کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

گردآوری، ساماندهی و انتشار ثبت گونه های جدید و پرندگان کمیاب ایران To collate, ratify and publish bird records on Iranian rarities

کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

گردآوری، ساماندهی و انتشار ثبت گونه های جدید و پرندگان کمیاب ایران To collate, ratify and publish bird records on Iranian rarities

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۸۶ مطلب در آذر ۱۳۹۸ ثبت شده است

وضعیت بالابان هندرسون در ایران

Status of Henderson’s Saker Falcon in Iran

Falco cherrug hendersoni Hume, 1871

Syn: Genaia hendersoni, Hierofalco hendersoni (Hume)

 

نامگذاری

نام این زیرگونه با توجه به نام علمی آن تعیین شده است.

 

ویژگیها

این زیرگونه گاهی با زیرگونه Falco cherug milvipes ادغام می شود. بنابر این بررسی بیشتر برای تفکیک این زیرگونه از بقیه زیرگونه ها مورد نیاز است.

 

 

پراکنش جهانی

پراکنش جهانی این زیرگونه غرب و جنوب قزاقستان و کشور ازبکستان است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

بر اساس یک نمونه از مژن­آباد خراسان (Zarudny 1903)، حضور این فرم در شمال شرق ایران محتمل است که در محدوده گستره حضور جهانی این تاکسون است اما گزارش آن از غرب ایران در کرمانشاه Witherby 1907)) قابل قبول نیست. ]در Vaurie 1965- p 212 زیرگونه hendersoni جزء milvipes  بود.[ با توجه به تعداد اندک رکوردهای زیرگونه، در لیست پرندگان کمیاب ایران قرار دارد.

 

Global range

Western and southern Kazakhstan and Uzbekistan

 

Status in Iran

Based on one specimen taken at Mozhn-Abad, Khorasan (Zarudny 1903), it is plausible that this form occurs in northeastern Iran, which is near the limit of its global range, but we cannot accept its reported occurrence in western Iran, as stated by Witherby (1907), who mentioned one specimen from Kermanshah [hendersoni was included in milvipes by Vaurie 1965- p 212].

 

Museum specimens

There is one specimen from Mozhn-Abad (Khorasan in ZISP.

 

References

Vaurie 1965- p 212,

Witherby 1907- p 76,

Zarudny 1903- p 116,

Zarudny 1911- p 207

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آذر ۹۸ ، ۱۴:۱۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت بالابان آسیای میانه در ایران

Status of Central Asian Saker Falcon in Iran

Falco cherrug coatsi Dementiev, 1945

 

نامگذاری

نام این زیرگونه با توجه به گستره پراکنش آن تعیین شده است.

 

ویژگیها

---

 

پراکنش جهانی

مرکز آسیا تا جنوب سیبری و شمال چین

 

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم از کوه­های ترکستان روسیه تا ایران حضور یافته و در انتهای غربی گروه milvipes است (Vaurie 1961b- p 3). با توجه به تعداد اندک رکوردهای زیرگونه در لیست پرندگان کمیاب ایران قرار دارد.

 

Global range

Central Asia to southern Siberia and northern China

 

Status in Iran

This form occurs from the mountains of Russian Turkestan to Iran, at the western end of the milvipes group (Vaurie 1961b- p 3).

 

Museum specimens

There are two specimens from Kerat and Makhunik (Khorasan) in ZISP.

 

References

Vaurie 1961b- p 3

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آذر ۹۸ ، ۱۳:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت بالابان شرقی (تبت) در ایران

Status of Eastern (Tibet) Saker Falcon in Iran

Falco cherrug milvipes Jerdon, 1871

Syn: Gennaia saceroides, Falco cherrug saceroides Menzbier.

 

آرایه بندی (تاکسونومی)

از زمان پترز (Peters et al. 1931–1987) F. c. saceroides در F. c. milvipes ادغام شده است. واری (Vaurie 1965) و هیو اچکوپار (Hüe & Etchécopar 1970)، coatsi و hendersoni را در F. c. milvipes ادغام کردند. در چک لیست پرندگان خاورمیانه، گروه تک سنخی cherrug به طور مجزا به عنوان بالابان غربی و گروه چندسنخی milvipes به عنوان بالابان شرقی جدا شده­اند (Nittinger et al. 2007).

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس نام انگلیسی و موقعیت گستره پراکنش آن برگزیده شد. زیرگونه غربی (cherrug) در هیمالیا تا تبت پراکنش دارد. زیرگونه سوم (coatsi) در آسیای میانه تا جنوب سیبری و شمال چین و زیرگونه چهارم (hendersoni) در غرب و جنوب قزاقستان و ازبکستان پراکنش دارد.

 

ویژگیها

این زیرگونه در بالغین به وضوح از زیرگونه نمادین قابل تفکیک است که دارای راه راه عرضی با رنگ حنایی در پشت، بالها و دم است. همچنین تفاوت آن داشتن راه راه عرضی است در حالی که در زیرگونه نمادین راه راه طولی است. در پهلوها و ران دارای رنگ خاکستری بیشتری است و در دمگاه رنگ قهوه ای کمتری دارد، سبیل مشخص تر و تارک تیره تر دارد که دارای رنگ قرمز قهوه ای بیشتری نسبت به زیرگونه نمادین است.

 

پراکنش جهانی

پراکنش جهانی این زیرگونه هیمالیا تا تبت است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

شمال شرق ایران (Vaurie 1965). این زیرگونه در ترکمنستان، احتمالا ایران و آسیای صغیر حضور دارد (Roselaar 1995). پالودان (Paludan 1938) گزارشی از این فرم در کرمانشاه داشته است. شمال شرق ایران نزدیک به گستره حضور جهانی این تاکسون است اما گزارش آن از غرب ایران بسیار دورتر از منطقه مذکور است. از این رو نمونه به دست آمده از کرمانشاه می­بایست دوباره بازبینی شود.

با توجه به رکورد بسیار کم این زیرگونه از ایران، جزء پرندگان کمیاب ایران محسوب می شود.

 

Taxonomic notes

F. c. saceroides has been lumped in F. c. milvipes since Peters et al. (1931–1987). Vaurie (1965) and Hüe & Etchécopar (1970) included coatsi and hendersoni within F. c. milvipes. Vaurie (1965) and Hüe & Etchécopar (1970) included coatsi and hendersoni within F. c. milvipes. In the ORL, the monotypic group cherrug was treated separately as ‘Western Saker Falcon’ and the polytypic milvipes group as ‘Eastern Saker Falcon’ (Nittinger et al. 2007).

 

Global range

Himalayas to Tibet

 

Status in Iran

Northeastern Iran (Vaurie 1965). This subspecies occurs in Turkmenistan, apparently Iran, and Asia Minor (Roselaar 1995). Paludan (1938) mentions a record of F. c. saceroides from Kermanshah. Northeastern Iran is somewhat close to its global range, but any specimen from western Iran is well outside the known global range of this form. Therefore, the specimen from Kermanshah should be checked for its actual current taxon.

 

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, BNHS, and FMNH.

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 196,

Nittinger et al. 2007

Paludan 1938- p 627,

Porter & Aspinall 2010,

Roselaar 1995,

Vaurie 1965- p 212,

Zarudny 1911- p 207

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آذر ۹۸ ، ۱۳:۴۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت بالابان غربی در ایران

Status of Western Saker Falcon in Iran

Falco cherrug cherrug Gray, JE, 1834

Syn: Falco cherrug danubialis Kleinschmidt

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس نام انگلیسی و موقعیت گستره پراکنش آن برگزیده شد. زیرگونه شرقی (milvipes) در هیمالیا تا تبت پراکنش دارد. زیرگونه سوم (coatsi) در آسیای میانه تا جنوب سیبری و شمال چین و زیرگونه چهارم (hendersoni) در غرب و جنوب قزاقستان و ازبکستان پراکنش دارد.

 

ویژگیها

---

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری این زیرگونه از مرکز اروپا به سمت شرق تا جنوب مرکزی سیبری و شمال قزاقستان و

منطقه زمستانگذرانی آن به سمت جنوب در شمال شرق آفریقا و جنوب غرب آسیا است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

در شمال غرب و غرب ایران ثبت شده است (Vaurie 1965, Hüe & Etchécopar 1970). این زیرگونه در لیست پرندگان مهم ایران قرار دارد.

 

Global range

Breeding from central Europe east to south-central Siberia and northern Kazakhstan;

Non-breeding south to northeastern Africa and southwestern Asia

 

Status in Iran

Recorded in northwestern and western Iran (Vaurie 1965, Hüe & Etchécopar 1970).

 

Museum specimens

There are specimens from Fars, Ardabil, Khorasan and Kermanshah in FMNH and BMNH.

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 196,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 41,

Vaurie 1965- p 211

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آذر ۹۸ ، ۱۳:۲۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت غاز پازرد شرق سیبری (میدن دورف) در ایران

Status of East Siberian (Middendorf’s) Bean Goose in Iran

Anser fabalis middendorffii Severtzov, 1873

Syn: Anser middendorffi Sev., Melanonyx arvensis sibiricus

 

نامگذاری

نام این زیرگونه با توجه به گستره پراکنش آن برگزیده شد.

 

ویژگیها

از زیرگونه یوهانسن و نمادین بزرگتر است و سیاهی منقار بیشتر است.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در شرق سیبری؛

منطقه غیر جوجه آوری در شرق چین، کره و ژاپن است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها یک نمونه ماده از "پل بند" در خراسان رضوی موجود است (Zarudny 1903- p 100). این رکورد توسط رزلار و علی­آبادیان  (Roselaar & Aliabadian 2009) پذیرفته شده است. زارودنی Zarudny (1911- p 197) بعدا این زیرگونه را برای منطقه پاروپامیسوس و سیستان ذکر نموده است.

 

Global range

Breeding in eastern Siberia;

Non-breeding in eastern China, Korea and Japan

 

Status in Iran

One female specimen taken at Pol-Band, Khorasan-e Razavi, on 3 November 1898 (Zarudny 1903- p 100). This record was accepted by Roselaar & Aliabadian (2009). Zarudny (1911- p 197) later mentioned Melanonyx arvensis sibiricus for Paropamisus and Sistan.

 

Museum specimens

Not available.

 

References

Roselaar & Aliabadian 2009,

Zarudny 1903- p 100,

Zarudny (1911- p 197

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آذر ۹۸ ، ۱۳:۰۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت غاز پازرد غرب سیبری (یوهانسن) در ایران

Status of West Siberian (Johansen’s) Bean Goose in Iran

Anser fabalis johanseni Delacour, 1951

 

آرایه بندی (تاکسونومی)

فرمی که به احتمال فراوان در کشور حضور پیدا می­کند johanseni است که از گروه fabalis است اما این موضوع نیازمند تایید است (Scott & Adhami 2006). برخی نویسندگان اعتبار و روایی این فرم (johanseni) را زیر سوال برده­اند و آن را با fabalis مترادف دانسته­اند. در این صورت فرمی که در شمال کشور دیده می­شود، زیرگونه اخیر خواهد بود.

 

نامگذاری

نام این زیرگونه با توجه به گستره پراکنش آن برگزیده شد.

 

ویژگیها

شبیه زیرگونه نمادین است اما به طور متوسط اندگی بزرگتر از آن است و پایه منقار بالایی سیاه رنگ است. ویژگیهای بینابین زیرگونه نمادین و زیرگونه A. f. middendorffii را دارد.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در غرب سیبری؛

منطقه غیر جوجه آوری در آسیای میانه و جنوب مرکزی آسیا است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

براساس نظر واری (Vaurie 1965)، غاز پازرد در جنوب خزر زمستان­گذرانی دارد اما این مطلب به نظر نادرست می­آید زیرا رکوردهای بسیار اندکی در دست است و احتمالا این گونه حداقل اکنون تنها به صورت سرگردان در کشور حضور می­یابد (Roselaar & Aliabadian 2009, Scott 2008, Khaleghizadeh et al. 2011). تعداد رکورد بسیار کمی از این زیرگونه از ایران گزارش شده است و در لیست پرندگان کمیاب ایران قرار دارد.

 

Taxonomic notes

The form concerned is most likely to be johanseni, one of the fabalis group (Taiga Bean Goose), but this requires confirmation (Scott & Adhami 2006). Some authors have questioned the validity of the form johanseni, considering it to be synonymous with fabalis, in which case the form occurring in northern Iran would be nominate fabalis.

 

Global range

Breeding in western Siberia;

Non-breeding in central and south-central Asia

 

Status in Iran

According to Vaurie (1965), A. fabalis winters along the south Caspian, but this would appear to be erroneous as there have been very few records and this taxon is now thought to be only a vagrant (Roselaar & Aliabadian 2009, Scott 2008, Khaleghizadeh et al. 2011).

 

Museum specimens

Not available.

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 99,

Roselaar & Aliabadian 2009,

Scott & Adhami 2006,

Vaurie 1965- p 100

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آذر ۹۸ ، ۱۲:۵۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت سارگپه پرپای اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Rough-legged Buzzard in Iran

Buteo lagopus lagopus (Pontoppidan, 1763)

 

نامگذاری

نام این زیرگونه با توجه به گستره پراکنش آن تعیین شده است.

 

ویژگیها

ویژگیهای توصیف شده برای گونه سارگپه پرپا برای این زیرگونه نیز صدق می کند.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری این زیرگونه در دنیا در شمال اوراسیا و

منطقه غیر جوجه آوری در مرکز اوراسیا است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

یک نمونه از رامسر گرفته شده است (Missone 1953). با توجه به تعداد اندک رکوردهای این گونه و زیرگونه در لیست پرندگان کمیاب ایران قرار دارد.

 

Global range

Breeding in northern Eurasia;

Non-breeding in central Eurasia

 

Status in Iran

There is a specimen taken from Ramsar (Missone 1953).

 

Museum specimens

Not available.

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 159,

Missone 1953- p 117,

Vaurie 1965- p 171

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آذر ۹۸ ، ۱۱:۵۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت سارگپه پرپای آسیایی در ایران

Status of Asian Rough-legged Buzzard in Iran

Buteo lagopus menzbieri Dementiev, 1951

Syn: Archibuteo lagopus pallidus

 

نامگذاری

نام این زیرگونه با توجه به گستره پراکنش آن تعیین شده است.

 

ویژگیها

به طور متوسط بزرگتر از زیرگونه نمادین است. در این زیرگونه، کل بدن به طور مشخصی کم رنگ تر است، راه راه طولی کمتری دارد، در قسمت پایین سینه رنگدانه کمتری دارد، در دم راه راه عرضی باریکتر و مشخصتر با رنگ قهوه ای قابل تفکیک است.

 

پراکنش جهانی

منطقه جهانی جوجه آوری این زیرگونه، در شمال شرق آسیا و

منطقه غیر جوجه آوری آن در آسیای میانه، شمال چین و ژاپن است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

زارودنی (Zarudny 1911) این تاکسون را برای ناحیه اترک در خراسان ذکر کرده است. کاملا امکان­پذیر است که زیرگونه menzbieri که از شمال اوراسیا مهاجرت می­کند، از ایران عبور نماید (Dickinson 2003). با توجه به تعداد اندک رکوردهای این گونه و زیرگونه در لیست پرندگان کمیاب ایران قرار دارد.

 

Global range

Breeding in northeastern Asia;

Non-breeding in central Asia, northern China, Japan

 

Status in Iran

Zarudny (1911) mentioned its synonym Archibuteo lagopus pallidus for Atrak, Khorasan. It is quite possible that birds of menzbieri migrating from northern Eurasia cross Iran (Dickinson 2003).

 

Museum specimens

Not available.

 

References

Dickinson 2003

Zarudny 1911- p 207

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آذر ۹۸ ، ۱۱:۵۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تفاوتهای کورکور حنایی و کورکور سیاه

Differences of Red Kite and Black Kite

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 30 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر کورکور حنایی و کورکور سیاه تهیه شده است.

 

نام فارسی

کوکور حنایی

کورکور گوش سیاه

کورکور سیاه

کورکور نوک زرد

نام علمی

Milvus milvus

Milvus migrans lineatus

Milvus migrans migrans

Milvus aegyptius

نام انگلیسی

Red Kite

Black-eared Kite

Black Kite

Yellow-billed Kite

طول بدن

حدود 60 تا 70 سانتیمتر

حدود 55 تا 68 سانتیمتر

حدود 50 تا 65 سانتیمتر

حدود 47 تا 60 سانتیمتر

طول دوسر بال

حدود 145 تا 170 سانتیمتر

حدود 135 تا 162 سانتیمتر

حدود 125 تا 150 سانتیمتر

حدود 120 تا 145 سانتیمتر

جثه

لاغرتر از کورکور سیاه- پرواز نرمتر

 

 

 

پهنای بال

 

پهنای بال بیشتر

کمی پهنتر از کورکور حنایی

 

منقار

نیمه عقبی زرد با انتهای تیره

 

نیمه عقبی زرد با انتهای تیره

در بالغین زرد- در نابالغین تیره یا زرد با انتهای سیاه

چشمها

روشن

 

نسبتا روشن

 

نقاب تیره چشم

 

نقاب دور چشم تیره تر و مشخص

نقاب دور چشم تیره در نابالغین

 

سر

سر روشن مایل به سفید یا خاکستری- پیشانی تقریبا سفید

قهوه ای

مایل به خاکستری- فرم حنایی شبیه به کورکور حنایی اما سر خاکستری

مایل به قهوه ای

روتنه

در نابالغین قهوه ای قرمز کدر

 

قهوه ای تر و تیره از کورکور حنایی- در نابالغین لبه پرهای جبه روشن

نابالغین شبیه کورکور گوش سیاه

زیرتنه

قرمز خاکی تیره

اخرایی با راه راه طولی

فرم حنایی شبیه کوکور حنایی اما به جای سفیدی شاهپرها، رنگ کرم تیره

قهوه ای حنایی

گلو

 

در نابالغین روشن

کرم تیره

 

سینه

قرمز با راه راه طولی تیره- در نابالغین تیره با راه راه طولی روشن و مشخص

در نابالغین راه راه طولی مشخص

در نابالغین خالهای تیره مشخص

 

شکم

 

پایین شکم روشن

در نابالغین روشن تر از سینه

 

پوشپرها زیردم

 

روشن

 

 

تعداد انگشتان بال (شاهپرهای بلند انتهای بال)

پنج تا شش انگشت با نوار تیره پهن و مشخص

شش شاهپر بلند و آزاد

پنج انگشت

 

روی بال

پوشپرها جلوی بال حنایی- پوشپرهای بزرگ روشن- شاهپرها تیره

 

در نابالغین نوک پوشپرهای روی بال مایل به سفید

در نابالغین پایه شاهپرهای اولیه راه ر اه عرضی سفید

زیر بال

لکه سفید واضح در شاهپرهای اولیه- در نابالغین لبه جلویی بال حنایی و در بالغین قرمز- شاهپرهای ثانویه تیره

پایه شاهپرهای اولیه بیرونی سفید- پایه شاهپرهای اولیه درونی با راه راه عرضی سفید و سیاه- در نابالغین پایه شاهپرها سفیدتر- شاهپرها تیره- نوار تیره در ویط پوشپرها- در پایه شاهپرهای اولیه خط تیره

تقریبا بدون سفیدی در پایه شاهپرهای اولیه- در نابالغین به جای سفیدی شاهپرها، رنگ کرم تیره

در نابالغین به جای سفیدی شاهپرها، رنگ کرم تیره

دوشاخگی دم

کاملا دوشاخه

 

شکاف کمتر

شکاف عمیقتر

شاهپرهای دم

روی شاهپرها در نابالغین حنا و در بالغین قرمز- در زیر روشن و متمایز از رنگ قرمز زیرتنه

در زیر روشن با راه راه عرضی زیاد

روی شاهپرها قهوه ای تیره- در نابالغین نوار تیره محو

راه راه عرضی

پاها

زرد

زرد

زرد

 

 

منابع

Clark W.S. (1999).  A Field Guide to the RAPTORS of Europe, the Middle East and North Africa. Oxford University Press, Oxford, 371 pp.

