فهرست 95 گونه و 8 زیرگونه از پرندگان کمیاب کشور یا فروان محلی در ایران
List of 95 species and 8 subspecies of scarce or locally common birds in Iran
گردآوری: ابوالقاسم خالقی‌زاده، شادروان درک اسکات و محمد توحیدی‌فر
By: Abolghasem Khaleghizadeh, Derek Scott & Mohammad Tohidifar
تازه‌ترین به‌روزرسانی: 23 آبان 1403
Last updated: 13 November 2024
*** گونه‌های کمیاب، گونه‌هایی هستند که به صورت رکوردهای پراکنده در کشور دیده می‌شوند یا به‌طور محلی فراوان هستند. بر اساس یک تعریف برآوردی، این گونه‌ها تقریبا هر سال یکبار در کشور ثبت می‌شوند.
** نیاز به یادآوری است که همۀ رکوردهای دیده‌شده از گونه‌های این فهرست از سراسر کشور به ثبت خواهند رسید.
*** Scarce species are those species being recorded as scattered records around Iran or they are locally common species in Iran. Based on a rough estimation, they are being recorded once every year.
** For the list of Iranian scarce bird species, all records will be announced.
- Red-breasted Goose Branta ruficollis عروس‌غاز
- Lesser White-fronted Goose Anser erythropus غاز پیشانی‌سفید کوچک
- Tundra Swan Cygnus columbianus قوی کوچک
- Marbled Duck Marmaronetta angustirostrisاردک مرمری
- Greater Scaup Aythya marila اردک سرسیاه
- Long-tailed Duck Clangula hyemalis اردک دم‌دراز
- Common Goldeneye Bucephala clangula اردک چشم‌طلایی
- Smew Mergellus albellus مرگوس (اردک ماهی‌خوار) سفید
- Goosander Mergus merganser مرگوس بزرگ
- Red-breasted Merganser Megus serrator مرگوس (اردک ماهی‌خوار) کاکلی
- Caucasian Grouse Tetrao mlokosiewiczi سیاه‌خروس قفقازی
- Grey Partridge Perdix perdix کبک چیل
- Great Bustard Otis tarda میش‌مرغ
- Great Spotted Cuckoo Clamator glandarius کوکوی خالدار
- Asian Koel Eudynamys scolopaceus کوکوسیاه آسیایی
- Lichtenstein's Sandgrouse Pterocles lichtensteinii باقرقرۀ (کوکر) راه‌راه
- Yellow-eyed Pigeon Columba eversmanni کبوتر چشم‌زرد (خاوری)
- Oriental Turtle Dove Streptopelia orientalis قمری خاوری
- Namaqua Dove Oena capensis قمری دم‌دراز
- Red-necked Grebe Podiceps grisegena کشیم گردن‌سرخ
- Horned Grebe Podiceps auritus کشیم گوشدار
- Baillon's Crake Porzana pusilla یلوۀ نوک‌سبز
- White-breasted Waterhen Amaurornis phoenicurus طاووسک سینه‌سفید
- Siberian Crane Grus leucogeranus درنای (کُلنگ) سیبری
- Demoiselle Crane Grus virgo درنای (کُلنگ) طناز
- Sociable Lapwing Vanellus gregarius خروس‌کُلی اجتماعی (ابروسفید)
- Pacific Golden Plover Pluvialis fulva سلیم طلایی خاوری
- Caspian Plover Charadrius asiaticus سلیم سینه‌بلوطی
- Eurasian Dotterel Charadrius morinellus سلیم کوهی
- Great Knot Calidris tenuirostris تلیلۀ بزرگ
- Great Snipe Gallinago media پاشلک بزرگ Once during the past decade
- Black-winged Pratincole Glareola nordmanni گلاریول بال‌سیاه
- Mediterranean Gull Larus melanocephalus کاکایی مدیترانه‌ای
- Heuglin’s Gull (Siberian Gull) Larus fuscus heuglini زیرگونۀ کاکایی {پشت‌سیاه} سیبری
- Steppe Gull Larus fuscus barabensis زیرگونۀ کاکایی {پشت‌سیاه} آسیای میانه
- Sooty Gull Ichthyaetus hemprichii کاکایی دودی
- Black Tern Chlidonias niger پرستودریایی (پرستوتالابی) سیاه
- Black-throated Loon Gavia arctica غواص (شیرجه‌رو) گلوسیاه
- Persian Shearwater Puffinus persicus کبوتردریایی ایرانی
- Masked Booby Sula dactylatra بوبی نقابدار
- African Darter Anhinga rufa مارگردن آفریقایی
- Socotra Cormorant Phalacrocorax nigrogularis باکلان (قره‌قار) گلوسیاه
- African Sacred Ibis Threskiornis aethiopicus اکراس آفریقایی
- Striated Heron Butorides striata حواصیل (وِکای) سبز
- Goliath Heron Ardea goliath غول‌حواصیل (غول‌وِکا)
- Crested Honey Buzzard Pernis ptilorhynchus سارگپۀ عسل‌خوار (سارگپۀ جنگلی) تاجدار
