کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سنقر گندمزار در سراب نیلوفر در اردیبهشت 1400

Record of Montagu's Harrier in Sarab-e Niloufar in April 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سنقر گندمزار Circus pygargus

شمار پرنده: یک نر

مکان پایش: سراب نیلوفر، کرمانشاه

استان: کرمانشاه

زمان پایش: اوایل اردیبهشت 1400

پرنده نگران: آقای بابک ویسی نژاد

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان کرمانشاه

Species: Montagu's Harrier Circus pygargus

No. of individuals: one male

Place of observation: Sarab-e Niloufar, Kermanshah

Province: Kermanshah

Date of observation: late April 2021

Observers: Babak Veisinezhad

Remarks: The first record of this species for Kermanshah province

ثبت رکوردهای بازیابی حلقه گذاری در پرندگان ایران

All records of ringing recoveries of Iranian birds

ثبت تلیله نوک پهن حلقه گذاری شده در بمبئی و بازیابی شده در بوشهر

Record of Broad-billed Sandpiper ringed in Mumbai, recovered in Bushehr

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: تلیله نوک پهن Calidris falcinellus

کد حلقه: حلقه پلاستیکی سفید با کد 5YS

سن و جنس: -

مکان حلقه گذاری: بمبمئی (هندوستان)

زمان حلقه گذاری: 4 فروردین 1400

نام حلقه گذار: --

مکان بازیابی حلقه: بوشهر (استان بوشهر، ایران)

زمان بازیابی حلقه: 21 مرداد 1400

نام یابنده حلقه: آقای کوروش خلیلی

Species: Broad-billed Sandpiper Calidris falcinellus

Ring code: White plastic ring 5YS

Age and sex: --

Place of ringing: Mumbai (India)

Date of ringing: 24 March 2021

Name of ringer: --

Place of recovery: Bushehr (Iran)

Date of recovery: 12 August 2021

Name of finder: Kourosh Khalili

ثبت یلوه خالدار در استان یزد

Record of Spotted Crake in Yazd province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: یلوه خالدار Porzana porzana

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: مهریز

استان: یزد

زمان پایش: 27 مرداد 1400

پرنده نگر: آقای محمدرضا شریف آبادی صالحی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان یزد

Species: Spotted Crake Porzana porzana

No. of individuals: One individual

Place of observation: Mehriz

Province: Yazd

Date of observation: 18 August 2021

Birdwatchers: MohammadReza Shrifabadi Salehi

Remarks: The first record of this species for Yazd province

ثبت سهره خاکی در استان اردبیل

Record of Desert Finch in Ardabil province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ خاکی Rhodospiza obsoleta

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: شابیل، اردبیل

استان: اردبیل

زمان پایش: مرداد 1400

پرنده نگران: بانو میترا دانشور و آقای پدرام خلیلی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان اردبیل

Species: Desert Finch Rhodospiza obsoleta

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Shabil, Ardabil

Province: Ardabil

Birdwatchers: Mitra Daneshvar & Pedram Khalili

Remarks: The first record of this species for Ardabil province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت بوف ماهی خوار در بوشهر در مرداد 1400

Record of Brown Fish Owl in Bushehr in August 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: بوف ماهی خوار Ketupa zeylonensis

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: بوشهر

استان: بوشهر

زمان پایش: 20 مرداد 1400

پرنده نگر: آقای احسان عابدی مقدم

یادداشت: نگاره ها توسط یک دوربین تله ای برداشته شدند.

Species: Brown Fish Owl Ketupa zeylonensis

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Bushehr

Province: Bushehr

Date of observation: 11 August 2021

Birdwatchers: Ehsan Abedimoghaddam

Remarks: Photographs were taken by a camera trap.