 

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آذر ۹۸ ، ۱۰:۵۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تفاوتهای مگس گیر ابلق و مگس گیر نیم طوق

Differences of European Pied and Semicollared Flycatchers

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 29 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر مگس گیر ابلق و مگس گیر نیم طوق تهیه شده است.

 

نام فارسی

مگس گیر ابلق- نر

مگس گیر ابلق- ماده

مگس گیر نیم طوق- نر

مگس گیر نیم طوق- ماده

نام علمی

Ficedula hypoleuca

 

Ficedula semitorquata

 

نام انگلیسی

Eurasian Pied Flycatcher

 

Semicollared Flycatcher

 

طول بدن

حدود 13 سانتیمتر

 

حدود 13 سانتیمتر

 

پیشانی

دو لکه سفید کوچک دوقلو

-

دو لکه سفید بزرگتر و به هم چسبیده

-

خط چشم تا نوک

-

خط روشن نامشخص

-

نوار سفید

طوق سفید گردن

سفیدی گلو تا دو طرف گردن

سفیدی گلو تا دو طرف گردن

سفیدی گلو تا نزدیک پشت گردن

سفیدی گلو تا دو طرف گردن

پشت

لکه روشن تقریبا محو نامتمایز از بقیه بدن

قهوه ای خاکی

لکه روشن تقریبا مشخص متمایز از بقیه بدن

قهوه ای خاکی

لکه سفید روی بال

لکه سفید کوچکتر در پایه شاهپرهای ثانویه- لبه شاهپرهای رج سوم سفید پهن

یک خط سفید در پایه شاهپرهای ثانویه- لبه سفید پهن در شاهپرهای رج سوم

یک خط سفید در پایه شاهپرهای اولیه- لکه سفید بزرگتر در شاهپرهای ثانویه- لبه سفید پهن در شاهپرهای رج سوم

یک خط سفید در لبه پوشپرهای کوچک روی شانه- لبه پرهای هرزبال سفید- یک خط سفید در پایه شاهپرهای ثانویه- لبه سفید پهن در شاهپرهای رج سوم

گلو، سینه و شکم

سفید

سفید

سفید

سفید

شاهپرهای دم

تیره- در پرهای کناری تیرگی در نیمه انتهایی

در پرهای کناری تیرگی در نیمه انتهایی

دو خط سفید در زیر وسط دم- پرهای میانی تیره- پرهای کناری دم سفید و در انتها نوار تیره

پرهای کناری به طور کامل سفید

 

منابع

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

-----

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ آذر ۹۸ ، ۲۳:۵۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

مقایسه سنقرهای خاکستری، سفید و گندمزار نابالغ

Comparison of juvenile of Northern, Pallid and Montagu’s Harriers

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 29 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر سنقرهای خاکستری، سفید و گندمزار نابالغ تهیه شده است.

 

نام فارسی

سنقر خاکستری- نابالغ

سنقر سفید- نابالغ

سنقر گندمزار- نابالغ

نام علمی

Circus cyaneus

Circus macrourus

Circus pygargus

نام انگلیسی

Northern Harrier

Pallid Harrier

Montagu’s Harrier

طول بدن

حدود 45 تا 56 سانتیمتر

حدود 40 تا 48 سانتیمتر

حدود 43 تا 47 سانتیمتر

طول دوسر بال

حدود 100 تا 120 سانتیمتر

حدود 95 تا 117 سانتیمتر

حدود 97 تا 115 سانتیمتر

منقار

تیره- نزدیک بالشتک بینی خاکستری

تیره

تیره

بالشتک بینی

زرد

زرد

زرد

رنگ چشمها

تیره

تیره

تیره

تارک

راه راه طولی ریز در زمینه حنایی

راه راه طولی ریز در زمینه تیره

راه راه طولی ریز در زمینه حنایی

نوار ابرویی

نوار سفید از نزدیک پیشانی تا گوشه بالای گونه ها

سفید

سفید نازک

نوار سفید زیر چشمها

از کنار چاک منقار گاهی متصل به نوار ابرویی سفید

از کنار چاک منقار گاهی متصل به نوار ابرویی سفید

از کنار چاک منقار گاهی متصل به نوار ابرویی سفید

گونه ها

نوار پهن تیره با راه راه طولی ریز با خط سفید محو در لبه انتها

نوار پهن تیره با راه راه طولی ریز با خط سفید طوق مانند در لبه انتها

نوار پهن تیره با راه راه طولی ریز

چانه

سفید

نخودی حنایی

نخودی حنایی

سینه

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه نخودی نارنجی

راه راه طولی تیره کمتر در زمینه نخودی نارنجی

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه نخودی نارنجی

شکم

نخودی

نخودی حنایی

نخودی حنایی

پهلوها

نخودی با راه راه طولی

نخودی حنایی

نخودی حنایی

زیردم

روشن با راه راه طولی تیره کمرنگ

نخودی

نخودی

راه راه عرضی زیر دم

سه نوار تیره و لبه روشن بعد از نوار تیره در انتها- در پرهای کنار دم تیرگی کمرنگ

چند نوار تیره و لبه روشن بعد از نوار تیره در انتها

چند نوار تیره و لبه روشن بعد از نوار تیره در انتها

دمگاه

سفید

سفید

سفید

طول و پهنای بال

پهنتر از سفید و گندمزار

پهنای کمتر از خاکستری

پهنای کمتر از خاکستری

پوشپرهای زیر بال

لبه جلویی بال نخودی- پوشپرها حنایی تا قهوه ای تیره- انتهای پوشپرهای بزرگ اولیه خالهای درشت تیره

نخودی حنایی- انتهای پوشپرهای بزرگ اولیه خالهای کوچکتر تیره

حنایی تا قهوه ای حنایی- انتهای پوشپرهای بزرگ اولیه خالهای درشت تیره

تعداد انگشتان بال (شاهپرهای بلند انتهای بال)

پنج انگشت با یک نوار تیره پهن- چند خط تیره زیر انگشتان و پایه انگشتان با زمینه سفید

چهار انگشت با یک نوار تیره پهن- چند خط تیره زیر انگشتان و پایه انگشتان با زمینه سفید

چهار انگشت- شاهپرهای انگشتان تیره بدون مرز مشخص- چند خط تیره (گاهی خالدار) در زمینه سفید

نوارهای زیر بال

دو نوار تیره در وسط بال- لبه عقبی شاهپرهای ثانویه نوار تیره ولی لبه عقبی شاهپرهای اولیه شماره 1 تا 5 بدون تیرگی مشخص- شاهپرهای ثانویه دارای زمینه تیره

دو نوار تیره در وسط شاهپرهای بال- لبه عقبی شاهپرهای ثانویه نوار تیره ولی لبه عقبی شاهپرهای اولیه شماره 1 تا 5 بدون تیرگی مشخص- شاهپرهای ثانویه در زمینه تیره

دو نوار تیره در وسط شاهپرهای ثانویه- لبه عقبی شاهپرهای ثانویه نوار تیره ولی لبه عقبی شاهپرهای اولیه شماره 1 تا 5 دارای خالهای تیره- شاهپرهای ثانویه در زمینه تیره

راه راه عرضی روی دم

چند نوار عرضی خاکستری و نوار انتهای دم پهنتر

چند نوار عرضی خاکستری و نوار انتهای دم پهنتر

چند نوار عرضی خاکستری و نوار انتهای دم پهنتر

پاها

زرد

زرد

زرد

 

منابع

Clark W.S. (1999).  A Field Guide to the RAPTORS of Europe, the Middle East and North Africa. Oxford University Press, Oxford, 371 pp.

 

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ آذر ۹۸ ، ۱۲:۰۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

مقایسه سنقرهای خاکستری، سفید و گندمزار ماده

Comparison of female of Northern, Pallid and Montagu’s Harriers

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 29 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر سنقرهای خاکستری، سفید و گندمزار ماده تهیه شده است.

 

نام فارسی

سنقر خاکستری- ماده

سنقر سفید- ماده

سنقر گندمزار- ماده

نام علمی

Circus cyaneus

Circus macrourus

Circus pygargus

نام انگلیسی

Northern Harrier

Pallid Harrier

Montagu’s Harrier

طول بدن

حدود 45 تا 56 سانتیمتر

حدود 40 تا 48 سانتیمتر

حدود 43 تا 47 سانتیمتر

طول دوسر بال

حدود 100 تا 120 سانتیمتر

حدود 95 تا 117 سانتیمتر

حدود 97 تا 115 سانتیمتر

منقار

تیره

تیره

تیره

بالشتک بینی

زرد مایل به خاکستری !

زرد مایل به خاکستری !

زرد مایل به خاکستری !

رنگ چشمها

زرد

زرد

زرد

تارک

راه راه طولی ریز در زمینه حنایی

راه راه طولی ریز در زمینه حنایی تیره

راه راه طولی ریز در زمینه تیره

نوار ابرویی

سفید نازک از نزدیک پیشانی تا گوشه بالای گونه ها

سفید نازک

سفید نازک

نوار سفید زیر چشمها

از کنار چاک منقار گاهی متصل به نوار ابرویی سفید

از کنار چاک منقار گاهی متصل به نوار ابرویی سفید

از کنار چاک منقار گاهی متصل به نوار ابرویی سفید

گونه ها

نوار پهن تیره با راه راه طولی ریز و خط سفید محو در لبه انتها

نوار پهن تیره با راه راه طولی ریز و خط سفید طوق مانند در لبه انتها

نوار پهن تیره با راه راه طولی ریز

چانه

سفید

نخودی حنایی

روشن با راه راه طولی ریز

سینه

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه روشن

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه نخودی

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه نخودی

شکم

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه روشن

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه نخودی

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه نخودی

پهلوها

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه روشن

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه نخودی

راه راه طولی تیره مشخص در زمینه نخودی

زیردم

روشن با راه راه طولی حنایی و تیره کمرنگ

روشن با راه راه طولی حنایی و تیره کمرنگ

روشن با راه راه طولی حنایی

راه راه عرضی زیر دم

سه نوار تیره پهن- لبه روشن بعد از نوار تیره در انتها- در پرهای کنار دم تیرگی کمرنگ

چند نوار نسبتا تیره پهن و لبه روشن بعد از نوار تیره در انتها

چند نوار نسبتا تیره پهن و لبه روشن بعد از نوار تیره در انتها

دمگاه

سفید با خالهای ریز تیره

سفید با خالهای ریز متعدد

سفید با خالهای ریز متپراکنده

طول و پهنای بال

پهنتر از سفید و گندمزار

پهنای کمتر از خاکستری

پهنای کمتر از خاکستری

انگشتان بال (شاهپرهای بلند انتهای بال)

پنج انگشت با یک نوار تیره پهن- چند خط محو زیر انگشتان و پایه انگشتان با زمینه سفید

چهار انگشت- شاهپرهای انگشتان تیره بدون مرز مشخص- چند خط تیره در زمینه سفید

چهار انگشت با یک نوار تیره پهن- چند خط تیره در زمینه سفید

روی بال

قهوه ای کمرنگ- لکه مایل به نخودی در بخش درونی بال- نوارهای تیره کمرنگ روی بال

قهوه ای کمرنگ- لکه مایل به نخودی در بخش درونی بال- نوارهای تیره کمرنگ روی بال- شاهپرهای ثانویه تیره

قهوه ای کمرنگ- لکه مایل به نخودی در بخش درونی بال- نوارهای تیره کمرنگ روی بال

پوشپرهای زیر بال

لبه جلویی بال روشن- پوشپرها قهوه ای تیره- انتهای پوشپرهای بزرگ اولیه خالهای درشت تیره

نخودی تا حنایی قهوه ای- انتهای پوشپرهای بزرگ اولیه خالهای متوسط تیره

نخودی تا حنایی- انتهای پوشپرهای بزرگ اولیه خالهای متوسط تیره

نوارهای زیر بال

دو نوار تیره در وسط بال- لبه عقبی شاهپرهای ثانویه نوار تیره ولی لبه عقبی شاهپرهای اولیه شماره 1 تا 5 دارای خالهای تیره

دو نوار تیره در وسط شاهپرهای ثانویه- لبه عقبی شاهپرهای ثانویه نوار تیره ولی لبه عقبی شاهپرهای اولیه شماره 1 تا 5 بدون خال مشخص تیره- شاهپرهای ثانویه در زمینه نسبتا تیره

دو نوار تیره در وسط شاهپرهای بال- لبه عقبی شاهپرهای ثانویه نوار تیره ولی لبه عقبی شاهپرهای اولیه شماره 1 تا 5 دارای خالهای تیره مشخص

راه راه عرضی روی دم

چند نوار عرضی خاکستری و نوار انتهای دم پهنتر- پرهای کناری دم با نوارهای حنایی- شاهپرهای میانی خاکستری

چند نوار عرضی تیره و نوار انتهای دم پهنتر- پرهای کناری دم با نوارهای حنایی- شاهپرهای میانی تیره

چند نوار عرضی تیره و نوار انتهای دم پهنتر- پرهای کناری دم با نوارهای حنایی- شاهپرهای میانی تیره

پرهای روی ران و ساق پا

روشن با راه راه طولی حنایی

روشن با راه راه طولی حنایی

روشن با راه راه طولی حنایی کمرنگ

پاها

زرد

زرد

زرد

 

منابع

Clark W.S. (1999).  A Field Guide to the RAPTORS of Europe, the Middle East and North Africa. Oxford University Press, Oxford, 371 pp.

 

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ آذر ۹۸ ، ۱۱:۵۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تفاوتهای لیکوی معمولی و لیکوی تالابی (خوزی)

Differences of Afghan Babbler and Iraq Babbler

 

تهیه کننده: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 28 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر لیکوی معمولی و لیکوی تالابی (خوزی) تهیه شده است.

 

نام فارسی

لیکوی معمولی

لیکوی تالابی (خوزی)

نام علمی

Argya (Turdoides) huttoni

Argya (Turdoides) altirostris

نام انگلیسی

Afghan Babbler

Iraq Babbler

زیستگاه

نواحی نیمه بیابانی

زیستگاههای تالابی

طول

حدود 23 سانتیمتر

حدود 22 سانتیمتر

رنگ عمومی بدن

زیرگونه روشنتر salvadori در جنوب غرب- زیرگونه تیره تر huttoni در جنوب شرق ایران در روتنه قهوه ای و راه راه نازکتر در روتنه و زیرتنه

تقریبا یکدست و قهوه ای نخودی

نوک

بلندتر

کوتاهتر- نیم‌نوک بالایی دارای انحنای برآمده

رنگ نوک

تیره- نیمه عقبی نوک زرد

برنزه تا سیاه

سوراخ بینی

باریک در پایه نوک

پایه نوک

تارک

خطوط مشخص

نخودی تیره- راه راه طولی نازک بلوطی

دور چشمها

حلقه چشمی مایل به آبی

معمولا آبی کمرنگ- گاهی روشن

گونه ها

حنایی

نخودی تیره

چانه

سفید

چانه و جلوی گلو سفید

سینه

روشن خاکی

نخودی حنایی

راه راه سینه و پهلوها

دو طرف سینه راه راه طولی

نخودی حنایی بدون راه راه طولی

شکم

روشن

روشن

پهلوها

روشن مایل به خاکستری با راه راه طولی

نخودی حنایی

جبه

راه راه طولی درشت در زمینه قهوه ای خاکی

راه راه طولی نازک بلوطی در زمینه قهوه ای نخودی

دمگاه

راه راه طولی تیره در زمینه قهوه ای خاکستری

راه راه طولی تیره در زمینه قهوه ای نخودی

دم

خیلی بلند- خاکستری

خیلی بلند- قهوه ای نخودی

قلم پا (تارسوس)

قلم پا قطورتر

قلم پا نازکتر

رنگ پاها

زرد تا نارنجی

صورتی، زرد یا سبز مایل به قهوه ای کمرنگ تا سیاه- معمولا انگشتان تیره تر

 

منابع

عکسهای اینترنتی

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ آذر ۹۸ ، ۲۲:۳۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

مقایسه پیپتهای تالابی، شکم نخودی و پشت زیتونی

Comparison of Water, Buff-bellied and Olive-backed Pipits

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 28 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر پیپتهای تالابی، شکم نخودی و پشت زیتونی تهیه شده است.

