوک آسمانی کوچک"

4 اردیبهشت 1398: اصلاح نام سینه سرخ‌ها به سینه‌سرخ ایرانی و سینه‌سرخ اروپایی

9 تیر 1398: اصلاح نام کرکس هیمالیایی به دال (کرکس) هیمالیایی

9 تیر 1398: افزودن نام قفقازی در درون پرانتز برای "سسک چیف‌چاف هیمالیایی (قفقازی)"

19 تیر 1398: اطلاق نام خزری در نامگذاری فارسی پرندگان ایران

19 تیر 1398: اطلاق نام هیرکانی در نامگذاری فارسی پرندگان ایران

8 آبان 1398: توضیح نام صحرایی و استپی و نام عقاب صحرایی و سنگ‌چشم خاکستری دشتی

9 آبان 1398: نام زیرگونه‌های سارگپه معمولی: سارگپه هیرکانی و سارگپه صحرایی

13 آبان 1398: توضیح نام صحرایی و استپی

21 آبان 1398: اولویت نام باغی برای دارکوب سوری

21 آبان 1398: اولویت نام خلیج فارس برای پرستودریایی ساندرز

22 آبان 1398: گزینش نام فارسی شاهین معمولی برای Barbary Falcon

22 آذر 1398: ادغام زیرگونه‌های سنگ‌چشم خاکستری بزرگ

26 آذر 1398: ادغام گونه‌های شاهین و بحری و ویرایش نام فارسی زیرگونه‌ها

4 بهمن 1398: تغییر آرایه آبچلیک شکیل از Philomachus به Calidris و ویرایش نام آبچلیک شکیل به تلیله شکیل

4 اردیبهشت 1399: اصلاح نام انگلیسی سنقر خاکستری از Northern Harrier به Hen Harrier

5 اسفند 1398: گزینش پسوند "سانان" (و اولویت بر شکلان) برای راسته‌ها

12 اسفند 1398: اصلاح نام اسکوترها به "سیاه‌اردک (اسکوتر) معمولی" و "سیاه‌اردک (اسکوتر) مخملی"

12 اسفند 1398: ویرایش نام "کرکس مصری (کوچک)" به "کرکس کوچک (مصری)"

12 اسفند 1398: اولویت نام کاکایی اقیانوسی بر اسکوآ

12 اسفند 1398: ویرایش نام دم جنبانک سرزرد به دم جنبانک لیمویی (سرزرد)

13 اسفند 1398: ویرایش نام پیپت صحرایی به پیپت چمنزار (صحرایی)

13 اسفند 1398: ویرایش نام سلیم کوچک (پاسیاه) به سلیم پاسیاه (کوچک)

13 اسفند 1398: ویرایش نام لیکوی معمولی به لیکوی افغان

13 اسفند 1398: اولویت نام زاغ کوهی بر کلاغ کوهی

3 فروردین 1399: توضیح نام کلاغها

8 فروردین 1399: تغییر جنس دارکوب سرسرخ از Dendrocopos به Dendrocptes و تغییر جنس دارکوب کوچک از Dendrocopos به Dryobates

11 فروردین 1399: تغییر جنس درنای سیبری از جنس Grus به Leucogeranus

24 فروردین 1399: ویرایش نام سسک‌های راه‌راه (سسک سینه‌راه‌راه، سسک جگنزار، سسک ملخی)

17 خرداد 1399: دگرگونی جدید در رده‌بندی راسته‌های پرندگان

22 آبان 1399: ویرایش نام مارگردن به مارگردن آفریقایی

22 آبان 1399: ویرایش نام آب‌شکاف به آب‌شکاف هندی

22 آبان 1399: ویرایش نام سهره سیاه به سهره سیاه بال‌سفید

23 آبان 1399: ویرایش نام چاخ‌لق هندی به چاخ لق بزرگ

23 آبان 1399: ویرایش نام لیکوی تالابی به لیکوی خوزی

23 آبان 1399: ویرایش نام فارسی زاغ خالدار به فندق‌شکن خالدار

23 آبان 1399: ویرایش نام سسک درختی زرد به سسک درختی لیمویی

23 آبان 1399: ویرایش کبوتر خاوری به کبوتر چشم‌زرد (خاوری)

