فهرست پرندگان آزاد استان کهگیلویه و بویراحمد
Checklist of the wild birds of Kohgiluyeh va Boyer-Ahmad province
گردآوری: آریا شفائی‌پور
By: Arya Shafaeipour
تازه‌ترین به‌روزرسانی: 7 مهر 1404
Last updated: 29 September 2025
بر پایۀ کتاب اطلس پرندگان ایران (کابلی و همکاران 1395)، نخست 140 گونه ثبت شد. سپس یافته‌های بازدیدهای میدانی (آ. شفائی‌پور، داده‌های چاپ‌نشده) افزوده شد. در فهرست کنونی، نام 237 گونه از پرندگان استان کهگیلویه و بویراحمد آمده است.
The present list includes 237 species which were recorded or observed Kohgiluyeh & Boyer-Ahmad province.
- Garganey Spatula querquedulaخوتکای ابروسفید
- Eurasian Wigeon Anas penelope گیلار اوراسیایی
- Mallard Anas platyrhynchos مرغابی (اردک) سرسبز
- Northern Shoveler Anas clypeataاردک نوک‌پهن شمالی
- Eurasian Teal Anas creccaخوتکای جُرّه
- Caspian Snowcock Tetraogallus caspiusکبک دری
- Chukar Partridge Alectoris chukarکبک کوهپایه
- See-see Partridge Ammoperdix griseogularisتیهو
- Black Francolin Francolinus francolinusدراج سیاه
- Common Quail Coturnix coturnix بلدرچین (وَردیج)
- European Nightjar Caprimulgus europaeusشبگرد اروپایی
- Alpine Swift Tachymarptis melba بادخورک کوهی (شکم‌سفید)
- Common Swift Apus apusبادخورک معمولی
- Little Swift Apus affinisبادخورک کوچک
- Asian Houbara Chlamydotis macqueeniiهوبرۀ آسیایی
- Common Cuckoo Cuculus canorusکوکوی معمولی
- Rock Dove Columba liviaکبوتر چاهی
- Common Wood Pigeon Columba palumbusکبوتر جنگلی
- European Turtle Dove Streptopelia turturقمری اروپایی
- Eurasian Collared Dove Streptopelia decaoctoیاکریم اوراسیایی
- Laughing Dove Spilopelia senegalensisقمری خانگی
- Namaqua Dove Oena capensisقمری دم‌دراز
- Water Rail Rallus aquaticusیلوه آبی
- Spotted Crake Porzana porzanaیلوه خالدار
- Common Moorhen Gallinula chloropusچنگر نوک‌سرخ
- Eurasian Coot Fulica atraچنگر نوک‌سفید (معمولی)
- Eurasian Stone-curlew Burhinus oedicnemusچاخ‌لق اوراسیایی
- Black-winged Stilt Himantopus himantopus چوب‌پای بال‌سیاه
- Northern Lapwing Vanellus vanellusخروس کُلی شمالی (معمولی)
- Red-wattled Lapwing Vanellus indicusدیدومک
- Common Ringed Plover Charadrius hiaticulaسلیم طوقی بزرگ
- Little Ringed Plover Charadrius dubiusسلیم طوقی کوچک
- Kentish Plover Charadrius alexandrinusسلیم پاسیاه (کوچک)
- Eurasian Woodcock Scolopax rusticola ابیای اوراسیایی
- Common Snipe Gallinago gallinagoپاشلک معمولی
- Black-tailed Godwit Limosa limosaگیلانشاه دم‌سیاه
- Eurasian Curlew Numenius arquataگیلانشاه بزرگ
- Common Redshank Tringa totanusآبچلیک پاسرخ معمولی
- Common Greenshank Tringa nebulariaآبچلیک پاسبز
- Green Sandpiper Tringa ochropusآبچلیک سبز (تک‌زی)
- Common Sandpiper Actitis hypoleucosآبچلیک آوازخوان
- Slender-billed Gull Chroicocephalus geneiکاکایی صورتی
