کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

 

فهرست آرایه‌شناختی پرندگان آزاد ایران- پرندگان گنجشک‌سان: بخش یکم

Taxonomic checklist of the wild birds of Iran- Passerines- Part I

 

گرآوری و پژوهش: ابوالقاسم خالقی‌زاده

By: Abolghasem Khaleghizadeh

 

تازه‌ترین به‌روزرسانی: 30 آبان 1403

Last updated: 20 November 2024

 

فهرست 247 گونه از 39 تیره در راستۀ گنجشک‌سانان

Chacklist of 247 species of 39 families in order Passeriformes

-----

 

 

Class AVES ردۀ پرندگان

 

Subclass NEORNITHES زیرردۀ نوپرندگان

 

Superorder NEOGNATHAE or CARINATAE بالاراستۀ پرندگان پروازی

 

Order PASSERIFORMES راستۀ گنجشک‌سانان

Suborder PASSERI (Oscines) زیرراستۀ گنجشک‌سانیان (پرندگان آوازخوان)

 

Infraorder CORVIDA فروراستۀ کلاغ‌وارگان

Superfamily CORVOIDEA بالاتیرۀ کلاغ‌واران

 

Family LANIIDAE تیرۀ سنگ‌چشمان

Lanius سردۀ سنگ‌چشم‌ها

Brown Shrike Lanius cristatus سنگ‌چشم قهوه‌ای

• سنگ‌چشم قهوه‌ای ژاپنی Japan Brown Shrike Lanius cristatus lucionensis Lin., 1766

Red-backed Shrike Lanius collurio سنگ‌چشم پشت‌سرخ

• سنگ‌چشم پشت‌سرخ شرقی Eastern Red-backed Shrike Lanius collurio kobylini (Buturlin, 1906)

Isabelline Shrike Lanius isabellinus سنگ‌چشم دم‌سرخ

• سنگ‌چشم دم‌سرخ Rufous-tailed (Daurian) Shrike Lanius isabellinus isabellinus Hemprich & Ehrenberg, 1833

Turkestan (Red-tailed) Shrike Lanius phoenicuroides سنگ‌چشم تورانی

Bay-backed Shrike Lanius vittatus سنگ‌چشم پشت‌بلوطی

• سنگ‌چشم پشت‌بلوطی بلوچی Baluchistan (Vaurie’s) Bay-backed Shrike Lanius vittatus nargianus Vaurie, 1955

Long-tailed Shrike Lanius schach سنگ‌چشم دم‌دراز

• سنگ‌چشم دم‌دراز غربی Western Long-tailed Shrike Lanius schach erythronotus (Vigors, 1831)

Lesser Grey Shrike Lanius minor سنگ‌چشم خاکستری کوچک

Great Grey Shrike Lanius excubitor سنگ‌چشم خاکستری بزرگ

• The nominate excubitor group گروه زیرگونه‌ای سنگ‌چشم‌های خاکستری بزرگ روشن
• سنگ‌چشم خاکستری اوکراینی (هومیری)Ukraine (Homeyer’s) Grey Shrike Lanius excubitor homeyeri Cabanis, 1873

• The meridionalis group گروه زیرگونه‌ای سنگ‌چشم‌های خاکستری بزرگ تیره
• سنگ‌چشم خاکستری عربی (جنوبی) Arabian Grey Shrike Lanius excubitor aucheri Bonaparte, 1853
• سنگ‌چشم خاکستری هندی (موریایی)Indian (Mauryan) Grey Shrike Lanius meridionalis lahtora (Sykes, 1832)
• سنگ‌چشم خاکستری دشتی Steppe Grey Shrike Lanius excubitor pallidirostris Cassin, 1851

Woodchat Shrike Lanius senator سنگ‌چشم سرحنایی

• سنگ‌چشم سرحنایی شرقی Eastern Woodchat Shrike Lanius senator niloticus (Bonaparte, 1853)

Masked Shrike Lanius nubicus سنگ‌چشم پیشانی‌سفید

 

Family ORIOLIDAE تیرۀ پری‌شاهرخان

Indian Golden Oriole Oriolus kundoo پری‌شاهرخ هندی

Eurasian Golden Oriole Oriolus oriolus پری‌شاهرخ اوراسیایی

Black-naped Oriole Oriolus chinensis پری‌شاهرخ چینی

• پری‌شاهرخ چینی شرق آسیا East Asian Black-naped Oriole Oriolus chinensis diffusus Sharpe, 1877

 

Family DICRURIDAE تیرۀ بوچانگایان (مَنگوله‌دُمان)

Black Drongo Dicrurus macrocercus بوچانگای سیاه

• بوچانگای سیاه هیمالیایی Himalayan Black Drongo Dicrurus macrocercus albirictus (Hodgson, 1836)

Ashy Drongo Dicrurus leucophaeus بوچانگای خاکستری

• بوچانگای خاکستری هندی (دم‌دراز) [Indian (Long-tailed)] Ashy Drongo Dicrurus leucophaeus longicaudatus Jerdon, 1862

 

Family MONARCHIDAE تیرۀ شاه‌مگس‌گیران

Black-naped Monarch Hypothymis azurea مگس‌گیر کاکل‌سیاه

• مگس‌گیر کاکل‌سیاه هندی Indian Black-naped Monarch Hypothymis azurea styani (Hartlaub, 1899)

