فهرست 125 گونه و زیرگونه از پرندگان نایاب و سرگردان ایران
List of 125 species and subspecies of rare and vagrant birds of Iran
تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقیزاده، درک اسکات و محمد توحیدیفر
By: Abolghasem Khaleghizadeh, Derek Scott & Mohammad Tohidifar
تاریخ بهروزرسانی: 15 فروردین 1400
Last updated: 4 April 2021
*** نیاز به یادآوری است که همۀ رکوردهای دیدهشده از گونههای این لیست در سراسر کشور به ثبت خواهند رسید.
*** For the list of Iranian rare bird species, all records will be announced.
- Lesser Whistling Duck Dendrocygna javanica اردک سوتزن هندی Seen once in 2019
- Brent Goose Branta bernicla hrota غاز گردنسیاه Last seen in Babolsar on 29 October 1960
- Barnacle Goose Branta leucopsis غاز گونهسفید Seen once in 2007
- Taiga Bean Goose Anser fabalis غاز پازرد Seen 9 times
- Cotton Pygmy Goose Nettapus coromandelianus خوتکای گردنسفید (هندی) Seen 5 times
- Velvet Scoter Melanitta fusca سیاهاردک (اسکوتر) مخملی Seen three times, in 1862, 1904, 1964
- Common Scoter Melanitta nigra سیاهاردک (اسکوتر) معمولی Seen in 1872, 1885, 1904 and 1971
- Sykes's Nightjar Caprimulgus mahrattensis شبگرد بلوچی Seen 3 time over the past half century
- Jacobin Cuckoo Clamator jacobinus کوکوی ابلق Seen 5 times
- Oriental/Himalayan Cuckoo Cuculus optatus/ saturatus کوکوی خاوری Seen twice in 1898
- Pallas's Sandgrouse Syrrhaptes paradoxus باقرقرۀ (کوکر) دمدراز Seen 7 times
- Yellow-eyed Pigeon Columba eversmanni کبوتر چشمزرد (خاوری) Seen 7 times over the past half century
- Red Collared Dove Streptopelia tranquebarica یاکریم سرخ Seen twice in 1975 and 2000
- Lesser Flamingo Phoenicopterus minor فلامینگوی (مرغ حسینی) کوچک Seen once in Sistan in June 1904 and once in Shadegan in February 2020
- Common Buttonquail Turnix sylvaticus بلدرچین بوتهای Seen four times, in 1898, 1901, 1912 and 1975
- Grey-headed Lapwing Vanellus cinereus خروسکُلی سرخاکستری Seen once in 2020
- Greater Painted Snipe Rostratula benghalensis پاشلک رنگین (بنگالی) Seen twice, in 1910 and 1972
- Pheasant-tiled Jacana Hydrophasianus chirurgus جاکانای دُمقرقاولی Seen once in 2018
- Slender-billed Curlew Numenius tenuirostris گیلانشاه خالدار Eleven records from 1896 to 1967
- Far Eastern Curlew Numenius madagascariensis گیلانشاه خاور دور Seen once
- Red Knot Calidris canutus تلیلۀ خاکستری Once during the past decade
- Red-necked Stint Calidris ruficollis تلیلۀ گردنسرخ Four individuals from Borujerd in 1941
- Long-billed Dowitcher Limnodromus scolopaceus پاشلک نوکدراز Seen once in 2019
- Solitary Snipe Gallinago solitaria پاشلک تَکزی 12 records at all, once in the past half century
- Pin-tailed Snipe Gallinago stenura پاشلک دُمسوزنی (دُممویی) Eight records from 1898 to 2005
- Red Phalarope Phalaropus fulicarius فالاروپ (شناگر) بلوطی Seen 11 times
- Oriental Pratincole Glareola maldivarum گلاریول خاوری Seen twice in 2004 and 2007
- Small Pratincole Glareola lacteal گلاریول کوچک Seen once on 14 July 1977
- Brown Noddy Anous stolidus پرستواقیانوسی قهوهای Seen twice in 2011
- Indian Skimmer Rynchops albicollis آبشکاف هندی Seen once in Bahu-Kalat on 14 March 1901
- Black-legged Kittiwake Rissa tridactyla کاکایی پاسیاه Seen 6 times
- Brown-headed Gull Larus brunicephalus کاکایی سرقهوهای Seen 4 times
- Great Black-backed Gull Larus marinus کاکایی پشتسیاه بزرگ Seen 5 times
- White-eyed Gull Larus leucophthalmus کاکایی چشمسفید Seen twice in 1975 and 2002
- Glaucous Gull Larus hyperboreus کاکایی راهراه Seen once in 2015
- Vega Gull Larus vegae کاکایی وگا (شرق سیبری) Seen once in 2019
- River Tern Sterna aurantia پرستو دریایی رودخانهای Seen once in January 2005
- Sooty Tern Sterna fuscatus پرستودریایی پشتسیاه Seen once
- Great/Brown Skua Stercorarius skua/ antarcticus complex کاکایی اقیانوسی (اسکوآی) قهوهای Seen three times, in 1965, 1967 and 1973
- Pomarine Skua Stercorarius pomarinus کاکایی اقیانوسی (اسکوآی) دمپیچ ????
