تغییر نام حواصیل سبز به حواصیل راه راه
یکی از گونههای پرندگان ایران حواصیل سبز با نام انگلیسی Striated Heron و نام علمی Butorides striata است. پدیدار شدن نام حواصیل سبز ابتدا در کتاب پرندگان ایران (اسکات و همکاران 1354) رخ داد که در آن زمان، با نام انگلیسی Little Green Heron نامیده میشد. در سالهای بعد واژۀ Green از نام انگلیسی این گونه حذف شد و در هماهنگی با نام علمی آن، تبدیل به Striated Heron شد اما نام فارسی آن همچنان «حواصیل سبز» باقی ماند. از نامهای دیگر این گونه، «حواصیل سبز کوچک»، «حواصیل پشتسبز» و «حواصیل حرا (مانگرو)» است.
اما باید توجه داشت که یکی دیگر از گونههای مشابه از همین سرده در جهان، حواصیل سبز با نام انگلیسی Green Heron و با نام علمی Butorides virescens است که واژۀ virescens در نام علمی به معنی «سبزفام» است. این گونه در آمریکای مرکزی و شمالی زیست میکند.
از دیدگاه آرایهشناختی، این دو گونه، آرایه خواهر (Sister taxa) هستند و با نام حواصیلهای پشتسبز (Green-backed Heron) خوانده میشوند.
همانطور که دیده میشود، نام فارسی کنونی «حواصیل سبز» برای Butorides striata که در ایران زیست میکند، با نام علمی و انگلیسی رایج این گونه دارای تناقض است، در حالی که نام «حواصیل سبز» برای گونۀ دیگر که در قارۀ آمریکا زیست میکند، مناسب است. بنابراین پرندهشناسان و پرندهنگرهای ایرانی که علاقهمند به پرندگان جهان هستند و بخواهند در زمان ترجمه نام گونههای مشابه از نام فارسی بهرهگیری کنند، دچار تضاد کاربرد نام فارسی خواهند شد.
بنابر این، پیشنهاد شد که نام فارسی این گونه از حواصیلها که در ایران زیست میکند (Butorides striata)، با نام علمی و انگلیسی آن هماهنگ شود و از این پس نام «حواصیل راهراه» در اولویت قرار گیرد.همچنین نام رایج کنونی «حواصیل سبز» برای تغییر تدریجی نام فارسی این گونه در داخل پرانتز آورده شود تا پس از یک دورۀ گذار، به تدریج نام «حواصیل راهراه» در منابع فارسی رواج یابد.
این پیشنهاد پس از رایگیری و کسب آرای حداکثر توسط اعضا و مشاوران کمیته ثبت پرندگان ایران پذیرفته شد. بنابر این، از این پس، نام این گونه در فهرستهای پرندگان ایران به شکل زیر خواهد بود.
حواصیل راهراه (سبز)
Striated Heron
Butorides striata
*****