Indian Paradise Flycatcher Terpsiphone paradisi مگس‌گیر بهشتی هندی

• مگس‌گیر بهشتی هندی Indian Paradise Flycatcher Terpsiphone paradise paradisi (L., 1758) ORمگس‌گیر بهشتی چینی  Chinese Paradise Flycatcher T. p. leucogaster (Swainson, 1838)

 

 

Family CORVIDAE تیرۀ کلاغان

 

Subfamily PYRRHOCORACINAE زیرتیرۀ زاغیان کوهی

Red-billed Chough Pyrrhocorax pyrrhocorax زاغ کوهی نوک‌سرخ

• زاغ کوهی نوک‌سرخ شرقی Eastern Red-billed Chough Pyrrhocorax pyrrhocorax docilis (Gmelin, SG, 1774)

Alpine Chough Pyrrhocorax graculus زاغ کوهی نوک‌زرد

• زاغ کوهی نوک‌زرد غربی Western Alpine Chough Pyrrhocorax graculus graculus (Linnaeus, 1766)
• زاغ کوهی نوک‌زرد شرقی Eastern Alpine Chough Pyrrhocorax graculus digitatus Hemprich & Ehrenberg, 1833

 

Subfamily CORVINAE زیرتیرۀ کلاغیان

 

Garrulus سردۀ جیجاق‌های بلوطی (زاغ‌های جنگلی)

Eurasian Jay Garrulus glandarius جیجاق اوراسیایی

• The atricapillus group گروه زیرگونه‌ای جیجاق‌های سرسیاه

• جیجاق آناتولی Anatolian Jay Garrulus glandarius anatoliae Seebohm, 1883
• جیجاق قفقازیCaucasian Jay Garrulus glandarius krynicki Kaleniczenko, 1839
• The hyrcanus group گروه زیرگونه‌ای جیجاق‌های هیرکانی
• جیجاق هیرکانی Hyrcanian Jay Garrulus glandarius hyrcanus Blanford, 1873

 

Pica سردۀ زاغی‌ها

Eurasian Magpie Pica pica زاغی اوراسیایی

• زاغی بلخی Bactrian Magpie Pica pica bactriana Bonaparte, 1850

 

Podoces سردۀ زاغ‌های بور (زاغ‌های زمینی)

Iranian (Pleske's) Ground Jay Podoces pleskei زاغ بور ایرانی

 

Nucifraga سردۀ فندق‌شکن‌ها

Spotted Nutcracker Nucifraga caryocatactes فندق‌شکن خالدار

• The nominate caryocatactes group گروه زیرگونه‌ای فندق‌شکن‌های خالدار نمادین
• فندق‌شکن خالدار نوک‌دراز Slender-billed Spotted Nutcracker Nucifraga caryocatactes macrorhynchos Brehm, CL, 1823

 

Coleus سردۀ کلاغ‌های گردن‌بور

• نام سردۀ کلاغ گردن‌بور از Corvus به Coloeus تغییر کرده است.

Western Jackdaw Coloeus monedula کلاغ گردن‌بور

• کلاغ گردن‌بور شرقی Eastern Jackdaw Coloeus monedula soemmerringii (Fischer von Waldheim, 1811)

 

Corvus سردۀ کلاغ‌ها

House Crow Corvus splendens کلاغ هندی Exotic

• کلاغ هندی زوگمایری Zugmayer’s House Crow Corvus splendens zugmayeri Laubmann, 1913 Exotic

Rook Corvus frugilegus کلاغ سیاه

• کلاغ سیاه اوراسیایی Eurasian Rook Corvus frugilegus frugilegus Linnaeus, 1758

Carrion Crow Corvus corone کلاغ لاشه‌خوار

• کلاغ لاشه‌خوار خاوری Oriental Crow Corvus corone orientalis Eversmann, 1841

Hooded Crow Corvus cornix کلاغ ابلق

• کلاغ ابلق شرقی (مرکز اوراسیا) Eastern [(or Central Eurasian)] Hooded Crow Corvus cornix sharpii Oates, 1889
• کلاغ میان‌رودان Mesopotamian Crow Corvus cornix capellanus Sclater, PL, 1877

Large-billed Crow Corvus macrorhynchos کلاغ جنگلی نوک‌بزرگ

• کلاغ نوک‌بزرگ غربی Western Large-billed Crow Corvus macrorhynchos intermedius Adams, 1859

Pied Crow Corvus albus غراب ابلق آفریقایی

Brown-necked Raven Corvus ruficollis غراب گردن‌قهوه‌ای

Northern (Common) Raven Corvus corax غراب سیاه (معمولی)

• غراب سیاه اروپایی European Northern (Common) Raven Corvus corax corax Linnaeus, 1758
• غراب سیاه جنوب اروپا South Eurasian Northern (Common) Raven Corvus corax laurencei Hume, 1873 (also spelt lawrencii)

 

* Family BOMBYCILLIDAE تیرۀ بال‌لاکیان

Bohemian Waxwing Bombycilla garrulus بال‌لاکی بوهمی

• بال‌لاکی اوراسیایی Bohemian (Eurasian) Waxwing Bombycilla garrulus garrulus (Linnaeus, 1758)

 

* Family HYPOCOLIIDAE تیرۀ میوه‌خواران

Grey Hypocolius Hypocolius ampelinus میوه‌خوار

 

 

Infraorder PASSERIDA فروراستۀ گنجشک‌وارگان

Superfamily SYLVIOIDEA بالاتیرۀ سسک‌واران

 

* Family PARIDAE تیرۀ چرخ‌ریسکان

• در سال 2020، جایگاه گونه‌ها در تیره چرخ‌ریسکان دگرگون شده است.