24 آبان 1399: ویرایش نام جغد ماهی‌خوار به بوف ماهی‌خوار

24 آبان 1399: ویرایش نام سسک چیف‌چاف هیمالیایی به سسک چیف‌چاف کوهی (قفقازی)

24 آبان 1399: ویرایش نام زردپره تالابی به زردپره نیزار (تالابی)

15 آذر 1399: گزینش نام سسک درخت زیتون

16 آذر 1399: افزودن نام دوم "شیرجه‌رو" برای غواص‌ها

26 دی 1399: ویرایش نام دال پشت‌سفید به دال دمگاه‌سفید

26 دی 1399: ویرایش نام کوکوی شرقی به کوکوی خاوری

26 دی 1399: ویرایش نام گلاریول شرقی به گلاریول خاوری

26 دی 1399: ویرایش نام پیپت شرقی به پیپت شالیزار (شرقی)

26 دی 1399: افزودن نام دوم شرق سیبری برای کاکایی وگا (شرق سیبری)

28 دی 1399: ویرایش نام پاشلک دم‌مویی با پاشلک دم‌سوزنی (دم مویی)

28 دی 1399: ویرایش نام فارسی سردۀ "چرخ‌ریسک پشت بلوطی" به "چرخ‌ریسک بلوطی"

28 دی 1399: ویرایش نام کلاغ شرقی به کلاغ لاشه‌خوار (خاوری)

5 بهمن 1399: افزودن واژه کاسپی برای گونه‌های با نام فارسی خزری

23 بهمن 1399: ویرایش نام چکاوک پنجه کوتاه کوچک به تورانی

22 فروردین 1400: افزودن نام دوم سبز به آبچلیک تک‌زی (سبز)

27 اردیبهشت 1400: گزینش نام سلیم طوقی بزرگ

27 اردیبهشت 1400: گزینش نام سسک گلوسفید بزرگ

28 اردیبهشت 1400: ویرایش واژه خور به خوار در عقاب مارخوار

28 اردیبهشت 1400: گزینش نام باز در رده‌بندی بازسانان

29 اردیبهشت 1400: گزینش نام سلیم برای برای راسته تا سردۀ آن

29 اردیبهشت 1400: گزینش نام میش‌مرغ برای راسته، خانواده و سردۀ آن

29 اردیبهشت 1400: حذف نام راه‌راه از "مگس‌گیر خالدار"

29 اردیبهشت 1400: حذف نام گلوزرد از "زردپره سرزیتونی"

2 خرداد 1400: حذف نام کوچک از "زنبورخوار سبز"

2 خرداد 1400: جایگزینی نام چاخ‌لق هندی با نام "چاخ‌لق بزرگ"

4 خرداد 1400: جایگزینی نام دال معمولی با دال قهوه‌ای (معمولی)

5 خرداد 1400: حفظ نام پیپیت خاکی و حذف نام دوم پیپت دشتی

11 خرداد 1400: جایگزینی نام بلبل معمولی (هزاردستان) با بلبل هزاردستان

11 خرداد 1400: ویرایش نام سسک بیدی کوچک به سسک برگی کوچک

13 خرداد 1400: جایگزینی نام درنای معمولی با درنای خاکستری

13 خرداد 1400: جایگزینی نام چنگر معمولی به چنگر نوک‌سفید

13 خرداد 1400: جایگزینی نام چرخ‌ریسک بلوطی معمولی به چرخ‌ریسک بلوطی سرخاکستری

14 خرداد 1400: ویرایش نام مینای معمولی به مینای معمولی (هندی)