- Long-tailed Jaeger Stercorarius longicaudus کاکایی اقیانوسی (اسکوآی) دمدراز Seen once
- Saunders's Tern Sternula saundersi پرستودریایی خلیج فارس (ساندرز) Once during the past decade
- Red-billed Tropicbird Phaethon aethereus نوکسرخ دریایی No records in the past 4 decades
- Red-throated Loon (Diver) Gavia stellata غواص (شیرجهرو) گلوسرخ Seen 7 times
- Wilson's Storm Petrel Oceanites oceanicus مرغ توفان ویلسون Ten records from 1877 to 1977
- Scopoli's Shearwater Calonectris diomedea کبوتردریایی مدیترانهای Seen once in Chabahar in 1972
- Wedge-tailed Shearwater Puffinus pacificus کبوتردریایی دمپهن Seen twice, in 1969 and 1976
- Sooty Shearwater Puffinus griseus کبوتردریایی دودی Seen once in 2008
- Woolly-necked Stork Ciconia episcopus لکلک گردنسفید Seen once on 19 March 1901
- Asian (or Eastern) White Stork Ciconia ciconia asiatica زیرگونۀ لکلک سفید آسیایی (شرقی) Status unknown!
- Red-footed Booby Sula sula بوبی پاسرخ Seen once in Bandar-e Lengeh on 28 August 1979
- Eastern Cattle Egret Bubulcus coromandus گاوچرانک آسیایی Seen twice in 1898
- Eastern Great Egret Ardea alba modesta زیرگونۀ اگرت بزرگ شرقی Rare
- Intermediate Egret Ardea intermedia اگرت (قار) میانی Seen once in 2018
- White-rumped Vulture Gyps bengalensis دال (کرکس) دمگاهسفید There are five records from Sistan & Baluchestan and Minab from 1901 to 1972.
- Himalayan Vulture Gyps himalayensis دال (کرکس) هیمالیایی Seen twice in 2007 and 2010
- Tawny Eagle Aquila rapax عقاب خاکی (دشتی) Low number of records in recent decades
- Eastern Marsh Harrier Circus spilonotus سنقر تالابی شرقی Seen twice on 5 October 1898 and 11 November 1900
- Red Kite Milvus milvus کورکور حنایی Low number of records in recent decades
- Black-eared Kite Milvus migrans lineatus کورکور گوشسیاه Status unknown!
- Indian Black Kite Milvus migrans govinda کورکور سیاه هندی Recorded once
- Brahminy Kite Haliastur indus کورکور برهمایی Seen once in 2013
- White-eyed Buzzard Butastur teesa سارگپۀ چشمسفید Low number of records in recent decades
- Upland Buzzard Buteo hemilasius سارگپۀ کوهی Seen four times, in 1866, 1900, 1901 and 2018
- Snowy Owl Bubo scandiacus بوف (جغد) برفی Seen 3 times
- Baluchestan Woodpecker Dendrocopos syriacus milleri Zarudny, 1909 دارکوب باغی بلوچی Extinct
- White-winged Woodpecker Dendrocopos leucopterus دارکوب بالسفید Seen twice in 1898
- * Bampur Green Woodpecker Picus viridis bampurensis (Zarudny, 1911) دارکوب سبز بمپوری Extinct
- Scaly-bellied Woodpecker Picus squamatus دارکوب سبز شکمپولکی Six records in Baluchestan from 1898 to 1901
- Red-[headed] Falcon Falco chicquera شاهین (ترمتای) سرحنایی Seen once on 11 July 1898
- Amur Falcon Falco amurensis شاهین (ترمتای) آمور Seen once in 2009
- Lanner Falcon Falco biarmicus لاچین 12 records at all, twice during the past 4 decades
- Laggar Falcon Falco jugger شاهین بلوچی Seen once on 9 April 1972
- [Mauryan] Grey Shrike Lanius meridionalis سنگچشم خاکستری هندی (موریایی) There are several old reports. (Status unknown!)
- Indian Golden Oriole Oriolus kundoo پری شاهرخ هندی Seen once in December 2020
- Black-naped Monarch Hypothymis azurea مگسگیر کاکلسیاه Seen once in 2011
- Spotted Nutcracker Nucifraga caryocatactes فندقشکن (زاغ) خالدار Seen three times, in 1956, 2005 and 2006
- Oriental Crow Corvus corone orientalis کلاغ خاوری Eleven records from 1890 to 1975
- Large-billed Crow Corvus macrorhynchos کلاغ جنگلی نوکبزرگ Seen three times, 1896, 1898 and 1900
- Kerman Sombre Tit Poecile lugubris kirmanensis (Koelz, 1950) زیرگونۀ چرخریسک سرسیاه کرمانی There are several old specimens.