 

نام فارسی

پیپت تالابی

پیپت شکم نخودی

پیپت پشت زیتونی

نام علمی

Anthus spinoletta

Anthus rubescens

Anthus hodgsoni

نام انگلیسی

Water Pipit

Buff-bellied Pipit

Olive-backed Pipit

طول بدن

حدود 16 سانتیمتر

حدود 15.5 سانتیمتر

حدود 14.5 سانتیمتر

نوک

تیره

نیم نوک بالایی تیره- نیم نوک پایینی در نیمه عقبی قرمز

نیم نوک بالایی تیره- نیم نوک پایینی قرمز

نوار ابرویی

نوار سفید

نخودی مایل به نارنجی- دارای حلقه چشمی سفید

در جلوی چشمها نوار پهن نخودی تا نزدیک پیشانی-از بالای چشمها تا بالای گونه ها سفید تا نخودی- در بالای نوار ابرویی خط سیاه

خط چشم تا نوک

در تابستان نوار مشخص- در زمستان خط تیره

بدون خط تیره مشخص

خط تیره

تارک

در تابستان خاکستری- در زمستان قهوه ای کمرنگ- در فصول مختلف خطوط تیره نازک مشخص

در تابستان خاکستری- در زمستان قهوه ای کمرنگ- در فصول مختلف خطوط تیره نازک نامشخص

قهوه ای کمرنگ با خطوط تیره نازک مشخص

گونه ها

قهوه ای کمرنگ تا خاکستری

قهوه ای کمرنگ تا خاکستری

قهوه ای کمرنگ با خط سیاه در زیر چشمها

نوار روشن کنار سبیل

سفید

روشن تا نارنجی کمرنگ

نارنجی کمرنگ

چانه

در زمستان سفید- در تابستان مایل به نارنجی کمرنگ

در زمستان سفید- در تابستان مایل به نارنجی

روشن

گردن

در زیرگونه spinoletta دو طرف گردن لکه تیره ولی در زیرگونه coutelli لکه وجود ندارد

در زمستان دو طرف گردن لکه تیره بزرگ

دو طرف گردن لکه تیره

سینه

نارنجی کمرنگ با راه راه طولی تیره نازک- در زمستان سفید با راه راه

در زمستان روشن با راه راه طولی تیره مشخص- در تابستان راه راه طولی متوسط تیره در زمینه مایل به نارنجی

نخودی با راه راه طولی تیره مشخص

شکم

نارنجی کمرنگ با راه راه طولی تیره نازک- در زمستان سفید با راه راه

نارنجی کمرنگ بدون راه راه طولی مشخص- در زمستان سفید با راه راه طولی تیره مشخص

سفید یا روشن با راه راه طولی تیره

پهلوها

نارنجی کمرنگ با راه راه طولی تیره نازک- در زمستان سفید با راه راه

نارنجی کمرنگ با راه راه طولی بسیار کمرنگ- در زمستان سفید با راه راه طولی تیره مشخص

سفید تا نخودی با راه راه طولی تیره مشخص

زیردم

سفید

سفید تا نارنجی کمرنگ

سفید

جبه

قهوه ای کمرنگ تا خاکستری با خطوط راه طولی محو

قهوه ای زیتونی تا خاکستری با خطوط طولی محو

قهوه ای کمرنگ با خطوط طولی محو

روی بال

پوشپرهای بزرگ با لبه سفید نازک- شاهپرها با لبه سفید نازک

پوشپرهای بزرگ با لبه سفید تا نخودی نازک- شاهپرها با لبه سفید تا نخودی پهنتر

پوشپرهای بزرگ با لبه سفید نازک- شاهپرها با لبه نخودی تا قهوه ای کمرنگ

روی پرهای دم

تیره- پرهای کناری دم سفید

قهوه ای کمرنگ تا خاکستری

قهوه ای کمرنگ تا خاکستری

پاها

سیاه

قرمز قهوه ای

قرمز

 

منابع

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ آذر ۹۸ ، ۱۹:۵۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت اگرت بزرگ شرقی در ایران

Status of Eastern Great Egret in Iran

Ardea alba modesta Gray, JE, 1831

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه معادل نام انگلیسی آن برگزیده شد.

 

ویژگیها

در زمان نمایشات جنسی ناحیه قلم پا (تارسوس) و بخش بدون پر در ساق پا (تیبیا) قرمزرنگ هستند اما در منقار رنگ قرمز دیده نمی شود بلکه به رنگ سیاه و ناحیه بین منقار و چشمها سبزرنگ است. در فصل جوجه آوری، پاها کاملا به رنگ سیاه اما بخش پایه منقار شبیه زیرگونه غربی به رنگ زرد می گراید. در فصل غیرجوجه آوری مشابه زیرگونه غربی دارای منقار زرد و ناحیه ران ترکیبی از صورتی و تیره است.

 

پراکنش جهانی

در مناطق اوراسیا، اورینتال و استرالیا زیست می کند و از جنوب و شرق آسیا تا اندونزی و استرالیا حضور دارد.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

این زیرگونه مقیم معمول اما به طور محلی در خلیج فارس است (Zarudny 1916, Scott 2007). به منظور توجه بیشتر به این زیرگونه، در لیست پرندگان کمیاب ایران قرار دارد.

 

Global range

EU, OR, AU; southern, and eastern Asia to Indonesia and Australasia

 

Status in Iran

A locally common resident in the southern Persian Gulf (Zarudny 1916, Scott 2007).

 

Museum specimens

Not available.

 

References

Scott 2007

Zarudny 1916,

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ آذر ۹۸ ، ۱۷:۲۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت اگرت بزرگ غربی در ایران

Status of Western Great Egret in Iran

Ardea alba alba Linnaeus, 1758

Syn: Egretta alba alba (L.), Casmerodius albus albus (L.)

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس نام انگلیسی آن برگزیده شد.

 

ویژگیها

در زیرگونه اگرت بزرگ غربی، در زمان نمایشات جنسی ساق پا (تیبیا) و بالای قلم پا (تارسوس) و نیز قسمت مرکزی و قاعده منقار قرمز رنگ اما انتهای منقار تیره است. ناحیه بین منقار و چشمها سبزرنگ است. در فصل جوجه آوری بخشهای قرمز رنگ به رنگ زرد تبدیل می شوند. در فصل غیرجوجه آوری، مشابه زیرگونه شرقی دارای منقار زرد و ناحیه ران ترکیبی از صورتی و تیره است.

 

پراکنش جهانی

پراکنش جهانی این زیرگونه غرب پاله آرکتیک، از مرکز اروپا تا شمال شرق آسیا و به سمت جنوب تا مرکز آفریقا و جنوب آسیا است

 

وضعیت و جمعیت در ایران

این زیرگونه به صورت مهاجر عبوری و زمستانه معمول در تالاب­های سراسر ایران حضور دارد.

 

Global range

Central Europe to northeastern Asia south to northern and central Africa and southern Asia

 

Status in Iran

A common passage migrant and winter visitor occurring at wetlands throughout Iran.

 

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, FMNH and SMNS.

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 63,

Missone 1953- p 118,

Paludan 1938- p 631,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 45,

Stresemann 1928- p 405,

Vaurie 1965- p 67

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ آذر ۹۸ ، ۱۷:۱۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت غاز خاکستری سیبری در ایران

Status of Siberian (Eastern) Greylag Goose in Iran

Anser anser rubrirostris Swinhoe, 1871

 

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه معادل نام انگلیسی این زیرگونه، غاز خاکستری سیبری برگزیده شد.

 

ویژگیها

منقار آن متمایل به صورتی و بدن بیشتر به رنگ خاکستری است و کم رنگی لبه پوشپرهای بال در این زیرگونه پهنتر است.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری از شرق مرکزی اروپا تا چین؛

منطقه غیر جوجه آوری در آسیای صغیر، خاورمیانه و جنوب آسیا است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این زیرگونه در ایران محتمل است. این زیرگونه در ایران فراوان است. به طور محلی جوجه­آور کمیاب تالاب­های حوزه ارومیه، آذربایجان و دریاچه زریبار در کردستان؛ مهاجر زمستانه محلی و فراوان در تالاب­های اصلی ایران تا سواحل خلیج فارس.

برخی نویسندگان مانند کلمنتس حضور زیرگونه anser را نیز برای ایران عنوان کرده­اند اما اگر این طور باشد، حضورش تنها به صورت سرگردان خواهد بود زیرا این فرم در شمال غرب و مرکز اروپا جوجه آوری کرده و در غرب اروپا و شمال افریقا زمستان­گذرانی می­کند.

 

Global range

Breeding from east-central Europe to China;

Non-breeding in Asia Minor, the Middle East and southern Asia

 

Status in Iran

The only subspecies likely to occur in Iran with any regularity. Common in Iran. Scarce and local breeding bird at wetlands in Urumiyeh basin, Azarbaijan, and at Lake Zaribar, Kordestan; locally abundant winter visitor to principal wetland areas south to northern Persian Gulf coast.

Some authors, e.g. Clements, have implied that the nominate form occurs in Iran, but if so, it presumably does so only as a vagrant, as this form breeds in northwest and central Europe and winters in Western Europe and North Africa.

 

Museum specimens

Two specimens from Dorud are kept in FMNH, two from Sistan in BMNH, one from Qom salt lake in SMN Stuttgart.

 

References

Dubois et al. 2000,

Harrison 1972- p 286,

Hüe & Etchécopar 1970- p 97,

Porter & Aspinall 2010,

Schüz 1959- p 55,

Vaurie 1965- p 95

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ آذر ۹۸ ، ۱۶:۵۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت غاز خاکستری اروپایی در ایران

Status of European Greylag Goose in Iran

Anser anser anser (Linnaeus, 1758)

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه معادل نام انگلیسی این زیرگونه، غاز خاکستری اروپایی برگزیده شد.

 

ویژگیها

منقار آن متمایل به نارنجی است و بدن به رنگ قهوه ای خاکستری است.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در شمال و مرکز اروپا؛

منطقه غیر جوجه آوری در جنوب اروپا، شمال آفریقا و خاورمیانه است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

زیرگونه اروپایی یعنی Anser anser anser تاکنون در ایران به طور موثق ثبت نشده است.

این زیرگونه در ماوراء قفقاز، ارمنستان و شاید در آسیای صغیر  (Vaurie 1965- p 94) و احتمالا ایران (Hüe & Etchécopar 1970- p 97) حضور دارد. چک لیست کلمنتس این تاکسون را زمستان­گذران برای ایران ذکر کرده اما دیکینسون (Dickinson 2003)، آی.او.سی. و سایرین نپذیرفته اند. تا زمان بررسی یک نمونه موزه­ای، این تاکسون را نمی­توان برای ایران محسوب نمود. سایر شواهد برای رد این زیرگونه عبارت است از: غاز اهلی (سفید) با غازهای وحشی با منشاء نامعین (احتمالا زیرگونه rubrirostris اما غازهای اهلی احتمالا خود اهلی شده زیرگونه anser هستند). در چندین کشور آسیای میانه و همچنین شمال ایران برای مقاصد شکار ممزوج شده است. احتمالا بسیاری از پرندگان رهاسازی شده پس از آن از بین رفته­اند اما زادگان باقی مانده، پر و بال خاکستری را حفظ نموده­اند.

 

Global range

Breeding in northern and central Europe;

Non-breeding in southern Europe, northern Africa and Middle East

 

Status in Iran

Transcaucasus, Armenia and perhaps Asia Minor (Vaurie 1965- p 94), and probably Iran (Hüe & Etchécopar 1970- p 97). Clements lists the taxon A. a. anser as wintering in Iran but Dickinson 2003, IOC and many other authors do not. Unless there is a specimen available for re-evaluation, it should be rejected. There are additional grounds for rejection: domestic (white) geese have been crossbred with wild birds of indeterminate origin (probably A. a. rubrirostris, but the domestic geese themselves may be mostly descended from A. a. anser) in several Central Asian countries north of Iran, for hunting purposes. It is likely that most releases have died out, but backcrossing often restores the grey plumage (M.J. Blair in litt.).

 

Museum specimens

Not available.

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 97

Vaurie 1965- p 94

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ آذر ۹۸ ، ۱۶:۴۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت کشیم کوچک عراقی در ایران

Status of [Iraqi] Little Grebe in Iran

Tachybaptus ruficollis iraquensis (Ticehurst, 1923)

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه معادل نام علمی آن برگزیده شد.

 

ویژگیها

این زیرگونه، از لحاظ سفیدی روی شاهپرهای بال، بینابین دو زیرگونه نمادین P. r. ruficollis و زیرگونه P. r. capensis است. زیرگونه دوم (همراه با زیرگونه P. r. albescens) دارای شاهپرهای ثانویه سفیدتر و در شاهپرهای اولیه، پایه پرها و بخش داخلی پرها سفیدتر هستند. طول بال در زیرگونه عراقی، از زیرگونه نمادین کوچکتر ولی طول منقار از آن بزرگتر است. طول بال در این دو زیرگونه برای نرها از میانگین ۱۰۱ به ۹۳ میلیمتر و برای ماده ها از ۹۹.۲ به ۸۷.۳ مبلیمتر کاهش پیدا می کند ولی طول منقار در این دو زیرگونه، برای نرها از ۲۶.۲ به ۲۷.۶ و برای ماده ها از ۲۴.۷ به ۲۵.۷ میلیمتر افزایش پیدا می کند.

 

پراکنش جهانی

عراق و جنوب غرب ایران

 

وضعیت و جمعیت در ایران

در جنوب غرب ایران در خوزستان و فارس حضور می­یابد. یک نمونه از تالاب برم شور در فارس (Capito 1931) و نمونه موزه ای آن از بیشه دالان به دست آمده است. با توجه به تعداد رکورد کم، این زیرگونه به لیست پرندگان کمیاب ایران افزوده شد.

 

Global range

Iraq, southwestern Iran

 

Status in Iran

Southwestern Iran in Khuzestan and Fars. One specimen was taken from Barm-e Shur lake in Fars (Capito 1931).

 

Museum specimens

There are two specimens from Bisheh-Dalan in UMMZ.

 

References

Capito 1931- p 933,

Hüe & Etchécopar 1970- p 31,

Paludan 1938- p 632,

Vaurie 1965- p 11

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ آذر ۹۸ ، ۱۵:۰۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت لک لک سفید اروپایی در ایران

Status of European (Western) White Stork in Iran

Ciconia ciconia ciconia (Linnaeus, 1758)

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه از بین دو نام غربی و اروپایی، نام اروپایی به علت نزدیکتر بودن معنی آن به محدوده پراکنش این زیرگونه، برگزیده شد.

 

ویژگیها

زیرگونه نمادین C. c. ciconia کوچکتر از زیرگونه آسیایی است و از لحاظ اندازه جثه و منقار کوچکتر است (طول بال به طور متوسط 580 میلیمتر نسبت به 610 میلیمتر، طول منقار 189 میلیمتر نسبت به 215 میلیمتر و ارتفاع منقار 33.6 میلیمتر نسبت به 36.9 میلیمتر).

 

پراکنش جهانی

 

منطقه جوجه آوری در اروپا، غرب آسیا، خاورمیانه و شمال آفریقا، و

منطقه غیر جوجه آوری به سمت جنوب تا شرق و جنوب آفریقا است

 

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم به صورت معمول در شمال و غرب ایران جوجه­آوری کرده و در جنوب غرب ایران زمستان­گذرانی دارد.

 

Global range

Breeding in Europe and western Asia, Middle East and northern Africa;

Non-breeding south to eastern and southern Africa

 

Status in Iran

The form breeding commonly in northern and western Iran and wintering in southwestern Iran.

 

Museum specimens

Not available.

 

References

Érard & Etchécopar 1970- p 29,

Hüe & Etchécopar 1970- p 77,

Paludan 1938- p 630,

Paludan 1940- p 17, 51,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 47,

Vaurie 1965- p 83

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ آذر ۹۸ ، ۱۴:۵۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت لک لک سفید آسیایی در ایران

Status of Asian (Eastern) White Stork in Iran

Ciconia ciconia asiatica Severtzov, 1873

Syn: Ciconia azreth Sev.

 

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه از بین دو نام شرقی و آسیایی، نام آسیایی به علت نزدیکتر بودن معنی آن به محدوده پراکنش این زیرگونه، برگزیده شد.

 

ویژگیها

این زیرگونه بزرگتر از زیرگونه نمادین C. c. ciconia است و از لحاظ اندازه جثه و منقار برجسته است (طول بال به طور متوسط 610 میلیمتر نسبت به 580 میلیمتر، طول منقار 215 نسبت به 189 میلیمتر و ارتفاع منقار 36.9 نسبت به 33.6 میلیمتر).

 

پراکنش جهانی

از لحاظ پراکنش جهانی، این زیرگونه در آسیای میانه جوجه آوری و

در کشورهای ایران و هند زمستانگذرانی دارد.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

زارودنی (Zarudny 1900, 1901, 1903) اطلاعاتی از این تاکسون را ارائه کرده و آن را به عنوان جوجه­آور کمیاب در نیزارهای سیستان در ژوئن 1896 و نیز در می 1898 (بدون شواهدی دال بر جوجه­آوری) گزارش می­کند. رکورد یک لک­لک سفید در آوریل 1970 و 1972 نزدیک زاهدان به نظر می­رسد که متعلق به همین زیرگونه بوده است (D.A. Scott, unpubl. data). با توجه به تعداد رکورد اندک، این زیرگونه در لیست پرندگان کمیاب ایران قرار دارد.

 

Global range

Breeding in central Asia;

Non-breeding in Iran and India

 

Status in Iran

Zarudny (1900, 1901, 1903) gives some information on Ciconia azreth and lists it as a rare breeder in the Sistan marshes in Jun 1896 and as present but with no proof of breeding in May 1898n. Single White Storks recorded in April 1970 and April 1972 near Zahedan, Sistan & Baluchestan, could well have been asiatica (D.A. Scott, unpubl. data).

 

Museum specimens

Not available.

