کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

درخواست به روزرسانی حضور سهره طلایی در استانها

 

به آگاهی پرنده‌شناسان و پرنده‌نگرهای ارجمند کشور می‌رساند که بر اساس آرایه‌شناسی جدید، گونۀ «سهرۀ طلایی تاج‌خاکستری» از گونۀ «سهرۀ طلایی اروپایی» جدا شده است. بر همین اساس و بر پایۀ منابع موجود، گونۀ سهرۀ طلایی تاج‌خاکستری به فهرست پرندگان در استان‌های گلستان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، کرمان و فارس افزوده شده است. چنانچه هر یک از بزرگواران پرنده‌نگر، رکوردی از گونۀ «سهرۀ طلایی تاج‌خاکستری» در استان‌های دیگر همراه با عکس و جزءیات رکورد به آگاهی دیگران برسانند.

 

همچنین با توجه به این طبقه‌بندی جدید، حضور گونۀ سهرۀ طلایی اروپایی در استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، سمنان، یزد، اصفهان، کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان دوباره باید بازبینی شود. چنانچه در این استانها در این استان‌ها گونۀ سهرۀ طلایی اروپایی ثبت شده است، همراه با عکس و جزئیات رکورد به آگاهی دیگران رسانده شود.

 

با سپاس فراوان

ابوالقاسم خالقی‌زاده

دبیر کمیتۀ ثبت پرندگان ایران

23 آبان 1403

گزارش بلبل زیردم سرخ در کاشان در مهر 1400

Report of Red-vented Bulbul in Kashan in October 2021

 

چکیدۀ این گزارش

نام گونه: بلبل زیردم سرخ Pycnonotus cafer

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: کاشان

استان: اصفهان

زمان پایش: 21 مهر 1400

پرنده‌نگر: آقای علی خالویی انوشه

گزارشگر: آقای مصطفی مازوچی

یادداشت: نخستین گزارش دیده شدن این گونه در شهر کاشان. نیاز به یادآوری است که تا زمان ثبت جوجه‌آوری در طبیعت آزاد و پایه‌گذاری یک جمعیت پایدار، به فهرست پرندگان استان اصفهان افزوده نخواهد شد.

Species: Red-vented Bulbul Pycnonotus cafer

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Kashan

Province: Esfahan

Date of observation: 13 October 2021

Birdwatchers: Ali Khalooee Anooshe

Reporter: Mostafa Mazoochi

Remarks: The first report of this species in Kashan city. It will not be added to Checklist of the birds of Esfahan province until observation of its breeding and establishing a stable population.

گزارش بلبل زیردم سرخ در اهواز در مهر 1400

Report of Red-vented Bulbul in Ahwaz in October 2021

 

چکیدۀ این گزارش

نام گونه: بلبل زیردم سرخ Pycnonotus cafer

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: اهواز

استان: خوزستان

زمان پایش: 20 مهر 1400

پرنده‌نگر: آقای کرامت حافظی

یادداشت: چهارمین گزارش دیده‌شدن این گونه در شهر اهواز. نیاز به یادآوری است که تا زمان ثبت جوجه‌آوری در طبیعت آزاد و پایه‌گذاری یک جمعیت پایدار، به فهرست پرندگان استان خوزستان افزوده نخواهد شد.

Species: Red-vented Bulbul Pycnonotus cafer

No. of individuals: one individual

Place of observation: Ahwaz

Province: Khuzestan

Date of observation: 12 October 2021

Birdwatchers: Keramat Hafezi

Remarks: The fourth report of this species in Ahwaz city. It will not be added to Checklist of the birds of Khuzestan province until observation of its breeding and establishing a stable population.

گزارش سهره نوک لاکی در استان تهران در مهر 1400

Report of Red Avadavat in Tehran province in October 2021

 

