اعلام چک لیست پایه آی.او.سی برای رده بندی پرندگان ایران
اعلام چک لیست پایه آی.او.سی برای رده بندی پرندگان ایران
IOC as base Taxonomic Checklist for Iranian Birds
از دهه های گذشته، چندین چک لیست معتبر در زمینه رده بندی و نام انگلیسی گونه های پرندگان وجود دارد. این منابع در گذشته، به شکل کتاب چاپ می شدند اما کم کم به دلیل تغییرهای پیاپی و افزودن سرعت انتقال، چندین پایگاه اینترنتی معتبر در این زمینه دست به انتشار چک لیستهای جهانی زدند که در لیست منابع به آنها اشاره شده است. از سالهای گذشته، چهار چک لیست معتبر بیشتر مطرح بودند که عبارت بودند از:
IOC World Bird List
Clements (eBird)
BirdLife (Birds of the World/HBW Alive)
TiF (Taxonomy in Flux Checklist)
چک لیست آی.او.سی یکی از پرکاربردترین چک لیستهای جهانی در بسیاری از کشورهای جهان است.
چک لیست کلمنتس نیز اکنون با به کار رفتن در پایگاه داده مهم ایبرد، به یک چک لیست پرکاربرد روزانه تبدیل شده است.
بنابر این، به منظور هماهنگی فهرست پرندگان ایران با چک لیستهای جهانی، در کارگروه آرایه شناسی پرندگان ایران، ابتدا دو چک لیست مهمتر یعنی آی.او.سی و کلمنتس (ایبرد) برگزیده شدند. از میان این دو چک لیست جهانی، چک لیست آی.او.سی به دلیل داشتن چندین ویژگی برای الگوگیری در فهرستهای پرندگان ایران برگزیده شد.
- به روز بودن رده بندی و آرایه شناسی راسته ها، خانواده ها و گونه های پرندگان بر پایه آخرین یافته های علمی و پژوهشی جهان
- داشتن پشتوانه قوی با تیمی از دانشمندان سرآمد جهان در زمینه رده بندی پرندگان
- به کار گرفته شدن این چک لیست در بسیاری از کشورهای جهان به ویژه کشورهای اروپایی
- الگو گرفتن از این چک لیست در انجمن پرنده شناسی خاورمیانه
- الگو گرفتن کمیته ثبت پرندگان ایران از این چک لیست و پایبندی کلی به آن در سالهای گذشته
- الگوگیری کتاب زیرگونه های پرندگان ایران (Khaleghizadeh et al., 2017) از این چک لیست
پیشنهاد الگوگیری همیشگی از چک لیست جهانی آی.او.سی در "کارگروه آرایه شناسی پرندگان ایران" با رای 8 نفر از 10 نفر عضو این کارگروه، پذیرفته شد.
همچنین پیشنهاد شد که اختلاف بین چک لیست آی.او.سی و چک لیستهای جهانی دیگر به ویژه چک لیست کلمنتس که توسط کاربران پایگاه داده ایبرد به کار می رود، ظرف مدت شش ماه مورد بحث قرار گرفته و درباره اختلاف های موجود تصمیم گیری شود.
منابع
Christidis et al. 2014. The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World, version 4.1.
Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, S. M. Billerman, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood. 2019. The eBird/Clements Checklist of Birds of the World: v2019.
del Hoyo, J., A. Elliott, J. Sargatal & D. A. Christie (Eds). 1992-2013. Handbook of the Birds of the World, Lynx Edicions.
del Hoyo, J., N. J. Collar, D. A. Christie, A. Elliott, L. D. C. Fishpool, P. Boesman & G. M. Kirwan. 2014-2016. HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World, Volume 1, 2, Lynx Edicions in association with BirdLife International, Barcelona, Spain and Cambridge, UK.
Gill F, D Donsker & P Rasmussen (Eds). 2021. IOC World Bird List (v11.1)
HBW and BirdLife International (2020) Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5. Available at: http://datazone.birdlife.org/userfiles/file/Species/Taxonomy/HBW-BirdLife_Checklist_v5_Dec20.zip [.xls zipped 1 MB].
John H. Boyd III - TiF checklist, Version 3.10: July 27 2019 and updated February 29 2020
Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Annotated Checklist of the bird species and subspecies of Iran. Iran-Shenasi Institute, 474 pp.
Peters, J.L. et al. Check-list of Birds of the World, 1931-1986. Harvard University Press/Museum of Comparative Zoology.
Sibley, C. G. and B. L. Monroe. 1993. A Supplement to Distribution and Taxonomy of Birds of the World. Yale University Press, New Haven, Connecticut.
*****
