تکمیل نام نوک خنجری و اصلاح آوانگاری نام آووست
تکمیل نام نوک خنجری و اصلاح آوانگاری نام آووست
Completion of Persian name of Pied Avocet
یکی از گونه‌های پرندگان ایران، «نوک‌خنجری (آووست)» با نام انگلیسی Pied Avocet و نام علمی Recurvirostra avosetta است. اگرچه نخستین نام فارسی این گونه، « مرغ پابلند نوک‌کج» بود (جرویس رید 1337). سپس نام فارسی این گونه، در کتاب پرندگان ایران (اسکات و همکاران 1354)، به شکل «آوست» به کار رفت و در کتاب فیروز (1379)، اطلس پرندگان ایران (کابلی و همکاران 1395) و خالقی‌زاده و همکاران (1396) به شکل «آووست» آمده بود. سپس در دانشنامۀ پرندگان (ادهمی ۱۳۸۴) به شکل «نوک‌خنجری»، در فهرست پرندگان ایران (اسکات و ادهمی 2006) و کتاب پرندگان ایران (منصوری 1387، 1393) به شکل «نوک‌خنجری (آووست)» و در کتاب پرندگان ایران (مبصر 1395) به شکل آووست (نوک‌خنجری) به کار رفت.
نگاهی به فهرست پرندگان جهان نشان می‌دهد که دست‌ِکم، پنج گونه نوک‌خنجری به نام‌های زیر در جهان وجود دارند.
- نوک‌خنجری آمریکایی Recurvirostra americana
- نوک‌خنجری آندی Recurvirostra andina
- نوک‌خنجری ابلق Recurvirostra avosetta
- نوک‌خنجری گردن‌سرخ Recurvirostra novaehollandiae
و همچنین یک گونۀ فسیلی به نام
- Recurvirostra sanctaneboulae
همچنین بررسی تلفظ نام انگلیسی Avocet نشان می‌دهد که بهترین آوانگاری نام انگلیسی این پرنده، «اَوِسِت» است که آوانگاری یادشده در کتاب پرندگان ایران (اسکات و همکاران (1354) بیشتر از آوانگاری‌های دیگر به آن نزدیک بود.
بنابر این، برای شناخت دقیق‌تر پرنده‌نگران ایرانی نسبت به این گونه در میان دیگر گونه‌های نوک‌خنجری در جهان و سیاست هماهنگی بیشتر بین نام‌های فارسی و انگلیسی، واژۀ ابلق نیز به نام فارسی این گونه افزوده می‌شود و نیز برای رعایت آوانگاری درست از نام انگلیسی این پرنده، ازین پس نام این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران به شکل زیر نوشته خواهد شد.
نوک‌خنجری (اَوست) ابلق
Pied Avocet
Recurvirostra avosetta
منابع
ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، ۲۲۹ ص.
اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.
فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی، ۴۹۱ ص.
کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.
مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.
منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.
منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.
منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.
Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.
Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16
*****