چکیدۀ این گزارش

نام گونه: سهره نوک‌لاکی Amandava amandava

شمار پرنده: یک فرد نر

مکان پایش: دره زرنو

استان: تهران

زمان پایش: 30 شهریور 1400

گزارش نخست: آقای علیرضا کیانی نژاد در روز 16 مهر 1400

گزارش دوم: آقای علیرضا کیانی نژاد، محسن ملاح و بهاره مالکی در روز 19 مهر 1400

یادداشت: در انگشت میانی این پرنده، ناخن بلند بود که احتمال قفسی بودن آن را پررنگ‌تر می‌کند. همچنین دو گزارش قدیمی از دیده‌شدن یک نر این گونه در لشگرک در روز 14 اکتبر و 3 نوامبر 1974 و یک نر در تالاب قلعه‌نو (عشق‌آباد) در روز 3 اکتبر 1974 وجود دارد که احتمالا فراری یا رهاشده از قفس بودند (Scott 2008). نیاز به یادآوری است که تنها یک رکورد موثق این گونه دیده‌شدن یک دسته 8 فردی در نیزارها و گززارهای واقع در 8 کیلومتری شمال زابل در روز 6 ژوئن 1975 است که احتمالا با منشاء طبیعی بودند (Desfayes & Praz 1975). نیاز به یادآوری است که دیده شدن این گونه خارج از محدوده 500 کیلومتری از پراکنش طبیعی این گونه در پاکستان، نیاز به دقت دارند و منشاء احتمالی آنها باید بررسی شود. بنابر این، گزارش افراد پراکنده از این گونه قفسی در پیرامون تهران با احتمال منشاء قفسی به شمار می‌رود و تا زمان گزارش جوجه‌آوری و پایه‌گذاری جمعیت پایدار، به فهرست پرندگان استان تهران افزوده نخواهد شد.

Species: Red Avadavat Amandava amandava

No. of individuals: one individual male

Place of observation: Zarno valley

Province: Tehran

Birdwatchers: Alireza Kianinezhad on 8 October 2021

Birdwatchers: Alireza Kianinezhad, Mohsen Mallah & Bahareh Maleki on 11 October 2021

Remarks: The nail in the middle toe of this bird was long suggesting a cage bird. These observations were considered as probably escaped birds. Also previous reports of this species in Tehran province (on male in Lashgarak on 14 October and 3 November 1974 and one male in Ghale-Now on 3 November 1974) were considered as escaped birds.

 

گزارش بلبل زیردم سرخ در اهواز در اردیبهشت 1400

Report of Red-vented Bulbul in Ahwaz in late April 2021

 

چکیدۀ این گزارش

نام گونه: بلبل زیردم‌سرخ Pycnonotus cafer

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: اهواز

استان: خوزستان

زمان پایش: 5 اردیبهشت 1400

پرنده نگران: آقای کرامت حافظی

یادداشت: دیدن این پرنده خارج از جزیره کیش، گزارش افراد پراکنده از گونه‌های قفسی به شمار می‌رود و تا زمان گزارش جوجه‌آوری و پایه‌گذاری جمعیت پایدار، به فهرست پرندگان استان خوزستان افزوده نخواهد شد.

Species: Red-vented Bulbul Pycnonotus cafer

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Ahwaz

Province: Khuzestan

Date of observation: 25 April 2021

Birdwatchers: Keramat Hafezi

Remarks: Observation of this species outside Kish Island will be considered as scattered reports of Cage species and will not be added to Checklist of Khuzestan birds until observation of its breeding and making stable population.

 

گزارش بلبل زیردم سرخ در اهواز در شهریور 1400

Report of Red-vented Bulbul in Ahwaz in September 2021

 

چکیدۀ این گزارش

نام گونه: بلبل زیردم سرخ Pycnonotus cafer

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: اهواز

استان: خوزستان

زمان پایش: 30 شهریور 1400

پرنده‌نگر: آقای کرامت حافظی

یادداشت: دیدن این پرنده خارج از جزیره کیش، گزارش افراد پراکنده از گونه‌های قفسی به شمار می‌رود و تا زمان گزارش جوجه‌آوری و پایه‌گذاری جمعیت پایدار، به فهرست پرندگان استان خوزستان افزوده نخواهد شد.

Species: Red-vented Bulbul Pycnonotus cafer

No. of individuals: one individual

Place of observation: Ahwaz

Province: Khuzestan

Date of observation: 21 Septenber 2021

Birdwatchers: Keramat Hafezi

Remarks: Observation of this species outside Kish Island will be considered as scattered reports of Cage species and will not be added to Checklist of Khuzestan birds until observation of its breeding and making stable population.

گزارش سهره ریز هندی در ورامین در شهریور 1400

Report of Indian Silverbill in Varamin in September 2021

 

چکیدۀ این گزارش

نام گونه: سهره ریز هندی Lonchura malabarica

شمار پرنده: یک فرد

زمان پایش: 26 شهریور 1400

مکان پایش: تالاب عشق آباد، ورامین

استان: تهران

پایشگر: آقایان امیر علیمرادیان و آرمان چهرزاد

یادداشت: دیدن این پرنده خارج از جنوب ایران، گزارش افراد پراکنده از گونه‌های قفسی به شمار می‌رود و تا زمان گزارش جوجه‌آوری و پایه‌گذاری جمعیت پایدار، به فهرست پرندگان استان تهران افزوده نخواهد شد.

