تغییر نام سارگپه‌های جنگلی به سارگپه‌های عسل‌خوار
تغییر نام سارگپه‌های جنگلی به سارگپه‌های عسل‌خوار
Persian name of Honey Buzzards
گروه پرندگان با نام «سارگپه‌های عسل‌خوار» و با نام انگلیسی Honey Buzzard در جهان دارای چهار گونه است و نام لاتین سردۀ آن نیزPernis است. همان‌طور که در نام انگلیسی این گونه‌ها، دیده می‌شود، واژۀ "Honey Buzzard" به کار رفته است. از ویژگی‌های بارز این گروه از پرندگان، تغذیه از عسل است و به دلیل نوع رفتار تغذیه‌ای آنها، این رفتار در نام‌گذاری انگلیسی آنها نیز بازتاب داده شده است. بنابر این، نام «سارگپۀ عسل‌خوار» به عنوان یک نام عمومی تلقی می‌شود. این سرده دارای گونه‌های زیر است.
سارگپۀ عسل‌خوار اروپایی/اوراسیایی
Pernis apivorus
سارگپۀ عسل‌خوار تاجدار/کاکلدار/خاوری
Pernis ptilorhynchus
سارگپۀ عسل‌خوار نواردار/نواری
Pernis celebensis
سارگپۀ عسل‌خوار فیلیپینی
Pernis steerei
همان‌طور که می‌دانیم تاکنون دو گونه از پرندگان ایران، با نام "سارگپه جنگلی" نامیده می‌شدند.
"سارگپۀ جنگلی (سارگپۀ عسل‌خوار) اروپایی"
European Honey Buzzard
"سارگپۀ جنگلی (سارگپۀ عسل‌خوار) تاجدار"
Crested Honey Buzzard
در عین حال، ما در پرندگان جهان گونه دیگری به نام Forest Buzzard با نام علمی Buteo trizonatus هم داریم.
بنابر این، برای هماهنگی بیشتر با فهرست‌های پرندگان جهان و کاهش تعارض‌های نامی با یکدیگر، نیاز به تغییر نام فارسی دو گونه Honey buzzard وجود داشت. در دی 1400 رای‌گیری برای گزینش نام ترجیحی برای این دو گونه انجام شد و برای نام جایگزین، دو واژۀ "عسلی" و "عسل‌خوار" پیشنهاد شدند که پس از رای‌گیری، گزینه "عسل‌خوار" ترجیح داده شد. سپس، برای ایجاد یک روند تدریجی، از تاریخ 7 دی 1400 نام «عسل‌خوار» به عنوان نام دوم این دو گونه در فهرست‌های پرندگان ایران افزوده شد (http://iranbirdrecords.ir/1400/10/07/Persian%20name%20of%20Honey%20Buzzard).
همچنین نیاز به یادآوری است که در نخستین نام‌گذاری برای این گونه‌ها، در فهرست پیشنهادی پرندگان ایران (جرویس رید 1337)، نام فارسی سارگپۀ عسل‌خوار برای Honey Buzzard پیشنهاد شده بود (یادآوری می‌شود که در فهرست ایشان، نام «سنقر» برای «سارگپه‌ها» به کار رفته بود!).
اکنون پس از گذشت سه سال از معرفی واژۀ «عسل‌خوار» به عنوان نام دوم، به نظر می‌رسد که بهتر است زودتر نام «سارگپۀ عسل‌خوار» به عنوان نام اصلی و اول این دو گونه برگزیده شود. با این تغییر همزمان به چهار هدف زیر خواهیم رسید:
- کاربرد نخستین نام فارسی در منابع پرنده‌شناسی کشور
- یادآوری رفتار تغذیه‌ای ویژه این گروه
- هماهنگی نام فارسی و انگلیسی این گروه
- رفع تعارض میان نام فارسی گونه‌های پرندگان ایران و جهان
اکنون پس از نظرخواهی دوباره برای اولویت دادن نام سارگپۀ عسل‌خوار، با رای موافق پاسخ‌دهندگان این اولویت پذیرفته شد. بدین ترتیب، ازین پس نام فارسی این دو گونه به شکل زیر نوشته خواهد شد.
«سارگپۀ عسل‌خوار (سارگپۀ جنگلی) اروپایی»
«سارگپۀ عسل‌خوار (سارگپۀ جنگلی) تاجدار»
*****