15 خرداد 1400: جایگزینی نام چاخ‌لق معمولی با چاخ‌لق اوراسیایی

15 خرداد 1400: جایگزینی نام مرغ حق معمولی با مرغ حق اوراسیایی

15 خرداد 1400: جایگزینی نام یاکریم معمولی با یاکریم اوراسیایی

19 خرداد 1400: جایگزینی نام سار معمولی با سار سیاه

19 خرداد 1400: جایگزینی نام خروس کُلی معمولی با خروس کُلی شمالی

19 خرداد 1400: جایگزینی نام پرستوی معمولی با پرستوی خانگی

19 خرداد 1400: جایگزینی نام غراب معمولی با غراب سیاه

19 خرداد 1400: جایگزینی نام سسک نیزار معمولی با سسک نیزار اوراسیایی

21 خرداد 1400: جایگزینی نام کبک معمولی با کبک کوهپایه

21 خرداد 1400: جایگزینی نام خوتکای معمولی با خوتکای جرّه (معمولی)

21 خرداد 1400: پرهیز از نام جغد شاخدار برای جغد گوش‌دراز

21 خرداد 1400: پرهیز از نام دلیجۀ بزرگ برای دلیجۀ معمولی

22 خرداد 1400: کاربرد نام فارسی «اروپایی» برای برخی گونه‌ها

23 خرداد 1400: گزینش نام دوم "پرستوتالابی" برای سردۀ Chlidonias

2 تیر 1400: افزودن نام دوم قار برای اگرت‌ها

2 تیر 1400: افزودن نام دوم وکا برای حواصیل‌ها

2 تیر 1400: ویرایش نام "جغد خالدار کوچک (جنوبی)" به "جغد خالدار جنوبی"

6 تیر 1400: اعلام چک‌لیست پرندگان جهان آی.او.سی به عنوان فهرست پایه برای پرندگان ایران

9 تیر 1400: اولویت نام شناگر بر فالاروپ

9 تیر 1400: افزودن نام دوم کُلنگ برای درناها

3 مرداد 1400: اولویت نام نوک‌خنجری بر آووست

13 مرداد 1400: تغییر سردۀ تلیله نوک‌پهن از Limicola به Calidris

13 مرداد 1400: تغییر سردۀ اردک‌های نوک‌پهن و خوتکای ابروسفید از Anas به Spatula

13 مرداد 1400: تغییر سردۀ اردک‌های ارده‌ای و گیلار از Anas به Mareca

14 مرداد 1400: تغییر نام انگلیسی Oriental Whiteeye به Indian Whiteeye

14 مرداد 1400: تغییر نام انگلیسی Red Turtle Dove به Red Collared Dove

16 مرداد 1400: گزینش نام روآبروک برای جاکانا

20 مرداد 1400: کاربرد نام گیلانشاه خاور دور

20 مرداد 1400: تغییر نام مگس‌گیر ابلق باختری به مگس‌گیر ابلق اروپایی

24 شهریور 1400: گزینش نام سسک دلکش پس از تقسیم گونه پیشین سسک شکیل

4 مهر 1400: گزینش نام چکاوک پنجه‌کوتاه تورانی پس از تقسیم گونه چکاوک پنجه‌کوتاه کوچک

11 آبان 1400: گزینش و اولویت نام باکلان کوتوله بر نام باکلان کوچک

25 آبان 1400: تکمیل نام چکچک گوش‌سیاه شرقی پس از تقسیم گونه آن

7 دی 1400: افزودن نام دوم «سارگپه عسل‌خوار» برای سارگپه‌های جنگلی

27 دی 1400: ویرایش نام سارگپه جنگلی معمولی به سارگپه جنگلی اروپایی

20 بهمن 1400: تغییر نام انگلیسی زاغ بور از Pleske’s Ground Jay به Iranian Ground Jay