- Black-headed Gull Chroicocephalus ridibundusکاکایی سرسیاه کوچک
- Caspian Gull Larus cachinnansکاکایی خزری (کاسپی)
- Little Grebe Tachybaptus ruficollisکشیم کوچک
- Great Crested Grebe Podiceps cristatusکشیم کاکلی (بزرگ)
- Black-necked Grebe Podiceps nigricollisکشیم گردن‌سیاه
- Greater Flamingo Phoenicopterus roseusفلامینگوی (بال‌آتشی) بزرگ
- Black Stork Ciconia nigraلک‌لک سیاه
- White Stork Ciconia ciconiaلک‌لک سفید (حاجی لک‌لک)
- Pygmy Cormorant Microcarbo pygmeusباکلان (قره‌قار) کوتوله (کوچک)
- Great Cormorant Phalacrocorax carboباکلان (قره‌قار) بزرگ
- Northern Bald Ibis Geronticus eremitaاکراس سرتاس شمالی
- Little Bittern Ixobrychus minutusبوتیمار کوچک
- Black-crowned Night Heron Nycticorax nycticorax حواصیل (وِکای) شب
- Squacco Heron Ardeola ralloides حواصیل (وِکای) زرد
- Western Cattle Egret Bubulcus ibis گاوچرانک غربی (معمولی)
- Grey Heron Ardea cinereaحواصیل (وِکای) خاکستری
- Purple Heron Ardea purpurea حواصیل (وِکای) ارغوانی
- Great Egret Ardea alba اگرت (قار) بزرگ
- Little Egret Egretta garzettaاگرت (قار) کوچک
- Dalmatian Pelican Pelecanus crispus پلیکان (لمبر) خاکستری
- Western Osprey Pandion haliaetusعقاب ماهی‌گیر
- Black-winged Kite Elanus caeruleusکورکور بال‌سیاه
- Bearded Vulture Gypaetus barbatusهما
- Egyptian Vulture Neophron percnopterusکرکس کوچک (مصری)
- Griffon Vulture Gyps fulvusدال قهوه‌ای
- Cinereous Vulture Aegypius monachusدال سیاه
- Short-toed Snake Eagle Circaetus gallicusعقاب مارخوار
- Greater Spotted Eagle Clanga clangaعقاب خالدار بزرگ (تالابی)
- Booted Eagle Hieraaetus pennatus عقاب پرپا
- Steppe Eagle Aquila nipalensisعقاب صحرایی (دشتی)
- Eastern Imperial Eagle Aquila heliacaعقاب شاهی
- Golden Eagle Aquila chrysaetosعقاب طلایی
- Bonelli's Eagle Aquila fasciataعقاب دوبرادر
- Shikra Tachyspiza badiaپیغوی کوچک (شِکَره)
- Levant Sparrowhawk Tachyspiza brevipesپیغوی بزرگ
- Eurasian Sparrowhawk Accipiter nisus قرقی (باشه) اوراسیایی
- Eurasian Goshawk Astur gentilisطرلان (شهباز) اوراسیایی
- Western Marsh Harrier Circus aeruginosusسنقر تالابی غربی
- Northern Harrier Circus cyaneusسنقر خاکستری
- Pallid Harrier Circus macrourusسنقر سفید
- Montagu's Harrier Circus pygargusسنقر گندمزار
- Black Kite Milvus migransکورکور سیاه
- White-tailed Eagle Haliaeetus albicillaعقاب دریایی دم‌سفید
- Long-legged Buzzard Buteo rufinusسارگپه پابلند
- Common Buzzard Buteo buteo سارگپه معمولی
- Steppe Buzzard Buteo buteo vulpinus سارگپه {معمولی} دشتی
- Western Barn Owl Tyto alba جغد انباری
- Eurasian Scops Owl Otus scopsمرغ حق اوراسیایی
- Eurasian Eagle-Owl Bubo buboشاه‌بوف اوراسیایی
- Brown Fish Owl Ketupa zeylonensisبوف ماهی‌خوار
- Tawny Owl Strix alucoجغد جنگلی
- Little Owl Athene noctuaجغد کوچک
- Spotted Owlet Athene bramaجغد خالدار جنوبی
