جایگزینی نام خوتکای معمولی با واژه جره
جایگزینی نام خوتکای معمولی با واژه جره
Persian name of Eurasian Teal
یکی از گونه های پرندگان ایران، خوتکای معمولی (Eurasian Teal) است که این نام انگلیسی از حدود دو دهه گذشته به کار می رود. یادآوری می شود که نام آن در گذشته Common Teal بود و هنوز هم نام دوم این گونه Common Teal است. به همین دلیل نام فارسی کنونی آن تاکنون "خوتکای معمولی" باقی مانده است.
برای جایگزینی واژه "معمولی" در نام فارسی این گونه، می توان سه گزینه را در ذهن داشت اما یک گزینه را نمی توان به کار برد. بنابر این، دو گزینه می توانند برگزیده شوند.
- یکی از واژه هایی که دارای ارزش فرهنگی است و به خوبی می تواند در نامگذاری این گونه به کار رود، واژه "جُره" است. واژه "جُره" در فرهنگ فارسی و سروده های شاعران نیز به کار رفته و به معنی کوچک و خُرد است (در بازها به جنس نر که کوچکتر است جُره باز گویند). واژه جوره در زبان آذری نیز به معنی کوچک است و در استانهای آذربایجان غربی و شرقی برای این گونه و غاز پیشانی سفید کوچک به کار می رود. در کشور جمهوری آذربایجان نیز، خوتکای معمولی "چوره" نامیده می شود. همچنین واژه "جُره"، برای خوتکای معمولی در گویشهای کردی سنندج و مریوان و موکریان نیز همراه با نام وَردک به کار می رود. افزون بر این، در کرمان به اردکهای کوچک مانند خوتکا "چوری" گفته می شود. بنابر این، به نظر می رسد که می تواند از گزینشهای بسیار پسندیده فرهنگی کشور است. همچنین کوتاه بودن این نام، کاربرد آن را آسان خواهد ساخت.
2- به کار بردن واژه "اوراسیایی" در نام فارسی این گونه با برگردان نام انگلیسی کنونی این گونه.
* البته برای این گونه گاهی از Eurasian Green-winged Teal هم استفاده می شود که با توجه به حضور گونه دیگری از خوتکاها در قاره آمریکا با نام Green-winged Teal با نام لاتین Anas carolinensis، توصیه می شود که از کاربرد نام "خوتکای بال سبز" برای جایگزینی نام "خوتکای معمولی" پرهیز شود.
پس از بررسیهای لازم، با توجه به شایستگی فرهنگی و ملی واژه "جره" برگزیده شد و واژه "معمولی" برای یک دوره گذرا در داخل پرانتز آورده می شود. بنابر این، نام این گونه به شکل زیر برگزیده شد.
"خوتکای جُره (معمولی)"
*****