 

Periparus سردۀ چرخ‌ریسک‌های پس‌سرسفید

• نام سردۀ چرخ‌ریسک پس‌سرسفید از Parus به Periparus تغییر کرده است.
• اکنون دو زیرگونه Periparus ater gaddi Zarudny, 1911 و زیرگونه Periparus ater chorassanicus Zarudny & Bilkevitch, 1911  در زیرگونه Periparus ater phaeonotus ادغام شده اند (Kirwan & Grieve, 2010).

Coal Tit Periparus ater چرخ‌ریسک پس‌سرسفید

• Isolated races نژادهای جداگانه
• چرخ‌ریسک پس‌سرسفید هیرکانی Hyrcanian Coal Tit Periparus ater phaeonotus (Blanford, 1873) (includes Periparus ater gaddi Zarudny, 1911 and Periparus ater chorassanicus Zarudny & Bilkevitch, 1911 based on Kirwan & Grieve, 2010)

 

Poecile سردۀ چرخ‌ریسک‌های سرسیاه

• نام سردۀ چرخ‌ریسک‌های سرسیاه و هیرکانی از Parus به Poecile تغییر کرده است.

Sombre Tit Poecile (Parus) lugubris چرخ‌ریسک سرسیاه

• چرخ‌ریسک سرسیاه آناتولی Anatolian Sombre Tit Poecile lugubris anatoliae (Hartert, 1905)
• چرخ‌ریسک سرسیاه زاگرسی Zagros Sombre Tit Poecile lugubris dubius (Hellmayr, 1901)
• چرخ‌ریسک سرسیاه کرمانیKerman Sombre Tit Poecile lugubris kirmanensis (Koelz, 1950)

Hyrcanian (Caspian) Tit Poecile hyrcanus چرخ‌ریسک هیرکانی

 

Cyanistes سردۀ چرخ‌ریسک‌های آبی

• اسم جنس چرخ‌ریسک سرآبی از Parus به Cyanistes تغییر کرده است.

Eurasian Blue Tit Cyanistes caeruleus چرخ‌ریسک سرآبی

• The nominate caeruleus group گروه زیرگونه‌ای چرخ‌ریسک‌های سرآبی نمادین
• چرخ‌ریسک سرآبی قفقازی Caucasian Blue Tit Cyanistes caeruleus satunini Zarudny, 1908
• چرخ‌ریسک سرآبی هیرکانی Hyrcanian Blue Tit Cyanistes caeruleus raddei Zarudny, 1908
• چرخ‌ریسک سرآبی زاگرسی Zagross Blue Tit Cyanistes caeruleus persicus (Blanford, 1873)

 

Parus سردۀ چرخ‌ریسک‌ها

• به دلیل وجود زیرگونۀ Parus major turkestanicus و برای پرهیز از اشتباه، برای زیرگونۀ Parus major bokharensis نام فارسی چرخ‌ریسک بُخارا و برای نام انگلیسی آن Bokhara Tit برگزیده شده است. چرخ‌ریسک بُخارا به‌ندرت گونه مستقلی شمرده می‌شود.
• در برخی از فهرست‌ها، زیرگونۀ Parus major intermedius بخشی از گونۀ Cinereous Tit Parus cinereous آمده بود ولی اکنون در بیشتر فهرست‌های جهان بخشی از گونۀ چرخ‌ریسک بزرگ قلمداد می‌شود.

 

Great Tit Parus major چرخ‌ریسک بزرگ

• چرخ‌ریسک بزرگ اروپایی European Great Tit Parus major major Linnaeus, 1758
• چرخ‌ریسک بزرگ آذربایجانی [Azarbaijan] Great Tit Parus major karelini Zarudny, 1910
• چرخ‌ریسک بزرگ ایرانی [Persian] Great Tit Parus major blanfordi Pražák, 1894
• چرخ‌ریسک بُخاراBokhara Tit Parus major bokharensis Lichtenstein, MHK, 1823
• چرخ‌ریسک خراسانی (میانی)Intermediate Tit Parus major intermedius Zarudny, 1890

 

* Family REMIZIDAE تیرۀ چرخ‌ریسکان بلوطی

• گونه چرخ‌ریسک بلوطی، به سه گونه چرخ‌ریسک بلوطی سرخاکستری، سرسیاه و سرسفید تقسیم شده است.