 

References

Schüz (1959- p 49),

Zarudny 1903- p 102,

Zarudny 1911- p 198

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ آذر ۹۸ ، ۱۴:۳۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت سارگپه صحرایی در ایران

Status of Steppe Buzzard (Northern Steppe Buzzard) in Iran

Buteo buteo vulpinus (Gloger, 1833)

Syn: Buteo vulpinus Licht., Buteo desertorum

 

نامگذاری

با توجه به نام انگلیسی و زیستگاه این زیرگونه، نام سارگپه صحرایی (مشابه با عقاب صحرایی) برای این زیرگونه در نظر گرفته شد.

 

ویژگیها

کوچکترین زیرگونه سارگپه معمولی است. این زیرگونه عمدتا به رنگ حنایی دیده می شود و نسبت تعداد افراد در فرم تیره آن بسیار کم است. از زیرگونه نمادین (B. b. buteo)، با داشتن رنگ حنایی بیشتر در سراسر بدن از جمله دم متمایز است. رنگدانه های حنایی در زیرگونه نمادین دیده نمی شوند ولی در زیرگونه صحرایی رشد یافتند، به نحوی که در زیرتنه قرمز و دم مایل به قرمز با نوارهای قهوه ای نامنظم یا به طور کلی قرمز و در شاهپرهای مرکزی بدون راه راه است (Vaurie 1965).

 

پراکنش جهانی

در میان زیرگونه های سارگپه معمولی، تنها زیرگونه سارگپه صحرایی (استپی) مهاجر است.

منطقه جوجه آوری در شمال و شرق اروپا و آسیای میانه؛

منطقه غیر جوجه آوری در شرق و جنوب آفریقا و همچنین جنوب آسیا

 

وضعیت و جمعیت در ایران

مهاجر به نسبت معمول در شمال، غرب و جنوب غرب ایران است و تعداد کمی نیز زمستان­گذرانی دارند (Kaboli et al. 2016).

 

Global range

The only migrant subspecies of the Common Buzzard Buteo buteo.

Breeding in northern and eastern Europe, central Asia; non-breeding in eastern and southern Africa, southern Asia

 

Status in Iran

A fairly common passage migrant throughout the north, west and southwest, with small numbers remaining throughout the winter (Kaboli et al. 2016).

 

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, FMNH, NHMTashkent, UMMZ and ZISP.

 

References

Cumming 1905- p 691,

Dubois et al. 2000,

Hüe & Etchécopar 1970- p 160,

Kaboli et al. 2016- p 148,

Missone 1953- p 117,

Porter & Aspinall 2010,

Schüz 1959- p 35,

Vaurie 1961d- p 3,6,

Vaurie 1965- p 177

-----

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ آذر ۹۸ ، ۱۳:۵۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت سارگپه هیرکانی در ایران

Status of [Hyrcanian] Buzzard (Southern Steppe Buzzard) in Iran

Buteo buteo menetriesi Bogdanov, 1879

 

نامگذاری

با توجه به اینکه پراکنش جهانی این زیرگونه، جنگل­های هیرکانی، قفقاز و شرق ترکیه است، به علت فراوانی مناسب این زیرگونه در محدوده جنگل­های هیرکانی ایران و جمهوری آذربایجان، به نظر می رسد که سارگپه هیرکانی، نام مناسبی برای تفکیک این زیرگونه باشد.

 

ویژگیها

در مورد ویژگیهای این زیرگونه، در منابع بسیار کم به آن پرداخته شده است. بنابر این، لازم است بررسیها و مطالعات علمی در مورد شناخت ویژگیهای این زیرگونه انجام شود.

این گونه در گروه زیرگونه ای حنایی (vulpinus) قرار دارد که گاهی گونه مستقل محسوب می شوند. این گروه زیرگونه ای دارای ویژگی رنگ حنایی بدن هستند. زیرگونه سارگپه هیرکانی از خود زیرگونه سارگپه صحرایی (استپی) بزرگتر است و در سراسر بدن رنگ حنایی کمتری دارد. در بخشها بالای بدن کدر تر و پایین بدن روشنتر با الگوی نامنظم و رنگ مایل به قرمز کمتر در دم است. از نظر اندازه و رنگ بندی شبیه زیرگونه نمادین (B. b. buteo) است اما به طور کلی از نظر رنگ بندی شبیه زیرگونه سارگپه صحرایی است. فاز سیاه در زیرگونه هیرکانی نسبت به زیرگونه صحرایی (استپی) بیشتر است (Vaurie 1965).

 

پراکنش جهانی

شرق ترکیه و قفقازبه سمت شمال ایران تا گرگان

 

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم مقیم (غیرمهاجر) و معمول در جنگل­های هیرکانی در شمال ایران است (Vaurie 1965, Kaboli et al. 2016).

 

Global range

Eastern Turkey through the Caucasus to northern Iran

 

Status in Iran

The form is a common resident in the south Caspian forests in northern Iran (Vaurie 1965, Kaboli et al. 2016).

 

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, FMNH, SMNS and ZMB.

 

References

Dementyev 1948- p 181,

Dubois et al. 2000,

Érard & Etchécopar 1970- p 33,

Heinrich 1928- p 252,

Hüe & Etchécopar 1970- p 160,

Kaboli et al. 2016- p 148,

Roselaar 1995,

Schüz 1957b- p 22,

Schüz 1959- p 35,

Stresemann 1928- p 401,

Vaurie 1965- p 178

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ آذر ۹۸ ، ۱۱:۵۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تفاوتهای سلیم شنی بزرگ و سلیم شنی کوچک

Differences of Greater Sand Plover and Lesser Sand Plover

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 27 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر سلیم شنی بزرگ و سلیم شنی کوچک تهیه شده است.

 

نام فارسی

سلیم شنی بزرگ-

فرم تابستانه

سلیم شنی بزرگ-

فرم زمستانه

سلیم شنی کوچک-

فرم تابستانه

سلیم شنی کوچک-

فرم زمستانه

نام علمی

Charadrius leschenaultii

 

Charadrius mongolus

 

نام انگلیسی

Greater Sand Plover

 

Lesser Sand Plover

 

 

طول بدن

حدود 24 سانتیمتر

 

حدود 20 سانتیمتر

 

فاصله دوسر بال

حدود 56 سانتیمتر

 

حدود 51 سانتیمتر

 

منقار

بلند و قوی و نوک تیز- طول منقار بیشتر از فاصله پایه منقار تا پشت چشمها

 

کوتاه و قوی- طول منقار کمتر از فاصله پایه منقار تا پشت چشمها

 

شیار بینی

نزدیکتر به چاک منقار

 

دورتر از چاک منقار

 

برآمدگی بالای منقار

در نیمه جلویی منقار بالایی

 

در یک سوم انتهای منقار بالایی

 

چشمها

درشت تر

 

ریزتر

 

شکل سر

دارای زاویه بیشتر

 

دارای زاویه کمتر

 

پیشانی

سفید و در بالا خط افقی سیاه- در وسط خط سیاه عمودی

سفید و بدون خط افقی سیاه

سیاه

روشن تا سفید

خط ابرویی

نوار نخودی از بالای چشمها

نوار روشن پهن متصل به سفیدی پیشانی

نوار نخودی از بالای چشمها

نوار روشن تا سفید

فاصله منقار تا چشم

خط سیاه

کمی تیره

سیاه

کمی تیره

لکه سیاه اطراف چشمها

از جلوی چشم تا وسط گونه ها

به جای لکه سیاه، قهوه ای است

از جلوی چشم تا وسط گونه ها

به جای لکه سیاه، قهوه ای تیره است

تارک

شروع با لکه حنایی، بقیه خاکستری شنی

 

شروع با لکه نخودی، بقیه خاکستری شنی

 

پس سر

حنایی

نخودی

حنایی

نخودی

چانه

سفید

 

سفید

 

سینه

نارنجی و به سمت پهلوها امتداد دارد

دو طرف سینه لکه قهوه ای کمرنگ

نارنجی و به سمت پهلوها امتداد دارد

دو طرف سینه لکه قهوه ای کمرنگ

نوار سینه ای

پهنای کمتر

گاهی طوق کامل در جلوی سینه

پهنای بیشتر

معمولا طوق کامل را تشکیل نمی دهد

شکم

سفید

 

سفید

 

پهلوها

سفید

 

سفید

 

زیر دم

سفید

 

سفید

 

پشت

خاکستری شنی

 

خاکستری شنی

 

روی بالها

پوشپرهای درونی خاکستری شنی- پوشپرهای بزرگ در بخش بیونی بال تیره- در وسط بال یک نوار سفید که در شاهپرهای اولیه روشنتر است- نوار تیره در لبه عقبی بال

 

پوشپرهای درونی خاکستری شنی- پوشپرهای بزرگ در بخش بیونی بال تیره- در وسط بال یک نوار سفید که در شاهپرهای اولیه روشنتر است- نوار تیره در لبه عقبی بال

 

زیر بالها

شاهپرها سفید در لبه عقبی بال نوار پهن و مشخص تقریبا سیاه

 

شاهپرها کمی روشن در لبه عقبی بال نوار نامشخص تیره

 

دمگاه

دو طرف سفید- وسط خاکستری شنی

 

دو طرف سفید- وسط خاکستری شنی

 

دم

دو طرف سفید- وسط خاکستری شنی و در انتها تیره

 

دو طرف سفید- وسط خاکستری شنی و در انتها تیره

 

بلندی پاها

بلندتر به ویژه در بالای زانو

 

کوتاهتر

 

رنگ پاها

سبز مایل به زرد- گاهی خاکستری کمرنگ مایل به صورتی

 

سبز تیره-خاکستری تیره

در نابالغین سبز روشنتر

بیرون پا در زمان پرواز

پاها به طور مشخص از دم بیرون می زند

 

تنها انتهای پاها از دم بیرون می زند

 

 

منابع

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ آذر ۹۸ ، ۱۱:۱۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت زنگوله بال در قره قشلاق در آبان 1398

Record of Little Bustard in Qareh-Qeshlaq in November 2019

 

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه:  لیست سرخ جهانی

گونه: زنگوله بال Tetrax tetrax

تعداد پرنده: 2 فرد

محل مشاهده: قره قشلاق

استان: آذربایجان شرقی

دوره مشاهدات: 30 آبان 1398

مشاهده کنندگان: آقای علی اصغر رحیم زاده

Type of important species: IUCN Redlist (Near Threatened)

Species: Little Bustard Tetraxtetrax

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Qareh-Qeshlaq

Province: East Azarbaijan

Period of observations: 21 November 2019

Observers: Ali-Asghar Rahimzadeh

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۸ ، ۱۷:۳۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت مارگردن آفریقایی در هور العظیم در آذر 1398

Record of African Darter in Hour-al-Azeem in December 2019

 

خلاصه اطلاعات این ثبت:

گونه: مارگردن آفریقایی Anhinga rufa

تعداد پرنده: 5 فرد

محل مشاهده: تالاب هور العظیم

استان: خوزستان

تاریخ مشاهده: 15 آذر 1398

مشاهده کنندگان: آقای رضا نیک فلک و کرامت حافظی

Species: African Darter Anhinga rufa

No. of individuals: 5 individuals

Place of observation: Hour-al-Azeem

Province: Khuzestan

Date of observation: 6 December 2019

Observers: Reza Nikfalak & Keramat Hafezi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۸ ، ۱۷:۲۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت سنگ چشم خاکستری هندی (موریایی) در ایران

Status of Mauryan Grey Shrike in Iran

Lanius meridionalis lahtora (Sykes, 1832)

 

نامگذاری

موریا نام قلمرو یکی از امپراتوری های باستانی آسیا است در حدود 322 تا 185 سال قبل از میلاد مسیح محدوده بزرگی شامل پاکستان و بخش اعظم هند تا بنگلادش را در سیطره خود داشت. به علت همپوشانی پراکنش جهانی این زیرگونه با قلمرو امپراتوری موریا، نام انگلیسی Mauryan Grey Shrike انتخاب شده است. با توجه به ناآشنا بودن نام این امپراطوری در بین ایرانیان، نام سنگ چشم خاکستری هندی (ارجاع به شبه قاره هند) برای این زیرگونه در نظر گرفته شده است و نام موریایی در داخل پرانتز اشاره شده است.

 

ویژگیها

طول بدن حدود 25 سانتیمتر، منقار بزرگتر از aucheri و تیرگی پیشانی پهنتر از aucheri است. پوشپرهای زیر بال سفید یا خاکستری جزئی هستند.

 

پراکنش جهانی

پاکستان ازطریق مرکز هند و جنوب نپال تا بنگلادش

 

وضعیت و جمعیت در ایران

در جنوب ایران دیده شده است. زارودنی (Zarudny 1903) این فرم را از بمپور ثبت کرده است. بلانفورد (Blanford 1876) (بعد از ارائه احتمال این که این فرم با L. aucheri مترادف است)، این تاکسون را از گواتر، دشت، باهو کلات، مند و بم گزارش کرده است.

 

Global range

Pakistan through central India and southern Nepal to western Bangladesh

 

Status

Southeastern Iran. Zarudny (1903) recorded it from Bampur. Blanford (1876) (after giving L. aucheri as a probable synonym) mentioned Gwater, Dasht, Bahu-Kalat, Mand, and Bam.

 

Museum specimens

Several specimens in FMNH, ZFMK and ZISP.

 

References

Blanford 1876, p. 136,

Zarudny 1903- p 373,

Zarudny 1911- p 222

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۸ ، ۱۵:۲۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت سنگ چشم خاکستری دشتی در ایران

Status of Steppe Grey Shrike in Iran

Lanius excubitor pallidirostris Cassin, 1851

Syn: Lanius grimmi, Lanius hemileucurus, Lanius assimilis

 

آرایه بندی (تاکسونومی)

براساس منبع کینگ (King 1997) و هرناندز و همکاران (Hernández et al. 2004)، آی.او.سی. Lanius meridionalis را به دو گونه (L. meridionalis) در اروپا و آفریقا و (L. pallidirostris) در منطقه اروپا مجزا می­نماید. Lanius meridionalis اغلب شامل Lanius excubitor می­شده است. کلمنتس تاکسون pallidirostris را به عنوان زیرگونه­ای از L. meridionalis تلقی می­کند. انجمن بین­المللی پرندگان هنوز وضعیت pallidirostris را اعلام نهایی نکرده است و تی.آی.اف. اساسا تاکسون اخیر را به عنوان گونه مجزا احتساب نمی­کند. Lanius pallidirostris در بسیاری از منابع پرندگان ایران ذکر شده است (Berlioz 1958- p 458, Capito 1931- p 925, Dubois et al. 2000, Hüe & Etchécopar 1970- p 783, Kaboli et al. 2016- p 397, Scott & Adhami 2006, Tourenq et al. 2000, Vaurie 1959- p 114, Witherby 1903- p 533, Zarudny 1889- p 764, Zarudny 1911- p 222).

 

نامگذاری

این گونه تا دو دهه گذشته، جزء گونه سنگ چشم خاکستری بزرگ بود. با جداشدن آن به عنوان گونه مستقل، نام فارسی سنگ چشم خاکستری دشتی برای آن پیشنهاد شد و بیش از یک دهه مورد استفاده قرار گرفت (Scott & Adhami 2006). با توجه به زیستگاه اصلی این گونه که در دشتهای آسیای میانه و نیز شمال ایران و چین است، پیشنهاد می شود که همان نام قبلی دشتی، برای نام فارسی این گونه حفظ شود.

 

ویژگیها

منقار زرد نارنجی و در انتها تیره، تیرگی پیشانی ندارد ولی پیشانی سفید متصل به خط ابرویی سفید و ناحیه جلوی چشم است. خط ابرویی سفید از کنار منقار تا چشمها امتداد دارد. ناحیه جلوی چشمها روشن است. گلو، سینه و شکم سفید اما پهلوها نخودی هستند. رنگ تارک و پشت خاکستری نخودی، خط سفید بین پشت و تیرگی بال نوار پهن و لبه انتهایی شاهپرهای ثانویه سفید پهن، پنجره بالی به صورت لکه سفید در شاهپرهای اولیه و انتهای شاهپرهای بال بلند است. پاها سبز تیره، دمگاه خاکستری و دم نسبتا بلند با گوشه های گرد و پرهای کناری سفید است.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در مرکز اوراسیا،

منطقه غیر جوجه آوری در جنوب غرب آسیا و شمال شرق افریقا

 

وضعیت و جمعیت در ایران

مهاجر تابستانه به نسبت معمول در مناطق استپی و حاشیه بیابان­های شمال خراسان و همچنین مهاجر زمستانه معمول در خوزستان، مرکز فارس، سواحل پست جنوب و مهاجر عبوری به نسبت معمول در شمال و مرکز ایران است (Kaboli et al. 2016). نمونه­های زیادی در موزه تاریخ طبیعی نیویورک، موزه تاریخ طبعی بریتانیا، موزه تاریخ طبیعی شیکاگو، موزه تاریخ طبیعی پاریس، موزه تاریخ طبیعی تاشکند و موسسه جانورشناسی سنت پترزبورگ نگهداری می­شود.

 

Taxonomic notes

Following King (1997) and Hernández et al. (2004), IOC splits Lanius meridionalis into L. meridionalis, Temminck, 1820 (in the EU, AF regions) and L. pallidirostris Cassin, 1851 (in the EU region). Lanius meridionalis (including pallidirostris), has often been included within Lanius excubitor (e.g. Scott & Adhami 2006). Clements lists pallidirostris as a subspecies of L. meridionalis; BirdLife is still reviewing the status of L. pallidirostris, and TiF does not accept pallidirostris as a separate species. Lanius pallidirostris has been mentioned in many references (Berlioz 1958- p 458, Capito 1931- p 925, Dubois et al. 2000, Hüe & Etchécopar 1970- p 783, Kaboli et al. 2016- p 397, Scott & Adhami 2006, Tourenq et al. 2000, Vaurie 1959- p 114, Witherby 1903- p 533, Zarudny 1889- p 764, Zarudny 1911- p 222).

 

Global range

Breeding in central Eurasia;

Non-breeding in southwestern Asia, northeastern Africa

 

Status

Fairly common summer visitor to steppe and desert fringes in northern Khorasan, also common winter visitor to Khuzestan, central Fars and southern coastal lowlands, and fairly common passage migrant in northern and central Iran (Kaboli et al. 2016). There are many specimens in AMNH, BMNH, FMNH, MNHN, NHMTashkent, and ZISP.