- Caspian Penpuline Tit Remiz pendulinus caspius چرخ ریسک پشت بلوطی شمال خزر (کاسپی) Recorded once in 2020
- Sistan Black-headed Penduline Tit Remiz macronyx nigricans (Zarudny, 1908) چرخریسک بلوطی {سرسیاه} سیستانی Extinct
- Hume's Short-toed Lark Calandrella acutirostris چکاوک پنجهکوتاه هیوم Seen three times
- Black Lark Melanocorypha yeltoniensis چکاوک سیاه 14 records at all, not seen in the past 4 decades
- Asian Short-toed Lark Alaudala cheleensis چکاوک پنجهکوتاه آسیایی Status uknowkn!
- Grey-throated Martin Riparia chinensis چلچلۀ گلوخاکستری Seen three times in 2000 and 2004
- Pale Martin Riparia diluta چلچلۀ رودخانهای کمرنگ Seen once near Minab on 25 January 2007
- Wire-tailed Swallow Hirundo smithii پرستوی سرسرخ Seen once in 2015
- Streak-throated Swallow Petrochelidon fluvicola پرستوی گلوراهراه Seen once in 2019
- Eastern Bonelli’s Warbler Phylloscopus orientalis سسک دمگاهزیتونی شرقی Seen three times, in 1901, 1975 and 2003
- Wood Warbler Phylloscopus sibilatrix سسک جنگلی Ten records from 1973 to 2007
- Dusky Warbler Phylloscopus fuscatus سسک تیره Seen once in 2016
- Pallas's Leaf Warbler Phylloscopus proregulus سسک گُل (پالاس) Seen three times, in 2013 and 2016
- Greenish Warbler Phylloscopus trochiloides سسک سبز زیتونی Seen 11 times
- River Warbler Locustella fluviatilis سسک رودخانهای Seen once on 12 May 1940
- Western Orphean Warbler Sylvia hortensis سسک چشمسفید غربی Seen once on 28 May 1904
- Rüppell's Warbler Sylvia ruppeli سسک گلوسیاه (روپلی) Seen once on 2 April 1941
- Kerman Rock Nuthatch Sitta neumayer plumbea Koelz, 1950 کمرکلی کوچک کرمانی There are very few records from Bam and Bardsir.
- Bank Myna Acridotheres ginginianus مینای خاکستری Seen once in 2017
- Brahminy Starling Sturnia pagodarum سار کاکلسیاه Several records since 2014
- Chestnut-tailed Starling Sturnia malabarica سار دُمبلوطی Two records in 2021
- Red-throated Thrush Turdus ruficollis توکای گلوسرخ Four records in 1903 and 1976
- Verditer Flycatcher Eumyias thalassinus مگسگیر فیروزهای Seen once in 2001
- Blue Whistling Thrush Myophonus caeruleus طُرقۀ آبی آوازخوان seen once in 1900
- European Pied Flycatcher Ficedula hypoleuca مگسگیر ابلق اروپایی Seen twice in the past 4 decades
- Ultramarine Flycatcher Ficedula superciliaris مگسگیر ابروسفید هیمالیایی Seen once in 2009
- White-crowned Wheatear Oenanthe leucopyga چکچک سیاه سرسفید Seen five times, in 1904, 2016, 2019 and 2020
- Saxaul Sparrow Passer ammodendri گنجشک تاغی Seen twice in 1900 and 2004
- Sind Sparrow Passer pyrrhonotus گنجشک بلوچی Six records from 1901 to 1975
- Sistan (Afghan) Scrub Sparrow Passer (moabiticus) yatii گنجشک رودخانهای سیستانی Seen 5 times over the past half century
- Zarudny’s (Desert) Sparrow Passer zarudnyi گنجشک بیابانی زارودنی Four records from 1898 to 1916
- Black-throated Accentor Prunella atrogularis صعوۀ گلوسیاه Seen 11 times
- Red Avadavat Amandava amandava سهرۀ نوکلاکی سرخ Seen three times in 1974 and 1975
- Forest Wagtail Dendronanthus indicus دمجنبانک جنگلی Seen once in 2016
- Paddyfield Pipit Anthus rufulus پیپت شالیزار (شرقی) Seen twice in 2010
- Olive‑backed Pipit Anthus hodgsoni پیپت پشتزیتونی Seen 6 times
- Buff-bellied Pipit Anthus rubescens پیپت شکمنخودی (پاقهوهای) Seen 3 times
- Red Crossbill Loxia curvirostra سهرۀ نوکقیچی Seen 6 times
- European Serin Serinus serinus سهرۀ دمگاهزرد Seen three times, in 1941, 1972 and 2007
- White-capped Bunting Emberiza stewarti زردپرۀ سرسفید Seen three times, in 1898, 1940 and 1973
- Cinereous Bunting Emberiza cineracea زردپرۀ رخزرد
- Cretzschmar's Bunting Emberiza caesia زردپرۀ سرآبی Seen once in Gachsaran on 9 April 1978
- Little Bunting Emberiza pusilla زردپرۀ کوچک Seen twice in 1940 and 1952
- Rustic Bunting Emberiza rustica زردپرۀ حنایی Ten records from 1898 to 2016
- Yellow-breasted Bunting Emberiza aureola زردپرۀ سینهزرد Seen three times, in 1901, 1961 and 1974
*****