Eurasian Penduline Tit Remiz pendulinus چرخ‌ریسک بلوطی سرخاکستری

• چرخ‌ریسک بلوطی سرخاکستری آسیای کوچکAsia Minor (or Menzbier’s) Penpuline Tit Remiz pendulinus menzbieri (Zarudny, 1913)
• چرخ‌ریسک بلوطی سرخاکستری شمال خزر (کاسپی)Caspian Penpuline Tit Remiz pendulinus caspius (Peltzam, 1870)

Black-headed Penduline Tit Remiz macronyx چرخ‌ریسک بلوطی سرسیاه

• چرخ‌ریسک بلوطی جنوب خزر  [South Caspian] Black-headed Penduline Tit Remiz macronyx neglectus (Zarudny, 1908)
• چرخ‌ریسک بلوطی سیستانیSistan Black-headed Penduline Tit Remiz macronyx nigricans (Zarudny, 1908) Extinct

White-crowned Penduline Tit Remiz coronatus چرخ‌ریسک بلوطی سرسفید

• چرخ‌ریسک بلوطی سرسفید غربی Western White-crowned Penduline Tit Remiz coronatus coronatus (Severtsov, 1873)

 

Family PANURIDAE تیرۀ چرخ‌ریسکان نیزار

Bearded Reedling Panurus biarmicus چرخ‌ریسک نیزار

• چرخ‌ریسک نیزار شرقی Eastern Bearded Reedling Panurus biarmicus russicus (Brehm, CL, 1831)

 

Family ALAUDIDAE تیرۀ چَکاوکان

 

Alaemon سردۀ چکاوک‌های هدهدی

Greater Hoopoe-Lark Alaemon alaudipes چکاوک هدهدی

• چکاوک هدهدی شرقی Eastern Greater Hoopoe-Lark Alaemon alaudipes doriae (Salvadori, 1868)

 

Ammomanes سردۀ چکاوک‌های بیابانی (خاک‌خسبه‌ها!)

• اکنون زیرگونه Ammomanes deserti darica Koelz, 1951 در زیرگونه Ammomanes deserti iranica ادغام شده است (Vaurie, 1959).

Desert Lark Ammomanes deserti چکاوک بیابانی

• چکاوک بیابانی میان‌رودان [Mesopotamian] Desert Lark Ammomanes deserti cheesmani Meinertzhagen, 1923
• چکاوک بیابانی ترکمنی [Turkmen] Desert Lark Ammomanes deserti parvirostris Hartert, 1890
• چکاوک بیابانی خاوریOriental Desert Lark Ammomanes deserti orientalis Zarudny & Loudon, 1904
• چکاوک بیابانی ایرانی Iranian Desert Lark Ammomanes deserti iranica Zarudny, 1911 (includes Ammomanes deserti darica Koelz, 1951)

Bar-tailed Lark Ammomanes cinctura چکاوک سردم‌سیاه

• چکاوک سَردُم‌سیاه شرقی (زارودنی) Eastern (or Zarudny’s) Bar-tailed Lark Ammomanes cinctura zarudnyi Hartert, 1902

 

Eremopterix (Sparrow-Larks) سردۀ چکاوک‌های گنجشکی

Black-crowned Sparrow-Lark Eremopterix nigriceps چکاوک سهره‌ای شکم‌سیاه

• چکاوک سهره‌ای شکم‌سیاه شرقی [Eastern] Black-crowned Sparrow-Lark Eremopterix nigriceps melanauchen (Cabanis, 1851)

 

Lullula سردۀ چکاوک‌های درختی

Woodlark Lullula arborea چکاوک درختی

• چکاوک درختی شرقی [Eastern] Woodlark Lullula arborea pallida Zarudny, 1902

 

Alauda سردۀ چکاوک‌های آسمانی

White-winged Lark Alauda leucoptera چکاوک بال‌سفید

Oriental Skylark Alauda gulgula چکاوک آسمانی کوچک

• چکاوک آسمانی کوچک غربی [Western] Oriental Skylark Alauda gulgula inconspicua Severtzov, 1873

Eurasian Skylark Alauda arvensis چکاوک آسمانی بزرگ

• چکاوک آسمانی بزرگ جنوب اروپا South European Skylark Alauda arvensis cantarella Bonaparte, 1850
• چکاوک آسمانی ارمنیArmenian Skylark Alauda arvensis armenica Bogdanov, 1879
• چکاوک آسمانی مرکز اروپا [Central Eurasian] Skylark Alauda arvensis dulcivox Hume, 1872

 

Galerida سردۀ چکاوک‌های کاکلی

• در مورد چکاوک کاکلی Galerida cristata magna Hume, 1871 دربرگیرندۀ زیرگونهGalerida cristata iwanowi Loudon & Zarudny, 1903 نیز است (Vaurie, 1959).

Crested Lark Galerida cristata چکاوک کاکلی

• چکاوک کاکلی ترکی [Tauric] Crested Lark Galerida cristata subtaurica (Kollibay, 1912)
• چکاوک کاکلی هیوم [Hume’s] Crested Lark Galerida cristata magna Hume, 1871 (includes Galerida cristata iwanowi Loudon & Zarudny, 1903)

 

Eremophila سردۀ چکاوک‌های شاخدار

Horned Lark Eremophila alpestris چکاوک شاخدار

• The alpestris (flava) group گروه زیرگونه‌ای چکاوک‌های شاخدار یقه‌جدا
• چکاوک شاخدار برانتBrandt’s (or Steppe) Horned Lark Eremophila alpestris brandti (Dresser, 1874)
• The penicillata group گروه زیرگونه‌ای چکاوک‌های شاخدار یقه‌پیوسته
• چکاوک شاخدار قفقازی Caucasian Horned Lark Eremophila alpestris penicillata (Gould, 1838)
• چکاوک شاخدار خراسانی [Khorasan] Horned Lark Eremophila alpestris albigula (Bonaparte, 1850)

 

Calandrella سردۀ چکاوک‌های کشتزار

Hume's Short-toed Lark Calandrella acutirostris چکاوک پنجه‌کوتاه هیوم

• چکاوک پنجه‌کوتاه هیوم Hume's Short-toed Lark Calandrella acutirostris acutirostris Hume, 1873

Greater Short-toed Lark Calandrella brachydactyla چکاوک پنجه‌کوتاه بزرگ

• چکاوک پنجه‌کوتاه {بزرگ} قفقازی Caucasian {Greater} Short-toed Lark Calandrella brachydactyla artemisiana Banjkowski, 1913
• چکاوک پنجه‌کوتاه اِوِرسمَنEversmann’s Short-toed Lark Calandrella brachydactyla longipennis (Eversmann, 1848)

 

Melanocorypha سردۀ چکاوک‌های تنومند

• اکنون چکاوک گندمزار Melanocorypha bimaculata، تک‌سنخی است و شامل دو زیرگونه rufescens وtorquata است (Alström, 2004).

Bimaculated Lark Melanocorypha bimaculata چکاوک طوقی

Calandra Lark Melanocorypha calandra چکاوک گندمزار (طُرقه چکاوک)

• چکاوک گندمزار غربی [Western] Calandra Lark Melanocorypha calandra calandra (Linnaeus, 1766)
• چکاوک گندمزار شرقی [Eastern] Calandra Lark Melanocorypha calandra psammochroa Hartert, 1904
• چکاوک گندمزار غزه‌ای[Gaza or (Meinertzhagen’s)] Calandra Lark Melanocorypha calandra gaza Meinertzhagen, 1919

Black Lark Melanocorypha yeltoniensis چکاوک سیاه

 

Alaudala سردۀ چکاوک‌های پنجه‌کوتاه

• چکاوک پنجه‌کوتاه کوچک، به دو گونه چکاوک پنجه‌کوتاه مدیترانه‌ای (Alaudala rufescens) و تورانی (Alaudala heinei) تقسیم شده است.
• زیرگونه Alaudala rufescens persica (Sharpe, 1890) از گونه چکاوک پنجه‌کوتاه آسیایی (A. cheleensis) جدا شد و به گونه چکاوک پنجه‌کوتاه تورانی (A. heinei) پیوست (Kirwan et al., 2008, Dickinson & Christidis, 2014).

Turkestan (Lesser) Short-toed Lark Alaudala (Calandrella) heinei چکاوک پنجه‌کوتاه تورانی (کوچک)

• چکاوک پنجه‌کوتاه خزری [Caspian] Short-toed Lark Alaudala heinei heinei (Homeyer, 1873) (includes A. r. pseudobaetica Stegmann, 1932 based on Alstrom et al. 2020)
• چکاوک پنجه‌کوتاه ایرانی Persian Short-toed Lark Alaudala heinei persica (Sharpe, 1890)

Sand Lark Alaudala (Calandrella) raytal چکاوک شنی

• چکاوک شنی بلوچی [Baluchestan or Adams’] Sand Lark Alaudala raytal adamsi (Hume, 1871)

 

Family PYCNONOTIDAE تیرۀ بُلبلان

White-eared Bulbul Pycnonotus leucotis بلبل خرما

• بلبل خرمای میان‌رودان Mesopotanian White-eared Bulbul Pycnonotus leucotis mesopotamia[e] Ticehurst, 1918
• بلبل خرمای خاوری[Oriental] White-eared Bulbul Pycnonotus leucotis leucotis (Gould, 1836)

Red-vented Bulbul Pycnonotus cafer بلبل زیرِدم‌سرخ Exotic

• بلبل زیرِدم‌سرخ مرکز هند [Central Indian] Red-vented Bulbul Pycnonotus cafer humayuni Deignan, 1951 Exotic

 

Family HIRUNDINIDAE تیرۀ پرستوان

Subfamily Hirundininae زیرتیرۀ پرستویان (و چلچله‌ایان)

 

Riparia سردۀ چِلچِله‌های کرانه‌‌ای

• اکنون زیرگونه Riparia riparia innominata Zarudny, 1916 با زیرگونه Riparia riparia riparia (Linnaeus, 1758) هم‌نام و بخشی از آن زیرگونه است (Schweizer et al. 2018).

 

Grey-throated Martin Riparia chinensis چلچلۀ گلوخاکستری

• چلچلۀ گلوخاکستری آسیایی [Asian] Grey-throated Martin Riparia chinensis chinensis (Gray, JE, 1830)

Sand Martin Riparia riparia چلچلۀ رودخانه‌ای

• چلچلۀ رودخانه‌ای شمالی [Northern] Sand Martin Riparia riparia riparia (Linnaeus, 1758) (includes Riparia riparia innominata Zarudny, 1916)

Pale [Sand] Martin Riparia diluta چلچلۀ رودخانه‌ای کم‌رنگ

• چلچلۀ رودخانه‌ای کم‌رنگ شمالی [Northern] Pale Martin Riparia diluta diluta (Sharpe & Wyatt, 1893)

 

Hirundo (Typical Swallows) سردۀ پَرستوهای نمادین

Barn Swallow Hirundo rustica پرستوی خانگی

• پرستوی خانگی اوراسیایی Eurasian Barn Swallow Hirundo rustica rustica Linnaeus, 1758

Wire-tailed Swallow Hirundo smithii پرستوی سرسرخ

• پرستوی سرسرخ آسیایی [Asian] Wire-tailed Swallow Hirundo smithii filifera Stephens, 1826

 

Ptyonoprogne سردۀ چِلچله‌های کوهی

Eurasian Crag Martin Ptyonoprogne rupestris چلچلۀ کوهی

Pale Crag Martin Ptyonoprogne obsoleta چلچلۀ بیابانی

• چلچلۀ بیابانی ترکیه‌ای [Turkey] Pale Crag Martin Ptyonoprogne obsoleta obsoleta (Cabanis, 1850)
• چلچلۀ بیابانی سیستانی [Sistan] Pale Crag Martin Ptyonoprogne obsoleta pallida Hume, 1872

 

Delichon سردۀ چِلچله‌های خانگی

Common House Martin Delichon urbicum چلچلۀ دمگاه‌سفید

• چلچۀ دمگاه‌سفید اروپاییEuropean House Martin Delichon urbicum urbicum (Linnaeus, 1758)
• چلچلۀ دمگاه‌سفید جنوب اوراسیا [South Eurasian] House Martin Delichon urbicum merdionale (Hartert, 1910)

 

Cecropis سردۀ پرستوهای حنایی

Red-rumped Swallow Cecropis daurica پرستوی دمگاه‌حنایی

• پرستوی دمگاه‌حنایی غربی [Western] Red-rumped Swallow Cecropis daurica rufula (Temminck, 1835)

 

Pterochelidon (Cliff swallows) سردۀ پرستوهای صخره‌ای

Streak-throated Swallow Petrochelidon fluvicola پرستوی گلوراه‌راه

 

Family CETTIIDAE تیرۀ سِسکان دم‌پهن

Cetti's Warbler Cettia cetti سسک دم‌پهن

• سسک دم‌پهن خاورمیانه [Middle Eastern] Cetti's Warbler Cettia cetti orientalis Tristram, 1867
• سسک دم‌پهن آسیای میانه [Central Asian] Cetti's Warbler Cettia cetti albiventris Severtzov, 1873

 

Family SCOTOCERCIDAE تیرۀ سِسکان جنبان

Scrub Warbler Scotocerca inquieta سسک جنبان

• سسک جنبان ایرانی [Persian] Streaked Scrub Warbler Scotocerca inquieta montana Stepanyan, 1970
• سسک جنبان جنوبی [Southern] Streaked Scrub Warbler Scotocerca inquieta striata (Brooks, WE, 1872)

 

Family AEGITHALIDAE تیرۀ چرخ‌ریسکان دم‌دراز

Long-tailed Tit Aegithalos caudatus چرخ‌ریسک دم‌دراز

• The alpinus group گروه زیرگونه‌ای چرخ‌ریسک‌های دم‌دراز آلپی
• چرخ‌ریسک دم‌دراز هیرکانی [Hyrcanian] Long-tailed Tit Aegithalos caudatus alpinus (Hablizl, 1783)
• چرخ‌ریسک دم‌دراز پاسِکی [Passeki’s] Long-tailed Tit Aegithalos caudatus passekii (Zarudny, 1904)

 

Family PHYLLOSCOPIDAE (Leaf Warblers) تیرۀ سِسکان بَرگی

Willow Warbler Phylloscopus trochilus سسک بیدی

• سسک بیدی اسکاندیناوی Scandinavian Willow Warbler Phylloscopus trochilus acredula (Linnaeus, 1758)
• سسک بیدی سیبریSiberian Willow Warbler Phylloscopus trochilus yakutensis Ticehurst, 1935

Common Chiffchaff Phylloscopus collybita سسک چیف‌چاف معمولی

• سسک چیف‌چاف اسکاندیناوی Scandinavian Chiffchaff Phylloscopus collybita abietinus (Nilsson, 1819)
• سسک چیف‌چاف ترکمنی (مِنزبیری) [Turkmen or Menzbier’s] Chiffchaff Phylloscopus collybita menzbieri (Shestoperov, 1937)
• سسک چیف‌چاف سیبریSiberian Chiffchaff Phylloscopus collybita tristis Blyth, 1843

Mountain Chiffchaff Phylloscopus sindianus سسک چیف‌چاف کوهستان (قفقازی)

• سسک چیف‌چاف کوهستان قفقازی Caucasian Mountain Chiffchaff Phylloscopus sindianus lorenzii (Lorenz, T, 1887)

Plain Leaf Warbler Phylloscopus neglectus سسک برگی کوچک

Eastern Bonelli's Warbler Phylloscopus orientalis سسک دمگاه‌زیتونی شرقی

Wood Warbler Phylloscopus sibilatrix سسک جنگلی

Dusky Warbler Phylloscopus fuscatus سسک تیره

• سسک تیرۀ سیبری [Siberian] Dusky Warbler Phylloscopus fuscatus fuscatus (Blyth, 1842)

Pallas's Leaf Warbler Phylloscopus proregulus سسک گل (پالاس)

Yellow-browed Warbler Phylloscopus inornatus سسک ابروزرد

Hume's Leaf Warbler Phylloscopus humei سسک ابروزرد هیوم

• سسک ابروزرد هیوم آسیای میانه [Central Asian] Hume's Leaf Warbler Phylloscopus humei humei (Brooks, WE, 1878)

Green Warbler Phylloscopus nitidus سسک سبز بیدی

Greenish Warbler Phylloscopus trochiloides سسک سبز زیتونی

• سسک سبز زیتونی غربی Western Greenish Warbler Phylloscopus trochiloides viridanus Blyth, 1843

 

Family ACROCEPHALIDAE (Reed, Marsh and Tree Warblers) تیرۀ سِسکان نیزار

 

Acrocephalus سردۀ سِسک‌های نیزار

Basra Reed Warbler Acrocephalus griseldis سسک نیزار خوزی

Great Reed Warbler Acrocephalus arundinaceus سسک نیزار بزرگ

• سسک نیزار بزرگ غربی Western Great Reed Warbler Acrocephalus arundinaceus arundinaceus (Linnaeus, 1758)
• سسک نیزار بزرگ شرقیEastern Great Reed Warbler Acrocephalus arundinaceus zarudnyi Hartert, 1907

Clamorous Reed Warbler Acrocephalus stentoreus سسک نیزار پرصدا

• سسک نیزار هندی Indian Reed Warbler Acrocephalus stentoreus brunnescens (Jerdon, 1839)

Moustached Warbler Acrocephalus melanopogon سسک ابروسفید

• سسک ابروسفید شرقی  [Eastern] Moustached Warbler Acrocephalus melanopogon mimicus (Madarász, 1903)

Sedge Warbler Acrocephalus schoenobaenus سسک جگنزار

Paddyfield Warbler Acrocephalus agricola سسک شالیزار

• سسک شالیزار شرقی [Eastern] Paddyfield Warbler Acrocephalus agricola agricola (Jerdon, 1845)

Blyth's Reed Warbler Acrocephalus dumetorum سسک نیزار خاوری

Eurasian Reed Warbler Acrocephalus scirpaceus سسک نیزار اوراسیایی

• سسک نیزار خزری (کاسپی) [Caspian (Eastern)] Reed Warbler Acrocephalus scirpaceus fuscus (Hemprich & Ehrenberg, 1833)

Marsh Warbler Acrocephalus palustris سسک تالابی زیتونی

 

Iduna سردۀ سِسک‌های درختی کوچک

• در مورد سسک‌های درختی زیتونی، کوچک و هندی، نام سردۀ آن‌ها از Hippolais به Iduna تغییر کرده است.

Booted Warbler Iduna caligata سسک درختی کوچک

Sykes's Warbler Iduna rama سسک درختی هندی

Eastern Olivaceous Warbler Iduna pallida سسک درختی زیتونی

• سسک درختی زیتونی شرق اوراسیا [East Eurasian] Olivaceous Warbler Iduna pallida elaeica (Lindermayer, A, 1843)

 

Hippolais سردۀ سِسک‌های درختی بزرگ

Upcher's Warbler Hippolais languida سسک درختی بزرگ

Icterine Warbler Hippolais icterina سسک درختی لیمویی

 

Family LOCUSTELLIDAE تیرۀ سِسکان ملخی

Common Grasshopper Warbler Locustella naevia سسک ملخی

• سسک ملخی شرقیEastern (Common) Grasshopper Warbler Locustella naevia straminea Seebohm, 1881
• سسک ملخی قفقازیCaucasian Grasshopper Warbler Locustella naevia obscurior Buturlin, 1929

River Warbler Locustella fluviatilis سسک رودخانه‌ای

Savi's Warbler Locustella luscinioides سسک خوش‌صدا

• سسک خوش‌صدای آسیایی [Asian] Savi's Warbler Locustella luscinioides fusca (Severtzov, 1873)

 

Family CISTICOLIDAE تیرۀ سِسکان دُم‌چتری

 

Cisticola سردۀ سِسک‌های دُم‌چتری

Zitting Cisticola Cisticola juncidis سسک دُم‌چتری

• سسک دم‌چتری مِینِرژاگِن [Meinertzhagen] Zitting Cisticola Cisticola juncidis neuroticus Meinertzhagen, 1920

 

Prinia سردۀ سِسک‌های دم‌دراز

• در نسخه 11.2 (2021) فهرست ای.او.سی گونۀ پیشین سسک شکیل Graceful Prinia Prinia gracilis به دو گونه تقسیم شده است و گونه‌ای که در ایران پراکنش دارد، گونه سسک دلکش Delicate Prinia Prinia lepida است.

 

Delicate Prinia Prinia lepida سِسک دلکش

• سسک دلکش عراقی Iraqi Delicate Prinia Prinia lepida irakensis Meinertzhagen, 1923
• سسک دلکش ایرانیIranian Delicate Prinia Prinia lepida lepida Blyth, 1844

 

Family SYLVIIDAE تیرۀ سِسکان راستین

Sylvia سردۀ سسک‌های نمادین

Eurasian Blackcap Sylvia atricapilla سسک سرسیاه

• سسک سرسیاه اوراسیایی[Eurasian] Blackcap Sylvia atricapilla atricapilla (Linnaeus, 1758)
• سسک سرسیاه شرقی Eastern Blackcap Sylvia atricapilla dammholzi Stresemann, 1928

Garden Warbler Sylvia borin سسک باغی

• سسک باغی شرقی Eastern Garden Warbler Sylvia borin woodwardi (Sharpe, 1877)

 

Curruca سردۀ سسک‌های بیشه

• وضعیت زیرگونه‌های سسک گلوسفید کوچک آشکار نیست. اکنون، زیرگونه Curruca althaea althaea Hume, 1878 تک‌سنخی است و اکنون شامل دو زیرگونه نمادین (althaea) و monticola است (Aymí & Gargallo, 2006).

Barred Warbler Curruca nisoria سسک سینه‌راه‌راه (نواری)

• سسک سینه‌راه‌راه (نواری) غربی [Western] Barred Warbler Curruca nisoria nisoria (Bechstein, 1792)
• سسک سینه‌راه‌راه (نواری) شرقی (مِرزباچِری) [Eastern (or Merzbacher’s)] Barred Warbler Curruca nisoria merzbacheri Schalow, 1907

Lesser Whitethroat Curruca curruca سسک گلوسفید کوچک

• سسک گلوسفید کوچک غربی [Western] Lesser Whitethroat Curruca curruca curruca (Linnaeus, 1758)
• سسک گلوسفید کوچک شرقی (یا آسیای میانه)[Eastern or Central Asian] Lesser Whitethroat Curruca curruca halimodendri Sushkin, 1904
• سسک گلوسفید کوچک سیبری (بلیثی)Siberian (Blyth’s) Lesser Whitethroat Curruca curruca blythi Ticehurst & Whistler, 1933

Desert Whitethroat Curruca minula سسک گلوسفید بیابانی

• سسک گلوسفید بیابانی آسیای میانه [Central Asian] Desert Whitethroat Curruca minula minula Hume, 1873
• سسک گلوسفید {بیابانی} مارگولانیMargelanic (Desert) Whitethroat Curruca minula margelanica Stolzmann, 1898

Hume's Whitethroat Sylvia althaea سسک گلوسفید هیوم

Western Orphean Warbler Curruca hortensis سسک چشم‌سفید غربی

• سسک چشم‌سفید غربی Western Orphean Warbler Curruca hortensis hortensis (Gmelin, JF, 1789)

Eastern Orphean Warbler Curruca crassirostris سسک چشم‌سفید شرقی

• سسک چشم‌سفید شرقیEastern Orphean Warbler Curruca crassirostris crassirostris Cretzschmar, 1830
• سسک چشم‌سفید ایرانی [Iranian] Orphean Warbler Curruca crassirostris balchanica Zarudny & Bilkevitch, 1918
• سسک چشم‌سفید جِردونیJerdon’s Orphean Warbler Curruca crassirostris jerdoni (Blyth, 1847)

Asian Desert Warbler Curruca nana سسک بیابانی آسیایی

Common Whitethroat Curruca communis سسک گلوسفید بزرگ

• سسک گلوسفید بزرگ اروپاییEuropean Common Whitethroat Curruca communis communis Latham, 1787
• سسک گلوسفید بزرگ ولگایی[Volga] Common Whitethroat Curruca communis volgensis Domaniewski, 1915
• سسک گلوسفید بزرگ غرب آسیا [West Asian] Common Whitethroat Curruca communis icterops Ménétries, 1832

Menetries's Warbler Curruca mystacea سسک سردودی

• سسک سردودی شمالی Northern Menetries's Warbler Curruca mystacea mystacea Ménétries, 1832
• سسک سردودی غربی Western Menetries's Warbler Curruca mystacea rubescens Blanford, 1874
• سسک سردودی شرقی Eastern Menetries's Warbler Curruca mystacea turcmenica Zarudny & Bilkevitch, 1918

Rüppell's Warbler Curruca ruppeli سسک گلوسیاه

 

Family ZOSTEROPIDAE (White-eyes) تیرۀ سِسکان چشم‌سفید

Indian White-eye Zosterops palpebrosus سسک چشم‌سفید هندی

• سسک چشم‌سفید هندی Indian Whiteeye Zosterops palpebrosus palpebrosus (Temminck, 1824)

 

Family LEIOTHRICHIDAE تیرۀ لیکویان

Iraq Babbler Argya altirostris لیکوی خوزی

Afghan Babbler Argya huttoni لیکوی افغان

• لیکوی ایرانی[Persian] Babbler Argya huttoni salvadorii (de Filippi, 1865)
• لیکوی افغانAfghan Babbler Argya huttoni huttoni (Blyth, 1847)

 

Family REGULIDAE تیرۀ سِسکان تاجدار

Goldcrest Regulus regulus سسک تاج‌طلایی

• سسک تاج‌طلایی اروپاییEuropean Goldcrest Regulus regulus regulus (Linnaeus, 1758)
• سسک تاج‌طلایی قفقازی Cacasian Goldcrest Regulus regulus buturlini Loudon, 1911
• سسک تاج‌طلایی هیرکانی Hyrcanian Goldcrest Regulus regulus hyrcanus Zarudny, 1910
• سسک تاج‌طلایی تیان‌شانTian Shan Goldcrest Regulus regulus tristis Pleske, 1892

*****