- Long-eared Owl Asio otusجغد گوش‌دراز
- European Roller Coracias garrulusسبزقبای اروپایی
- White-throated Kingfisher Halcyon smyrnensisماهی‌خورک گلوسفید (سینه‌سفید)
- Common Kingfisher Alcedo atthisماهی‌خورک معمولی (کوچک)
- Pied Kingfisher Ceryle rudisماهی‌خورک ابلق
- Asian Green Bee-eater Merops orientalis زنبورخوار سبز آسیایی
- Persian (Blue-cheeked) Bee-eater Merops persicus زنبورخوار ایرانی (گلوخرمایی)
- European Bee-eater Merops apiasterزنبورخوار اروپایی
- Eurasian Hoopoe Upupa epopsهدهد (پوپَک) اوراسیایی
- Eurasian Wryneck Jynx torquillaدارکوب قهوه‌ای
- Lesser Spotted Woodpecker Dendrocopos minor دارکوب خالدار کوچک
- Middle Spotted Woodpecker Dendrocopos mediusدارکوب خالدار میانی (سرسرخ)
- Syrian Woodpecker Dendrocopos syriacusدارکوب باغی
- European Green Woodpecker Picus viridis دارکوب سبز اروپایی
- Lesser Kestrel Falco naumanniدلیجۀ کوچک
- Common Kestrel Falco tinnunculusدلیجۀ معمولی
- Eurasian Hobby Falco subbuteoلیل اوراسیایی
- Saker Falcon Falco cherrugبالابان (چَرغ)
- Peregrine Falcon Falco peregrinusشاهین (بَحری)
- !!! Peregrine Falcon Falco peregrinus spp. شاهین بحری
- Arabian Falcon (Barbary Falcon) Falco (peregrinus) pelegrinoides شاهین عربی
- Red-backed Shrike Lanius collurioسنگ‌چشم پشت‌سرخ
- Isabelline Shrike Lanius isabellinusسنگ‌چشم دم‌سرخ دشتی
- Turkestan (Red-tailed) Shrike Lanius phoenicuroidesسنگ‌چشم دم‌سرخ تورانی
- Lesser Grey Shrike Lanius minor سنگ‌چشم خاکستری کوچک
- Great Grey Shrike Lanius excubitor سنگ‌چشم خاکستری بزرگ
- Ukraine (Homeyer’s) Grey Shrike Lanius excubitor homeyeri سنگ‌چشم خاکستری اوکراینی (هومیری)
- Steppe Grey Shrike Lanius excubitor pallidirostris سنگ‌چشم خاکستری دشتی
- Woodchat Shrike Lanius senator سنگ‌چشم سرحنایی
- Masked Shrike Lanius nubicusسنگ‌چشم پیشانی‌سفید
- Eurasian Golden Oriole Oriolus oriolusپری‌شاهرخ اوراسیایی
- Eurasian Jay Garrulus glandarius جی‌جاق (زاغ جنگلی) اوراسیایی
- Eurasian Magpie Pica picaزاغی اوراسیایی
- Red-billed Chough Pyrrhocorax pyrrhocorax زاغ کوهی نوک‌سرخ
- Alpine Chough Pyrrhocorax graculus زاغ کوهی نوک‌زرد
- Rook Corvus frugilegusکلاغ سیاه
- Hooded Crow Corvus cornixکلاغ ابلق
- Brown-necked Raven Corvus ruficollisغراب گردن‌قهوه‌ای
- Northern (Common) Raven Corvus coraxغراب سیاه (معمولی)
- Sombre Tit Poecile lugubrisچرخ‌ریسک سرسیاه
- Great Tit Parus major چرخ‌ریسک بزرگ
- Eurasian Blue Tit Cyanistes caeruleusچرخ‌ریسک سرآبی
- Eurasian Penduline Tit Remiz pendulinusچرخ‌ریسک بلوطی سرخاکستری
- Desert Lark Ammomanes desertiچکاوک بیابانی
- Woodlark Lullula arboreaچکاوک درختی
- Eurasian Skylark Alauda arvensisچکاوک آسمانی بزرگ
- Crested Lark Galerida cristataچکاوک کاکلی
- Horned Lark Eremophila alpestrisچکاوک شاخدار