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک شالیزار در گندمان در مرداد 1400

Record of Paddyfield Warbler in Gandoman in August 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک شالیزار Acrocephalus agricola

شمار پرنده: 10 فرد

محل پایش: تالاب گندمان

استان: چهارمحال و بختیاری

زمان پایش: 19-20 مرداد 1400

پرنده نگر: آقای کرامت حافظی

Species: Paddyfield Warbler Acrocephalus agricola

No. of individuals: 10 individuals

Place of observation: Gandoman wetland

Province: Chahar-Mahal & Bakhtiari

Dates of observations: 10-11 August 2021

Birdwatchers: Keramat Hafezi

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

هفتمین رکورد کشوری گاوچرانک آسیایی در ورامین در تیر 1400

Seventh national record of Eastern Cattle Egret in Varamin in July 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: گاوچرانک آسیایی Bubulcus coromandus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: قنبرآباد، ورامین

استان: تهران

زمان پایش: 18 تیر 1400

پرنده نگر: آقایان نصیر طایی و حسین ایجادی

شناسایی کنندگان: شهرزاد فتاحی، محسن ملاح، حمید جباری و ابوالقاسم خالقی زاده

یادداشت: هفتمین رکورد این گونه برای ایران و نخستین رکورد این گونه برای استان تهران

Species: Eastern Cattle Egret Bubulcus coromandus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Ghanbar-Abad, Varamin

Province: Tehran

Date of observation: 9 July 2021

Birdwatchers: Nasir Taiee & Hossein Ijadi

Identified by: Sharzad Fattahi, Mohsen Mallah, Hamid Jabbari & Abolghasem Khaleghizadeh

Remarks: The seventh record of this species for Iran and the first record of this species for Tehran province

ثبت گیلانشاه حنایی در گندمان در مرداد 1400

Record of Bar-tailed Godwit in Gandoman in August 2021

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی

نام گونه: گیلانشاه حنایی Limosa lapponica

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب گندمان

استان: چهارمحال و بختیاری

زمان پایش: 20 مرداد 1400

پایشگران: آقای کرامت حافظی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان چهارمحال و بختیاری

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Bar-tailed Godwit Limosa lapponica

No. of individuals: one individual

Place of observation: Gandoman wetland

Province: Chahar-Mahal & Bakhtiari

Period of observations: 11 August 2021

Observers: Keramat Hafezi

Remarks: The first record of this species for Chahar-Mahal & Bakhtiari province

ویرایش نام مگس گیر ابلق باختری

Persian name of European Pied Flycatcher

یکی از گونه های پرندگان ایران، European Pied Flycatcher است. پس از ثبت این گونه در نقده در فروردین 1399، نام فارسی این گونه دوباره مورد توجه قرار گرفت. 

در گذشته برای نام فارسی این گونه، نام "مگس گیر ابلق باختری" به کار می رفت. باید یادآور شد که باختر یا Bactria به معنی منطقه بلخ است. همچنین، واژه "باختر" در یک دوره ای به اشتباه به معنی غرب به کار می رفت، و نام مگس گیر ابلق باختری نیز بر اساس همین برداشت نادرست برای این گونه به کار رفته بود.

بنابر این، برای اصلاح نام فارسی این گونه، از بهار 1399، برای هماهنگی با نام انگلیسی این گونه، نام مگس گیر ابلق اروپایی پیشنهاد شده است.

" مگس گیر ابلق اروپایی "

European Pied Flycatcher

Ficedula hypoleuca

*****

کاربرد نام درست برای گیلانشاه خاور دور

Persian name of Far Eastern Curlew

یکی از گونه های پرندگان ایران، Far Eastern Curlew با نام لاتین Numenius madagascariensis است. نام فارسی این گونه تنها در کتاب فیروز (1379)، به درستی نوشته شده بود اما در بقیه منابع به دو شکل گیلانشاه خاوری یا گیلانشاه شرقی آمده بود.