Species: Indian Silverbill Lonchura malabarica

No. of individuals: one individual

Place of observation: Eshgh-Abad, Varamin

Province: Tehran

Period of observations: 17 September 2021

Observers: Alimoradian & Arman Chehrzad

Remarks: Observation of this species outside southern Iran will be considered as scattered reports of Cage species and will not be added to Checklist of Tehran birds until observation of its breeding and making stable population.

 

حذف گونه چکاوک پنجه کوتاه آسیایی

از فهرست گونه های پرندگان ایران

Omission of Asian Short-toed Lark

from Checklist of Iranian Birds

 

همان طور که می دانید در چند سال گذشته گونه چکاوک پنجه کوتاه آسیایی به فهرست پرندگان ایران افزوده شده بود. این افزوده شدن، بر اساس اطلاعات موجود از دو زیرگونه آن یعنی

Alaudala cheleensis persica

و

Alaudala cheleensis leucophaea

انجام شده بود.

 

نیاز به یادآوری است که اگرچه زیرگونه persica در چک لیستهای آی.او.سی جزو گونه چکاوک پنجه کوتاه کوچک قرار می گرفتند، در فهرست زیرگونه های پرندگان ایران و کتاب منتشرشده در این زمینه (خالقی زاده و همکاران، 1396)، این زیرگونه بخشی از گونه چکاوک پنجه کوتاه آسیایی به شمار می رفت.

 

به هر روی، اکنون در رده بندی پرندگان در آی.او.سی، گونه "چکاوک پنجه کوتاه کوچک" با دو گونه جداگانه شناخته می شود:

چکاوک پنجه کوتاه مدیترانه ای" و

"چکاوک پنجه کوتاه تورانی"

این رده بندی که بر پایه یافته های پژوهشی نوین رخ داده است، زیرگونه ایرانی را بخشی از گونه چکاوک پنجه کوتاه تورانی می داند.

 

بنابر این، تنها یک زیرگونه از چکاوک پنجه کوتاه آسیایی یعنی Alaudala cheleensis leucophaea  می تواند از ایران گزارش شود.

 

با بازبینی گزارشهای موجود از این زیرگونه در ایران، در می یابیم که این زیرگونه تنها یک بار از ایران گزارش شده است و مربوط به مشاهده یک نر بالغ از این زیرگونه در میان گروهی از چکاوکها در دشت گنبد در روز 23 اکتبر 1956 بود.

شناسایی این نمونه بر اساس تفاوت آن با نمونه های فراوان موزه بریتانیا انجام شد. این پرنده بر اساس پوشش رنگ روشن، نوک کوتاه و کلفت، و پهنای لکه سفید در دم شناسایی شد (Berlioz, 1958).

با توجه به اینکه، نویسنده این مقاله، خود برای بیان نام این زیرگونه از علامت پرسشی استفاده کرده است و این تنها نمونه از این زیرگونه و گونه چکاوک پنجه کوتاه آسیایی بود، این گونه از همه فهرستهای پرندگان ایران حذف شد.

 

*****

 گزارش سار سومالی در قشم در خرداد 1400

Report of Somali Starling from Iran in Qeshm in May 2021

 

چکیدۀ این گزارش

نام گونه: سار سومالی Onychognathus blythii

شمار پرنده: 2 فرد (نر و ماده)

محل پایش: قشم

استان: هرمزگان

زمان پایش: 9-10 خرداد 1400

پرنده نگر: آقای هادی انصاری

یادداشت: این نخستین گزارش دیدن این گونه در ایران است. بر اساس معیارهای ثبت گونه ها، با توجه به اینکه امکان آمدن این دو پرنده با کشتیها وجود دارد و نیز منشا طبیعی آنها آشکار نیست. بر پایه این گزارش، این گونه نمی تواند در فهرست اصلی پرندگان ایران و استان هرمزگان جای گیرد. تنها پس از دریافت گزارشهای بیشتر و دقیقتر با دانستن منشاء طبیعی پرندگان یا تشکیل جمعیت پایدار می تواند به فهرست اصلی پرندگان ایران افزوده شود.