 

References

Berlioz 1958- p 458,

Capito 1931- p 925,

Dubois et al. 2000,

Hernández et al. (2004

Hüe & Etchécopar 1970- p 783,

Kaboli et al. 2016- p 397,

King (1997)

Scott & Adhami 2006,

Tourenq et al. 2000,

Vaurie 1959- p 114,

Witherby 1903- p 533,

Zarudny 1889- p 764,

Zarudny 1911- p 222

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۸ ، ۱۵:۰۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت سنگ چشم خاکستری عربی در ایران

Status of Arabian Grey Shrike in Iran

Lanius excubitor aucheri Bonaparte, 1853

Syn: Lanius aucheri Bonaparte, 1853, Lanius excubitor aucheri, Lanius fallax Finsch

Type locality: Persia (no specific locality was given!)

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه، معادل نام علمی و انگلیسی آن است.

 

ویژگیها

منقار خاکستری تیره، رنگ تارک و پشت خاکستری روشن ولی سفید پیشانی دیده نمی شود. تیرگی پیشانی در بالغین بسیار نازک و متصل به نوار تیره چشمی است ولی در نابالغین وجود ندارد. خط ابرویی سفید در بالغین نازک که در نابالغین در جلوی چشمها پهنتر است. نوار تیره چشمی از کنار منقار بالایی شروع می شود و با گذشتن از بالا و پایین چشمها تا دو طرف گونه ها امتداد می یابد. لبه انتهایی شاهپرهای ثانویه سفید و یک لکه سفید پنجره بالی در شاهپرهای اولیه وجود دارد. شاهپرهای بال در نابالغین بلند است. خط سفید بین پشت و تیرگی بال در بالغین به صورت نوار پهن ولی در نابالغین وجود ندارد. پهلوها خاکستری و دمگاه در نابالغین خاکستری تیره است. دم بلند و تیره و در گوشه ها گرد است که پرهای کناری سفید ولی در بالغین خاکستری هستند.

 

پراکنش جهانی

از شرق مرکزی سودان تا شمال غرب سومالی تا عرق و ایران

 

وضعیت و جمعیت در ایران

به صورت معمول ساکن دائمی و جوجه­آور مناطق پست جنوب، جنوب فارس، ارتفاعات کرمان، سیستان و بلوچستان و جنوب خراسان است. در زمستان همراه با زیرگونه pallidirostris دیده می­شود (Kaboli et al. 2016).

 

Global range

East-central Sudan and northwestern Somalia northeast to Iraq and Iran

 

Status

A common sedentary breeding bird in southern coastal lowlands, southern Fars, Kerman highlands, Sistan & Baluchestan, and southern Khorasan, co-occurring with pallidirostris in winter (Kaboli et al. 2016).

 

Museum specimens

Many in AMNH, BMNH, FMNH, NHMTashkent and ZISP.

 

References

Capito 1931- p 925,

Desfayes & Praz 1978- p 25,

Hüe & Etchécopar 1970- p 783,

Kaboli et al. 2016- p 397,

Paludan 1938- p 584, 605,

Porter & Aspinall 2010,

Ticehurst et al. 1925- p 726, 727,

Vaurie 1955d- p 18,

Vaurie 1959- p 113,

Zarudny 1903- p 374,

Zarudny 1911- p 222

 

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۸ ، ۱۴:۴۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت سنگ چشم خاکستری هومیری در ایران

Status of [Homeyer’s] Grey Shrike in Iran

Lanius excubitor homeyeri Cabanis, 1873

 

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه، معادل نام علمی و انگلیسی آن است.

 

ویژگیها

دارای منقار سیاه و خط ابرویی سفید نازک است. تیرگی پیشانی ندارد و نوار تیره چشمی از کنار منقار بالایی شروع و با گذشتن از بالا و پایین چشمها تا دو طرف گونه ها امتداد می یابد. گلو، سینه و شکم و پهلوها سفید هستند. دمگاه مایل به سفید و دم بلند و سیاه با گوشه های گرد، پرهای کناری دم سفید و پایه پرهای دم سفید است. شاهپرهای بال نسبتا بلند و در انتها نازک هستند. لبه انتهایی شاهپرهای ثانویه سفید هستند و پنجره بالی دو طبقه در شاهپرهای اولیه و ثانویه دیده می شود. رنگ تارک و پشت به صورت خاکستری متوسط و خط سفید بین پشت و تیرگی بال به صورت نوار بلند است.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در جنوب شرق اروپا و جنوب غرب سیبری و

منطقه غیر جوجه آوری در آسیای میانه و جنوب غرب آسیا است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

گاه در زمستان در ناحیه جنوبی خزر و احتمالا در آذربایجان در ماه­های اکتبر تا مارس دیده می­شود. حضور زیرگونه przewalskii در زمستان در سیستان و بلوچستان و کرمان به سمت شمال تا سمنان و خراسان و احتمالا در گلستان دیده می­شود اما نیاز به پژوهش­های آتی هست (Kaboli et al. 2016).

 

Synonyms

Lanius Homeyeri Cabanis, 1873, Lanius excubitor leucopterus Severtzov, Lanius przewalskii Bogdanov, 1881, Lanius hemileucurus [Description of Zarudny’s ‘hemileucurus’ fits przewalskii, but could also be pallidirostris; specimens from Khorasan, Sistan & Baluchestan, Semnan and Khuzestan need to be checked.]

 

Global range

Breeding in southeastern Europe and southwestern Siberia;

Non-breeding in southwestern and central Asia

 

Status

Winters occasionally to the south Caspian region in October-March, and perhaps Azarbaijan. Occurrence of subspecies przewalskii in winter in Sistan & Baluchestan and Kerman north through Semnan to Khorasan and perhaps Golestan is probable and needs further research (Kaboli et al. 2016).

 

Museum specimens

Several in BMNH, NHMTashkent and ZISP.

 

References

Dementyev 1948- p 188,

Hüe & Etchécopar 1970- p 783,

Kaboli et al. 2016- p 396,

Vaurie 1959- p 109,

Witherby 1910- p 495,

Zarudny 1911- p 222-223

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۸ ، ۱۱:۵۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ادغام زیرگونه های شاهین و بحری

Lump of subspecies of Barbary Falcon and Peregrine Falcon

 

از گذشته های دور، موضوع تفکیک یا ادغام زیرگونه های شاهین و بحری یکی از موضوعات مورد بحث و چالش برانگیز در میان پرنده شناسان بوده است.

 

در حالی که تا سالهای گذشته این دو گونه از هم جدا بودند.

لازم به توضیح است که در کتابهای قدیمی پرنده شناسی و در دو چک لیست جهانی (Boyd 2017,  Sibley & Monroe 1993) و همچنین در بسیاری از چک لیستهای جهانی تا سالهای گذشته، شاهین گونه مستقلی بوده است.

 

در سالهای اخیر، بیشتر چک لیستهای جهانی دو زیرگونه شاهین معمولی (Barbary Falcon) را همراه با بقیه زیرگونه های بحری در قالب گونه بحری (Peregrine Falcon) دانسته اند و گونه شاهین را گونه مستقلی نمی دانند (IOC 2019, Clements 2019, del Hoyo et al. 2014, Christidis et al. 2014).

 

در مورد علت تفکیک شاهین از بحری، چندین دلیل وجود دارد. از جمله آنها می توان به اختلاف رنگ، جثه، زیستگاه شاهین نسبت به بقیه زیرگونه های بحری دانست. شاهین یکی از گونه های بسیار جالب از نظر تکاملی است که ظاهرا در میانه راه تکاملی است که زمان تکامل آن به ما نزدیکتر است. در هر صورت، با وجود نسبی علایم اشتقاق گونه ای از نظر تکاملی و مشهود بودن این اختلافات، چک لیستهای جهانی این میزان اختلاف را از نظر ژنتیک کافی ندانسته اند و آن را گونه مستقلی نمی دانند. یکی از دلایل دیگر برای نپذیرفتن گونه مستقلی این است که دو زیرگونه شاهین، توسط بقیه زیرگونه های بحری احاطه شده اند و دارای پراکنش مشخص بدون همپوشانی هستند.

لازم به یادآوری است که در صورت یافتن دلایل علمی محکم و کافی، ممکن است در آینده در مورد تاکسونومی این گونه باز هم تغییرات و اصلاح لازم صورت گیرد.

 

با توجه به مطالب بالا و ادامه بحثهای تاکسونومیک در مورد بحری و شاهین، از این پس در فهرستهای پرندگان ایران، دو گونه بحری و شاهین با هم ادغام خواهند شد. برای انتخاب نام فارسی این گونه ادغام شده، از بین دو نام فارسی شاهین و نام عربی بحری، طبیعتا نام شاهین انتخاب خواهد شد. همچنین برای شناخت بهتر این گونه (بحث برانگیز تاکسونومیک) همه زیرگونه های شاهین و بحری (بحری سیبری، بحری مدیترانه ای، شاهین عربی و شاهین آسیای میانه) در قالب یک گونه و با ذکر زیرگونه ها اشاره خواهند شد.

 

شاهین (بحری) سیبری

Siberian Falcon

Falco peregrinus calidus Latham, 1790

 

شاهین (بحری) مدیترانه ای

Mediterranean Falcon

Falco peregrinus brookei Sharpe, 1873

 

شاهین پسِ‌سرسرخ (آسیای میانه)

[Central Asian Falcon] (Red-naped Falcon)

Falco peregrinus babylonicus Sclater, PL, 1861

 

شاهین عربی (باربری)

[Arabian Falcon] (Barbary Falcon)

Falco peregrinus pelegrinoides Temminck, [in Temminck & Laugier] 1829

 

منابع

  • Christidis et al. (2014). The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World, version 4.1.
  • Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, D. Roberson, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood. (2018). The eBird/Clements checklist of birds of the world: v2018.
  • del Hoyo, J., A. Elliott, J. Sargatal & D. A. Christie (Eds). (1992-2013). Handbook of the Birds of the World, Lynx Edicions.
  • del Hoyo, J., N. J. Collar, D. A. Christie, A. Elliott,  L. D. C. Fishpool, P. Boesman & G. M. Kirwan. (2014-2016). HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World, Volume 1, 2, Lynx Edicions in association with BirdLife International, Barcelona, Spain and Cambridge, UK.
  • Gill, F & D Donsker (Eds). (2019). IOC World Bird List (v 9.2)
  • John H. Boyd III - TiF checklist, Version 3.08: May 1 2017 and updated October 24 2018
  • Peters, J.L. et al. (1931-1986). Check-list of Birds of the World. Harvard University Press/Museum of Comparative Zoology.
  • Sibley, C. G. and B. L. Monroe. 1993. A Supplement to Distribution and Taxonomy of Birds of the World. Yale University Press, New Haven, Connecticut.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۸ ، ۱۰:۴۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تفاوتهای اردک سیاه کاکل و اردک سرسیاه

Differences of Tufted Duck and Grater Scaup

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 26 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر اردک سیاه کاکل و سرسیاه تهیه شده است.

 

نام فارسی

اردک سیاه کاکل- نر

اردک سیاه کاکل- نر

اردک سرسیاه- نر

اردک سرسیاه- ماده

نام علمی

Aythya fuligula

 

Aythya marila

 

نام انگلیسی

Tufted Duck

 

Greater Scaup

 

طول بدن

حدود 42 سانتیمتر

 

حدود 46 سانتیمتر

 

فاصله دوسر بال

حدود 70 سانتیمتر

 

حدود 79 سانتیمتر

 

جثه

کوچکتر

 

بزرگتر و قوی تر

 

اندازه منقار

منقار کوچکتر از اردک سرسیاه

منقار کوچکتر از اردک سرسیاه

منقار بزرگتر از سیاه کاکل

منقار بزرگتر از سیاه کاکل

رنگ منقار

در جلوی منقار سیاه، سپس لکه روشن و بقیه منقار خاکستری

خاکستری روشن

ناخن منقار سیاه- منقار خاکستری

ناخن منقار سیاه- منقار خاکستری- در نابالغین منقار تیره تر

رنگ چشمها

زرد

زرد- در نابالغین زرد تیره

زرد مایل به نارنجی

زرد مایل به نارنجی- در نابالغین قهوه ای کمرنگ

اندازه سر

کوچکتر از اردک سرسیاه

کوچکتر از اردک سرسیاه

بزرگتر از سیاه کاکل

بزرگتر از سیاه کاکل

رنگ سر

سیاه مایل به بنفش

قهوه ای روشن تا تیره (به ندرت شبیه اردک سرسیاه دارای نوار سفید پهن دور منقار)- در نابالغین میزان سفیدی در پایه منقار متغیر است

سبز تیره

قهوه ای-خاکستری تیره- دور منقار نوار سفید پهن تا زیر چانه- در نابالغین روی گونه لکه روشن

کاکل

در نرها کاکل بلند

در ماده ها علائم کوچکی از کاکل

بدون علائم کاکل

بدون علائم کاکل

گردن

 

 

سبز تیره

قهوه ای-خاکستری تیره

سینه

سیاه

قهوه ای تیره

سیاه

قهوه ای-خاکستری تیره- در زمستان قهوه ای قرمز

شکم

سفید

سفید

سفید

سفید

پهلوها

سفید

نخودی قهوه ای

سفید

قهوه ای-خاکستری روشن

زیر دم

سیاه

تیره و در انتها لکه روشن

تیره

تیره

رنگ پشت

سیاه

قهوه ای تیره

خاکستری روشن با رگه های عرضی نازک

قهوه ای-خاکستری روشن

روی بالها

پوشپرها تیره- شاهپرها سفید- لبه عقبی بال تیره

پوشپرها تیره- شاهپرها سفید- لبه عقبی بال تیره

پوشپرها خاکستری روشن- شاهپرها سفید- پایه شاهپرها و لبه عقبی بال تیره متمایز کننده

پوشپرها قهوه ای روشن- شاهپرها سفید- پایه شاهپرها و لبه عقبی بال تیره متمایز کننده

دمگاه

سیاه

قهوه ای تیره

سیاه

قهوه ای-خاکستری تیره

 

منابع

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشارات شخصی، 255 ص.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۸ ، ۱۰:۰۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

مقایسه بالغین در کاکاییهای پشت سیاه کوچک

Comparison of adults in Lesser Black-backed Gulls

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 25 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر سه زیرگونه از کاکایی پشت سیاه کوچک تهیه شده است.

 

نام فارسی

کاکایی پشت سیاه سیبری

کاکایی پشت سیاه آسیای میانه (استپی)

کاکایی پشت سیاه بالتیک

نام علمی

Larus fuscus heuglini

Larus fuscus barabensis

Larus fuscus fuscus

نام انگلیسی

Heuglin’s (Siberian) Gull

Steppe Gull

Baltic Gull

طول بدن

حدود 58 تا 65 سانتیمتر

حدود 55 تا 65 سانتیمتر

حدود 53 سانتیمتر

فاصله دوسر بال

حدود 125 تا 150 سانتیمتر

حدود 125 تا 150 سانتیمتر

حدود 127 سانتیمتر

حالت بدن

ایستاده و افراشته- صورت خشن

 

 

رنگ چشمها

در تابستان خیلی روشن- در زمستان خاکستری

خاکستری

خیلی روشن

لکه قرمز زیر منقار

دارد

دارد

دارد

پیشانی

سفید

سفید

سفید

تارک

سفید

سفید

در تابستان سفید- در زمستان دارای خالهای تیره کمرنگ

پس سر

در زمستان خالهای تیره کمرنگ

در زمستان خالهای محو

در تابستان سفید- در زمستان دارای خالهای تیره کمرنگ

گردن

در زمستان خالهای تیره کمرنگ در پشت گردن

سفید

در زمستان خالهای تیره کمرنگ در دو طرف گردن

گونه ها

سفید

سفید

در تابستان سفید- در زمستان دارای خالهای تیره کمرنگ

رنگ جبه و پشت

خاکستری تیره

خاکستری روشن

تیره تا سیاه

روی بالها

پوشپرهای بال خاکستری روشن

پوشپرهای بال خاکستری روشن

پوشپرهای بال خاکستری روشن

لکه تیره روی بال

لکه بزرگ تیره در انتهای بال

لکه بزرگ تیره در انتهای بال

نوار پهن خاکستری تیره از شاهپرهای ثانویه متصل به لکه بزرگ تیره در انتهای بال

لکه سفید کوچک در انتهای بال

لکه سفید کوچک روی شاهپر اولیه شماره 10 و بندرت روی شاهپر اولیه شماره 9

لکه سفید کوچک روی شاهپرهای اولیه شماره 9 و 10

لکه سفید کوچک روی شاهپر اولیه شماره 10 و بندرت روی شاهپر اولیه شماره 9

نوار سفید در لبه عقبی بال

از شاهپرهای ثانویه تا شاهپرهای اولیه میانی

از شاهپرهای ثانویه تا شاهپرهای اولیه میانی

از شاهپرهای ثانویه تا شاهپرهای اولیه میانی

پاها

زرد

زرد

زرد روشن

 

منابع

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ آذر ۹۸ ، ۱۴:۴۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت کاکایی پشت سیاه بالتیک در ایران

Status of Baltic Gull in Iran

Larus fuscus fuscus Linnaeus, 1758

Syn: Larus affinis

 

نامگذاری

این واژه معادل نام انگلیسی این گونه و زیرگونه است.

 

ویژگیها

دارای لکه قرمز در زیر منقار است. چشمها در تابستان و زمستان روشن هستند. تارک، گونه ها و پس سر دارای نوارهای طولی تیره کمرنگ است. رنگ پشت تیره تقریبا سیاه رنگ است.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری از شمال نروژ، سوئد و فنلاند تا دریای سفید و

منطقه غیر جوجه آوری آن در جنوب غرب آسیا و شرق و شمال شرق آفریقا است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

مهاجر عبوری بسیار کمیاب در ناحیه جنوبی خزر که تعداد کمی نیز سراسر زمستان را باقی می­مانند. مهاجر عبوری و زمستان­گذران کمیاب در خلیج فارس که عمدتا در غرب آن دیده می­شوند. با توجه به تعداد کم رکوردهای این زیرگونه به لیست پرندگان کمیاب ایران اضافه شد.