31 فروردین 1401: تغییر نام زنبورخوار گلوخرمایی به زنبورخوار ایرانی

21 اردیبهشت 1401: تغییر نام سهره ریز هندی به سیمین‌نوک هندی

2 خرداد 1401: تغییر نام قمری معمولی به قمری اروپایی

2 خرداد 1401: تغییر نام شبگرد معمولی به شبگرد اروپایی

21 خرداد 1401: تغییر نام سبزقبای معمولی به سبزقبای اروپایی

21 خرداد 1401: تغییر نام زنبورخوار معمولی به زنبورخوار اروپایی

12 تیر 1401: توضیح کاربرد واژه‌های بلند و دراز در نامهای پرندگان

15 تیر 1401: پیپت پادراز به پیپت بزرگ

24 تیر 1401: تکمیل نام کشیم بزرگ به کشیم کاکلی بزرگ

29 تیر 1401: افزودن نام دوم باشه برای قرقی

2 مرداد 1401: تغییر نام ماهی‌خورک کوچک به ماهی‌خورک معمولی

4 مرداد 1401: تغییر نام سنقر تالابی معمولی به سنقر تالابی غربی

5 مرداد 1401: افزودن نام دوم دشتی برای عقاب صحرایی

8 مرداد 1401: تغییر نام سسک تالابی خاوری به سسک نیزار خاوری

12 مرداد 1401: افزودن نام دوم نواری برای سسک سینه‌راه‌راه

19 مرداد 1401: ویرایش ترتیب نام در طرقۀ آوازخوان آبی

21 شهریور 1401: چبسده بودن واژۀ چکچک

7 مرداد 1402: تکمیل نام هوبرۀ آسیایی

17 مرداد 1402: تکمیل نام سیاه‌خروس قفقازی

1 شهریور 1402: تکمیل نام طاووسک سرخاکستری

18 شهریور 1402: تکمیل نام دراج سیاه

28 شهریور 1402: تکمیل نام شهدخوار آسیایی

6 آبان 1402: تغییر نام ماهی‌خورک سینه‌سفید به ماهی‌خورک گلوسفید

13 آبان 1402: تغییر نام گاوچرانک معمولی به گارچرانک غربی

23 آذر 1402: توضیح شیوه نوشتن نام «غول‌حواصیل»

23 آذر 1402: توضیح نام سهره زرد اوراسیایی

---------

نظرات  (۱۰)

۱۶ دی ۹۴ ، ۱۴:۱۸ حمیدرضا HamidReza رضایی REZAEI
با سلام به نظرم خیلی خوب است 
متاسفانه علی رغم تذکرات داده شده وجود مشکلات نامگذاری سلیقه ای که در سالهای اخیر سردرگمی زیادی را در علاقمندان مخصوصا جوانان ایجاد کرده است

من هم با این شیوه نامه شما موافق هستم
با سپاس 
رضایی
پاسخ:
جناب آقای دکتر رضایی، انشاء ا.. با کمک همه دوستان بتوانیم به یک جمع بندی مناسبی برسیم که حتی الامکان مورد توافق بیشتر دوستداران پرندگان ایران باشد.
۱۸ دی ۹۴ ، ۱۳:۱۶ جعفر غلامی
با سلام و خدا قوت
استانداردسازی نام پرندگان از مدتها پیش دغدغه بسیاری از پرنده شناسان بوده و باعث سردرگمی و اختلاف نظر شده، بنابراین با این شیوه کاملا موافق هستم
پاینده باشید
جعفر غلامی
۱۸ دی ۹۴ ، ۲۱:۵۹ علیرضا هاشمی
با سلام
هرچند هنوز همه نامهای حاضر در لیست را دقیق مطالعه نکرده ام اما با توجه به ارتباط  تلفنی و ایمیلی انجام شده باید عرض کنم در خصوص نام "باقرقره" این کلمه بنظر میرسد از زبان ترکی به معنی "سینه سیاه" یا "سینه کبود" برگرفته شده که بیشتر "باقرقره شکم سیاه" را مد نظر داشته است. حال فرض کنید مثلا بگوییم "باقرقره شکم سفید" این یعنی "سینه سیاه سینه سفید" که از پایه مایه ابهام است. نام "کوکر" احتمالا جالب تر است.