- Greater Short-toed Lark Calandrella brachydactylaچکاوک پنجه‌کوتاه بزرگ
- Bimaculated Lark Melanocorypha bimaculataچکاوک طوقی
- Calandra Lark Melanocorypha calandraچکاوک گندمزار (چکاوک طُرقه)
- Turkestan Short-toed Lark Alaudala heinei چکاوک پنجه‌کوتاه تورانی (کوچک)
- White-eared Bulbul Pycnonotus leucotisبلبل خرما
- Barn Swallow Hirundo rusticaپرستوی خانگی
- Eurasian Crag Martin Ptyonoprogne rupestrisچلچله کوهی
- Pale Crag Martin Ptyonoprogne obsoletaچلچله بیابانی
- Common House Martin Delichon urbicumچلچله دمگاه‌سفید
- Red-rumped Swallow Cecropis dauricaپرستوی دمگاه‌حنایی
- Scrub Warbler Scotocerca inquietaسسک جنبان
- Long-tailed Tit Aegithalos caudatusچرخ‌ریسک دم‌دراز
- Willow Warbler Phylloscopus trochilus سسک بیدی
- Common Chiffchaff Phylloscopus collybitaسسک چیف‌چاف معمولی
- Plain Leaf Warbler Phylloscopus neglectusسسک برگی کوچک
- Clamorous Reed Warbler Acrocephalus stentoreusسسک نیزار پرصدا
- Eastern Olivaceous Warbler Iduna pallida سسک درختی زیتونی
- Upcher's Warbler Hippolais languidaسسک درختی بزرگ
- Zitting Cisticola Cisticola juncidisسسک دم‌چتری
- Delicate Prinia Prinia lepida سسک دلکش
- Eurasian Blackcap Sylvia atricapillaسسک سرسیاه
- Barred Warbler Sylvia nisoriaسسک سینه‌نواری (سینه‌راه‌راه)
- Lesser Whitethroat Sylvia curruca سسک گلوسفید کوچک
- Hume's Whitethroat Sylvia althaeaسسک گلوسفید هیوم
- Eastern Orphean Warbler Sylvia crassirostrisسسک چشم‌سفید شرقی
- Asian Desert Warbler Sylvia nana سسک بیابانی آسیایی
- Common Whitethroat Sylvia communisسسک گلوسفید بزرگ
- Goldcrest Regulus regulusسسک تاج‌طلایی
- Afghan Babbler Turdoides huttoniلیکوی افغان
- Eurasian Wren Troglodytes troglodytes الیکایی اوراسیایی
- Eurasian Nuthatch Sitta europaeaکمرکُلی جنگلی
- Western Rock Nuthatch Sitta neumayerکمرکُلی کوچک
- Eastern Rock Nuthatch Sitta tephronotaکمرکُلی بزرگ
- Wallcreeper Tichodroma murariaدیوارخزک
- Common Myna Acridotheres tristisمینای معمولی (هندی)
- Rosy Starling Pastor roseusسار صورتی
- Common Starling Sturnus vulgaris سار سیاه
- Common Blackbird Turdus merulaتوکای سیاه
- Black-throated Thrush Turdus atrogularisتوکای گلوسیاه
- Song Thrush Turdus philomelosتوکای باغی
- Mistle Thrush Turdus viscivorusتوکای بزرگ
- Rufous-tailed Scrub Robin Cercotrichas galactotesدم‌چتری
- European Robin Erithacus rubeculaسینه‌سرخ اروپایی
- Bluethroat Luscinia svecicaگلوآبی
- Common Nightingale Luscinia megarhynchosبلبل هزاردستان
- White-throated Robin Irania gutturalisسینه‌سرخ ایرانی
- Eversmann's Redstart Phoenicurus erythronotusدم‌سرخ پشت‌بلوطی
- Black Redstart Phoenicurus ochrurosدم‌سرخ سیاه
- Common Redstart Phoenicurus phoenicurusدم‌سرخ معمولی
- Rufous-tailed Rock Thrush Monticola saxatilis طرقۀ کوهی حنایی
- Blue Rock Thrush Monticola solitarius طرقۀ کوهی کبود (بنفش)