 

Global range

Breeding from northern Norway, Sweden and Finland to the White Sea;

Non-breeding in southwest Asia and northeastern and eastern Africa

 

Status

A very scarce passage migrant in the south Caspian region, with a few birds remaining throughout the winter, and a scarce passage migrant and winter visitor in the Persian Gulf, occurring mainly in the west.

 

References

Érard & Etchécopar 1970- p 48,

Hüe & Etchécopar 1970- p 338,

Løppenthin 1951- p 609,

Schalow 1876- p 189,

Scott 2007,

Vaurie 1965- p 466,

Zarudny 1911- p 199

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ آذر ۹۸ ، ۱۳:۱۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت کاکایی {پشت سیاه} آسیای میانه در ایران

Status of Steppe Gull in Iran

Larus fuscus barabensis Johansen, H, 1960

 

نامگذاری

با توجه به محل زیست کاکاییها در تالابها، به کار بردن واژه­هایی مانند استپ، دشت و صحرا مناسب به نظر نمی رسد. در این مورد، استفاده از منشاء جغرافیایی این زیرگونه یعنی آسیای میانه، بیشتر مناسب به می رسد. همچنین نام استپی که به زیست بوم اصلی این زیرگونه ارجاع می دهد، می تواند به عنوان گزینه دوم در داخل پرانتز آورده شود.

 

ویژگیها

دارای لکه قرمز در زیر منقار است. چشمها نسبتا تیره هستند. تارک و پس سر دارای خالهای کمرنگ است. رنگ پشت خاکستری روشن است.

 

پراکنش جهانی

جوجه آوری در آسیای میانه و

غیر جوجه آوری در جنوب غرب آسیا پراکندگی دارد.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

دوبیوس و همکاران (Dubois et al. 2000) این فرم را از گواتر، بندرعباس، بندرگاه قشم، لافت، جنگلهای حرا و بوشهر (حوالی منطقه هلیله) ثبت کرده­اند. با توجه به دانش اندک در مورد این زیرگونه در ایران، در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

Global range

Breeding in central Asia;

Non-breeding in southwest Asia

 

Status

Dubois et al. (2000) recorded this form at Gowater, Bandar Abbas, Qeshm city harbour, Laft, Hara N.P. and Bushehr (including around Halileh).

 

References

Dubois et al. 2000,

Porter & Aspinall 2010,

Scott 2007

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ آذر ۹۸ ، ۱۳:۱۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت کاکایی {پشت سیاه} سیبری در ایران

Status of Heuglin’s Gull (Siberian Gull) in Iran

Larus fuscus heuglini Bree, 1876

 

آرایه بندی (تاکسونومی)

تی.آی.اف. زیرگونه L. f. heuglini را به عنوان یک گونه مجزا می­شناسد. آی.او.سی. و کلمنتس به عنوان زیرگونه کاکایی پشت­سیاه کوچک و انجمن بین­المللی پرندگان به عنوان زیرگونه­ای از کاکایی نقره­ای (L. argentatus). بی.تی.دبلیو.جی. فرم­های intermedius ، graellsii ، heuglini ، taimyrensis ، barabensis ، را برای کاکایی پشت­سیاه شامل کرده است.

 

نامگذاری

نام انگلیسی این تاکسون، از گذشته کاکایی سیبری بود و این نام به راحتی می­تواند به کار برده شود. اگر بخواهیم از نام دیگر استفاده کنیم، بر اساس قواعد نامگذاری کمیته ثبت پرندگان ایران، واژه هیوگلین می توانست استفاده شود اما به نظر می رسد که استفاده از آن کمی دشوار باشد. با توجه به دانش اندک در مورد این زیرگونه در ایران در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

ویژگیها

دارای یک لکه قرمز در زیر منقار و چشمان نسبتا روشن (در تابستان روشنتر) است و خالهای تیره در پشت سر و گردن دارد. رنگ پشت خاکستری نسبتا تیره است.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری ازشمال روسیه تا شمال مرکزی سیبری؛

منطقه غیر جوجه آوری از شرق آفریقا تا خاورمیانه و شمال غرب هند است.

 

وضعیت و جمعیت در ایران

زیرگونه کاکایی {پشت سیاه} سیبری (L. f. heuglini شامل taimyrensis) مهاجر زمستانه به نسبت معمول در سواحل جنوب ایران از حوالی بوشهر به سمت شرق و مهاجر عبوری به نسبت معمول در ناحیه جنوبی خزر اما در زمستان کمیاب است (Løppenthin 1951, Scott 2007). لوپنتین (Løppenthin 1951) اظهار داشته که این تاکسون در بخش­های داخلی خلیج فارس از بوشهر تا تنگه هرمز به صورت بسیار معمولی حضور می­یابد. این زیرگونه به صورت معمول در سواحل خلیج فارس و دریای عمان در زمستان­ها دیده می­شود. برای جزییات بیشتر به Scott (2007) رجوع کنید. با توجه به دانش اندک در مورد این زیرگونه در ایران، در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

Taxonomic notes

TiF recognised L. f. heuglini as a species, IOC and Clements as a subspecies of L. fuscus and BirdLife as a subspecies of L. argentatus. The BTWG included intermedius, graellsii, heuglini, taimyrensis and barabensis in L. fuscus.

 

Global range

Breeding from northern Russia east to north-central Siberia;

Non-breeding from eastern Africa through the Middle East to northwestern India

 

Status

Heuglin’s Gull L. f. heuglini (including taimyrensis) is a fairly common winter visitor to the south coast of Iran from the region of Bushehr eastwards, and a fairly common passage migrant in the south Caspian region, but was very scarce in winter (Løppenthin 1951, Scott 2007). Løppenthin (1951) stated it was a very common bird in the inner part of the Persian Gulf, from Bushehr to the Strait of Hormoz. Taxon heuglini is common in the Persian Gulf and Oman Sea coasts in winter. See Scott (2007) for further details.

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 339,

Løppenthin 1951- p 609,

Porter & Aspinall 2010,

Scott 2007,

Scott & Adhami 2006,

Vaurie 1965- p 468

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ آذر ۹۸ ، ۱۳:۰۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت شاهین پسِ‌سرسرخ (آسیای میانه) در ایران

Status of Red-naped Shaheen or [Central Asian Falcon] in Iran

Falco peregrinus babylonicus Sclater, PL, 1861

Syn: Falco babylonicus Gurney.,

 

آرایه شناسی (تاکسونومی)

آی.او.سی. دو زیرگونه را برای شاهین به رسمیت شناخته است: فرم pelegrinoides و فرم babylonicus. فهرست کلمنتس 6 این پرنده را تک سنخی می­داند اما تاکسون babylonicus را در زمره شاهین بحری بر شمرده و گستره آن را برای شرق ایران تا مغولستان در نظر می­گیرد. چک لیست پرندگان خاورمیانه، babylonicus را تاکسونی با وضعیت نامشخص تلقی نموده و آن را تحت نام شاهین تارک­سرخ (Red-capped Falcon) طبقه­بندی می­کند. قابل ذکر است که هر دو زیرگونه در عراق دیده می­شوند. ابهام تاکسونومیکی این گونه بعید است به زودی روشن شود: اغلب ترتیبات محتمل است اما فاقد شواهدی جامع و فراگیر هستند.

 

نام‌گذاری

در چند سال گذشته، نام فارسی پسِ‌سرسرخ که یکی از زیرگونه های شاهین معمولی است، گاهی به اشتباه برای نام فارسی گونه Barbary Falcon و برای هر دو زیرگونه متعلق به این گونه به کار می رفت.

با توجه به وجود بحثهایی ادامه دار در مورد تفکیک گونه شاهین معمولی از شاهین بحری یا ادغام این گونه با بحری، به علت پراکنش این زیرگونه در محدوده کشورهای آسیانه میانه و شرق ایران، به منظور انتخاب نامی پایدارتر در آینده، نام فارسی دوم برای این زیرگونه در نظر گرفته شد.

شاهین پسِ‌سرسرخ (شاهین آسیای میانه)

{بر اساس نام علمی، شاهین معمولی بابل هم می تواند به کار گرفته شود.}

 

ویژگیها

در تارک و پشت گردن این زیرگونه رنگ حنایی بیشتری دیده می شود. تارک حنایی با تیرگی کم، خط ابرویی روشن تا حنایی، گونه ها حنایی بدون تیرگی مشخص، نوار سبیل متوسط کمی تیره و اطراف آن حنایی و پشت چشمها دارای خط کمی تیره است. پشت گردن عمدتا حنایی بدون لکه سیاه مشخص دیده می شود. چانه و گلو تقریبا همرنگ شکم و به رنگ نخودی روشن است. روی بالها به رنگ خاکستری روشنتر از زیرگونه عربی است.

 

پراکنش جهانی

از شرق ایران و پاکستان تا مغولستان

 

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم در شرق ایران، کرمان، خراسان و بلوچستان حضور دارد (Vaurie 1965, Dickinson 2003, IOC, Porter & Aspinall 2010).

جمعیت مقیم جوجه­آور شاهین در مرکز فارس احتمالا به این فرم تعلق دارد (Carnie 2011).

 

Taxonomic notes

IOC recognize two subspecies of F. pelegrinoides, the nominate and babylonicus. Clements treats pelegrinoides as monotypic, but places babylonicus in F. peregrinus, giving the range of babylonicus as eastern Iran to Mongolia. The ORL treats babylonicus as a taxon of uncertain status, giving it the name ‘Red-capped Falcon (Red-naped Shaheen)’. Note that babylonicus and pelegrinoides also occur in Iraq, pelegrinoides in the northeastern corner. This state of taxonomic confusion is unlikely to be clarified soon: most arrangements are plausible, but lack all-encompassing evidence.

 

Global range

From eastern Iran to Mongolia and Pakistan

 

Status

This is the form occurring in eastern Iran, in Kerman, Korasan and Baluchestan (Vaurie 1965, Dickinson 2003, IOC, Porter & Aspinall 2010). The resident breeding population of F. pelegrinoides in central Fars probably belongs to this form (Carnie 2011).

 

Museum specimens

There is one specimen from Darzin (Kerman) in FMNH, one from Karat (Khorasan) in AMNH and one from Bisheh-e Pooran (Lorestan) in ZMUK, both of the latter were taken during the breeding season (May-July).

 

References

Blanford 1876- p 104,

Dickinson 2003

Érard & Etchécopar 1970- p 35,

Harrison 1972- p 287,

Hüe & Etchécopar 1970- p 192,

Missone 1953- p 116,

Morike 1960- p 166,

Paludan 1938- p 627,

Porter & Aspinall 2010,

Scott & Carp 1972- p 295,

Vaurie 1961a- p 5, 16,

Vaurie 1965- p 222,

Zarudny 1903- p 115,

Zarudny 1911- p 207

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ آذر ۹۸ ، ۱۲:۴۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت شاهین (معمولی) عربی در ایران

Status of [Arabian Falcon] (Barbary Falcon) in Iran

Falco peregrinus pelegrinoides Temminck, [in Temminck & Laugier] 1829

 

نامگذاری

با توجه به وجود بحثهایی ادامه دار در مورد تفکیک گونه شاهین معمولی از بحری یا ادغام این گونه با بحری، به علت پراکنش این زیرگونه در محدوده کشورهای عربی، برای انتخاب نامی پایدارتر در آینده، نام فارسی این زیرگونه شاهین {معمولی} عربی در نظر گرفته شد.

 

ویژگیها

در تارک و پشت گردن این زیرگونه نسبت به زیرگونه F. p. babylonicus، رنگ تیره بیشتری دیده می شود. تارک دارای لکه بزرگ تقریبا سیاه، اطراف چشمها، زیر و پشت چشمها دارای لکه تقریبا سیاه وسیع، نوار سبیل سیاه و نسبتا پهن است. گونه ها دارای لک بزرگ سفید هستند. در پشت گردن لکه سیاه مشخصی دیده می شود. چانه و گلو تقریبا سفید و متمایز از رنگ نودی سینه و شکم است. در دو طرف سینه و پهلوها خالهای تیره دیده می شود. روی بالها به رنگ خاکستری تیره است.

 

پراکنش جهانی

از جزایر قناری و شمال آفریقا تا شبه جزیره عربستان و جنوب غرب ایران

 

وضعیت و جمعیت در ایران

براساس نظر واری (Vaurie 1965) و هیو و اچکوپار (Hüe & Etchécopar 1970) فرم pelegrinoides احتمالا در شمال غرب ایران و حتی در منطقه زاگرس در جنوب غرب حضور می­یابد. دیکینسون (Dickinson 2003) و آی.او.سی. جنوب غرب ایران را در گستره جهانی حضور این زیرگونه قرار داده­اند. گاهی در زمستان در خوزستان نیز دیده می­شوند. با این وجود، به نظر نمی­رسد که نمونه­ای از این فرم موجود باشد. به علت اهمیت این زیرگونه، در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

Global range

From Canary Islands and North Africa to Arabia and southwestern Iran

 

Status

According to Vaurie (1965) and Hüe & Etchécopar (1970), pelegrinoides probably occurs in northwestern Iran and perhaps in the Zagros in southwestern Iran. Dickinson (2003) and IOC include southwestern Iran within the global range of this subspecies.It occasionally winters in Khuzestan province. However, there does not appear to be any evidence from specimens.

 

References

Dickinson (2003)

Hüe & Etchécopar (1970),

Vaurie (1965)

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ آذر ۹۸ ، ۱۲:۲۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت شاهین (بحری) مدیترانه ای در ایران

Status of Mediterranean Falcon in Iran

Falco peregrinus brookei Sharpe, 1873

Syn: Falco columbarius brookei

 

نامگذاری

نام فارسی، معادل نام انگلیسی آن در نظر گرفته شده است. با توجه به ادغام دو گونه شاهین و بحری و انتخاب نام فارسی شاهین نسبت به نام عربی بحری، و قرار دادن نام قبلی بحری در داخل پرانتز، نام "شاهین (بحری) مدیترانه ای" برای این زیرگونه در نظر گرفته شد.

نام غیررسمی این پرنده، شاهین ترکی است.

 

 

ویژگیها

در این زیرگونه، لکه تیره روی سر و گردن تقریبا به رنگ سیاه است و گونه ها و زیرتنه متمایل به رنگ قهوه ای هستند.

 

پراکنش جهانی

منطقه مدیترانه تا قفقاز و شمال ایران

 

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم در آذربایجان، ناحیه جنوب خزر و کوه­های البرز به سمت شرق تا خراسان ثبت شده است و به تعداد اندک جوجه­آوری نیز دارد (Kaboli et al. 2016). به علت اهمیت این زیرگونه، در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

Global range

Mediterraneean region to Caucasus and northern Iran

 

Status

This form has been recorded in Azarbaijan, the south Caspian region and the Alborz mountains east to northern Khorasan, and is known to breed in small numbers (Kaboli et al. 2016).

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 191,

Kaboli et al. 2016- p 167,

Porter & Aspinall 2010,

Roselaar 1995,

Vaurie 1961a- p 14,

Vaurie 1965- p 220

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ آذر ۹۸ ، ۱۲:۱۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت شاهین (بحری) سیبری در ایران

Status of Siberian Falcon in Iran

Falco peregrinus calidus Latham, 1790

Syn: Falco peregrinus leucogenys Brehm, Falco leucogenys Brehm

 

نامگذاری

نام فارسی معادل نام انگلیسی رایج آن در نظر گرفته شده است. با توجه به ادغام دو گونه شاهین و بحری و انتخاب نام فارسی شاهین نسبت به نام عربی بحری، و قرار دادن نام قبلی بحری در داخل پرانتز، نام "شاهین (بحری) سیبری" برای این زیرگونه در نظر گرفته شد.

این زیرگونه در ایران به صورت غیررسمی به سینه سفید یا قشقایی معروف است.

 

ویژگیها

در این زیرگونه، زیرتنه به رنگ سفید است.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری آن از لاپلند و شمال بخش اروپایی روسیه تا شمال شرق سیبری است. منطقه زمستانگذرانی آن از جنوب اروپا، آفریقا و جنوب و شرق آسیا است.

 

وضعیت در ایران

این فرم در ناحیه جنوبی خزر به صورت معمول به صورت مهاجر و زمستان­گذران بوده و به تعداد کم زمستان را در خوزستان به سمت سواحل خلیج فارس و سیستان و بلوچستان سپری می­کنند (Vaurie 1965, Hüe & Etchécopar 1970, Kaboli et al. 2016). زارودنی (Zarudny 1903) برای برخی نقاط ایران فرم leucogenys را گزارش نمود [که همنام با زیرگونه calidus است] اما نمونه­ای را به دست نیاورد. دمنتیف (Dementyev 1948)، رکوردی از فرم calidus را از گنبد کاووس ذکر کرده و شستوپروف (Shestoperv 1927) یک نمونه را از استرآباد [گرگان] یافته بود. به علت اهمیت این زیرگونه، در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

Global range

[breeding from Lapland and north European Russia east to northeastern Siberia; non-breeding south to southern Europe, Africa and south and east Asia]

 

Status in Iran

This form occurs commonly on passage and in winter in the south Caspian region and winters in small numbers in Khuzestan and along the coast of the Persian Gulf and Sistan & Baluchestan (Vaurie 1965, Hüe & Etchécopar 1970, Kaboli et al. 2016), Zarudny (1903) referred to some Iranian localities for F. p. leucogenys but did not mention any specimens. Dementyev (1948) mentions a record of calidus from Gonbad-e Kavus, and Shestoperv (1927) found one in Astarabad.

Museum specimens: There are several specimens from Sistan and Gilan in AMNH and ZMB.

 

References

Dementyev 1948- p 182,

Hüe & Etchécopar 1970- p 191,

Kaboli et al. 2016- p 167,

Shestoperv (1927)

Vaurie 1965- p 219,

Zarudny 1903- p 114,

Zarudny 1911- p 208

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ آذر ۹۸ ، ۱۲:۰۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

وضعیت کلاغ میان رودان (بین النهرین) در ایران

Status of Mesopotamian Crow in Iran

Corvus cornix capellanus Sclater, PL, 1877

 

نامگذاری

واژه میان رودان معادل نام انگلیسی Mesopotamian است که به منطقه میان رودان (بین النهرین دجله و فرات) اشاره دارد. در سالهای اخیر، واژه فارسی میان رودان به جای واژه عربی بین النهرین به کار می رود.