با احترام
علیرضا هاشمی

مدیر گروه پرنده شناسی و پرنده نگری طرلان

۱۹ دی ۹۴ ، ۰۸:۱۳ باقر نظامی
جناب دکتر خالقی زاده
باسلام
با شیوه هایی که ذکر شد بسیار موافق هستم
تغییر نامها موجب سردرگمی به ویژه دانشجویان درحال یادگیری شده. یکسان سازی و قرار دادن آن در این سایت میتواند بعنوان یک مرجع کمک زیادی باشد. علاوه بر آن قرار دادن نامهای مرتبط با سنت و فرهنگ، به شیوه ای که ذکر شد، در داخل پرانتز راهنمای خوبی به افراد غیرمتخصص و محیط بانان است که بصورت سنتی پرنده ها میشناسند.
خداقوت به حضرتعالی و همکاران عزیز
باقر نظامی
۱۹ دی ۹۴ ، ۱۵:۳۹ رمضانعلی قائمی

جناب آقای دکتر خالقی زاده  (گروه نامگذاری فارسی پرندگان ایران)

با سلام از نقطه نظرات سودمند دوستان استفاده نمودم همچنین برنامه اصلاحی در دست اقدام نام پرندگان ایران را مشاهده کردم، بسیار جالب بود. اینجانب از کسانی که تا کنون در این راه کوشش نموده اند و شما عزیزانی که برای رفع مشکلات اسامی موجود پرندگان اقدامات سودمندی را شروع نموده اید تشکر می نمایم. لازم است برای استاندارد سازی نام پرندگان به گونه ای فرصت داده شود تا از نقطه نظرات اندیشمندان و دیگر علاقمندان استفاده شود. در زیر چند مورد را برای تکمیل برنامه پیشنهاد می نمایم:

1-     بعضی از تغییر نامهای گذشته، بسیار خوب و بجا بوده است. ولی بسیاری از آنها علاقمندان را با مشکل مواجه نموده و اصلاح آنان ضروری است.

2-     بعضی از اسامی که پسوند غیر فارسی دارند نام مناسبی جایگزین و یا پسوند حذف شود مانند: حواصیل هندی، سهره مغولی، چاخ لق هندی، کاکائی اقیانوسی قطبی، خوتکای هندی، آکراس آفریقایی، کبوتر دریایی مدیترانه، مگس گیر هندی، کلاغ هندی، سسک سندی(هیمالیا)، چکاوک هندی، دارکوب سوری، سبزه قبای هندی، شبگرد مصری، کاکائی مدیترانه ای، درنای سیبری، کاکائی سیبری، کاکائی ارمنی و...

3-     با توجه به تغییرات اقلیمی و توسعه فعالیت های پرنده شناسی و همچنین مشاهده بعضی از پرندگان در نواحی مختلف ایران پیشنهاد می گردد،  پسوندهای جنوبی، شمالی، شرقی، غربی و نظایر آن حذف گردد.

4-     برای آشنایی بیشتر مردم به نامهای پرندگان ایران و با رعایت سنت و فرهنگ ایرانی نام های کوتاه که معرف یکی از مشخصات برجسته گونه باشد انتخاب و نام­ های فارسی و غیر فارسی رایج حفظ گردد.

5-     از نام های غیر جذاب پرهیز شود که در دستور کار گروه آمده است مانند: بد صدا، کله، و...

                                         با احترام رمضانعلی قائمی - مدیر انجمن پرنده شناسی هیرکانیا

۲۰ دی ۹۴ ، ۰۸:۳۵ آرش حبیبی آزاد

سلام آقای دکتر

نام هایی با پسوند کولی دارای غلط املایی است و صحیح آن " کلی" است

مثل کمر کلی یا خروس کلی

کل . [ ک ُ ] (اِ) خمیدگی . کوژی . کجی . انحناء. غوز. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : 
بدانگه که گیرد جهان گرد و میغ
کل پشت چوگانت گردد ستیغ.