- Whinchat Saxicola rubetraچک بوته‌ای
- European Stonechat Saxicola rubicolaچک اروپایی
- Siberian Stonechat Saxicola maurusچک سیبری
- Isabelline Wheatear Oenanthe isabellinaچکچک دشتی
- Northern Wheatear Oenanthe oenantheچکچک کوهی
- Persian (Red-tailed) Wheatear Oenanthe chrysopygia چکچک ایرانی (دم‌سرخ)
- Pied Wheatear Oenanthe pleschankaچکچک ابلق {معمولی}
- Eastern Black-eared Wheatear Oenanthe melanoleuca چکچک گوش‌سیاه شرقی
- Mourning Wheatear Oenanthe lugensچکچک ابلق جنوبی
- Finsch's Wheatear Oenanthe finschiiچکچک پشت‌سفید
- Variable Wheatear Oenanthe picataچکچک ابلق خاوری
- Hume's Wheatear Oenanthe albonigraچکچک سیاه شکم‌سفید
- White-throated Dipper Cinclus cinclusزیرآبروک گلوسفید
- Purple Sunbird Cinnyris asiaticusشهدخوار آسیایی
- House Sparrow Passer domesticusگنجشک خانگی
- Spanish Sparrow Passer hispaniolensisگنجشک سینه‌سیاه
- Pale Rockfinch Carpospiza brachydactylaگنجشک خاکی
- Rock Sparrow Petronia petronia گنجشک کوهی
- Yellow-throated Sparrow Gymnoris xanthocollisگنجشک گلوزرد
- White-winged Snowfinch Montifringilla nivalisگنجشک برفی
- Alpine Accentor Prunella collarisصعوه کوهی
- Radde's Accentor Prunella ocularisصعوه ابروسفید
- Dunnock Prunella modularisصعوه جنگلی (باغی)
- Western Yellow Wagtail Motacilla flavaدم‌جنبانک شکم‌زرد
- Grey Wagtail Motacilla cinereaدم‌جنبانک خاکستری
- White Wagtail Motacilla alba دم‌جنبانک ابلق
- Tawny Pipit Anthus campestrisپیپت خاکی
- Long-billed Pipit Anthus similisپیپت نوک‌دراز
- Red-throated Pipit Anthus cervinusپیپت گلوسرخ
- Water Pipit Anthus spinolettaپیپت تالابی
- Common Chaffinch Fringilla coelebsسهره جنگلی
- Hawfinch Coccothraustes coccothraustesسهره نوک‌بزرگ
- Eurasian Crimson-winged Finch Rhodopechys sanguineusسهره بال‌سرخ
- Trumpeter Finch Bucanetes githagineusسهره صورتی
- European Greenfinch Chloris chlorisسهره سبز
- Desert Finch Rhodospiza obsoletaسهره خاکی
- Common Linnet Linaria cannabinaسهره سینه‌سرخ
- European Goldfinch Carduelis carduelisسهره طلایی اروپایی
- Red-fronted Serin Serinus pusillusسهره پیشانی‌سرخ
- Eurasian Siskin Spinus spinusسهره زرد اوراسیایی
- Corn Bunting Emberiza calandraزردپره مزرعه
- Yellowhammer Emberiza citrinellaزردپره لیمویی
- Rock Bunting Emberiz aciaزردپره کوهی
- Grey-necked Bunting Emberiza buchananiزردپره سرخاکستری
- Cinereous Bunting Emberiza cineraceaزردپره رخ‌زرد
- Ortolan Bunting Emberiza hortulanaزردپره سرزیتونی
- Cretzschmar's Bunting Emberiza caesiaزردپره سرآبی
- Black-headed Bunting Emberiza melanocephalaزردپره سرسیاه
- Common Reed Bunting Emberiza schoeniclusزردپره نیزار (تالابی)
-----
منابع
کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران، سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.
*****