کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

ثبت جمعیت زیرگونه های مهم در ایران

Records of population of important subspecies in Iran

ثبت چرخ ریسک سرسیاه کرمانی در بردسیر در آذر 1398

Record of Kerman Sombre Tit in Bardsir in December 2019

چکیدۀ این ثبت

اهمیت زیرگونه: کمیاب

نام زیرگونه: چرخ ریسک سرسیاه کرمانی Poecile lugubris kirmanensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: روستای حاج کاکا، کوههای بردسیر، 20 کیلومتری بردسیر به سیرجان

استان: کرمان

زمان پایش: 29 آذر 1398

پرنده نگران: آقایان حامد تیموری و سعید تیموری

Type of important subspecies: Scarce

Subspecies: Kerman Sombre Tit Poecile lugubris kirmanensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Haj-Kaka village, Bardsir mountain, 20 km Bardsir to Sirjan

Province: Kerman

Dates of observation: 20 December 2019

Birdwatchers: Hamed Teymouri & Saeed Teymouri

مشاهده گونه ها در استانها

Observations of species in provinces

مشاهده مرگوس کاکلی در استان چهارمحال و بختیاری

Observation of Red-breasted Merganser in Chahar-Mahal & Bakhtiari province

خلاصه اطلاعات این مشاهده:

گونه: مرگوس کاکلی Mergus serrator

تعداد: یک فرد

مکان مشاهده: تالاب گندمان

استان: چهارمحال و بختیاری

تاریخ مشاهده: 25 آذر 1398

مشاهده کنندگان: آقای کرامت حافظی

توضیحات: گونه جدید برای استان چهارمحال و بختیاری

Species: Red-breasted Merganser Mergus serrator

No. of individuals: one individual

Place of observation: Gandoman wetland

Province: Chahar-Mahal & Bakhtiari

Date of observation: 16 December 2019

Observers: Keramat Hafezi

Remarks: New species for Chahar-Mahal & Bakhtiari province

مشاهده گونه ها در استانها

Observations of species in provinces

مشاهده توکای گلوسیاه در استان کرمانشاه

Observation of Black-throated Thrush in Kermanshah province

خلاصه اطلاعات این مشاهده:

گونه: توکای گلوسیاه Turdus atrogularis

تعداد: یک فرد

مکان مشاهده: کرمانشاه

استان: کرمانشاه

تاریخ مشاهده: 21 آذر 1398

مشاهده کنندگان: آقای سامان محمدنظر

توضیحات: گونه جدید برای استان کرمانشاه

Species: Black-throated Thrush Turdus atrogularis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kermanshah

Province: Kermanshah

Date of observation: 12 December 2019

Observers: Saman Mohammadnazar

Remarks: New species for Kermanshah province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت اردک دم دراز در چاه نیمه در آذر 1398

Record of Long-tailed Duck in Chah-Nimeh in December 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

گونه: اردک دم دراز Clangula hyemalis

تعداد پرنده: یک فرد شکارشده

محل مشاهده: چاه نیمه، زابل

استان: سیستان و بلوچستان

تاریخ مشاهده: 29 آذر 1398

مشاهده کنندگان: آقایان مسعود خمر و حامد شهرکی

توضیحات: گونه جدید برای استان سیستان و بلوچستان

Species: Long-tailed Duck Clangula hyemalis

No. of individuals: One individual hunted

Place of observation: Chah-Nimeh, Zabol

Province: Sistan & Baluchestan

Date of observation: 20 December 2019

Observers: Masoud Khammar & Hamed Shahraki

Remarks: New species for Sistan & Baluchestan province

مشاهده گونه ها در استانها

Observations of species in provinces

مشاهده زردپره لیمویی در استان خوزستان

Observation of Yellowhammer in Khuzestan province

خلاصه اطلاعات این مشاهده:

گونه: زردپره لیمویی Emberiza citrinella

تعداد: 4 فرد

مکان مشاهده: کوه هفت تنان، دزفول

استان: خوزستان

تاریخ مشاهده: 21 آذر 1398

مشاهده کنندگان: آقای مهدی پورعابدی

توضیحات: گونه جدید برای استان خوزستان

Species: Yellowhammer Emberiza citrinella

No. of individuals: 4 individuals

Place of observation: Haft-Tanan mountain, Dezful

Province: Khuzestan

Date of observation: 12 December 2019

Observers: Mehdi Pourabedi

Remarks: New species for Khuzestan province

وضعیت دودوک ایرانی در ایران

Status of Iranian Cream-colored Courser in Iran

Cursorius cursor bogolubovi Zarudny, 1885

Syn: Cursorius europaeus Lath., Cursorius gallicus iranicus Zarudny, 1910

Type locality: of synonym C. g. iranicus Transcaspian (Merw-Oase), Khorasan (eastern Iran), [3 exx May 1898, near Dost-Abad, Hamur and Basiran]

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس نام علمی مترادف این زیرگونه گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری از جنوب شرق ترکیه از طریق مرکز و شرق ایران و ترکمنستان تا افغانستان؛

منطقه غیر جوجه آوری در پاکستان و شمال غرب هند است.

وضعیت و جمعیت در ایران

معمول­ترین فرم در ایران که به طور گسترده در مناطق بیابانی شرق و مرکز ایران جوجه­آوری می­کند.

Global range

Breeding from southeastern Turkey through central and eastern Iran and Turkmenistan to Afghanistan;

Non-breeding in Pakistan and northwestern India

Status in Iran

The commonest form in Iran, breeding widely in the central and eastern deserts.

