ویرایش نام سسک چیفچاف کوهی به کوهستان
ویرایش نام سسک چیفچاف کوهی به کوهستان
Edition of Persian name of Mountain Chiffchaff
یکی از گونه‌های پرندگان ایران با نام کنونی «سسک چیفچاف کوهی» است که در گذشته با عنوان «سسک چیفچاف هیمالیایی» نامیده می‌شد. به دلیل اینکه نام انگلیسی این گونه
Mountain Chiffchaff
بود و «هیمالیایی» تنها یکی از زیرگونه‌های این گونه بود، در سال‌های گذشته تلاش شد تا برای حل این تعارض نامی این، بین نام فارسی و انگلیسی این گونه هماهنگی ایجاد شود که نام «سسک چیفچاف کوهی» پیشنهاد شد.
همان‌گونه که در بررسی پیشین دربارۀ سارگپۀ کوهی بیان شد، واژۀ «کوهی» در نام فارسی گونه‌های ایران، دستِ‌کم در برابر چهار واژۀ انگلیسی به کار رفته است که عبارتند از:
Alpine, Rock, Crag, Upland
و در گونه‌های
- بادخورک کوهی Alpine swift Tachymarptis melba
- صعوه کوهی Alpine Accentor Prunella collaris
- گنجشک کوهی Rock Sparrow Petronia petronia
- زردپره کوهی Rock Bunting Emberiza cia
- طرقه‌های کوهی Rock Thrush Monticola spp.
- چلچله‌های کوهی Crag Martin Ptyonoprogne spp.
- سارگپۀ کوهی Upland Buzzard Buteo hemilasius
بر همین اساس، مقرر شد که در برابر نام گونه یا گروهی از پرندگان مشابه جهان که در نام انگلیسی آنها Mountain به کار رفته است، معادل فارسی «کوهستان» به کار رود، مانند:
- چکچک کوهستان برای Mountain Wheatear Myrmecocichla monticola در برابر چکچک کوهی Northern Wheatear ایران
- سارگپه کوهستان برای Mountain Buzzard Buteo oreophilus در در برابر سارگپۀ کوهی Upland Buzzard ایران
- سهره‌های کوهستان برای Mountain Finch Leucosticte spp. در برابر سهرۀ کوهی Twite ایران
- سلیم کوهستان برای Mountain Plover Charadrius montanus در برابر سلیم کوهی Eurasian Dotterel ایران
- باقپک کوهستان برای Mountain Swiftlet Aerodramus hirundinaceus در برابر بادخورک کوهی Alpine Swift ایران
بنابر این، برای رفع تعارض نام‌های فارسی پرندگان با نام گونه‌های مشابه از پرندگان جهان، تلاش شد تا با حفظ نام فارسی پیشین برای این چند گونه ایرانی، واژۀ فارسی مناسب برای گونه‌های جهانی با نام انگلیسی Mountan برگزیده شود که با توجه به رواج واژۀ «کوهستان» در ترجمه آن، همین واژه برای آن برگزیده شد.
با نگاهی به نام انگلیسی پرندگان ایران، درمی‌یابیم که واژۀ Mountain،
تنها در نام یکی از گونه‌های ایران به نام
Mountain Chiffchaff Phylloscopus sindianus
دیده می‌شود. همچنین بررسی منابع نشان می‌دهد که زیستگاه زادآوری این گونه در مناطق کوهستانی به ارتفاع 2500 تا 4400 متر از سطح دریا را دربر می‌گیرد (کابلی و همکاران 1395).
با توجه به اینکه در منابع چاپ‌شدۀ پیشین نام فارسی این گونه «سسک چیفچاف هیمالیایی» بوده است (ادهمی 1384، منصوری 1379، مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 2017) و هنوز نام پیشنهادی «سسک چیفچاف کوهی» در کتاب‌ها و مقاله‌های فارسی نیامده است، اکنون فرصت مناسبی است تا با اصلاح پسوند نام این گونه، نام فارسی بهتر آن یعنی «سسک چیفچاف کوهستان» را برگزینیم.
این پیشنهاد با رای اکثریت اعضا و مشاوران کمیته ثبت پرندگان ایران پذیرفته شد. بنابراین، از این نام این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران و استان‌ها، به شکل زیر نوشته خواهد شد.
سسک چیفچاف کوهستان
Mountain Chiffchaff
Phylloscopus sindianus
*****
