کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

وضعیت شاهین (معمولی) عربی در ایران

Status of [Arabian Falcon] (Barbary Falcon) in Iran

Falco peregrinus pelegrinoides Temminck, [in Temminck & Laugier] 1829

 

نامگذاری

با توجه به وجود بحثهایی ادامه دار در مورد تفکیک گونه شاهین معمولی از بحری یا ادغام این گونه با بحری، به علت پراکنش این زیرگونه در محدوده کشورهای عربی، برای انتخاب نامی پایدارتر در آینده، نام فارسی این زیرگونه شاهین {معمولی} عربی در نظر گرفته شد.

 

ویژگیها

در تارک و پشت گردن این زیرگونه نسبت به زیرگونه F. p. babylonicus، رنگ تیره بیشتری دیده می شود. تارک دارای لکه بزرگ تقریبا سیاه، اطراف چشمها، زیر و پشت چشمها دارای لکه تقریبا سیاه وسیع، نوار سبیل سیاه و نسبتا پهن است. گونه ها دارای لک بزرگ سفید هستند. در پشت گردن لکه سیاه مشخصی دیده می شود. چانه و گلو تقریبا سفید و متمایز از رنگ نودی سینه و شکم است. در دو طرف سینه و پهلوها خالهای تیره دیده می شود. روی بالها به رنگ خاکستری تیره است.

 

پراکنش جهانی

از جزایر قناری و شمال آفریقا تا شبه جزیره عربستان و جنوب غرب ایران

 

وضعیت و جمعیت در ایران

براساس نظر واری (Vaurie 1965) و هیو و اچکوپار (Hüe & Etchécopar 1970) فرم pelegrinoides احتمالا در شمال غرب ایران و حتی در منطقه زاگرس در جنوب غرب حضور می­یابد. دیکینسون (Dickinson 2003) و آی.او.سی. جنوب غرب ایران را در گستره جهانی حضور این زیرگونه قرار داده­اند. گاهی در زمستان در خوزستان نیز دیده می­شوند. با این وجود، به نظر نمی­رسد که نمونه­ای از این فرم موجود باشد. به علت اهمیت این زیرگونه، در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

Global range

From Canary Islands and North Africa to Arabia and southwestern Iran

 

Status

According to Vaurie (1965) and Hüe & Etchécopar (1970), pelegrinoides probably occurs in northwestern Iran and perhaps in the Zagros in southwestern Iran. Dickinson (2003) and IOC include southwestern Iran within the global range of this subspecies.It occasionally winters in Khuzestan province. However, there does not appear to be any evidence from specimens.

 

References

Dickinson (2003)

Hüe & Etchécopar (1970),

Vaurie (1965)

-----

وضعیت شاهین (بحری) مدیترانه ای در ایران

Status of Mediterranean Falcon in Iran

Falco peregrinus brookei Sharpe, 1873

Syn: Falco columbarius brookei

 

نامگذاری

نام فارسی، معادل نام انگلیسی آن در نظر گرفته شده است. با توجه به ادغام دو گونه شاهین و بحری و انتخاب نام فارسی شاهین نسبت به نام عربی بحری، و قرار دادن نام قبلی بحری در داخل پرانتز، نام "شاهین (بحری) مدیترانه ای" برای این زیرگونه در نظر گرفته شد.

نام غیررسمی این پرنده، شاهین ترکی است.

 

 

ویژگیها

در این زیرگونه، لکه تیره روی سر و گردن تقریبا به رنگ سیاه است و گونه ها و زیرتنه متمایل به رنگ قهوه ای هستند.

 

پراکنش جهانی

منطقه مدیترانه تا قفقاز و شمال ایران

 

وضعیت و جمعیت در ایران

این فرم در آذربایجان، ناحیه جنوب خزر و کوه­های البرز به سمت شرق تا خراسان ثبت شده است و به تعداد اندک جوجه­آوری نیز دارد (Kaboli et al. 2016). به علت اهمیت این زیرگونه، در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

Global range

Mediterraneean region to Caucasus and northern Iran

 

Status

This form has been recorded in Azarbaijan, the south Caspian region and the Alborz mountains east to northern Khorasan, and is known to breed in small numbers (Kaboli et al. 2016).

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 191,

Kaboli et al. 2016- p 167,

Porter & Aspinall 2010,

Roselaar 1995,

Vaurie 1961a- p 14,

Vaurie 1965- p 220

-----

وضعیت شاهین (بحری) سیبری در ایران

Status of Siberian Falcon in Iran

Falco peregrinus calidus Latham, 1790

Syn: Falco peregrinus leucogenys Brehm, Falco leucogenys Brehm

 

نامگذاری

نام فارسی معادل نام انگلیسی رایج آن در نظر گرفته شده است. با توجه به ادغام دو گونه شاهین و بحری و انتخاب نام فارسی شاهین نسبت به نام عربی بحری، و قرار دادن نام قبلی بحری در داخل پرانتز، نام "شاهین (بحری) سیبری" برای این زیرگونه در نظر گرفته شد.

این زیرگونه در ایران به صورت غیررسمی به سینه سفید یا قشقایی معروف است.

 

ویژگیها

در این زیرگونه، زیرتنه به رنگ سفید است.

 

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری آن از لاپلند و شمال بخش اروپایی روسیه تا شمال شرق سیبری است. منطقه زمستانگذرانی آن از جنوب اروپا، آفریقا و جنوب و شرق آسیا است.

 

وضعیت در ایران

این فرم در ناحیه جنوبی خزر به صورت معمول به صورت مهاجر و زمستان­گذران بوده و به تعداد کم زمستان را در خوزستان به سمت سواحل خلیج فارس و سیستان و بلوچستان سپری می­کنند (Vaurie 1965, Hüe & Etchécopar 1970, Kaboli et al. 2016). زارودنی (Zarudny 1903) برای برخی نقاط ایران فرم leucogenys را گزارش نمود [که همنام با زیرگونه calidus است] اما نمونه­ای را به دست نیاورد. دمنتیف (Dementyev 1948)، رکوردی از فرم calidus را از گنبد کاووس ذکر کرده و شستوپروف (Shestoperv 1927) یک نمونه را از استرآباد [گرگان] یافته بود. به علت اهمیت این زیرگونه، در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

Global range

[breeding from Lapland and north European Russia east to northeastern Siberia; non-breeding south to southern Europe, Africa and south and east Asia]

 

Status in Iran

This form occurs commonly on passage and in winter in the south Caspian region and winters in small numbers in Khuzestan and along the coast of the Persian Gulf and Sistan & Baluchestan (Vaurie 1965, Hüe & Etchécopar 1970, Kaboli et al. 2016), Zarudny (1903) referred to some Iranian localities for F. p. leucogenys but did not mention any specimens. Dementyev (1948) mentions a record of calidus from Gonbad-e Kavus, and Shestoperv (1927) found one in Astarabad.

Museum specimens: There are several specimens from Sistan and Gilan in AMNH and ZMB.

 

References

Dementyev 1948- p 182,

Hüe & Etchécopar 1970- p 191,

Kaboli et al. 2016- p 167,

Shestoperv (1927)

Vaurie 1965- p 219,

Zarudny 1903- p 114,

Zarudny 1911- p 208

-----

وضعیت کلاغ میان رودان (بین النهرین) در ایران

Status of Mesopotamian Crow in Iran

Corvus cornix capellanus Sclater, PL, 1877

 

نامگذاری

واژه میان رودان معادل نام انگلیسی Mesopotamian است که به منطقه میان رودان (بین النهرین دجله و فرات) اشاره دارد. در سالهای اخیر، واژه فارسی میان رودان به جای واژه عربی بین النهرین به کار می رود.

 

ویژگیها

این زیرگونه متفاوت از زیرگونه دیگر یعنی Corvus cornix sharpii که در ایران فراوان است، دارای دو رنگ متمایز سیاه و سفید است. در زیرگونه میان رودان، بخشهای روشن متمایل به کرم در زیرگونه دیگر، در این زیرگونه تبدیل به رنگ سفید می شوند. پرهای اطراف زانو و جلوی ساق پا (در بالای زانو)، به طور متمایز سیاه هستند.

 

پراکنش جهانی

شرق عرق و جنوب غرب ایران (استان خوزستان)

 

وضعیت و جمعیت در ایران

مقیم به نسبت معمول نواحی پست خوزستان است (Kaboli et al. 2016). به علت محدود بودن پراکنش زیرگونه Corvus cornix capellanus، این زیرگونه در لیست پرندگان مهم قرار دارد.

 

Global range

Eastern Iraq to southwestern Iran

 

Status in Iran

A fairly common resident in the lowlands of Khuzestan (Kaboli et al. 2016).

 

Museum specimens

There is one specimen from Siah-Mansur (Khuzestan) in FMNH.

 

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 522,

Kaboli et al. 2016- p 573,

Paludan 1938- p 589,

Scott & Adhami 2006,

Tomlinson 1916- p 825,

Vaurie 1959- p 173,

Witherby 1907- p 105,

Zarudny 1911- p 220

-----

ثبت ریخت کرنگ فام از عقاب خالدار بزرگ در بوشهر در مهر 1396

Record of ‘fulvescens’ morph of Greater Spotted Eagle in Bushehr in October 2017

 

چکیده این ثبت:

نوع اهمیت: ریخت کمیاب

نام: عقاب خالدار بزرگ، ریخت کُرنگ‌فام Clanga clanga, ‘fulvescens’ morph

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: بوشهر

استان: بوشهر

زمان پایش: 21 مهر 1396

پایشگران: آقای کوروش خلیلی

Type of important: Rare morph

Name: Greater Spotted Eagle Clanga clanga, ‘fulvescens’ morph

No. of individuals: one individual

Place of observation: Bushehr

Province: Bushehr

Period of observations: 13 October 2017

Observers: Korosh Khalili