Museum specimens

Several specimens in AMNH, BMNH, BNHS, FMNH, MCZ, NHMTashkent and ZISP.

References

Érard & Etchécopar 1970- p 45,

Hüe & Etchécopar 1970- p 331,

Schalow 1876- p 187,

Schüz 1959- p 72,

Vaurie 1965- p 452,

Zarudny [Sarudny] 1910- p 190

-----

وضعیت دودوک غربی در ایران

Status of Western Cream-colored Courser in Iran

Cursorius cursor cursor (Latham, 1787)

Syn: Cursorius gallicus gallicus

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس موقعیت پراکنش آن نسبت به زیرگونه شرقی (bogolubovi) برگزیده شد. زیرگونه سوم () دارای گستره پراکنش محدودی در جزیره کیپ ورد (Cape Verde) است.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

از جزایر قناری، شمال آفریقا تا عراق و جنوب غرب ایران

وضعیت و جمعیت در ایران

جنوب غرب ایران در خوزستان و در امتداد سواحل خلیج فارس؛ از گناوه و بندر اسماعیل در خلیج فارس ثبت شده­اند (Capito 1931).

Global range

Canary Islands, northern Africa to Iraq [and southwestern Iran]

Status in Iran

Southwestern Iran in Khuzestan and along the northern Persian Gulf coast. Recorded from Genaveh and Bandar Ismail, Persian Gulf (Capito 1931).

Museum specimens

Specimens from Shek al-Zamul (Khuzestan) and Semnan are kept in FMNH, from Qom in SMNS. The specimens from Semnan and Qom are surely within the range of bogolubovi and therefore need re-examination.

References

Capito 1931- p 932,

Vaurie 1965- p 451

-----

وضعیت طاووسک سیستانی در ایران

Status of Sistan Grey-headed Swamphen in Iran

Porphyrio poliocephalus seistanicus Zarudny & Härms, 1911

Syn: Porphyrio poliocephalus seistanicus Sarudny & Härms, 1911, Porphyrio porphyrio caspius Hartert, 1917, Porphyrio poliocephalus caeruleus

Type locality: Sistan, eastern Iran

آرایه بندی (تاکسونومی)

آی.او.سی. قبلا بیان داشته بود که فرم caspius از ترکیه تا ناحیه خزری در منطقه شمال غرب ایران حضور پیدا می­کند، زیرگونه seistanicus از عراق تا شمال غرب هند حضور یافته و زیرگونه poliocephalus از سریلانکا و هند تا جنوب چین، شمال تایلند و جزایر آندامان و نیکوبار دیده می­شود. اساسا، پرندگانی که در گذشته به عنوان poliocephalus در ایران در نظر گرفته می­شدند (Blanford 1876, Cumming 1905, Schüz 1957a, Zarudny 1903) بعدا به عنوان زیرگونه seistanicus طبقه بندی شدند. تصمیم برای ادغام دو زیرگونه خزری و سیستانی بر اساس مطالعات چاپ نشده رزلار است که صدها نمونه را مجددا اندازه­گیری نمود. بر اساس نظر رزلار، تنها دو زیرگونه seistanicus و poliocephalus در ایران حضور می­یابند. پرندگان منطقه سیستان، جنوب خزر، ترکیه و سوریه (در گذشته) در اندازه بدن یکسان بوده و مشخصا بزرگتر از پرندگان منطقه خوزستان هستند. از آنجا که نام seistanicus قدیمی­تر از caspius است، زیرگونه­های مذکور همنام یکدیگر تلقی می­شوند. بر اساس رزلار، پرندگان جنوب غرب ایران (خوزستان) و عراق تفکیک­ناپذیر هستند و از نظر اندازه و رنگ بدن مشابه پرندگان هند/پاکستان بوده، از این رو متعلق به فرم poliocephalus هستند. زارودنی زیرگونه P. poliocephalus caeruleus را برای بین النهرین ذکر نموده Zarudny (1911- p 203) اما روشن نیست که اکنون این فرم به کدام تاکسون تعلق دارد. در حال حاضر، آی.او.سی. با ادغام دو زیرگونه خزری و سیستانی، پراکنش زیرگونه سیستانی را از جنوب شرق ترکیه، عراق، ایران تا پاکستان و شمال غرب هند می داند.

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس نام علمی جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

جنوب شرق ترکیه و عراق تا ایران و پاکستان و شمال غرب هند

وضعیت و جمعیت در ایران

در تالاب­های ناحیه جنوبی خزر به خصوص گیلان و منطقه سیستان جوجه­آوری دارد. به صورت سرگردان در منطقه تهران دیده شده است. پرندگان جوجه­آور در تالاب­های خوزستان قبلا بخشی از فرم  poliocephalus محسوب می­شدند اما توسط آی.او.سی. تایید نشد. فرمی که در دریاچه پریشان، فارس است نامشخص است اما احتمالا poliocephalus است. هیچ نمونه­ای مربوط به این فرم از ایران وجود ندارد اما از عراق وجود دارد. کامینگ (Cumming 1905) این زیرگونه را برای کوه خواجه و زارودنی (Zarudny 1903) 12 نمونه را از سیستان اشاره کرد. بلانفورد (Blanford 1876) به P. neglectus احتمالا از بین النهرین ایران و تاملینسون (Tomlinson 1916) به ناحیه بصره اشاره کردند.

Global range

Southeastern Turkey to the Caspian Sea, northwestern Iran, Iraq to Pakistan and northwestern India

Status in Iran

Breeds in wetlands of the south Caspian region (especially Gilan), and Sistan. The birds breeding in the marshes of Khuzestan were formerly considered to be of the nominate form, but this treatment was not adopted by IOC. The form occurring at Lake Parishan in Fars is unknown, but is likely to be poliocephalus. Blanford (1876) mentioned P. neglectus probably for Persian Mesopotamia, and Tomlinson (1916) mentioned Basra (Iraq).

Museum specimens

There are many specimens in AMNH, BMNH, FMNH, MHMTashkent, SMNS and ZISP. Cumming (1905) mentioned P. poliocephalus for Kuh-e Khawaja. Zarudny (1903) obtained 12 specimens from Sistan.

References

Blanford 1876- p 289,

Buxton 1921- p 879,

Cumming 1905- p 693,

Hüe & Etchécopar 1970- p 250,

Kaboli et al. 2016- p 187,

Paludan 1940- p 52,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 62,

Stresemann 1928- p 409,

Tomlinson 1916- p 828,

Vaurie 1965- p 358,

Zarudny 1903- p 75

Zarudny 1911- p 203,

Zarudny [& Härms] 1911- p 240

-----

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت عقاب خالدار بزرگ در آبادان در مهر 1398

Record of Greater Spotted Eagle in Abadan in October 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: لیست سرخ جهانی

گونه: عقاب خالدار بزرگ (تالابی) Clanga clanga

تعداد پرنده: 5 فرد

محل مشاهده: چوئیده، آبادان

استان: خوزستان

دوره مشاهدات: 13 مهر 1398

مشاهده کنندگان: آقای علی سجاد جلالی

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Greater Spotted Eagle Clanga clanga

No. of individuals: 5 individuals

Place of observation: Chuideh, Abadan

Province: Khuzestan

Period of observations: 5 October 2019

Observers: Ali-Sajjad Jalali

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت عقاب طلایی در سلفچگان در آبان 1398

Record of Golden Eagle in Salafchegan in November 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: جمعیت

گونه: عقاب طلایی Aquila chrysaetos

تعداد: یک فرد

مکان مشاهده: سلفچگان

استان: اصفهان

دوره مشاهدات: 19 آبان 1398

مشاهده کنندگان: آقای علی حاجی آبادی

Type of important species: Population

Species: Golden Eagle Aquila chrysaetos

No. of individuals: one individual

Place of observation: Salafchegan

Province: Esfahan

Period of observations: 10 November 2019

Observers: Ali Hajiabadi

-----

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت چک اروپایی در دزفول در آبان 1398

Record of European Stonechat in Dezful in November 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: مهاجرت

گونه: چک اروپایی Saxicola rubicola

تعداد پرنده: 2 فرد

محل مشاهده: سایت نیروی هوایی، دزفول

استان: خوزستان

تاریخ مشاهده: 27 آبان 1398

مشاهده کنندگان: آقای عبدالحسین بهرامی پور

Type of important species: Migration

Species: European Stonechat Saxicola rubicola

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Airforce site, Dezful

Province: Khuzestan

Date of observation: 18 November 2019

Observers: Abdolhossein Bahramipour

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت گیلانشاه بزرگ در قره قشلاق در آبان 1398

Record of Eurasian Curlew in Qareh-Qeshlaq in November 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: لیست سرخ جهانی

گونه: گیلانشاه بزرگ Numenius arquata

تعداد پرنده: یک فرد

محل مشاهده: قره قشلاق

استان: آذربایجان شرقی

دوره مشاهدات: 30 آبان 1398

مشاهده کنندگان: آقای علی اصغر رحیم زاده

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Eurasian Curlew Numenius arquata

No. of individuals: one individual

Place of observation: Qareh-Qeshlaq

Province: East Azarbaijan

Period of observations: 21 November 2019

Observers: Ali-Asghar Rahimzadeh

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت عقاب دوبرادر در قلعه شاداب، دزفول در بهمن 1397

Record of Bonelli’s Eagle in Ghaleh-Shadab, Dezful in February 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: جمعیت

گونه: عقاب دو برادر Aquila fasciata

تعداد پرنده: یک فرد

محل مشاهده: قلعه شاداب، دزفول

استان: خوزستان

دوره مشاهدات: 20 بهمن 1397

مشاهده کنندگان: آقای رضا علی اصل

Type of important species: Population

Species: Bonelli's Eagle Aquila fasciata

No. of individuals: One individual

Place of observation: Ghaleh-Shadab, Dezful

Province: Khuzestan

Period of observations: 9 February 2019

Observers: Reza Aliasl

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت لک لک سیاه در تیاب در بهمن 1397

Record of Black Stork in Tiab in February 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: در حال کاهش

گونه: لک لک سیاه Ciconia nigra

تعداد پرنده: 12 فرد

محل مشاهده: تیاب

استان: هرمزگان

دوره مشاهدات: 21 بهمن 1397

مشاهده کنندگان: خانم حمیده دلیری و آقایان رضا نهاوندی و حسین محمودیان

Type of important species: Decreasing population

Species: Black Stork Ciconia nigra

No. of individuals: 12 individuals

Place of observation: Tiab

Province: Hormozgan

Period of observations: 10 February 2019

Observers: Hamideh Daliri, Reza Nahavandi & Hossein Mahmoudian

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت عقاب شاهی در اهواز در آبان 1398

Record of Eastern Imperial Eagle in Ahwaz in November 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: لیست سرخ جهانی

گونه: عقاب شاهی Aquila heliaca

تعداد: یک فرد

مکان مشاهده: اهواز

‌استان: خوزستان

دوره مشاهدات: 16 آبان 1398

مشاهده کنندگان: آقای علی حاجی آبادی

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Eastern Imperial Eagle Aquila heliaca

No. of individuals: One individual

Place of observation: Ahwaz

Province: Khuzestan

Period of observations: 7 November 2019

Observers: Ali Hajiabadi

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت جغد گوش دراز در قره قشلاق در آبان 1398

Record of Long-eared Owl in Qareh-Qeshlaq in November 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: در حال افزایش

گونه: جغد گوش دراز Asio otus

تعداد پرنده: دو فرد

محل مشاهده: قره قشلاق

استان: آذربایجان شرقی

دوره مشاهدات: 30 آبان 1398

مشاهده کنندگان: آقای علی اصغر رحیم زاده

Type of important species: Increasing

Species: Long-eared Owl Asio otus

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Qareh-Qeshlaq

Province: East Azarbaijan

Period of observations: 21 November 2019

Observers: Ali-Asghar Rahimzadeh

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت اردک سرسفید در سنندج در آبان 1398

Record of White-headed Duck in Sanandaj in November 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: لیست سرخ جهانی

گونه: اردک سرسفید Oxyura leucocephala

تعداد پرنده: یک فرد

محل مشاهده: سنندج

استان: کردستان

دوره مشاهدات: 23 آبان 1398

مشاهده کنندگان: آقای بابک صادقی

Type of important species: IUCN Redlist

Species: White-headed Duck Oxyura leucocephala 

No. of individuals: one individual

Place of observation: Sanandaj

Province: Kordestan

Period of observations: 14 November 2019

Observers: Babak Sadeghi

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت جغد خالدار کوچک در دزفول در بهمن 1397

Record of Spotted Owlet in Dezful in February 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: جمعیت

گونه: جغد خالدار کوچک Athene brama

تعداد: دو فرد

محل مشاهده: قلعه شاداب، دزفول

استان: خوزستان

تاریخهای مشاهده: 20 بهمن 1397

مشاهده کنندگان: آقای رضا علی اصل

Type of important species: Population

Species: Spotted Owlet Athene brama

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Ghaleh-Shadab, Dezful

Province: Khuzestan

Dates of observation: 9 February 2019

Observers: Reza Aliasl

وضعیت ترمتای معمولی سفید در ایران

Status of Pallid Merlin in Iran

Falco columbarius pallidus (Sushkin, 1900)

Syn: Aesalon regulus pallidus, Falco columbarius christiani-ludovici

نامگذاری

نام این زیرگونه بر اساس رنگ و نام انگلیسی آن برگزیده شد.

ویژگیها

---

پراکنش جهانی

در مناطق استپی غرب آسیای میانه حضور دارد.

وضعیت و جمعیت در ایران

در جنوب ناحیه خزر به سمت جنوب تا کرمان و سیستان زمستان­گذرانی دارد (Vaurie 1965). هریسون (Harrison 1972) این تاکسون را از شبه جزیره میانکاله گزارش کرده است. شوتز (Schüz 1960) این فرم را در زیرگونه F. c. christiani-ludovici طبقه­بندی کرده است.

Global range

Steppes of west-central Asia

Status in Iran

Found wintering from the south Caspian region south to Kerman and Sistan (Vaurie 1965). Harrison (1972) mentions having seen it at Miankaleh Peninsula, Mazandaran. Schüz (1960) listed it under the name F. c. christiani-ludovici.

Museum specimens

There are specimens from western Gorgan Bay (Mazandaran) in BMNH and from Dorud (Lorestan) and Said-Abad (Kerman) in FMNH.

References

Harrison 1972- p 287,

Hüe & Etchécopar 1970- p 202,

Porter & Aspinall 2010,

Schüz 1960- p 669,

Vaurie 1965- p 231,

Zarudny 1911- p 208

-----

وضعیت ترمتای معمولی سیبری در ایران

Status of Siberian Merlin in Iran

Falco columbarius insignis (Clark, AH, 1907)

نامگذاری

نام این زیرگونه با توجه به گستره پراکنش آن تعیین شده است.

ویژگیها

---

پراکنش جهانی

جوجه آوری در شمال مرکزی سیبری؛

منطقه غیر جوجه آوری در شمال شرق آفریقا و جنوب و شرق آسیا

وضعیت و جمعیت در ایران

در شمال ایران و گاه تا جنوب تا مناطق شمالی بلوچستان زمستان­گذرانی دارد (Vaurie 1965). یک نمونه از تخت شاه مربوط به مارس 1904 در موزه انجمن تاریخ طبیعی بمبئی نگهداری می شود.

Global range

Breeding in north-central Siberia;

Non-breeding in northeastern Africa, southern and eastern Asia

Status in Iran

Found wintering in northern Iran and occasionally south to northern Baluchestan (Vaurie 1965).

Museum specimens

A specimen taken in Takht-e Shah, Iran in March 1904 is in BNHS.

References

Baker 1919- p 127,

Hüe & Etchécopar 1970- p 201,

Vaurie 1965- p 229

-----

وضعیت ترمتای معمولی اروپایی در ایران

Status of European Merlin in Iran

Falco columbarius aesalon Tunstall, 1771

Syn: Falco æsalon Tunstall., Falco columbarius regulus Pall.

نامگذاری

نام این زیرگونه با توجه به گستره پراکنش آن تعیین شده است.

ویژگیها

---

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در اروپا و شمال غرب سیبری؛

منطقه غیر جوجه آوری در شمال آفریقا

وضعیت و جمعیت در ایران

در شمال ایران زمستان­گذرانی دارد (Vaurie 1965- p 228, Hüe & Etchécopar 1970- p 201). میزون (Missone 1953- p 116) این تاکسون را از تیرتاش در بهشهر ثبت کرده است.

Global range

Breeding in Europe and northwestern Siberia;

Non-breeding to North Africa

Status in Iran

Found wintering in northern Iran (Vaurie 1965- p 228, Hüe & Etchécopar 1970- p 201). Missone (1953- p 116) recorded it at Tir-Tash, Behshahr.

Museum specimens

: There is a specimen from Fariman (Khorasan) in AMNH. Note that several other specimens in NHMTashkent and ZISP have not been identified to subspecies.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 201,

Missone 1953- p 116,

Vaurie 1965- p 228

-----

وضعیت شبگرد ایرانوتورانی در ایران

Status of Iran-Turan Nightjar in Iran

Caprimulgus europaeus unwini Hume, 1871

Syn: Caprimulgus europaeus severzowi Zarudny, 1907

Type locality: Caprimulgus europaeus severzowi Zarudny, 1907: Podagi, Razeh (near Tabas) and Rud-e Bampur (Khorasan and Baluchestan).

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در عراق و ایران تا ترکمنستان و ازبکستان؛

منطقه غیر جوجه آوری در آفریقا به سمت جنوب تا صحرای آفریقا است.

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم در سراسر ایران به جز در نواحی شمال غرب meridionalis جوجه­آوری دارد. براساس نظر واری (Vaurie 1965) جمعیت­های موجود در ناحیه جنوبی خزر تشابهاتی نیز با فرم meridionalis دارند.

Global range

Breeding in Iraq and Iran to Turkmenistan and Uzbekistan;

[Non-breeding in Africa south of the Sahara

Status in Iran

This form breeds throughout Iran except in the northwest, where it is replaced by meridionalis. According to Vaurie (1965), populations in the south Caspian region show some tendency toward meridionalis.

Museum specimens

There are many specimens in AMNH, BMNH, FMNH, KBIN, MMUM, MNHN, NHM, NHMTashkent, ROM, UMMZ, ZISP and ZMUK.

References

Desfayes & Praz 1978- p 23,

Érard & Etchécopar 1970- p 58,

Heinrich 1928- p 307,

Heinrich 1928- p 307,

Hüe & Etchécopar 1970- p 425,

Paludan 1938- p 622,

Porter & Aspinall 2010,

Stresemann 1928- p 393,

Vaurie 1960b- p 8,

Vaurie 1965- p 641,

Witherby 1903- p 556,

Zarudny 1903- p 182,

Zarudny [Sarudny] 1907b- p 166,

Zarudny 1911- p 211

-----

وضعیت شبگرد معمولی جنوب اروپایی در ایران

Status of Southern European Nightjar in Iran

Caprimulgus europaeus meridionalis Hartert, 1896

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در جنوب اروپا و شمال آفریقا تا قفقاز و شمال غرب ایران؛

منطقه غیر جوجه آوری در آفریقا به سمت جنوب تا صحرای آفریقا است.

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم در شمال غرب ایران حضور می­یابد (Roselaar 1995) علاوه بر این، دو گزارش از استان گلستان نیز موجود است (Paludan 1940, Zarudny & Bil’kevich (1913b)).

Global range

Breeding in southern Europe and northern Africa to the Caucasus and northwestern Iran;

[Non-breeding in Africa south of the Sahara]

Status in Iran

This form is known to occur in northwestern Iran (Roselaar 1995). There are also two reports from Golestan (Paludan 1940, Zarudny & Bil’kevich (1913b)).

Museum specimens

There are several specimens in FMNH, UMMZ, ZISP and ZMUK.

References

Paludan 1940- p 48,

Roselaar 1995,

Zarudny [Zarudnyj] & Bil’kevich 1913a- p 20

-----

وضعیت شبگرد معمولی شمال اروپایی در ایران

Status of Northern European Nightjar in Iran

Caprimulgus europaeus europaeus Linnaeus, 1758

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در مرکز و شمال اروپا تا مرکز، شمال و جنوب مرکزی سیبری؛

منطقه غیر جوجه آوری در آفریقا به سمت جنوب تا صحرای آفریقا است.

وضعیت و جمعیت در ایران

مهاجرت این زیرگونه از طریق ایران شناخته شده است (Vaurie 1965). رکوردهایی از گیلان، مازندران و گلستان موجود است (Schüz 1959, Stresemann 1928, Dementyev 1948).

Global range

Breeding in central and northern Europe to central, northern and south-central Siberia;

[Non-breeding in Africa south of the Sahara]

Status in Iran

Known to migrate through Iran (Vaurie 1965). There are records from Gilan (Schüz 1959), Mazandaran (Stresemann 1928) and Golestan (Dementyev 1948).

Museum specimens

There are several specimens in ZISP and ZMB.

References

Dementyev 1948- p 183,

Hüe & Etchécopar 1970- p 424,

Schüz 1959- p 84,

Stresemann 1928- p 393,

Vaurie 1965- p 639

-----

وضعیت یلوه نوک سبز شرقی در ایران

Status of Eastern Baillon’s Crake in Iran

Porzana pusilla pusilla (Pallas, 1776)

Syn: Porzana bailloni Vieill., Porzana auricularis

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره و موقعیت پراکنش آن نسبت به زیرگونه غربی (intermedia) برگزیده شد. بقیه زیرگونه ها دارای گستره پراکنش کوچکی در آسیا و اقیانوسیه هستند.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

در مرکز و شرق آسیا، جنوب و جنوب شرق آسیا حضور دارد.

وضعیت و جمعیت در ایران

احتمالا این زیرگونه تنها به صورت مهاجر عبوری در ایران است و از شرق و جنوب غرب ایران هم ثبت شده است (Vaurie 1965).

Global range

Central and eastern Asia, southern and southeastern Asia

Status in Iran

Possibly only a passage migrant in Iran, recorded from eastern and southwestern Iran (Vaurie 1965).

Museum specimens

There is one specimen from Genaveh (Bushehr) in BNHS, another from Borujerd (Lorestan) in FMNH and several from Khorasan and Sistan in ZISP. Schüz (1959) mentions a specimen taken from Lenkoran, beyond the northwestern border of Iran.

References

Capito 1931- p 933,

Hüe & Etchécopar 1970- p 243,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 62,

Vaurie 1965- p 349

-----

وضعیت یلوه نوک سبز غربی در ایران

Status of Western Baillon’s Crake in Iran

Porzana pusilla intermedia (Hermann, 1804)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس جهت پراکنش برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در اروپا و شمال آفریقا تا آسیای صغیر؛

منطقه غیر جوجه آوری در شمال آفریقا است.

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم احتمالا در تالاب­های مرکزی فارس، که دو نمونه به دست آمده است، جوجه­آوری دارد. علاوه بر این در زمان مهاجرت در نقاط دیگری نیز دیده شده است (Diesselhorst 1962, Vaurie 1965).

Global range

Breeding in Europe and northern Africa to Asia Minor; non-breeding in northern Africa

Status in Iran

This is presumably the form that breeds in wetlands in central Fars, as two specimens have been taken there. Also recorded on migration at other localities (Diesselhorst 1962, Vaurie 1965).

Museum specimens

There are specimens from Band-e Amir and Neiriz (Fars) and Iranshahr (Sistan & Baluchestan) in FMNH and ZSM.

References

Diesselhorst 1962- p 3,

Hüe & Etchécopar 1970- p 242,

Vaurie 1965- p 349

-----

وضعیت یلوه آبی شرقی در ایران

Status of Eastern Water Rail in Iran

Rallus aquaticus korejewi Zarudny, 1905

Syn: Rallus aquaticus arjanicus Koelz, 1954

Type locality: Semirechia, Bukhara, Tejen and Murghab basins in Transcaspica, and eastern Iran; Type locality of R. a. arjanicus Koelz, 1954, Dasht-e Arjan, 30 km east of Kazerun, Fars

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس موقعیت پراکنش آن برگزیده شد. به جز زیرگونه منقرض شده (hibernanus)، زیرگونه دیگر (aquaticus) در موقعیت غربی پراکنش این زیرگونه قرار دارد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری از دریای آرال و در ایران تا شمال غرب چین و کشمیر؛

منطقه غیر جوجه آوری به سمت جنوب تا هند و جنوب چین است.

وضعیت و جمعیت در ایران

این زیرگونه در شرق و جنوب ایران، در زاگرس از لرستان تا کرمان حضور می­یابد (Vaurie 1965).

Global range

Breeding from the Aral Sea and in Iran to northwestern China and Kashmir;

Non-breeding south to India and southern China

Status in Iran

Eastern and southern Iran, in the Zagros from Lorestan to Kerman (Vaurie 1965).

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, BMNH, BNHS, FMNH, UMMZ, ZISP and ZSM.

References

Buxton 1921- p 880,

Capito 1931- p 933,

Diesselhorst 1962- p 3,

Hüe & Etchécopar 1970- p 240,

Koelz 1954- p 31,

Paludan 1938- p 636,

Vaurie 1965- p 345,

Zarudny [Sarudny] 1905c- p 209,

Zarudny 1911- p 203

-----

وضعیت یلوه آبی غربی در ایران

Status of Western Water Rail in Iran

Rallus aquaticus aquaticus Linnaeus, 1758

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس موقعیت پراکنش آن برگزیده شد. به جز زیرگونه منقرض شده (hibernanus)، زیرگونه دیگر (korejewi) در موقعیت شرقی پراکنش این زیرگونه قرار دارد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

اروپا، شمال آفریقا و غرب آسیا

وضعیت و جمعیت در ایران

این زیرگونه در شمال ایران حضور می­یابد (Vaurie 1965).

Global range

Europe, northern Africa, western Asia

Status in Iran

Northern Iran (Vaurie 1965).

Museum specimens

There are specimens from Sistan in AMNH, Shar-Abad (Khorasan) and Karaj (Tehran) in FMNH and UMMZ, and from Gilan in SMNS.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 239,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 61,

Vaurie 1965- p 344

-----

وضعیت درنای معمولی آسیایی در ایران

Status of Asian Common Crane in Iran

Grus grus lilfordi Sharpe, 1894

آرایه بندی (تاکسونومی)

اخیرا گزارش شد که زیرگونه توصیف شده سوم، Grus g. archibaldi ، در نزدیکی ایران در جنوب غرب ارمنستان حضور دارند (Rhanaghad & Ebrahimi 2007, Haase & Ilyashenko 2013). فرم archibaldiاز یک نمونه نر تاکسیدرمی شده درنا و مشاهده دو جفت درنای وحشی در ارمنستان توصیف شده است.

در مقایسه با دو فرم شناخته شده درنای اوراسیا، archibaldi فاقد لکه قرمز در پشت سر است؛ در عوض، پوست سیاه روی دندانه منقار با پرهای شبیه مو که از پایه منقار تا نوک سر کشیده شده به میزان کمی وجود دارد.

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری از ترکیه به سمت جنوب غرب آسیا تا شرق مرکزی آسیا؛

منطقه غیر جوجه آوری تا شمال شرق آفریقا و جنوب آسیا است.

وضعیت و جمعیت در ایران

پرندگان جوجه­آور در شمال غرب ایران، پرندگان زمستان­گذران در شمال شرق خراسان، فارس و سیستان و پرندگانی که به صورت مهاجر عبوری در جنوب شرق خزر حضور می­یابند تصور می­شود که به فرم lilfordi تعلق دارند (Hüe & Etchécopar 1970, Vaurie 1965).

Global range

Turkey through southwest Asia to east-central Asia;

Non-breeding to northeastern Africa and southern Asia

Status in Iran

The birds breeding in northwestern Iran, the birds wintering in northeastern Khorasan, Fars and Sistan, and the birds occurring on passage in the southeast Caspian are believed to be lilfordi (Hüe & Etchécopar 1970, Vaurie 1965).

Museum specimens

There are specimens in AMNH and FMNH.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 235,

Roselaar 1995- List of non-passerines,

Vaurie 1965- p 331

-----

وضعیت درنای معمولی اروپایی در ایران

Status of European Common Crane in Iran

Grus grus grus (Linnaeus, 1758)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در شمال، مرکز و شرق اروپا تا کوههای اورال؛

منطقه غیر جوجه آوری در جنوب اروپا و شمال آفریقا است.

وضعیت و جمعیت در ایران

بر اساس واری (1965)، این فرم در جنوب غرب ایران زمستان­گذرانی می­کند (Vaurie 1965).

Global range

Breeding in central, northern and eastern Europe to the Ural Mountains;

Non-breeding to southern Europe and northern Africa

Status in Iran

According to Vaurie (1965), this is the form wintering in southwestern Iran.

Museum specimens

Not available.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 235,

Vaurie 1965- p 330

-----

وضعیت قمری خانگی جنوب آسیا در ایران

Status of South Asian Laughing Dove in Iran

Spilopelia (Clements: Streptopelia) senegalensis cambayensis (Gmelin, JF, 1789)

Syn: Turtur cambayensis (Gm.), Peristera cambayensis, Streptopelia senegalensis kirmanensis Koelz, 1950

Type locality: synonym S. s. kirmanensis Koelz, 1950 from Kerman

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

از شرق شبه جزیره عربستان تا شرق ایران به سمت هند و بنگلادش حضور دارد.

وضعیت و جمعیت در ایران

فرمی که به صورت گسترده در سراسر کشور به جز شاید در شمال شرق کشور حضور دارد، این زیرگونه است.

Global range

Eastern Arabia and eastern Iran to India and Bangladesh

Status in Iran

The widespread form in Iran, except perhaps in the northeast.

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, BMNH, FMNH, MNHN, NMPraha, SMNS, USNM, and ZISP.

References

Blanford 1876- p 270,

Desfayes & Praz 1978- p 23,

Diesselhorst 1962- p 5,

Érard & Etchécopar 1970- p 55,

Hüe & Etchécopar 1970- p 390,

Koelz 1950- p 2,

Vaurie 1961f- p 6-8,

Vaurie 1965- p 559,

Zarudny 1903- p 90,

Zarudny 1911- p 205

-----

وضعیت قمری خانگی آسیای میانه در ایران

Status of Central Asian Laughing Dove in Iran

Spilopelia (Clements: Streptopelia) senegalensis ermanni (Bonaparte, 1856)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

قزاقستان، شمال افغانستان و غرب چین

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم احتمالا جایگزین فرم cambayensis در شمال شرق شده و سه نمونه از خراسان به دست آمده­اند که از گستره شناخته شده حضور آن در شمال افغانستان چندان فاصله­ای ندارد.

Global range

Kazakhstan, northern Afghanistan and western China

Status in Iran

This form probably replaces cambayensis in northerneastern Iran as three specimens have been obtained in Khorasan, not far from the known range of the subspecies in northern Afghanistan.

Museum specimens

Two males from Sarakhs (MNHN) and Torbet-e Haydariyeh (FMNH), both in northeastern Khorasan.

References

Berlioz 1958- p 453

-----

وضعیت قمری معمولی جنوبی در ایران

Status of Southern Turtle Dove in Iran

Streptopelia turtur arenicola (Hartert, 1894)

Syn: Turtur turtur arenicola, Turtur communis var. gregorjewi Zarudny & Loudon, 1902

Type locality of S. t. var. gregorjewi Kuusha, Tamandan and Lahremba (Baluchestan), Marghan on Hilmand River (Sistan), and Tiz Ab near Khaf (Khorasan)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن در جنوب اوراسیا برگزیده شد. به جز زیرگونه شمالی (turtur)، دو زیرگونه دیگر در بخشی از قاره آفریقا پراکنش دارند.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری از شمال غرب آفریقا تا ایران و غرب چین؛

منطقه غیر جوجه آوری در آفریقا است.

وضعیت و جمعیت در ایران

در مرکز، جنوب و شرق ایران از لرستان و خوزستان به سمت شرق تا بلوچستان، همچنین در شرق به سمت شمال تا گلستان و خراسان حضور یافته و در شیب­های جنوبی البرز به تدریج به زیرگونه turtur گرایش می­یابد (Vaurie 1961f, Vaurie 1965).

Global range

Breeding from northwestern Africa to Iran and western China;

[Non-breeding in Africa]

Status in Iran

Occurs in central, southern and eastern Iran, from Lorestan and Khuzestan east to Baluchestan, in east north to Golestan and Khorasan, grading into nominate turtur on southern slopes of Elburz (Vaurie 1961f, Vaurie 1965).

Museum specimens

Many specimens in AMNH, BMNH, BNHS, FMNH, MNHN, NHMTashkent, ROM, UMMZ, USNM, ZISP and ZMUK.

References

Capito 1931- p 934,

Desfayes & Praz 1978- p 23,

Érard & Etchécopar 1970- p 54,

Hüe & Etchécopar 1970- p 387,

Paludan 1938- p 633,

Porter & Aspinall 2010,

Roselaar 1995,

Trott 1947a- p 702,

Vaurie 1961f- p 13,

Vaurie 1965- p 553,

Witherby 1903- p 568,

Zarudny 1911- p 205,

Zarudny & Loudon 1902a- p 149

-----

وضعیت قمری معمولی شمالی در ایران

Status of Northern Turtle Dove in Iran

Streptopelia turtur turtur (Linnaeus, 1758)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره آن در سراسر اروپا تا غرب سیبری برگزیده شد. پراکنش زیرگونه های دیگر در زیر این زیرگونه به سمت جنوب و شرق است.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در اروپا و جزایر مادیرا و قناری به سمت شرق تا غرب سیبری؛

منطقه غیر جوجه آوری در آفریقا است.

وضعیت و جمعیت در ایران

در شمال ایران از ناحیه آذربایجان، اردبیل و همدان به سمت شرق تا گیلان و مازندران تا ناحیه فیروزکوه جوجه­آوری دارد.

Global range

Breeding in Europe, Madeira and Canary Islands east to western Siberia;

[Non-breeding in Africa]

Status in Iran

Breeds in northern Iran from Azarbaijan, Ardabil and Hamadan east through Gilan and Mazandaran to Firuzkuh (Tehran).

Museum specimens

Several in BMNH, FMNH, KBIN, SMNS, ZMB and ZMUK.

References

Paludan 1940- p 52,

Roselaar 1995,

Schüz 1957b- p 24,

Stresemann 1928- p 407,

Vaurie 1961f- p 12,

Vaurie 1965- p 553

-----

وضعیت کبوتر چاهی جنوب آسیا در ایران

Status of South Asian Rock Dove in Iran

Columba livia neglecta Hume, 1873

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

غرب پاکستان و شرق افغانستان تا هیمالیا حضور دارد.

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم احتمالا در جنوب شرق کشور که غربی­ترین حد پراکنش جهانی خود است، حضور می یابد. براساس نظر واری (Vaurie 1965) فرم مذکور در نواحی غرب مکران و در مرز بین ایران و پاکستان به فرم gaddi می گراید. گزارشات مربوط به این فرم از کوه­های البرز، شاهرود، تهران و ساوه مشکوک به نظر می­رسد (Schüz 1957b, Diesselhorst 1962).

Global range

Western Pakistan and eastern Afghanistan to the Himalayas

Status in Iran

This form probably occurs in southeastern Iran at the extreme western end of its global range. According to Vaurie (1965), neglecta grades into gaddi in western Makran on the borders of Iran and Pakistan. Reports from the Alborz Mountains, around Shahrud and Tehran (Schüz 1957b) and Saveh (Diesselhorst 1962) are doubtful.

Museum specimens

There are specimens said to be of this form from Karaj, Maragheh, Sardabend (Azarbaijan), Neyriz, Isin, Ferdows, Bardu forest (Khorasan) and Balvard (Kerman) in FMNH and UMMZ. All these localities are well outside the currently accepted range of the subspecies and require confirmation.

References

Diesselhorst 1962- p 5,

Schüz 1957b- p 23

-----

وضعیت کبوتر چاهی ایرانوتورانی در ایران

Status of Irano-Turan Rock Dove in Iran

Columba livia gaddi Zarudny & Loudon, 1906

Type locality: Djebel Tenue region and mountains east of Ahwaz and Nasiri, lower Karun River, Khuzestan

آرایه بندی (تاکسونومی)

چهار زیرگونه (livia, gaddi, neglecta و intermedia) از ایران گزارش شده است اگرچه تنها یک فرم (gaddi) به طور گسترده در ایران دیده می­شود، در حالی که دو زیرگونه (livia و intermedia) اساسا در ایران حضور ندارند. وضعیت این گونه به دلیل حضور گونه­های اهلی که با پرندگان وحشی مخلوط می­شوند، پیچیده است. بنابر نظر واری (Vaurie 1965)، زیرگونه gaddi به طور وسیعی در تمام ایران حضور دارد، به جز نواحی جنوب شرق که به تدریج به زیرگونه neglecta تبدیل می­شود. برخی از از منابع (Hüe & Etchécopar 1970, Dickinson 2003, IOC) تنها C. livia gaddi را برای ایران اشاره می­کنند.