کل ( Kol ) در زبان فارسی به معنی پشم یا پر برجسته است

و از این واژه است واژگانی مانند کاکل که هیچ وقت کاکول نوشته نمی شود

کاکل . [ ک ُ ] (اِ) موی میان سر پسران و مردان و اسب و استر و غیره باشد. (برهان ) (غیاث ) (مهذب الاسماء). موی تارک سر؛ از اینجهت تیری را که سرگذار باشد تیر کاکل ربا گویند. (چراغ هدایت ). مؤلف آنندراج آرد: اهالی مازندران در زمان غلبه ٔسادات زیدیه و حکمرانی آنان به اقتفای آنان سر نتراشیدندی و گیسو داشتندی امیر تیمور بعد از تصرف مازندران در میان سادات و مقلدین امتیازی خواست مقلدین که کاکل داشتند بتکاکله معروف و موسوم شدند. کاکل و زلف خاصه در ایران متداول است . به خراسان و خوارزم کاکل دارند و زلف ندارند. کاکل را پرچم و کلاله و کله نیز در پارسی استعمال کرده اند. (آنندراج ) : 
بلبل و سرو و سمن یاسمن و لاله و گل 
هست تاریخ وفات شه مشکین کاکل .

و یا واژه انگلیسی bobtail را بصورت سگ یا اسب دم کل ترجمه می کنند

در مورد خروس کلی که دلیل نامگذاری واضح است اما در مورد کمر کلی، کمر به معنی سنگ های بزرگ است و از آنجا که این پرنده معمولا بر بالای سنگ دیده می شود به برجستگی سنگ یا کاکل سنگ تشبیه اش کرده اند کما این که پرنده بازان بلبل سنگ هم می گویند

ارادتمند شما

حبیبی آزاد

۱۷ بهمن ۹۴ ، ۱۴:۴۴ کاوه فیض اللهی

درباره مورد 10

ضمن اینکه ظاهرا افراد نابالغ غاز خاکستری پای خاکستری دارند، قسمت دوم کلمه نه leg به معنای پا بلکه lag به معنای غاز برگرفته از صدایی است که انسان برای کیش کردن غاز از خود درمی‌آورد. در بعضی منابع نیز به معنای تاخیر آن در مهاجرت نسبت به گونه‌های دیگر آمده که چندان درست به نظر نمی‌رسد. بنابراین در نام انگلیسی گونه اساسا اشتباهی روی نداده است. 

پاسخ:
جناب آقای مهندس فیض اللهی

بسیار متشکرم از ارسال توضیحات تکمیلی شما.

۰۱ فروردين ۹۵ ، ۱۱:۲۹ امیر مهدی ابراهیمی

درباره مورد 10

دلیل نامگذاری اشتباه غاز خاکستری در زبان فارسی و در برخی منابع به نام غاز پا خاکستری نیز کلمه Lag به معنی تاخیر کردن و دیر رسیدن و اشتباه گرفتن آن با Leg به معنای پا می باشد پای این پرنده صورتی رنگ و در نابالغ ها نیز صورتی است که در منابع معدودی صورتی مایل به خاکستری ذکر شده است که شاید منظور تیره تر بودن این رنگ صورتی نسبت به بالغ هاست و اگر نه رنگ پای نابالغ این پرنده نیز همانگونه که در برخی منابع بسیار معتبر تصویر آن نیز آمده توجه شود ملاحظه می شود که رنگ پاها به رنگ صورتی می باشد بنابراین نامیدن این غاز با نام غاز پا خاکستری به هیچ وجه درست نبوده و کاملاً اشتباه می باشد.

سلام
چرا پرنده کاکایی به این اسم نام گداری شده
سپاس

سلام . خسته نباشید . با توجه به اصل و معیار شماره سوم که گفته شده نامگذاری حتی الامکان باید دارای خصوصیات نر و ماده باشه

لطفاً راجع به نامگذاری شتر (مرغ) و (عروس)هلندی 

توضیح بدین که چرا صفت مادینگی در این اسم ها ترجیح داده شده 

ممنون

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی