کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

فهرست 125 گونه و زیرگونه از پرندگان نایاب و سرگردان ایران

List of 125 species and subspecies of rare and vagrant birds of Iran

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی‌زاده، درک اسکات و محمد توحیدی‌فر

By: Abolghasem Khaleghizadeh, Derek Scott & Mohammad Tohidifar

تاریخ به‌روزرسانی: 15 فروردین 1400

Last updated: 4 April 2021

*** نیاز به یادآوری است که همۀ رکوردهای دیده‌شده از گونه‌های این لیست در سراسر کشور به ثبت خواهند رسید.

*** For the list of Iranian rare bird species, all records will be announced.

1. Lesser Whistling Duck Dendrocygna javanica اردک سوت‌زن هندی Seen once in 2019
2. Brent Goose Branta bernicla hrota غاز گردن‌سیاه Last seen in Babolsar on 29 October 1960
3. Barnacle Goose Branta leucopsis غاز گونه‌سفید Seen once in 2007
4. Taiga Bean Goose Anser fabalis غاز پازرد Seen 9 times
5. Cotton Pygmy Goose Nettapus coromandelianus خوتکای گردن‌سفید (هندی) Seen 5 times
6. Velvet Scoter Melanitta fusca سیاه‌اردک (اسکوتر) مخملی Seen three times, in 1862, 1904, 1964
7. Common Scoter Melanitta nigra سیاه‌اردک (اسکوتر) معمولی Seen in 1872, 1885, 1904 and 1971
8. Sykes's Nightjar Caprimulgus mahrattensis شبگرد بلوچی Seen 3 time over the past half century
9. Jacobin Cuckoo Clamator jacobinus کوکوی ابلق Seen 5 times
10. Oriental/Himalayan Cuckoo Cuculus optatus/ saturatus کوکوی خاوری Seen twice in 1898
11. Pallas's Sandgrouse Syrrhaptes paradoxus باقرقرۀ (کوکر) دم‌دراز Seen 7 times
12. Yellow-eyed Pigeon Columba eversmanni کبوتر چشم‌زرد (خاوری) Seen 7 times over the past half century
13. Red Collared Dove Streptopelia tranquebarica یاکریم سرخ Seen twice in 1975 and 2000
14. Lesser Flamingo Phoenicopterus minor فلامینگوی (مرغ حسینی) کوچک Seen once in Sistan in June 1904 and once in Shadegan in February 2020
15. Common Buttonquail Turnix sylvaticus بلدرچین بوته‌ای Seen four times, in 1898, 1901, 1912 and 1975
16. Grey-headed Lapwing Vanellus cinereus خروس‌کُلی سرخاکستری Seen once in 2020
17. Greater Painted Snipe Rostratula benghalensis پاشلک رنگین (بنگالی) Seen twice, in 1910 and 1972
18. Pheasant-tiled Jacana Hydrophasianus chirurgus جاکانای دُم‌قرقاولی Seen once in 2018
19. Slender-billed Curlew Numenius tenuirostris گیلانشاه خالدار Eleven records from 1896 to 1967
20. Far Eastern Curlew Numenius madagascariensis گیلانشاه خاور دور Seen once
21. Red Knot Calidris canutus تلیلۀ خاکستری Once during the past decade
22. Red-necked Stint Calidris ruficollis تلیلۀ گردن‌سرخ Four individuals from Borujerd in 1941
23. Long-billed Dowitcher Limnodromus scolopaceus پاشلک نوک‌دراز Seen once in 2019
24. Solitary Snipe Gallinago solitaria پاشلک تَک‌زی 12 records at all, once in the past half century
25. Pin-tailed Snipe Gallinago stenura پاشلک دُم‌سوزنی (دُم‌مویی) Eight records from 1898 to 2005
26. Red Phalarope Phalaropus fulicarius فالاروپ (شناگر) بلوطی Seen 11 times
27. Oriental Pratincole Glareola maldivarum گلاریول خاوری Seen twice in 2004 and 2007
28. Small Pratincole Glareola lacteal گلاریول کوچک Seen once on 14 July 1977
29. Brown Noddy Anous stolidus پرستواقیانوسی قهوه‌ای Seen twice in 2011
30. Indian Skimmer Rynchops albicollis آب‌شکاف هندی Seen once in Bahu-Kalat on 14 March 1901
31. Black-legged Kittiwake Rissa tridactyla کاکایی پاسیاه Seen 6 times
32. Brown-headed Gull Larus brunicephalus کاکایی سرقهوه‌ای Seen 4 times
33. Great Black-backed Gull Larus marinus کاکایی پشت‌سیاه بزرگ Seen 5 times
34. White-eyed Gull Larus leucophthalmus کاکایی چشم‌سفید Seen twice in 1975 and 2002
35. Glaucous Gull Larus hyperboreus کاکایی راه‌راه Seen once in 2015
36. Vega Gull Larus vegae کاکایی وگا (شرق سیبری) Seen once in 2019
37. River Tern Sterna aurantia پرستو دریایی رودخانه‌ای Seen once in January 2005
38. Sooty Tern Sterna fuscatus پرستودریایی پشت‌سیاه Seen once
39. Great/Brown Skua Stercorarius skua/ antarcticus complex  کاکایی اقیانوسی (اسکوآی) قهوه‌ای Seen three times, in 1965, 1967 and 1973
40. Pomarine Skua Stercorarius pomarinus کاکایی اقیانوسی (اسکوآی) دم‌پیچ ????
41. Long-tailed Jaeger Stercorarius longicaudus کاکایی اقیانوسی (اسکوآی) دم‌دراز Seen once
42. Saunders's Tern Sternula saundersi پرستودریایی خلیج فارس (ساندرز) Once during the past decade
43. Red-billed Tropicbird Phaethon aethereus نوک‌سرخ دریایی No records in the past 4 decades
44. Red-throated Loon (Diver) Gavia stellata غواص (شیرجه‌رو) گلوسرخ Seen 7 times
45. Wilson's Storm Petrel Oceanites oceanicus مرغ توفان ویلسون Ten records from 1877 to 1977
46. Scopoli's Shearwater Calonectris diomedea کبوتردریایی مدیترانه‌ای Seen once in Chabahar in 1972
47. Wedge-tailed Shearwater Puffinus pacificus کبوتردریایی دم‌پهن Seen twice, in 1969 and 1976
48. Sooty Shearwater Puffinus griseus کبوتردریایی دودی Seen once in 2008
49. Woolly-necked Stork Ciconia episcopus لک‌لک گردن‌سفید Seen once on 19 March 1901
50. Asian (or Eastern) White Stork Ciconia ciconia asiatica زیرگونۀ لک‌لک سفید آسیایی (شرقی) Status unknown!
51. Red-footed Booby Sula sula بوبی پاسرخ Seen once in Bandar-e Lengeh on 28 August 1979
52. Eastern Cattle Egret Bubulcus coromandus گاوچرانک آسیایی Seen twice in 1898
53. Eastern Great Egret Ardea alba modesta زیرگونۀ اگرت بزرگ شرقی Rare
54. Intermediate Egret Ardea intermedia اگرت (قار) میانی Seen once in 2018
55. White-rumped Vulture Gyps bengalensis دال (کرکس) دمگاه‌سفید There are five records from Sistan & Baluchestan and Minab from 1901 to 1972.
56. Himalayan Vulture Gyps himalayensis دال (کرکس) هیمالیایی Seen twice in 2007 and 2010
57. Tawny Eagle Aquila rapax عقاب خاکی (دشتی) Low number of records in recent decades
58. Eastern Marsh Harrier Circus spilonotus سنقر تالابی شرقی Seen twice on 5 October 1898 and 11 November 1900
59. Red Kite Milvus milvus کورکور حنایی Low number of records in recent decades
60. Black-eared Kite Milvus migrans lineatus کورکور گوش‌سیاه Status unknown!
61. Indian Black Kite Milvus migrans govinda کورکور سیاه هندی Recorded once
62. Brahminy Kite Haliastur indus کورکور برهمایی Seen once in 2013
63. White-eyed Buzzard Butastur teesa سارگپۀ چشم‌سفید Low number of records in recent decades
64. Upland Buzzard Buteo hemilasius سارگپۀ کوهی Seen four times, in 1866, 1900, 1901 and 2018
65. Snowy Owl Bubo scandiacus بوف (جغد) برفی Seen 3 times
66. Baluchestan Woodpecker Dendrocopos syriacus milleri Zarudny, 1909 دارکوب باغی بلوچی Extinct
67. White-winged Woodpecker Dendrocopos leucopterus دارکوب بال‌سفید Seen twice in 1898
68. * Bampur Green Woodpecker Picus viridis bampurensis (Zarudny, 1911) دارکوب سبز بمپوری Extinct
69. Scaly-bellied Woodpecker Picus squamatus دارکوب سبز شکم‌پولکی Six records in Baluchestan from 1898 to 1901
70. Red-[headed] Falcon Falco chicquera شاهین (ترمتای) سرحنایی Seen once on 11 July 1898
71. Amur Falcon Falco amurensis شاهین (ترمتای) آمور Seen once in 2009
72. Lanner Falcon Falco biarmicus لاچین 12 records at all, twice during the past 4 decades
73. Laggar Falcon Falco jugger شاهین بلوچی Seen once on 9 April 1972
74. [Mauryan] Grey Shrike Lanius meridionalis سنگ‌چشم خاکستری هندی (موریایی) There are several old reports. (Status unknown!)
75. Indian Golden Oriole Oriolus kundoo پری شاهرخ هندی Seen once in December 2020
76. Black-naped Monarch Hypothymis azurea مگس‌گیر کاکل‌سیاه Seen once in 2011
77. Spotted Nutcracker Nucifraga caryocatactes فندق‌شکن (زاغ) خالدار Seen three times, in 1956, 2005 and 2006
78. Oriental Crow Corvus corone orientalis کلاغ خاوری Eleven records from 1890 to 1975
79. Large-billed Crow Corvus macrorhynchos کلاغ جنگلی نوک‌بزرگ Seen three times, 1896, 1898 and 1900
80. Kerman Sombre Tit Poecile lugubris kirmanensis (Koelz, 1950) زیرگونۀ چرخ‌ریسک سرسیاه کرمانی There are several old specimens.
81. Caspian Penpuline Tit Remiz pendulinus caspius چرخ ریسک پشت بلوطی شمال خزر (کاسپی) Recorded once in 2020
82. Sistan Black-headed Penduline Tit Remiz macronyx nigricans (Zarudny, 1908) چرخ‌ریسک بلوطی {سرسیاه} سیستانی Extinct
83. Hume's Short-toed Lark Calandrella acutirostris چکاوک پنجه‌کوتاه هیوم Seen three times
84. Black Lark Melanocorypha yeltoniensis چکاوک سیاه 14 records at all, not seen in the past 4 decades
85. Asian Short-toed Lark Alaudala cheleensis چکاوک پنجه‌کوتاه آسیایی Status uknowkn!
86. Grey-throated Martin Riparia chinensis چلچلۀ گلوخاکستری Seen three times in 2000 and 2004
87. Pale Martin Riparia diluta چلچلۀ رودخانه‌ای کم‌رنگ Seen once near Minab on 25 January 2007
88. Wire-tailed Swallow Hirundo smithii پرستوی سرسرخ Seen once in 2015
89. Streak-throated Swallow Petrochelidon fluvicola پرستوی گلوراه‌راه Seen once in 2019
90. Eastern Bonelli’s Warbler Phylloscopus orientalis سسک دمگاه‌زیتونی شرقی Seen three times, in 1901, 1975 and 2003
91. Wood Warbler Phylloscopus sibilatrix سسک جنگلی Ten records from 1973 to 2007
92. Dusky Warbler Phylloscopus fuscatus سسک تیره Seen once in 2016
93. Pallas's Leaf Warbler Phylloscopus proregulus سسک گُل (پالاس) Seen three times, in 2013 and 2016
94. Greenish Warbler Phylloscopus trochiloides سسک سبز زیتونی Seen 11 times
95. River Warbler Locustella fluviatilis سسک رودخانه‌ای Seen once on 12 May 1940
96. Western Orphean Warbler Sylvia hortensis سسک چشم‌سفید غربی Seen once on 28 May 1904
97. Rüppell's Warbler Sylvia ruppeli سسک گلوسیاه (روپلی) Seen once on 2 April 1941
98. Kerman Rock Nuthatch Sitta neumayer plumbea Koelz, 1950 کمرکلی کوچک کرمانی There are very few records from Bam and Bardsir.
99. Bank Myna Acridotheres ginginianus مینای خاکستری Seen once in 2017
100. Brahminy Starling Sturnia pagodarum سار کاکل‌سیاه Several records since 2014
101. Chestnut-tailed Starling Sturnia malabarica سار دُم‌بلوطی Two records in 2021
102. Red-throated Thrush Turdus ruficollis توکای گلوسرخ Four records in 1903 and 1976
103. Verditer Flycatcher Eumyias thalassinus مگس‌گیر فیروزه‌ای Seen once in 2001
104. Blue Whistling Thrush Myophonus caeruleus طُرقۀ آبی آوازخوان seen once in 1900
105. European Pied Flycatcher Ficedula hypoleuca مگس‌گیر ابلق اروپایی Seen twice in the past 4 decades
106. Ultramarine Flycatcher Ficedula superciliaris مگس‌گیر ابروسفید هیمالیایی Seen once in 2009
107. White-crowned Wheatear Oenanthe leucopyga چکچک سیاه سرسفید Seen five times, in 1904, 2016, 2019 and 2020
108. Saxaul Sparrow Passer ammodendri گنجشک تاغی Seen twice in 1900 and 2004
109. Sind Sparrow Passer pyrrhonotus گنجشک بلوچی Six records from 1901 to 1975
110. Sistan (Afghan) Scrub Sparrow Passer (moabiticus) yatii گنجشک رودخانه‌ای سیستانی Seen 5 times over the past half century
111. Zarudny’s (Desert) Sparrow Passer zarudnyi گنجشک بیابانی زارودنی Four records from 1898 to 1916
112. Black-throated Accentor Prunella atrogularis صعوۀ گلوسیاه Seen 11 times
113. Red Avadavat Amandava amandava سهرۀ نوک‌لاکی سرخ Seen three times in 1974 and 1975
114. Forest Wagtail Dendronanthus indicus دم‌جنبانک جنگلی Seen once in 2016
115. Paddyfield Pipit Anthus rufulus پیپت شالیزار (شرقی) Seen twice in 2010
116. Olive‑backed Pipit Anthus hodgsoni پیپت پشت‌زیتونی Seen 6 times
117. Buff-bellied Pipit Anthus rubescens پیپت شکم‌نخودی (پاقهوه‌ای) Seen 3 times
118. Red Crossbill Loxia curvirostra سهرۀ نوک‌قیچی Seen 6 times
119. European Serin Serinus serinus سهرۀ دمگاه‌زرد Seen three times, in 1941, 1972 and 2007
120. White-capped Bunting Emberiza stewarti زردپرۀ سرسفید Seen three times, in 1898, 1940 and 1973
121. Cinereous Bunting Emberiza cineracea زردپرۀ رخ‌زرد
122. Cretzschmar's Bunting Emberiza caesia زردپرۀ سرآبی Seen once in Gachsaran on 9 April 1978
123. Little Bunting Emberiza pusilla زردپرۀ کوچک Seen twice in 1940 and 1952
124. Rustic Bunting Emberiza rustica زردپرۀ حنایی Ten records from 1898 to 2016
125. Yellow-breasted Bunting Emberiza aureola زردپرۀ سینه‌زرد Seen three times, in 1901, 1961 and 1974

*****