- Greater Spotter Eagle Clanga clanga عقاب خالدار بزرگ
- Levant Sparrowhawk Accipiter brevipes پیغوی بزرگ
- Northern Goshawk Accipiter gentilis طرلان (شهباز)
- Montagu's Harrier Circus pygargus سنقر گندمزار
- Pallas's Fish Eagle Haliaeetus leucoryphus عقاب دریایی پالاس
- Rough-legged Buzzard Buteo lagopus سارگپۀ پرپا
- Brown Fish Owl Ketupa zeylonensis بوف ماهی‌خوار
- Pallid Scops Owl Otus brucei مرغ حق جنوبی
- Spotted Owlet Athene bramaجغد خالدار جنوبی
- Omani Owl Strix butleri جغد طلایی
- Lesser Spotted Woodpecker Dendrocopos minor دارکوب خالدار کوچک
- Black Woodpecker Dryocopus martius دارکوب سیاه
- Red-footed Falcon Falco vespertinus شاهین پاسرخ
- Sooty Falcon Falco concolor شاهین دودی
- Siberian Falcon Falco peregrinus calidus زیرگونۀ شاهین سیبری (سینه‌سفید)
- Arabian (Barbary) Falco peregrinus pelegrinoides زیرگونۀ شاهین عربی (شاهین باربِری)
- Long-tailed Shrike Lanius schach سنگ‌چشم دم‌دراز
- Ukraine (Homeyer's) Grey Shrike Lanius excubitor زیرگونۀ سنگ‌چشم خاکستری اوکراینی (هومیری)
- Black Drongo Dicrurus macrocercus بوچانگای سیاه
- Ashy Drongo Dicrurus leucophaeus بوچانگای خاکستری
- Bohemian Waxwing Bombycilla garrulus بال‌لاکی
- Hyrcanian (Caspian) Tit Poecile hyrcanus چرخ‌ریسک هیرکانی
- Black-headed Penduline Tit Remiz macronyx چرخ‌ریسک بلوطی سرسیاه
- White-crowned Penduline Tit Remiz coronatus چرخ‌ریسک بلوطی سرسفید
- Intermediate Tit Parus major intermedius زیرگونۀ چرخ‌ریسک خراسانی (میانی)
- Bearded Reedling Panurus biarmicus چرخ‌ریسک نیزار
- Black-crowned Sparrow-lark Eremopterix nigriceps چکاوک سهره‌ای شکم‌سیاه
- Bimaculated Lark Melanocorypha bimaculata چکاوک طوقی
- White-winged Lark Alauda leucoptera چکاوک بال‌سفید
- Oriental Skylark Alauda gulgula چکاوک آسمانی کوچک
- Red-vented Bulbul Pycnonotus cafer بلبل زیرِدُم‌سرخ Exotic
- Mountain Chiffchaff Phylloscopus sindianus lorenzii سسک چیف‌چاف کوهستان (قفقازی)
- Yellow-browed Warbler Phylloscopus inornatus سسک ابروزرد
- Hume's Leaf Warbler Phylloscopus humei سسک ابروزرد هیوم
- Basra Reed Warbler Acrocephalus griseldis سسک نیزار خوزی
- Paddyfield Warbler Acrocephalus agricola سسک شالیزار
- Blyth's Reed Warbler Acrocephalus dumetorum سسک نیزار (تالابی) خاوری
- Marsh Warbler Acrocephalus palustris سسک تالابی زیتونی
- Booted Warbler Iduna caligata سسک درختی کوچک
- Common Grasshopper Warbler Locustella naevia سسک ملخی
- Savi's Warbler Locustella luscinioides سسک خوش‌صدا
- Zitting Cisticola Cisticola juncidis سسک دم‌چتری
- Desert Whitethroat Sylvia minula سسک گلوسفید بیابانی
- Hume's Lesser Whitethroat Sylvia althaea سسک گلوسفید هیوم
- Indian White-eye Zosterops palpebrosus سسک چشم‌سفید هندی
- Iraq Babbler Argya altirostris لیکوی خوزی (تالابی)
- Brahminy Starling Sturnia pagodarum سار کاکل‌سیاه
گونه با جمعیت طبیعی کمیاب Species with Scarce natural population
- Thrush Nightingale Luscinia luscinia بلبل خالدار
- Kurdish Wheatear Oenanthe xanthoprymna چکچک کردی
- Yellow-headed (Yellow) Wagtail Motacilla flava lutea زیرگونۀ دم‌جنبانک شکم‌زرد سرزرد Misidentification with Citrine Wagtail and Population
- White-headed (Yellow) Wagtail Motacilla flava leucocephala زیرگونۀ دم‌جنبانک شکم‌زرد سرسفید
- Richard's Pipit Anthus richardi پیپت بزرگ (پادراز)
- White-winged Grosbeak Mycerobas carnipes سهرۀ سیاه بال‌سفید
- Eurasian Bullfinch Pyrrhula pyrrhula سهرۀ سرسیاه
- Mongolian Finch Bucanetes mongolicus سهرۀ مغولی
- Pine Bunting Emberiza leucocephalos زردپرۀ گونه‌سفید
- Cinereous Bunting Emberiza cineracea زردپرۀ رخ‌زرد
*****
سمانه مختاری