 

ویژگیها

این زیرگونه متفاوت از زیرگونه دیگر یعنی Corvus cornix sharpii که در ایران فراوان است، دارای دو رنگ متمایز سیاه و سفید است. در زیرگونه میان رودان، بخشهای روشن متمایل به کرم در زیرگونه دیگر، در این زیرگونه تبدیل به رنگ سفید می شوند. پرهای اطراف زانو و جلوی ساق پا (در بالای زانو)، به طور متمایز سیاه هستند.

 

پراکنش جهانی

شرق عرق و جنوب غرب ایران (استان خوزستان)

 

وضعیت و جمعیت در ایران

مقیم به نسبت معمول نواحی پست خوزستان است (Kaboli et al. 2016). به علت محدود بودن پراکنش زیرگونه Corvus cornix capellanus، این زیرگونه در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

Global range

Eastern Iraq to southwestern Iran

 

Status in Iran

A fairly common resident in the lowlands of Khuzestan (Kaboli et al. 2016).

 

Museum specimens

There is one specimen from Siah-Mansur (Khuzestan) in FMNH.

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 522,

Kaboli et al. 2016- p 573,

Paludan 1938- p 589,

Scott & Adhami 2006,

Tomlinson 1916- p 825,

Vaurie 1959- p 173,

Witherby 1907- p 105,

Zarudny 1911- p 220

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ آذر ۹۸ ، ۱۰:۰۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تفاوتهای چلچله بیابانی و چلچله کوهی

Differences of Pale Crag Martin and Eurasian Crag Martin

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 23 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر چلچه بیابانی و چلچله کوهی تهیه شده است.

 

نام فارسی

چلچله بیابانی

چلچله کوهی

نام علمی

Ptyonoprogne (Hirundo) obsoleta

Ptyonoprogne (Hirundo) rupestris

نام انگلیسی

Pale Crag Martin

Eurasian Crag Martin

طول بدن

حدود 12.5 سانتیمتر

حدود 14.5 سانتیمتر

پیشانی

روشن

همرنگ تارک

اطراف چشم و گونه ها

جلوی چشمها کمی تیره

اطراف چشمها و گونه های تیره

گلو

روشن

خطوط طولی نازک

پشت

خاکستری روشن

خاکستری

روی بال

بخش درونی بال روشنتر شاهپرهای اولیه تیره تر

خاکستری یکدست

زیر بال

خاکستری- پوشپرهای زیر بال کمی تیره که در زیر خم بال تیره تر هستند

خاکستری روشن- پوشپرهای زیر بال کاملا تیره

سینه و شکم

سفید

روشن

زیردم

کمی تیره با نوارهای عرضی روشن

تیره و دارای نوار عرضی نخودی

زیر شاهپرهای دم

دارای دو لکه کمی سفید

دارای دو لکه سفید مشخص

 

منابع

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ آذر ۹۸ ، ۰۰:۵۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

مقایسه دالهای ایران

Comparison of Iranian vultures

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 22 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک دالهای ایران تهیه شده است. در مورد دال پشت سفید و دال هیمالیایی، علاوه بر منابع از عکسهای اینترنتی نیز استفاده شده است.

 

نام فارسی

دال سیاه

دال معمولی

دال پشت سفید

دال هیمالیایی

نام علمی

Aegypius monachus

Gyps fulvus

Gyps bengalensis

Gyps himalayensis

نام انگلیسی

Cinereous Vulture

Eurasian Griffon Vulture

White-rumped Vulture

Himalayan Vulture

طول بدن

حدود 105 سانتیمتر

حدود 95 تا 105 سانتیمتر

حدود 87 سانتیمتر

حدود 103 تا 115 سانتیمتر

فاصله دوسر بال

حدود 255 تا 295 سانتیمتر

حدود 245 تا 270 سانتیمتر

حدود 208 سانتیمتر

-

منقار

سیاه- پایه منقار در نابالغین نارنجی قرمز، در بالغین صورتی و آبی روشن

در پایه منقار نزدیک پیشانی لکه تیره- جلوی منقار زرد- در نابالغین منقار تیره

در پایه منقار نزدیک پیشانی لکه تیره- جلوی منقار زرد- در نابالغین منقار تیره

-

تارک

در پیشانی شیبدار-در بالای تارک دارای قله- در بالغین قهوه ای خاکی- در نابالغین سیاه

در بالا صاف- پس سر گرد

در بالا صاف- پس سر گرد

در بالا صاف- پس سر گرد

پرهای کرکی سرو گردن

سیاه- گاهی تارک و پس سر روشن

سفید

قرمز تا قهوه ای شکلاتی- گاهی سفید

زرد روشن- در نابالغین مایل به سفید

پرهای شنل گردن

در جلوی گردن سیاه- در بالغین دو طرف گردن قهوه ای خاکی

نخودی خاکی

سفید

سفید

سینه

سیاه

قهوه ای- در نابالغین دو لکه گرد برهنه در دو طرف سینه به رنگ آبی تا قرمز- در بالغین یک لکه قهوه ای تیره در وسط سینه

قهوه ای روشن تا سیاه با راه راه طولی نازک و نخودی

قهوه ای خاکی با راه راه طولی نازک و نخودی

شکم

سیاه

قهوه ای خاکی

قهوه ای روشن تا سیاه با راه راه طولی نازک و رو نخودی

قهوه ای خاکی با راه راه طولی نازک و نخودی

زیر دم

سیاه

قهوه ای خاکی

خاکستری تیره

قهوه ای روشن

جبه

قهوه ای خاکی تا سیاه

نخودی خاکی

تیره

قهوه ای نخودی تا تیره با راه راه طولی نخودی

پشت

قهوه ای خاکی تا سیاه

نخودی خاکی

سفید

قهوه ای نخودی تا تیره با راه راه طولی نخودی

روی بالها

قهوه ای خاکی تا سیاه- یک لکه سفید کوچک در وسط بال

پوشپرها نخودی خاکی با نوار تیره در انتها- شاهپرها تیره

در تیره تا سیاه با جلای سبز- شاهپرها تیره

قهوه ای خاکی تا تیره با راه راه طولی نخودی- شاهپرها تیره

زیر بالها

پوشپرها سیاه با نوار قهوه ای خاکی در انتها- شاهپرها تیره

پوشپرها قهوه ای روشن- نوار تیره بین پوشپرها و شاهپرها- شاهپرها تیره

در بالغین پوشپرها سفید ولی در نابالغین سفیدی کم- شاهپرها سیاه

پوشپرها قهوه ای نخودی تا روشن- شاهپرها تیره

تعداد انگشتان بال

7 انگشت

7 انگشت

7 انگشت

7 انگشت

دم

تیره

تیره

تیره

تیره

پاها

زرد کمرنگ

خاکستری

خاکستری

زرد، خاکستری و گاهی قهوه ای

پرهای روی پا

تیره

در بالای زانوی، پرهای بلند بیرونی نخودی قهوه ای ولی پرهای کوتاه داخلی به رنگ سفید

در بالای زانوی، پرهای بیرونی قهوه ای تا تیره ولی پرهای کوتاه داخلی به رنگ روشن

در بالای زانوی، پرهای بیرونی قهوه ای با راه راه طولی روشن ولی پرهای کوتاه داخلی به رنگ روشن

 

منابع

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشارات شخصی، 255 ص.

Clark W.S. (1999).  A Field Guide to the RAPTORS of Europe, the Middle East and North Africa. Oxford University Press, Oxford, 371 pp.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

-----

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ آذر ۹۸ ، ۲۲:۳۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تفاوتهای غازهای پیشانی سفید بزرگ و کوچک

Differences of Greater and Lesser White-fronted Geese

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 22 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر غاز پیشانی سفید بزرگ و غاز پیشانی سفید کوچک تهیه شده است.

 

نام فارسی

غاز پیشانی سفید بزرگ

غاز پیشانی سفید کوچک

نام علمی

Anser albifrons

Anser erythropus

نام انگلیسی

Greater White-fronted Goose

Lesser White-fronted Goose

طول بدن

حدود 72 (64 تا 78) سانتیمتر

حدود 59 (56 تا 66) سانتیمتر

فاصله دوسر بال

حدود 148 (130 تا 160) سانتیمتر

حدود 127 (115 تا 135) سانتیمتر

جثه

در زیرگونه flavirostris جثه کمی بزرگتر از زیرگونه albifrons

کوچکتر از پیشانی سفید بزرگ

اندازه منقار

نسبتا بلند- در زیرگونه flavirostris منقار بزرگتر از زیرگونه albifrons

نسبتا کوتاه

رنگ منقار

در زیرگونه flavirostris منقار زرد نارنجی و تنها در توک منقار کمی صورتی- در زیرگونه albifrons مایل به صورتی

صورتی

ناخن منقار

در بالغین ناخن منقار سفید ولی در نابالغین تیره

سفید

نوار سفید دور منقار

نوار سفید دور منقار تا زیر چانه- با لبه تیره برای شروع پرهای خاکستری سر- در نابالغین بدون سفیدی است و ابتدا تیرگی و سپس خاکستری شروع می شود

نوار سفید دور منقار تا زیر چانه نمی رسد- با لبه تیره نامشخص برای شروع پرهای خاکستری سر- در نابالغین بدون سفیدی است و ابتدا تیرگی و سپس خاکستری شروع می شود

سفیدی پیشانی

متصل به سفیدی پرهای اطراف منقار و گاهی تا وسط تارک

متصل به سفیدی پرهای اطراف منقار و معمولا تا وسط تارک

شیب پیشانی

شیب ملایم

شیب نسبتا تند

حلقه چشمی

حلقه زرد ندارد

دارای حلقه چشمی زرد

شکل سر

بزرگ و شبیه غاز خاکستری

سر کوچکتر و گرد

گردن

بلندتر از پیشانی سفید کوچک- در زیرگونه flavirostris بلندتر از زیرگونه albifrons

کوتاهتر

سینه

خاکستری روشن تا نخودی خاکستری

نخودی خاکستری- در نابالغین تیره

شکم

در زیرگونه albifrons خاکستری روشن و در زیرگونه flavirostris نخودی خاکستری- لکه های سیاه زیاد و نسبتا درشت که در زیرگونه flavirostris  درشت تر هستند- در نابالغین خاکستری یکدست بدون لکه سیاه

نخودی خاکستری با چند لکه سیاه محو- در نابالغین تیره یکدست بدون لکه سیاه

زیر دم

سفید

سفید

دمگاه

خاکستری تیره با نوار سفید در انتها

خاکستری تیره با نوار سفید در انتها

دم

تیره با نوار سفید در لبه انتهایی که در زیرگونه flavirostris نازکتر و در زیرگونه albifrons پهنتر است

تیره با نوار نازک سفید در لبه انتهایی

انتهای شاهپرهای بال

کوتاهتر از انتهای دم

بلندتر از انتهای دم

پاها

زرد نارنجی

زرد نارنجی

 

منابع

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ آذر ۹۸ ، ۱۹:۴۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تفاوتهای گیلانشاه حنایی و گیلانشاه دم سیاه

Differences of Bar-tailed and Black-tailed Godwits

 

تهیه کننده: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 22 آذر 1398

 

نام فارسی

گیلانشاه حنایی

گیلانشاه دم سیاه

نام علمی

Limosa lapponica

Limosa limosa

نام انگلیسی

Bar-tailed Godwit

Black-tailed Godwit

بلندی منقار

کوتاهتر از دم سیاه

بلندتر از حنایی

انحنای منقار

کمی رو به بالا

مستقیم

رنگ منقار

در تابستان تیره- در زمستان نیمه عقبی قرمز

در نیمه عقبی قرمز

شیار سوراخ بینی

با فاصله بیشتر از چاک منقار

با فاصله کمتر از چاک منقار

تارک

راه راه طولی تیره

راه راه طولی تیره

خط منقار تا چشم

خط تیره

خط تیره

نوار ابرویی

روشن تا پشت چشمها- در زمستان بلندتر از دم سیاه

در تابستان روشن و بلند- در زمستان کوتاهتر از حنایی

گردن

نسبتا بلند

بلند

سینه

در تابستان نرها حنایی قرمز- در ماده ها نخودی قهوه ای با راه طولی محو- در زمستان قهوه ای کمرنگ با نوارهای طولی نازک

در تابستان حنایی- در زمستان خاکستری

شکم

در تابستان نرها حنایی قرمز- در زمستان روشن

در تابستان راه راه عرضی تیره در زمینه روشن- در زمستان روشن

پهلوها

در نرهای تابستان، در زمستان و در نابالغین راه راه طولی تیره کم- در ماده های تابستان راه راه عرضی

راه راه عرضی تیره در زمینه روشن

زیر دم

در نرها وسط حنایی- در کناره ها راه راه طولی در زمینه روشن

روشن

جبه

خاکستری روشن تا قهوه ای کمرنگ با خالهای تیره

خاکستری

پشت

سفید

خاکستری با لکه تیره در بالای سفیدی دمگاه

پرهای شانه ای

خاکستری روشن با راه راه طولی کمی تیره

خاکستری

دمگاه

سفید

سفید

روی بال

بخش درونی بال خاکستری روشن با راه راه طولی کمی تیره- بخش بیرونی بال تیره

بخش درونی بال خاکستری روشن- بخش بیرونی بال تیره- در وسط بال یک نوار سفید مشخص- لبه عقبی بال نوار تیره

روی دم

راه راه عرضی تیره در زمینه روشن

نوار تیره پهن

پاها

تیره و کوتاهتر از دم سیاه

تیره و بلندتر از حنایی

بیرون زدگی پاها در زمان پرواز

بیرون زدگی جزئی

بیرون زدگی پاها کاملا بلند

 

منابع

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

-----

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ آذر ۹۸ ، ۱۲:۴۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ادغام زیرگونه های سنگ چشم خاکستری بزرگ

Lump of subspecies of Great Grey Shrikes

 

از گذشته های دور، موضوع تفکیک یا ادغام زیرگونه های سنگ چشم خاکستری بزرگ یکی از موضوعات مورد بحث در میان پرنده شناسان بوده است.

 

یکی از روشهای تفکیک زیرگونه های سنگ چشم خاکستری در سالهای گذشته تا سال 2018، تقسیم آنها به صورت سنگ چشم خاکستری شمالی (Lanius excubitor) و جنوبی (L. meridionalis) بود (Clements 2018). همچنین در سالهای گذشته، سنگ­چشمهای بزرگ در فهرست پرندگان دنیا توسط آی.او.سی. چهار گونه جداگانه (شمالی L. borealis، بزرگ L. excubitor، جنوبی  L. meridionalisو دشتی L. pallidirostris) در نظر گرفته می­شدند.

اخیرا گونه سنگ چشم خاکستری شمالی با نام علمی Lanius borealis و نام انگلیسی Northern Shrike با چندین زیرگونه (L. b. sibiricus, bianchii, mollis, funereus, borealis) از گونه سنگ چشم خاکستری جدا شد و به صورت گونه مستقل در نظر گرفته می شود (IOC 2019, Clements 2019, del Hoyo et al. 2014, Christidis et al. 2014).

همچنین، گونه قبلی سنگ چشم خاکستری جنوبی Lanius meridionalis بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است و همه زیرگونه های قبلی به جز L. meridionalis، به گونه سنگ چشم خاکستری بزرگ ملحق شدند و تنها با یکی از زیرگونه های قبلی این گونه، به صورت گونه تک­سنخی در نظر گرفته می شود. اکنون این گونه با همان نام علمی (Lanius meridionalis) و با تغییر نام انگلیسی به صورت Iberian Grey Shrike که پراکنش تابستانه آن در شبه جزیره ایبریا (شامل کشورهای اسپانیا و پرتغال) و جنوب فرانسه است (IOC 2019, Clements 2019, del Hoyo et al. 2014, Christidis et al. 2014).

لازم به توضیح است که زیرگونه سنگ چشم خاکستری دشتی توسط چندین نویسنده به عنوان گونه مستقل در نظر گرفته شده بود (King 1997, Hernández et al. 2004, Panov 2011) اما هنوز توسط بسیاری از چک لیستهای جهانی مورد پذیرش قرار نگرفته است.

 

با توجه به مطالب بالا و ادامه بحثهای تاکسونومیک در مورد سنگ چشمهای خاکستری، در حال حاضر گونه ها و زیرگونه های قبلی سنگ چشم خاکستری بزرگ، دشتی و جنوبی ایران، همگی جزء زیرگونه های سنگ چشم خاکستری بزرگ در نظر گرفته می شوند. بنابراین، از این پس در فهرستهای پرندگان ایران، همه زیرگونه های سنگ چشم خاکستری بزرگ در قالب یک گونه و برای شناخت بهتر این گونه (بحث برانگیز تاکسونومیک) با ذکر زیرگونه ها اشاره خواهند شد.

لازم به یادآوری است که در صورت یافتن دلایل علمی محکم و کافی، ممکن است در آینده در مورد تاکسونومی این گونه باز هم تغییرات و اصلاح لازم صورت گیرد.

 

منابع

  • Christidis et al. (2014). The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World, version 4.1.
  • Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, D. Roberson, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood. (2018). The eBird/Clements checklist of birds of the world: v2018.
  • del Hoyo, J., A. Elliott, J. Sargatal & D. A. Christie (Eds). (1992-2013). Handbook of the Birds of the World, Lynx Edicions.
  • del Hoyo, J., N. J. Collar, D. A. Christie, A. Elliott,  L. D. C. Fishpool, P. Boesman & G. M. Kirwan. (2014-2016). HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World, Volume 1, 2, Lynx Edicions in association with BirdLife International, Barcelona, Spain and Cambridge, UK.
  • Gill, F & D Donsker (Eds). (2019). IOC World Bird List (v 9.2)
  • Hernández MA, F Campos, F Gutiérrez-Corchero & A Amezcua. 2004.  Identification of Lanius species and subspecies using tandem repeats in the mitochondrial DNA control region. Ibis 146: 227–230.
  • King BF. 1997. Checklist of the Birds of Eurasia. Ibis Publishing Company, Vista, CA.
  • Panov E. 2011. The True Shrikes (Laniidae) of the World. Ecology, Behavior and Evolution. Pensoft Publishers, Moscow.
  • Peters, J.L. et al. (1931-1986). Check-list of Birds of the World. Harvard University Press/Museum of Comparative Zoology.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ آذر ۹۸ ، ۱۰:۵۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

مقایسه سلیمهای خاکستری، طلایی اروپایی و طلایی خاوری

Comparison of Grey, European and Pacific Golden Plovers

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 20 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر سلیم خاکستری، سلیم طلایی اروپایی و سلیم طلایی خاوری تهیه شده است.

