وضعیت طاووسک سیستانی در ایران
وضعیت طاووسک سیستانی در ایران
Status of Sistan Grey-headed Swamphen in Iran
Porphyrio poliocephalus seistanicus Zarudny & Härms, 1911
Syn: Porphyrio poliocephalus seistanicus Sarudny & Härms, 1911, Porphyrio porphyrio caspius Hartert, 1917, Porphyrio poliocephalus caeruleus
Type locality: Sistan, eastern Iran
آرایه بندی (تاکسونومی)
آی.او.سی. قبلا بیان داشته بود که فرم caspius از ترکیه تا ناحیه خزری در منطقه شمال غرب ایران حضور پیدا میکند، زیرگونه seistanicus از عراق تا شمال غرب هند حضور یافته و زیرگونه poliocephalus از سریلانکا و هند تا جنوب چین، شمال تایلند و جزایر آندامان و نیکوبار دیده میشود. اساسا، پرندگانی که در گذشته به عنوان poliocephalus در ایران در نظر گرفته میشدند (Blanford 1876, Cumming 1905, Schüz 1957a, Zarudny 1903) بعدا به عنوان زیرگونه seistanicus طبقه بندی شدند. تصمیم برای ادغام دو زیرگونه خزری و سیستانی بر اساس مطالعات چاپ نشده رزلار است که صدها نمونه را مجددا اندازهگیری نمود. بر اساس نظر رزلار، تنها دو زیرگونه seistanicus و poliocephalus در ایران حضور مییابند. پرندگان منطقه سیستان، جنوب خزر، ترکیه و سوریه (در گذشته) در اندازه بدن یکسان بوده و مشخصا بزرگتر از پرندگان منطقه خوزستان هستند. از آنجا که نام seistanicus قدیمیتر از caspius است، زیرگونههای مذکور همنام یکدیگر تلقی میشوند. بر اساس رزلار، پرندگان جنوب غرب ایران (خوزستان) و عراق تفکیکناپذیر هستند و از نظر اندازه و رنگ بدن مشابه پرندگان هند/پاکستان بوده، از این رو متعلق به فرم poliocephalus هستند. زارودنی زیرگونه P. poliocephalus caeruleus را برای بین النهرین ذکر نموده Zarudny (1911- p 203) اما روشن نیست که اکنون این فرم به کدام تاکسون تعلق دارد. در حال حاضر، آی.او.سی. با ادغام دو زیرگونه خزری و سیستانی، پراکنش زیرگونه سیستانی را از جنوب شرق ترکیه، عراق، ایران تا پاکستان و شمال غرب هند می داند.
نامگذاری
نام فارسی این زیرگونه بر اساس نام علمی جغرافیایی آن برگزیده شد.
ویژگیها
--
پراکنش جهانی
جنوب شرق ترکیه و عراق تا ایران و پاکستان و شمال غرب هند
وضعیت و جمعیت در ایران
در تالابهای ناحیه جنوبی خزر به خصوص گیلان و منطقه سیستان جوجهآوری دارد. به صورت سرگردان در منطقه تهران دیده شده است. پرندگان جوجهآور در تالابهای خوزستان قبلا بخشی از فرم poliocephalus محسوب میشدند اما توسط آی.او.سی. تایید نشد. فرمی که در دریاچه پریشان، فارس است نامشخص است اما احتمالا poliocephalus است. هیچ نمونهای مربوط به این فرم از ایران وجود ندارد اما از عراق وجود دارد. کامینگ (Cumming 1905) این زیرگونه را برای کوه خواجه و زارودنی (Zarudny 1903) 12 نمونه را از سیستان اشاره کرد. بلانفورد (Blanford 1876) به P. neglectus احتمالا از بین النهرین ایران و تاملینسون (Tomlinson 1916) به ناحیه بصره اشاره کردند.
Global range
Southeastern Turkey to the Caspian Sea, northwestern Iran, Iraq to Pakistan and northwestern India
Status in Iran
Breeds in wetlands of the south Caspian region (especially Gilan), and Sistan. The birds breeding in the marshes of Khuzestan were formerly considered to be of the nominate form, but this treatment was not adopted by IOC. The form occurring at Lake Parishan in Fars is unknown, but is likely to be poliocephalus. Blanford (1876) mentioned P. neglectus probably for Persian Mesopotamia, and Tomlinson (1916) mentioned Basra (Iraq).
Museum specimens
There are many specimens in AMNH, BMNH, FMNH, MHMTashkent, SMNS and ZISP. Cumming (1905) mentioned P. poliocephalus for Kuh-e Khawaja. Zarudny (1903) obtained 12 specimens from Sistan.
References
Blanford 1876- p 289,
Buxton 1921- p 879,
Cumming 1905- p 693,
Hüe & Etchécopar 1970- p 250,
Kaboli et al. 2016- p 187,
Paludan 1940- p 52,
Roselaar 1995,
Schüz 1959- p 62,
Stresemann 1928- p 409,
Tomlinson 1916- p 828,
Vaurie 1965- p 358,
Zarudny 1903- p 75
Zarudny 1911- p 203,
Zarudny [& Härms] 1911- p 240
-----