Species: Somali Starling Onychognathus blythii

No. of individuals: 2 individuals (male and female)

Place of observation: Qeshm

Province: Hormozgan

Date of observation: 29-30 May 2021

Birdwatchers: Hadi Ansari

Remarks: This is the first report of this species from Iran. Based on the criteria for recording species, these two individuals could be arrived through ships and their natural origin is not clear. Therefore, it cannot be added to the main lists of the birds of Iran and Hormozgan province. This species can only be added to the birds of Iran after more details about the origin of these birds or establishing a stable small population.

ثبت مشکوک سنگ چشم قهوه ای در کیش

 

 

Doubtful record of the Brown Shrike on Kish Island

 

 

 

خلاصه اطلاعات این ثبت:

 

 

گونه: سنگ چشم قهوه ای Lanius cristatus

 

 

تعداد پرنده: یک فرد

 

 

تاریخ مشاهده: 5 مهر 1395

 

 

محل مشاهده: شرق جزیره کیش (استان هرمزگان)

 

 

مشاهده کننده: آقای رضا سرخیل

 

 

علایم سنگ چشم قهوه ای: پیشانی و ابروی سفید مشخص، سر قهوه ای، پشت بدن قهوه ای (نه خاکستری)، گلو سفید، نبود لکه سفید در بال، دم بلند قهوه ای (نبود قرمزی)، پرهای کناری دم کوتاهتر

 

 

علایم متناقض: منقار نسبت به گونه ضعیفتر، انتهای شاهپرهای بال نسبت به گونه بلندتر، حاشیه پرهای روی بال قهوه ای (نه نخودی)، سینه و شکم به رنگ قهوه ای (نه زرد اخرایی)، طول دم کمتر از طول عادی گونه.

 

 

 

Species: Brown Shrike Lanius cristatus

 

 

No. of individuals: One individual

 

 

Date of observation: 26 September 2016

 

 

Place of observation: East of Kish Island (Hormozgan province)

 

 

Observer: Mr. Reza Sarkheil

 

 

Similar species: Turkestan Shrike Lanius phoenicuroides

 

 

Confirmation of identification: White forecrown and supercilium, brown crown, brown (not greyish) back, white throat, lack of white patch on wing, long brown tail (not reddish), outermost tail feathers shorter.

 

 

 

Contradicting signs against this species: bill not very strong, primary projection longer than the usual for this species, tertials fringed brown rather than fringed pale buff, brown breast and belly (not ochre-yellowish), tail shorter than the usual length of this species.

 

 

 

 

 

 

---------------

 

 

مشاهده قوی سیاه در موند، بوشهر

 

 

Observation of Black Swan in Mond, Bushehr

 

 

 

خلاصه اطلاعات این مشاهده:

 

 

گونه: قوی سیاه Black Swan Cygnus atratus

 

 

تعداد پرنده: یک قطعه

 

 

تاریخ مشاهده: ١٧ بهمن 1394

 

 

منطقه حفاظت شده مند درون آبگیر فصلی

 

 

مشاهده کننده: آقای غلامحسین لیاقت نژاد، محیطبان منطقه حفاظت شده مند، استان بوشهر

 

 

تاریخ بررسی گزارش: ١8 بهمن 1394

 

 

توضیحات: این گونه اساسا در استرالیا زندگی میکند اما بر اساس مشاوره با آقایان دکتر اسکات، ریچارد پورتر و مایکل بلر، در بسیاری از کشورهای اروپایی و برخی کشورهای خاورمیانه و بیرون از قفس و در پارک، رودخانه یا دریاچه دیده شده است و ظاهرا به هوای سرد نیز تحمل نشان داده است. این گونه از پرندگانی است که در شرایط اسارت به آسانی نگهداری و حتی تکثیر می شود. در هر صورت، مشاهده پرنده این چنین، به علت طبیعت زندگی گونه، جزء گونه های پرندگان وحشی کشورهای اروپایی و خاورمیانه محسوب نمی شود. بنابر این، گونه قوی سیاه به این زودی ها نمی تواند به لیست پرندگان ایران اضافه شود.

 

 

 

Species: Black Swan Cygnus atratus

 

 

No. of individuals: one

 

 

Date of observation: 6 February 2016

 

 

Place of observation: Mond Protected Area, Bushehr province

 

 

Observer: Mr Gholamhosein Liaghatnejad

 

 

Date of report evaluation: 7 February 2016

 

 

Status of record: Considered as escaped or released bird; rejected as wild bird because of the nature of this species.

 

 

 

 

 

-------------------------