 

نام فارسی

سلیم خاکستری- تابستان

سلیم خاکستری- زمستان

سلیم طلایی اروپایی- تابستان

سلیم طلایی اروپایی- زمستان

سلیم طلایی خاوری- تابستان

سلیم طلایی خاوری- زمستان

نام علمی

Pluvialis squatarola

 

Pluvialis apricaria

 

Pluvialis fulva

 

نام انگلیسی

Grey Plover

 

European Golden Plover

 

Pacific Golden Plover

 

طول بدن

حدود 29 سانتیمتر

 

حدود 28 سانتیمتر

 

حدود 24 سانتیمتر

 

فاصله دوسر بال

حدود 77 سانتیمتر

 

حدود 71 سانتیمتر

 

حدود 66 سانتیمتر

 

منقار

نسبتا بزرگ

 

کوتاهتر از خاوری با ضخامت متوسط

 

بلندتر و ظریف تر از اروپایی

 

پیشانی

سفید

سفید

سفید

 

سفید

 

نوار ابرویی

 

سفید مشخص

سفید

روشن با لکه تیره کمرنگ عمودی و مشخص در جلوی چشمها

سفید

روشن با لکه تیره و عمودی مشخص در جلوی چشمها

اطراف چشمها

تیره

تیره

 

لکه تیره کوچک

 

 

تارک

تیره

 

راه راه طولی تیره در زمینه نخودی

تیره

 

 

چانه و گونه ها

سیاه در عقب با حاشیه سفید

روشن

سیاه در عقب با حاشیه سفید

روشن با لکه تیره کمرنگ

سیاه در عقب با حاشیه سفید

روشن با لکه تیره مشخص

پشت گردن

سفید

کمی تیره با راه راه طولی

رنگ طلایی بیشتر با خالهای سیاه

راه راه طولی

رنگ طلایی کمتر با خالهای سیاه بیشتر

 

پشت

رنگ سفید با خالهای سیاه

راه راه عرضی

رنگ طلایی بیشتر با خالهای سیاه

 

رنگ طلایی کمتر با خالهای سیاه بیشتر

 

دمگاه

سفید

 

رنگ طلایی بیشتر با خالهای سیاه

 

رنگ طلایی کمتر با خالهای سیاه بیشتر

 

سینه

سیاه با حاشیه پهن سفید

راه راه طولی نازک در زمینه خاکستری یا تیره کمرنگ

سیاه با حاشیه پهن سفید

راه راه طولی تیره در زمینه قهوه ای تیره

سیاه با حاشیه پهن سفید

راه راه طولی  محو تا تیره در زمینه طلایی تا قهوه ای

شکم

سیاه یکدست با نوار سفید در کنار

راه راه طولی نازک در زمینه روشن راه راه طولی نازک در زمینه

سیاه یکدست با نوار سفید در کنار- در اواخر تابستان میزان سیاهی کم و تبدیل به راه راه عرضی می شود

سفید چرکی

سیاه با نوار سفید در کنار- در اواخر تابستان میزان سیاهی کم و تبدیل به راه راه عرضی می شود

راه راه طولی محو طلایی تیره در زمینه روشن

برآمدگی شکم

 

 

بیشتر از خاوری

 

کمتر از اروپایی

 

پهلوها

سیاه- بدون نوار سفید

راه راه طولی نازک

در بالا راه راه طولی- در پایین با راه راه عرضی در زمینه زرد

راه راه عرضی در زمینه روشن

در عقب با راه راه عرضی

 

زیربغل

سیاه

 

سفید

سفید

قهوه ای خاکستری

 

زیر دم

سفید

سفید

سفید

سفید

سیاه با طرفین سفید خالدار

 

طول و پهنای بالها

 

 

بلند با پهنای بیشتر از خاوری

 

درازتر با پهنای کمتر از اروپایی

 

روی بالها

بخش درونی بال خالهای سیاه و سفید

بخش درونی بال خالهای سیاه کوچک با لبه روشن نازک- زمینه قهوه ای خاکستری

بخش درونی بال طلایی

 

بخش درونی بال تیره

 

خط سفید روی بال

در وسط بال یک خط سفید مشخص و در وسط پهنتر

 

در وسط بال یک خط سفید نازک

 

در وسط بال یک خط روشن محو

 

لکه سیاه روی بال

بخش بیرونی بال یک لکه سیاه در جلو

 

بخش بیرونی بال یک لکه سیاه در جلو متصل به لکه سیاه در پایه شاهپرهای اولیه بیرونی

 

بخش بیرونی بال یک لکه سیاه در جلو

 

لبه عقبی بال

لبه عقبی بال نوار سیاه

 

لبه عقبی بال نوار سیاه

 

لبه عقبی بال نوار تیره

 

زیر بالها

روشن- لبه عقبی بال نوار تیره

 

سفید- لبه عقبی بال نوار تیره

 

قهوه ای خاکستری- یک نوار روشن نازک در وسط بال

 

دم

سفید با نوارهای عرضی تیره

سفید با نوارهای عرضی تیره

طلایی روشن

طلایی روشن

طلایی تیره

طلایی تیره

طول پاها

بلند

 

کوتاهتر از خاوری

 

به وضوح بلندتر از اروپایی

 

رنگ پاها

تیره تا سیاه

 

خاکستری تا تیره

 

خاکستری تا تیره

 

بخش برهنه بالای زانو

 

 

کمتر از خاوری

 

بیشتر از اروپایی

 

بیرون زدگی پاها در پرواز

ندارد

 

ندارد

 

کمی بلندتر از دم

 

 

منابع

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ آذر ۹۸ ، ۱۴:۰۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

مقایسه کشیمهای ایران

Comparison of Iranian grebes

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 20 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر کشیمهای ایران تهیه شده است.

 

نام فارسی

کشیم بزرگ

کشیم گردن سرخ

کشیم گردن سیاه

کشیم گوشدار

کشیم کوچک

نام علمی

Podiceps cristatus

Podiceps grisegena

Podiceps nigricollis

Podiceps auritus

Tachybaptus ruficollis

نام انگلیسی

Great Crested Grebe

Red-necked Grebe

Black-necked Grebe

Horned Grebe

Little Grebe

طول بدن

حدود 49 سانتیمتر

حدود 45 سانتیمتر

حدود 31 سانتیمتر

حدود 35 سانتیمتر

حدود 27 سانتیمتر

طول دوسر بال

حدود 88 سانتیمتر

حدود 81 سانتیمتر

حدود 58 سانتیمتر

حدود 62 سانتیمتر

حدود 43 سانتیمتر

جثه

بزرگ

بزرگ

متوسط

متوسط

کوچک

منقار

بزرگ و در بالا تیره- در زمستان صورتی- در تابستان قرمز خاکستری

بزرگ و نیمه عقبی منقار زرد

طول متوسط با ضخامت کم و تیره- نیم نوک زیرین رو به بالاست ولی در نابالغین انحنا نامشخص

طول و ضخامت متوسط- نیمه جلویی تیره با توک زرد

کوچک، ضخیم و تیره

کنار منقار و ناحیه جلوی چشم

خط تیره منقار تا چشم با ابروی سفید

متصل به سیاهی بالای سر

متصل به سیاهی بالای سر

خط روشن از منقار تا چشمها- کنار منقار مایل به صورتی- لبکه سفید کوچک در کنار منقار

کنار چاک منقار لکه زرد

چشمها

قرمز قهوه ای

سیاه

در بالغین قرمز- در نابالغین قرمز تیره

قرمز

سیاه

شیب پیشانی

شیب ملایم

شیب متوسط

شیب تند

شیب متوسط

شیب متوسط و برآمده

شکل سر

بالای سر بدون شیب- پشت سر گرد

بالای سر بدون شیب- پشت سر گرد

سر گرد و دارای قله

سر نسبتا تخت- پشت سر صاف و شیبدار

بالای سر بدون شیب

سیاهی تارک

تا بالای چشمها و تشکیل نوار ابرویی سفید

تا ردیف چشمها

تا ردیف چشمها

تا زیر چشمها

تقریبا تا زیر چشمها

تاج

تاج متوسط سیاه در عقب تارک- در تابستان با دو دسته تاج بلند

تاج کوتاه تیره در عقب تارک

تاج کوتاه تیره در بالای سر- در تابستان از پشت چشمها پرهای طلایی افشان شبیه تاج

تاج کوتاه تیره در عقب تارک- در تابستان تاج طلایی بلند

تاج نامشخص در عقب تارک

گونه ها

سفید- در تابستان نارنجی با دامن سیاه و بلند

سفید

در تابستان سیاه و در زمستان سفید- در زمستان سیاهی سر تا گونه ها می رسد- در نابالغین نخودی

در تابستان سیاه و در زمستان سفید

در تابستان قرمز و در زمستان نخودی مایل به قهوه ای

گردن

بلند- جلوی گردن سفید و پشت گردن تیره

در تابستان گردن سرخ- در زمستان جلوی گردن روشن و پشت گردن تیره

در تابستان گردن سیاه- در زمستان جلوی گردن روشن و پشت گردن تیره- در ماده ها قسمت بالای جلوی گردن تیره

در تابستان گردن سرخ- در زمستان جلوی گردن روشن و پشت گردن تیره

در تابستان گردن قرمز قهوه ای- در زمستان جلو و طرفین گردن نخودی مایل به قهوه ای

سینه

سفید

روشن

در تابستان سیاه و در زمستان روشن

در تابستان قرمز و در زمستان سفید

در تابستان تیره و در زمستان نخودی مایل به قهوه ای

پهلوها

راه راه طولی و تیره محو در زمینه نخودی قهوه ای

در تابستان قرمز- در زمستان راه راه قهوه ای در زمینه روشن

در تابستان قرمز- در زمستان خاکستری با انتهای روشن

در تابستان قرمز- در زمستان راه راه تیره در زمینه روشن

قهوه ای کمرنگ

پشت

قهوه ای تیره

قهوه ای خاکستری

تقریبا سیاه

تقریبا سیاه

قهوه ای تیره

روی بال

پرهای شانه ای سفید- نوار سفید پهن در بخشهای جلو و عقب بال- نوار تیره در وسط بال- بخش بیرونی بال تیره

خط لبه جلویی و شاهپرهای ثانویه سفید

لبه عقبی شاهپرهای ثانویه و بخشی از شاهپرهای اولیه سفید

در بخش درونی بال لکه سفید لبه جلویی و شاهپرهای ثانویه سفید

تیره- در زیرگونه capensis شاهپرهای ثانویه تقریبا سفید ولی در زیرگونه ruficollis دیده نمی شود

 

منابع

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ آذر ۹۸ ، ۱۰:۵۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تفاوتهای پرستودریایی کوچک و پرستودریایی خلیج فارس

Differences of Little Tern and Saunders’s Tern

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 19 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر پرستودریایی کوچک و پرستودریایی خلیج فارس (ساندرز) تهیه شده است.

 

نام فارسی

پرستودریایی کوچک

پرستودریایی خلیج فارس (ساندرز)

نام علمی

Sternula albifrons

Sternula saundersi

نام انگلیسی

Little Tern

Saunders’s Tern

طول بدن

حدود 23 سانتیمتر

حدود 22 سانتیمتر

فاصله دوسر بال

حدود 53 سانتیمتر

--

منقار

در بالغین فرم تابستانه زرد کمی مایل سبز- در پایه منقار مایل به نارنجی- لکه تیره کوچک در انتهای منقار- در فرم زمستانه سیاه- در جوانها تیره

زرد کمی مایل سبز- در پایه منقار مایل به نارنجی- لکه تیره کوچک در انتهای منقار

سفیدی پیشانی

سفیدی تا پشت چشمها کشیده می شود

پیشانی دارای سفیدی کمتر و تنها تا جلوی چشمها است

سینه

سفید

سفید

شکم

سفید

سفید

زیردم

سفید

سفید

روی بال

خاکستری روشن تا تیره

خاکستری روشن تا تیره

شاهپرهای اولیه تیره

دو شاهپر اولیه بیرونی سیاه نامتمایز

سه شاهپر اولیه بیرونی سیاه قابل تمایز

محور پرهای تیره

سفید

سیاه

زیر بال

روشن- در انتها تیره

روشن- در انتها تیره

دمگاه

سفید

خاکستری روشن و همرنگ پشت

روی پرهای دم

سفید

خاکستری روشن

پاها

در بالغین در فرم تابستانه نارنجی قرمز، در فرم زمستانه زرد مایل به سبز تیره- در نابالغین زرد

قرمز تیره، قرمز، سبز

 

منابع

عکسهای اینترنتی

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

Svensson, L. (1999). Collins Bird Guide. HarperCollins Publishers Ltd, London.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ آذر ۹۸ ، ۱۲:۱۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

مقایسه جنس نر در سنقرهای ایران

Comparison of Iranian harriers

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

 

تاریخ تنظیم: 18 آذر 1398

 

جدول زیر برای تفکیک بهتر جنس نر در سنقرهای ایران تهیه شده است.

 

نام فارسی

سنقر تالابی معمولی- نر

سنقر تالابی شرقی- نر

سنقر خاکستری- نر

سنقر سفید- نر

سنقر گندمزار- نر

نام علمی

Circus aeruginosus

Circus spilonotus

Circus cyaneus

Circus macrourus

Circus pygargus

نام انگلیسی

Western Marsh Harrier

Eastern Marsh Harrier

Northern Harrier

Pallid Harrier

Montagu’s Harrier

طول بدن

48 تا 55 سانتیمتر

حدود 53 سانتیمتر-

45 تا 56 سانتیمتر

40 تا 48 سانتیمتر

43 تا 47 سانتیمتر

فاصله دوسر بال

115 تا 130 سانتیمتر

-

100 تا 120 سانتیمتر

95 تا 117 سانتیمتر

97 تا 115 سانتیمتر

تارک

روشن

تیره

خاکستری

خاکستری روشن

خاکستری

خط ابرویی

روشن

-

نامشخص

نامشخص

نامشخص

گونه ها

روشن

قهوه ای

خاکستری

خاکستری روشن

خاکستری

پس سر

روشن

راه راه تیره

خاکستری

خاکستری روشن

خاکستری

طوق گردن

نامشخص

طوق روشن زیر گونه ها

نامشخص

نامشخص

نامشخص

سینه

راه راه طولی

خاکستری با راه راه طولی

خاکستری

خاکستری روشن- در زمستان دوم راه راه حنایی

خاکستری

شکم

قهوه ای مایل به حنایی

سفید

تقریبا سفید

تقریبا سفید

در نرها خاکستری یا روشن با نوارهای طولی حنایی

پهلوها

قهوه ای روشن

سفید

تقریبا سفید

تقریبا سفید

تقریبا سفید

زیردم

قهوه ای

سفید

تقریبا سفید

تقریبا سفید

تقریبا سفید

رنگ پشت

قهوه ای

خاکستری

خاکستری

خاکستری روشن

خاکستری

دمگاه

حنایی

سفید

سفید

سفید با خالهای ریز

نوار نسبتا پهن و سفید

شاهپرهای بلند انتهای بال

پنج شاهپر در انتهای بلند

پنج شاهپر در انتهای بلند

پنج شاهپر در انتهای بلند

چهار شاهپر در انتهای بلند

چهار شاهپر در انتهای بلند

روی بال

بخش درونی قهوه ای، بخش میانی خاکستری روشن، بخش بیرونی لکه سیاه

بخش درونی بال خاکستری- بخش میانی بال خاکستری- لکه سیاه در انتهای بال

خاکستری در انتها لکه سیاه

خاکستری روشن در انتها لکه سیاه با شاهپر انتهایی خاکستری

بخش درونی خاکستری، بخش میانی خاکستری  روشن- در انتها لکه سیاه- یک خط سیاه در وسط شاهپرهای ثانویه

زیر بال

خاکستری روشن- پوشپرهای بخش درونی بال حنایی- در انتها لکه سیاه مورب که در شاهپرهای انتهایی به خم بال نزدیک می شود

سفید در انتها لکه سیاه

خاکستری روشن- در لبه عقبی بال نوار سیاه پهن- در انتهای بال لکه سیاه

خاکستری روشن در انتها لکه سیاه کوچکتر- شاهپرهای انتهای بال خاکستری

پوشپرهای جلوی بال خاکستری روشن- پوشپرهای میانی حنایی- در شاهپرهای ثانویه چند نوار سیاه- در انتهای بال لکه سیاه که در زمستان دوم با لکه کوچکتر و تیرگی کمتر است

روی شاهپرهای دم

خاکستری روشن

خاکستری

خاکستری

شاهپرهای وسطی خاکستری روشن- شاهپرهای کناری با چند نوار تیره کمرنگ

خاکستری با چند نوار تیره کمرنگ

زیر شاهپرهای دم

خاکستری روشن

خاکستری روشن

خاکستری روشن

خاکستری با چند نوار تیره کمرنگ

خاکستری با چند نوار تیره در شاهپرهای کناری نوارها حنایی

پاها

زرد تا نارنجی

زرد مایل به سبز

زرد تا نارنجی

زرد تا نارنجی

زرد تا نارنجی

 

منابع

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

Clark W.S. (1999).  A Field Guide to the RAPTORS of Europe, the Middle East and North Africa. Oxford University Press, Oxford, 371 pp.

Porter, R. & Aspinall, S. (2010). Birds of the Middle East. Christopher Helm, London.

-----

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ آذر ۹۸ ، ۱۱:۴۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی