فهرست پرندگان آزاد استان خراسان شمالی
Checklist of the wild birds of North Khorasan province
گردآوری: نوید زحمتکش و بابک قویدل نامانلو
By: Navid Zahmatkesh & Babak Ghavidel-Namanlu
تازه‌ترین به‌روزرسانی: 8 اردیبهشت 1404
Last updated: 28 April 2025
بر پایۀ کتاب اطلس پرندگان ایران (کابلی و همکاران 1395)، نخست 192 گونه ثبت شد. در فهرست کنونی، نام 244 گونه از پرندگان استان خراسان شمالی آمده است.
List of 244 bird species of North Khorasan province
- Greater White-fronted Goose Anser albifrons غاز پیشانی‌سفید بزرگ
- Tundra Swan Cygnus columbianus bewickii قوی کوچک
- Common Shelduck Tadorna tadorna تنجه
- Ruddy Shelduck Tadorna ferruginea آنقوت
- Mallard Anas platyrhynchos مرغابی (اردک) سرسبز
- Northern Pintail Anas acuta فیلوش شمالی
- Garganey Anas querquedula خوتکای ابروسفید
- Eurasian Teal Anas crecca خوتکای جُرّه
- Common Pochard Aythya ferina اردک سرحنایی
- Ferruginous Duck Aythya nyroca اردک بلوطی
- Tufted Duck Aythya fuligula اردک سیاه‌کاکل
- Long-taild Duck AClangula hyemelis اردک دم‌دراز
- Caspian Snowcock Tetraogallus caspius کبک دری
- Chukar Partridge Alectoris chukar کبک کوهپایه
- See-see Partridge Ammoperdix griseogularis تیهو
- Common Quail Coturnix coturnix بلدرچین (وَردیج)
- Common Pheasant Phasianus colchicus قرقاول (تورِنگ)
- European Nightjar Caprimulgus europaeus شبگرد اروپایی
- Alpine Swift Tachymarptis melba بادخورک کوهی (شکم‌سفید)
- Common Swift Apus apus بادخورک معمولی (سیاه)
- Little Swift Apus affinis بادخورک کوچک
- Great Bustard Otis tarda میش مرغ
- Asian Houbara Chlamydotis macqueenii هوبرۀ آسیایی
- Little Bustard Tetrax tetrax زنگوله‌بال
- Common Cuckoo Cuculus canorus کوکوی معمولی
- Pin-tailed Sandgrouse Pterocles alchata باقرقره (کوکر) شکم‌سفید
- Black-bellied Sandgrouse Pterocles orientalis باقرقره (کوکر) شکم‌سیاه
- Rock Dove Columba livia کبوتر چاهی
- Yellow-eyed Pigeon Columba eversmanni کبوتر چشم‌زرد (خاوری)
- Common Wood Pigeon Columba palumbus کبوتر جنگلی
- European Turtle Dove Streptopelia turtur قمری اروپایی
- Oriental Turtle Dove Streptopelia orientalis قمری خاوری
- Eurasian Collared Dove Streptopelia decaocto یاکریم اوراسیایی
- Laughing Dove Spilopelia senegalensis قمری خانگی
- Corn Crake Crex crex یلوه حنایی
- Little Crake Porzana parva یلوه کوچک
- Common Moorhen Gallinula chloropus چنگر نوک‌سرخ
- Little Grebe Tachybaptus ruficollis کشیم کوچک
- Red-necked Grebe Podiceps grisegena کشیم گردن‌سرخ
- Great Crested Grebe Podiceps cristatus کشیم کاکلی (بزرگ)
- Horned Grebe Podiceps auritus کشیم گوشدار
- Black-necked Grebe Podiceps nigricollis کشیم گردن‌سیاه
- Black-winged Stilt Himantopus himantopus چوب‌پا
- Northern Lapwing Vanellus vanellus خروس‌کُلی شمالی (معمولی)
- White-tailed Lapwing Vanellus leucurus خروس‌کُلی دم‌سفید
- Little Ringed Plover Charadrius dubius سلیم طوقی کوچک
- Common Snipe Gallinago gallinago پاشلک معمولی
- Common Redshank Tringa totanus آبچلیک پاسرخ معمولی
- Green Sandpiper Tringa ochropus آبچلیک سبز (تک‌زی)
- Common Sandpiper Actitis hypoleucos آبچلیک آوازخوان
- Ruff Calidris pugnax تلیلۀ شکیل
- Curlew Sandpiper Calidris ferruginea تلیلۀ بلوطی
- Little Stint Calidris minuta تلیلۀ کوچک
- Red-necked Phalarope Phalaropus lobatus شناگر (فالاروپ) گردن‌سرخ
- Cream-colored Courser Cursorius cursor دودوک
- Slender-billed Gull Chroicocephalus genei کاکایی صورتی
- Black-headed Gull Chroicocephalus ridibundus کاکایی سرسیاه کوچک
- Gull-billed Tern Gelochelidon nilotica پرستودریایی نوک‌کاکایی
- Whiskered Tern Chlidonias hybrida پرستودریایی (پرستوتالابی) تیره
- White-winged Tern Chlidonias leucopterus پرستودریایی (پرستوتالابی) بال‌سفید
- Black Stork Ciconia nigra لک‌لک سیاه
- Great Cormorant Phalacrocorax carbo باکلان (قره‌قار) بزرگ
- Glossy Ibis Plegadis falcinellus اکراس سیاه
- Eurasian Spoonbill Platalea leucorodia کفچه‌نوک اوراسیایی
- Little Bittern Ixobrychus minutus بوتیمار کوچک
- Grey Heron Ardea cinerea حواصیل (وِکای) خاکستری
- Purple Heron Ardea purpurea حواصیل (وِکای) ارغوانی
- Great Egret Ardea alba اگرت (قار) بزرگ
- Little Egret Egretta garzetta اگرت (قار) کوچک
- Great White Pelican Pelecanus onocrotalus پلیکان (لمبر) سفید
- Bearded Vulture Gypaetus barbatus هما
- Egyptian Vulture Neophron percnopterus کرکس کوچک (مصری)
- European Honey Buzzard Pernis apivorus سارگپۀ عسلی (سارگپۀ جنگلی) اروپایی
- Himalayan Vulture Gyps himalayensis دال هیمالیایی
- Griffon Vulture Gyps fulvus دال قهوه‌ای (معمولی)
- Cinereous Vulture Aegypius monachus دال سیاه
- Short-toed Snake Eagle Circaetus gallicus عقاب مارخوار
- Lesser Spotted Eagle Clanga pomarina عقاب خالدار کوچک (جنگلی)
- Booted Eagle Hieraaetus pennatus عقاب پرپا
- Steppe Eagle Aquila nipalensis عقاب صحرایی (دشتی)
- Eastern Imperial Eagle Aquila heliaca عقاب شاهی
- Golden Eagle Aquila chrysaetos عقاب طلایی
- Bonelli's Eagle Aquila fasciata عقاب دوبرادر
- Shikra Tachyspiza badia پیغوی کوچک (شِکَره)
- Eurasian Sparrowhawk Accipiter nisus قرقی (باشه)
- Western Marsh Harrier Circus aerugonosus سنقر تالابی غربی
- Hen Harrier Circus cyaneus سنقر خاکستری
- Pallid Harrier Circus macrourus سنقر سفید
- Montagu's Harrier Circus pygargus سنقر گندمزار
- Black Kite Milvus migrans کورکور سیاه
- White-tailed Eagle Haliaeetus albicilla عقاب دریایی دم‌سفید
- Long-legged Buzzard Buteo rufinus سارگپۀ پابلند
- Common Buzzard Buteo buteo سارگپۀ معمولی
- Little Owl Athene noctua جغد کوچک
- Eurasian Scops Otus scops مرغ حق اوراسیایی
- Eurasian Eagle-Owl Bubo bubo شاه‌بوف اوراسیایی
- Tawny Owl Strix aluco جغد جنگلی
- European Roller Coracias garrulus سبزقبای اروپایی
- Common Kingfisher Alcedo atthis ماهی‌خورک معمولی (کوچک)
- Persian (Blue-cheeked) Bee-eater Merops persicus زنبورخوار ایرانی (گلوخرمایی)
- European Bee-eater Merops apiaster زنبورخوار اروپایی
- Eurasian Hoopoe Upupa epops هدهد (پوپَک)
- Eurasian Wryneck Jynx torquilla دارکوب قهوه‌ای
- Great Spotted Woodpecker Dendrocopos major دارکوب خالدار بزرگ
- Lesser Kestrel Falco naumanni دلیجۀ کوچک
- Common Kestrel Falco tinnunculus دلیجۀ معمولی
- Merlin Falco columbarius تُرم‌تای
- Eurasian Hobby Falco subbuteo لیل
- Saker Falcon Falco cherrug بالابان (چَرغ)
- Peregrine Falcon Falco peregrinus شاهین (بَحری)
- !!! Mediterranean Falcon Falco peregrinus brookei شاهین مدیترانه‌ای
- !!! Red-naped Shaheen (Central Asian Falcon) Falco peregrinus babylonicus شاهین پس‌سرسرخ (آسیای میانه، شاهین شور)
- Red-backed Shrike Lanius collurio سنگ‌چشم پشت‌سرخ
- Isabelline Shrike Lanius isabellinus سنگ‌چشم دم‌سرخ دشتی
- Turkestan (Red-tailed) Shrike Lanius phoenicuroides سنگ‌چشم دم‌سرخ تورانی
- Bay-backed Shrike Lanius vittatus سنگ‌چشم پشت‌بلوطی
- Lesser Grey Shrike Lanius minor سنگ‌چشم خاکستری کوچک
- Great Grey Shrike Lanius excubitor سنگ‌چشم خاکستری بزرگ
- Steppe Grey Shrike Lanius excubitor pallidirostris سنگ‌چشم خاکستری دشتی
- Woodchat Shrike Lanius senator سنگ‌چشم سرحنایی
- Eurasian Golden Oriole Oriolus oriolus پری‌شاهرخ اوراسیایی
- Eurasian Magpie Pica pica زاغی
- Iranian Ground Jay Podoces pleskei زاغ بور ایرانی
- Red-billed Chough Pyrrhocorax pyrrhocorax زاغ کوهی نوک‌سرخ
- Alpine Chough Pyrrhocorax graculus زاغ کوهی نوک‌زرد
- Western Jackdaw Coloeus monedula کلاغ گردن‌بور
- Hooded Crow Corvus cornix کلاغ ابلق
- Northern (Common) Raven Corvus corax غراب سیاه (معمولی)
- Bohemian Waxwing Bombycilla garrulus بال‌لاکی
- Grey Hypocolius Hypocolius ampelinus میوه‌خوار
- Coal Tit Periparus ater چرخ‌ریسک پس‌سرسفید
- Hyrcanian Tit Poecile hyrcanus چرخ‌ریسک هیرکانی
- Great Tit Parus major چرخ‌ریسک بزرگ
- Eurasian Blue Tit Cyanistes caeruleus چرخ‌ریسک سرآبی
- Greater Hoopoe-Lark Alaemon alaudipes چکاوک هدهدی
- Desert Lark Ammomanes deserti چکاوک بیابانی
- Woodlark Lullula arborea چکاوک درختی
- Oriental Skylark Alauda gulgula چکاوک آسمانی کوچک
- Eurasian Skylark Alauda arvensis چکاوک آسمانی بزرگ
- Crested Lark Galerida cristata چکاوک کاکلی
- Horned Lark Eremophila alpestris چکاوک شاخدار
- Hume's Short-toed Lark Calandrella acutirostris چکاوک پنجه‌کوتاه هیوم
- Greater Short-toed Lark Calandrella brachydactyla چکاوک پنجه‌کوتاه بزرگ
- Bimaculated Lark Melanocorypha bimaculata چکاوک طوقی
- Calandra Lark Melanocorypha calandra چکاوک گندمزار (طرقه چکاوک)
- Turkestan Short-toed Lark Alaudala heinei چکاوک پنجه‌کوتاه تورانی (کوچک)
- White-eared Bulbul Hycnonotus leucotis بلبل خرما
- Sand Martin Riparia riparia چلچله رودخانه‌ای
- Barn Swallow Hirundo rustica پرستوی خانگی
- Eurasian Crag Martin Ptyonoprogne rupestris چلچله کوهی
- Common House Martin Delichon urbicum چلچله دمگاه‌سفید
- Cetti's Warbler Cettia cetti سسک دم‌پهن
- Scrub Warbler Scotocerca inquieta سسک جنبان
- Willow Warbler Phylloscopus trochilus سسک بیدی
- Common Chiffchaff Phylloscopus collybita سسک چیف‌چاف معمولی
- Plain Leaf Warbler Phylloscopus neglectus سسک برگی کوچک
- Green Warbler Phylloscopus nitidus سسک سبز {بیدی}
- Greenish Warbler Phylloscopus trochiloides سسک سبز زیتونی (سبزفام)
- Clamorous Reed Warbler Acrocephalus stentoreus سسک نیزار پرصدا
- Blyth's Reed Warbler Acrocephalus dumetorum سسک نیزار خاوری
- Booted Warbler Iduna caligata سسک درختی کوچک
- Eastern Olivaceous Warbler Iduna pallida سسک درختی زیتونی
- Upcher's Warbler Hippolais languida سسک درختی بزرگ
- Eurasian Blackcap Sylvia atricapilla سسک سرسیاه
- Barred Warbler Sylvia nisoria سسک سینه‌نواری (سینه‌راه‌راه)
- Lesser Whitethroat Sylvia curruca سسک گلوسفید کوچک
- Hume's Whitethroat Sylvia althaea سسک گلوسفید هیوم
- Eastern Orphean Warbler Sylvia crassirostris سسک چشم‌سفید شرقی
- Asian Desert Warbler Sylvia nana سسک بیابانی آسیایی
- Common Whitethroat Sylvia communis سسک گلوسفید بزرگ
- Menetries's Warbler Sylvia mystacea سسک سردودی
- Eurasian Wren Troglodytes troglodytes الیکایی
- Eurasian Nuthatch Sitta europaea کمرکُلی جنگلی
- Western Rock Nuthatch Sitta neumayer کمرکُلی کوچک
- Eastern Rock Nuthatch Sitta tephronota کمرکُلی بزرگ
- Wallcreeper Tichodroma muraria دیوارخزک
- Eurasian Treecreeper Certhia familiaris دارخزک
- Common Myna Acridotheres tristis مینای معمولی (هندی)
- Rosy Starling Pastor roseus سار صورتی
- Common Starling Sturnus vulgaris سار سیاه
- Ring Ouzel Turdus torquatus توکای طوقی
- Common Blackbird Turdus merula توکای سیاه
- Black-throated Thrush Turdus atrogularis توکای گلوسیاه
- Red-throated Thrush Turdus ruficollis توکای گلوسرخ
- Fieldfare Turdus pilaris توکای پشت‌بلوطی
- Redwing Turdus iliacus توکای پهلوسرخ
- Mistle Thrush Turdus viscivorus توکای بزرگ
- Rufous-tailed Scrub Robin Cercotrichas galactotes دم‌چتری
- Spotted Flycatcher Muscicapa striata مگس‌گیر خالدار
- European Robin Erithacus rubecula سینه‌سرخ اروپایی
- Bluethroat Luscinia svecica گلوآبی
- Common Nightingale Luscinia megarhynchos بلبل هزاردستان
- White-throated Robin Irania gutturalis سینه‌سرخ ایرانی
- Red-breasted Flycatcher Ficedula parva مگس‌گیر سینه‌سرخ
- Eversmann's Redstart Phoenicurus erythronotus دم‌سرخ پشت‌بلوطی
- Black Redstart Phoenicurus ochruros دم‌سرخ سیاه
- Common Redstart Phoenicurus phoenicurus دم‌سرخ معمولی
- Rufous-tailed Rock Thrush Monticola saxatilis طرقۀ کوهی حنایی
- Blue Rock Thrush Monticola solitarius طرقۀ کوهی کبود (بنفش)
- Whinchat Saxicola rubetra چک بوته‌ای
- Siberian Stonechat Saxicola maurus چک سیبری
- Pied Bush Chat Saxicola caprata چک ابلق
- Isabelline Wheatear Oenanthe isabellina چکچک دشتی
- Northern Wheatear Oenanthe oenanthe چکچک کوهی
- Persian (Red-tailed) Wheatear Oenanthe chrysopygia چکچک ایرانی (دم‌سرخ)
- Pied Wheatear Oenanthe pleschanka چکچک ابلق {معمولی}
- Desert Wheatear Oenanthe deserti چکچک بیابانی
- Finsch's Wheatear Oenanthe finschii چکچک پشت‌سفید
- Variable Wheatear Oenanthe picata چکچک ابلق خاوری
- Hume's Wheatear Oenanthe albonigra چکچک سیاه شکم‌سفید
- White-throated Dipper Cinclus cinclus زیرآبروک گلوسفید
- House Sparrow Passer domesticus گنجشک خانگی
- Spanish Sparrow Passer hispaniolensis گنجشک سینه‌سیاه
- Eurasian Tree Sparrow Passer montanus گنجشک درختی
- Pale Rockfinch Carpospiza brachydactyla گنجشک خاکی
- Rock Sparrow Petronia petronia گنجشک کوهی
- White-winged Snowfinch Montifringilla nivalis گنجشک برفی
- Alpine Accentor Prunella collaris صعوه کوهی
- Radde's Accentor Prunella ocularis صعوه ابروسفید
- Western Yellow Wagtail Motacilla flava دم‌جنبانک شکم‌زرد
- Citrine Wagtail Motacilla citreola دم‌جنبانک لیمویی
- Grey Wagtail Motacilla cinerea دم‌جنبانک خاکستری
- White Wagtail Motacilla alba دم‌جنبانک ابلق
- Tawny Pipit Anthus campestris پیپت خاکی
- Tree Pipit Anthus trivialis پیپت درختی
- Water Pipit Anthus spinoletta پیپت تالابی
- Common Chaffinch Fringilla coelebs سهره جنگلی
- Brambling Fringilla montifringilla سهره دمگاه‌سفید
- White-winged Grosbeak Mycerobas carnipes سهره سیاه بال‌سفید
- Hawfinch Coccothraustes coccothraustes سهره نوک‌بزرگ
- Eurasian Crimson-winged Finch Rhodopechys sanguineus سهره بال‌سرخ
- Trumpeter Finch Bucanetes githagineus سهره صورتی
- Mongolian Finch Bucanetes mongolicus سهره مغولی
- Common Rosefinch Carpodacus rubecula سهره گُلی
- European Greenfinch Chloris chloris سهره سبز
- Desert Finch Rhodospiza obsoleta سهره خاکی
- Common Linnet Linaria cannabina سهره سینه‌سرخ
- Grey-crowned Goldfinch Carduelis caniceps سهره طلایی تاج‌خاکستری
- Red-fronted Serin Serinus pusillus سهره پیشانی‌سرخ
- Eurasian Siskin Spinus spinus سهره زرد اوراسیایی
- Corn Bunting Emberiza calandra زردپره مزرعه
- Yellowhammer Emberiza citrinella زردپره لیمویی
- Rock Bunting Emberiza cia زردپره کوهی
- White-capped Bunting Emberiza stewarti زردپره سرسفید
- Grey-necked Bunting Emberiza buchanani زردپره سرخاکستری
- Ortolan Bunting Emberiza hortulana زردپره سرزیتونی
- Red-headed Bunting Emberiza bruniceps زردپره سرسرخ
-----
منابع
کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران، سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.
*****