نیاز به یادآوری است که گیلانشاه خاوری (شرقی) یک زیرگونه از گیلانشاه بزرگ با نام انگلیسی Eastern Curlew و با نام لاتین Numenius arquata orientalis است که می توان آن را گیلانشاه بزرگ خاوری نامید.

بر این اساس، بهتر است نام فارسی برای گونه Far Eastern Curlew به طور کامل و هماهنگ با نام انگلیسی این گونه به شکل زیر نوشته شود.

"گیلانشاه خاور دور"

*****

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک خوش صدا در هفتگل در مرداد 1400

Record of Savi’s Warbler in Haftgel in August 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک خوش صدا Locustella luscinioides

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: برم شور، هفتگل

استان: خوزستان

زمان پایش: 19 مرداد 1400

پرنده نگران: آقای کرامت حافظی

Species: Savi’s Warbler Locustella luscinioides

No. of individuals: one individual

Place of observation: Barm-e Shur, Haftgel

Province: Khuzestan

Dates of observations: 10 August 2021

Birdwatchers: Keramat Hafezi

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری دم دراز در شوشتر در مرداد 1400

Record of Namaqua Dove in Shushtar in August 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری دم دراز Oena capensis

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: شعیبیه، شوشتر

استان: خوزستان

زمان پایش: 19 مرداد 1400

پرنده نگران: آقای محمد محمدی

Species: Namaqua Dove Oena capensis

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Shoaybieh, Shushtar

Province: Khuzestan

Dates of observations: 10 August 2021

Birdwatchers: Mohammad Mohammadi

ثبت آبچلیک پاسرخ خالدار در استان قزوین

Record of Spotted Redshank in Qazvin province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: آبچلیک پاسرخ خالدار Tringa erythropus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: صالحیه، آبیک

استان: قزوین

زمان پایش: 19 مرداد 1400

پرنده نگران: آقای بابک رنجبر

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان قزوین

Species: Spotted Redshank Tringa erythropus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Salehieh, Abyek

Province: Qazvin

Dates of observation: 10 August 2021

Birdwatchers: Babal Ranbar

Remarks: The first record of this species for Qazvin province

اعلام عضویتها در کمیته ثبت پرندگان در دوره ششماهه

به آگاهی دوستان و سروران گرامی می رساند که با موافقت اعضای کمیته ثبت پرندگان ایران، ازین پس عضویت در بخشهای گوناگون کمیته ثبت پرندگان، پس از دوره ششماهه و در پایان دو فصل تابستان و زمستان هر سال اعلام می شود.

*****

ثبت کاکایی سرسیاه کوچک در استان خراسان جنوبی

Record of Black-headed Gull in South Khorasan province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کاکایی سرسیاه کوچک Chroicephalus ridibundus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: سد رزه، گزیک

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 13 اسفند 1395

پرنده نگر: آقای غلامرضا سمیعی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Black-headed Gull Chroicephalus ridibundus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Rezeh dam, Gazik

Province: South Khorasan

Dates of observation: 3 March 2017

Birdwatchers: Gholamreza Samii

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

گزینش نام فارسی برای جاکاناها

Persian name for Jacanas

جاکانا نام گروهی از پرندگان جهان است که نام انگلیسی آنها Jacana است. جاکاناها گاهی پرندگان مسیح (Jesus birds) یا رونده‌های روی سوسن (Lily trotters) هم نامیده می‌شوند. تلفظ واژه Jacana هنوز جای بحث دارد. این واژه پرتغالی برزیلی jaçanã از نام یک پرنده به ñaha'nã است که حرف Ç در فرهنگ‌ها با تلفظ‌های مختلف بیان می‌شود و در انگلیسی /ˈdʒækənə/ تلفظ می‌شود.

این خانواده در جهان، شش سرده و هشت گونه به نام‌های زیر دارد.

Lesser Jacana Microparra capensis

African Jacana Actophilornis africanus

Madagascan Jacana Actophilornis albinucha

Comb-crested Jacana Irediparra gallinacea

Pheasant-tailed Jacana Hydrophasianus chirurgus

Bronze-winged Jacana Metopidius indicus

Northern Jacana Jacana spinosa

Wattled Jacana Jacana jacana

جاکاناها یک خانواده از پرندگان گرمسیری هستند که بیشتر در کنار آب‌ها زیست می‌کنند و مانند چنگرها دارای سپر پیشانی هستند. این پرندگان دارای پاها و انگشتان بلند با ناخن‌های دراز هستند. بنابر این، توانایی گام برداشتن و راه رفتن روی برگ‌های پهن گیاهان آبزی و شناور روی سطح آب را دارند.

با توجه به اینکه این پرنده در آبان 1397 در ایران ثبت شده است، تاکنون نام فارسی نداشته و هیچ واژه فارسی نیز برای این گروه از پرندگان پیشنهاد نشده بود.

واژۀ پیشنهادی برای این گروه از پرندگان "روآبروک" است. واژۀ "روآبروک" یادآور توانایی راه رفتن این پرندگان روی برگ گیاهان آبزی است که بر سطح آب در دریاچه‌ها و آب‌های کم‌عمق شناور هستند و از دور منظره راه رفتن روی سطح آب را تداعی می‌کند.

نیاز به یادآوری است که واژه "روآبروک" واژۀ کامل فارسی است. پسوند "ک" در پایان این نام نیز مانند برخی دیگر از نام‌های پرندگان ایران، پسوند تصغیر است. همچنین، نام پیشنهادی دارای ساختار زبانی مشابه با واژه "زیرآبروک" است که برای گروه دیگری از پرندگان با نام Dipper به کار رفته بود.

بنابر این، هم از دیدگاه واژه‌شناسی و هم از دیدگاه رفتارشناسی، واژۀ فارسی "روآبروک" درست است. پیش‌بینی می‌شود که این نام فارسی با توجه به درستی آن از دیدگاه علمی، به آسانی می‌تواند مورد پذیرش پرنده‌نگران ارجمند کشور قرار گیرد. این پیشنهاد در "کارگروه زبان‌شناسی و واژه‌گزینی" مطرح و تصویب شد.

بر این اساس، نام فارسی این گروه از پرندگان جهان، "روآبروک (جاکانا)" خواهد بود و نام گونه‌ای که در ایران ثبت شده است، به شکل زیر نوشته می‌شود:

روآبروک (جاکانای) دُم‌قرقاولی

Pheasant-tailed Jacana

Hydrophasianus chirurgus

*****

ثبت توکای بزرگ در شازند در مرداد 1400

Record of Mistle Thrush in Shazand in July 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: توکای بزرگ Turdus viscivorus

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: بلندیهای پاکل، شازند

استان: مرکزی

زمان پایش: 9 مرداد 1400

پرنده نگر: بانو ماندانا حضرتی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان مرکزی

Species: Mistle Thrush Turdus viscivorus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Pakal heights, Shazand

Province: Markazi

Period of observations: 31 July 2021

Birdwatchers: Mandana Hazrati

Remarks: The first record of this species for Markazi province

ثبت عقاب ماهیگیر در شازند در فروردین 1400

Record of Western Osprey in Shazand in April 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: عقاب ماهیگیر Pandion haliaetus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: کوکبیه، شازند

استان: مرکزی

زمان پایش: 22 فروردین 1400

پایشگر: بانو ماندانا حضرتی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان مرکزی

Species: Western Osprey Pandion haliaetus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kowkabieh, Shazand

Province: Markazi

Period of observations: 11 April 2021

Observers: Mandana Hazrati

Remarks: The first record of this species for Markazi province

اصلاح نام انگلیسی یاکریم سرخ

Change of English name of Red Turtle Dove

به آگاهی می رساند که در فهرستهای پیشین آی.او.سی برای  گونه یاکریم سرخ، نام انگلیسی Red Turtle Dove به کار می رفت.

به هر روی، برای هماهنگی با دیگر فهرستهای جهانی و به کار بردن نام رایج آن، نام انگلیسی این گونه در نسخه 10.2 (سال 2020) فهرست آی.او.سی به Red Collared Dove اصلاح شد.

-----

اصلاح نام انگلیسی سسک چشم‌سفید هندی

Change of English name of Oriental White-eye

به آگاهی می رساند که در گذشته برای  سسک چشم‌سفید هندی، نام انگلیسی Oriental White-eye به کار می رفت.

نیاز به یادآوری است نام انگلیسی این گونه در نسخه 9.1 (سال 2019) فهرست آی.او.سی به Indian White-eye اصلاح شد.

-----

تغییر سرده اردکهای ارده ای و گیلار

Change of genus of Gadwall & Eurasian Wigeon

بر اساس تغییر انجام شده در مورد رده بندی اردکها، نام سرده اردکهای ارده ای و گیلار از Anas به Mareca تغییر کرده است (Gonzalez et al. 2009). این تغییر در نسخه 9.2 آی.او.سی رخ داده بود.

این تغییرها مورد تایید چندین چک لیست جهانی پرندگان جهان از قبیل Gill & Donsker (2019)، Clements et al. (2019)، del Hoyo et al. (2014-2016)، John Boyd, TiF (2017)، Christidis et al. 2014  و HBW and BirdLife International (2018) قرار گرفته است.

منابع

Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, D. Roberson, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood. 2018. The eBird/Clements checklist of birds of the world: v2018.

Christidis et al. 2014. The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World, version 4.1.

del Hoyo, J., N. J. Collar, D. A. Christie, A. Elliott,  L. D. C. Fishpool, P. Boesman & G. M. Kirwan. 2014-2016. HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World, Volume 1, 2, Lynx Edicions in association with BirdLife International, Barcelona, Spain and Cambridge, UK.

Gill, F & D Donsker (Eds). 2019. IOC World Bird List (v 9.2)

Gonzalez J, H Düttmann & M Wink. 2009. Phylogenetic relationships based on two mitochondrial genes and hybridization patterns in Anatidae. Journal of Zoology 279: 310–318.

HBW and BirdLife International (2018) Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 3. Available at: http://datazone.birdlife.org/userfiles/file/Species/Taxonomy/HBW-BirdLife_Checklist_v3_Nov18.zip [.xls zipped 1 MB].

John H. Boyd III - TiF checklist, Version 3.08: May 1 2017 and updated October 24 2018

*****

تغییر سرده اردک نوک پهن و خوتکای ابروسفید

Change of genus of Northern Shoveler & Garganey

بر اساس تغییر انجام شده در مورد رده بندی اردکها، نام سرده اردک نوک پهن و خوتکای ابروسفید از Anas به Spatula تغییر کرده است (Gonzalez et al. 2009). این تغییر در نسخه 9.2 آی.او.سی رخ داده بود.

این تغییرها مورد تایید چندین چک لیست جهانی پرندگان جهان از قبیل Gill & Donsker (2019)، Clements et al. (2019)، del Hoyo et al. (2014-2016)، John Boyd, TiF (2017)، Christidis et al. 2014  و HBW and BirdLife International (2018) قرار گرفته است.

منابع

Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, D. Roberson, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood. 2018. The eBird/Clements checklist of birds of the world: v2018.

Christidis et al. 2014. The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World, version 4.1.

del Hoyo, J., N. J. Collar, D. A. Christie, A. Elliott,  L. D. C. Fishpool, P. Boesman & G. M. Kirwan. 2014-2016. HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World, Volume 1, 2, Lynx Edicions in association with BirdLife International, Barcelona, Spain and Cambridge, UK.

Gill, F & D Donsker (Eds). 2019. IOC World Bird List (v 9.2)

Gonzalez J, H Düttmann & M Wink. 2009. Phylogenetic relationships based on two mitochondrial genes and hybridization patterns in Anatidae. Journal of Zoology 279: 310–318.

HBW and BirdLife International (2018) Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 3. Available at: http://datazone.birdlife.org/userfiles/file/Species/Taxonomy/HBW-BirdLife_Checklist_v3_Nov18.zip [.xls zipped 1 MB].

John H. Boyd III - TiF checklist, Version 3.08: May 1 2017 and updated October 24 2018

*****

تغییر سرده تلیله نوک پهن

Change of Genus of Broad-billed Sandpiper

در سالهای گذشته برخی تغییرها در مورد رده بندی پرندگان رخ داده است. یکی از این تغییرها در مورد تلیلۀ نوک پهن بود. بر اساس آخرین تغییرات انجام شده، سردۀ تلیلۀ نوک پهن از Limicola به Calidris تغییر کرده است (Gibson & Baker 2012, Banks 2012). این تغییر در نسخه 10.2 آی.او.سی رخ داده است.

اکنون این تغییر در بیشتر فهرست‌های پرندگان جهان پذیرفته شده است (Clements et al., 2019; del Hoyo et al., 2014-2016; Christidis et al., 2014; Boyd III, 2017; HBW and BirdLife International, 2020; Gill & Donsker, 2020 ).

بنابر این، نام کامل این گونه به شکل زیر تغییر می کند:

تلیلۀ نوک پهن

Broad-billed Sandpiper

Calidris falcinellus

References

Banks RC. 2012. Classification and nomenclature of the sandpipers (Aves: Arenariinae). Zootaxa 3513: 86–88.

Boyd III, John H. - TiF checklist, Version 3.08: May 1 2017 and updated October 24 2018.

Christidis et al. 2014. The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World, version 4.1.

Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, D. Roberson, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood. 2018. The eBird/Clements checklist of birds of the world: v2018.

del Hoyo, J., N. J. Collar, D. A. Christie, A. Elliott,  L. D. C. Fishpool, P. Boesman & G. M. Kirwan. 2014-2016. HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World, Volume 1, 2, Lynx Edicions in association with BirdLife International, Barcelona, Spain and Cambridge, UK.

Gibson R & A Baker. 2012. Multiple gene sequences resolve phylogenetic relationships in the shorebird suborder Scolopaci (Aves: Charadriiformes). Molecular Phylogenetics and Evolution, 64: 66–72.

Gill, F and D Donsker (Eds). 2020. IOC World Bird List (v 10.2). Doi 10.14344/IOC.ML.10.2.  http://www.worldbirdnames.org/

HBW and BirdLife International (2020) Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world.

-----

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کوکوی خالدار در ارسنجان در مرداد 1400

Record of Great Spotted Cuckoo in Arsanjan in August 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کوکوی خالدار Clamator glandarius

شمار پرنده: یک فرد

گونۀ والدین دایه: --

محل پایش: ارسنجان

استان: فارس

زمان پایش: 11 مرداد 1400

پرنده نگران: آقای مرتضی نعمتی

Species: Great Spotted Cuckoo Clamator glandarius

No. of individuals: one individual

Foster parent species: --

Place of observation: Arsanjan

Province: Fars

Dates of observation: 2 August 2021

Birdwatchers: Morteza Nemati

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت کبوتر چشم زرد در کشف رود در مرداد 1400

Record of Yellow-eyed Dove in Kashaf-Rud in August 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کبوتر چشم زرد Columba eversmanni

شمار پرنده: 10 فرد

محل پایش: کشف رود

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 11 مرداد 1400

پرنده نگران: آقایان سعید میرسعیدی و مهدی نقیبی

Species: Yellow-eyed Dove Columba eversmanni

No. of individuals: 10 individuals

Place of observation: Kashaf-Rud, Mashhad

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 2 August 2021

Birdwatchers: Saeed Mirsaeedi & Mahdi Naghibi

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری دم دراز در بندعلیخان در مرداد 1400

Record of Namaqua Dove in Band Alikhan in July 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری دم دراز Oena capensis

شمار پرنده: 20 فرد

محل پایش: بندعلیخان

استان: تهران

زمان پایش: 9 مرداد 1400

پرنده نگر: آقای مهدی پایمرد

Species: Namaqua Dove Oena capensis

No. of individuals: 20 individuals

Place of observation: Band Alikhan

Province: Tehran

Dates of observations: 31 July 2021

Birdwatchers: Mahdy Paymard

ثبت سسک درختی بزرگ در استان قم

Record of Upcher’s Warbler in Qom province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک درختی بزرگ Hippolais languida

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: قمرود

استان: قم

زمان پایش: 2 مرداد 1400

پرنده نگر: آقای سعید نصرتی

شناسایی کنندگان: ابوالقاسم خالقی زاده، محسن ملاح، آلان دین، عبدالحمن السرحان، اسکار کمپل، مگنوس اولمن ویان هریسون

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان قم

Species: Upcher’s Warbler Hippolais languida

No. of individuals: One individual

Place of observation: Qomrud

Province: Qom

Date of observation: 24 July 2021

Birdwatchers: Saeed Nosrati

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh, Mohsen Mallah, Alan Dean, Abdulrahman Al-Sirhan, Oscar Campbell, Magnus Ullman & Ian Harrison

Remarks: The first record of this species for Qom province

تغییر وضعیت گونه کشیم گردن سرخ در ایران

Changing status of Red-necked Grebe in Iran

به آگاهی می رساند که با توجه با شمار اندک رکورد کشیم گردن سرخ در سالهای گذشته در ایران، وضعیت این گونه از "گونه مهم جمعیتی" به "گونه کمیاب ایران" تغییر کرده است.

بنابر این، ازین پس، گونه "کشیم گردن سرخ" در فهرست گونه های کمیاب ایران قرار خواهد گرفت و همه رکوردهای آن اعلام خواهد شد.

*****

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کشیم گردن سرخ در سد سیمره در مرداد 1399

Record of Red-necked Grebe in Seymareh dam in July 2020

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: جمعیت

نام گونه: کشیم گردن سرخ Podiceps grisegena

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: سد سیمره، بدره

استان: ایلام

زمان پایش: 3 مرداد 1399

پرنده نگر: آقای حسین پروری

Type of important species: Population

Species: Red-necked Grebe Podiceps grisegena

No. of individuals: one individual

Place of observation: Seymareh dam, Badreh

Province: Ilam

Period of observations: 24 July 2020

Birdwatchers: Hossein Parvari

ثبت چرخ ریسک بلوطی سرخاکستری در استان خراسان جنوبی

Record of Eurasian Penduline Tit in South Khorasan province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: چرخ ریسک بلوطی سرخاکستری Remiz pendulinus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: نیزار گرم، نایبندان

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: بهمن 1398

پرنده نگران: آقای غلامرضا سمیعی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Eurasian Penduline Tit Remiz pendulinus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Neyzar Garm, Naybandan

Province: South Khorasan

Dates of observation: February 2019

Birdwatchers: Gholamreza Samiei

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

ثبت تلیله شکیل در استان خراسان جنوبی

Record of Ruff in South Khorasan province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: تلیلۀ شکیل Calidris pugnax

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: پیرامون بیرجند

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 6 مرداد 1400

پرنده نگران: آقای غلامرضا سمیعی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Ruff Calidris pugnax

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: around Birjand

Province: South Khorasan

Dates of observation: 28 July 2021

Birdwatchers: Gholamreza Samiei

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت پیپت چمنزار (صحرایی) در مشهد در فروردین 1399

Record of Meadow Pipit in Mashhad in March 2020

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی

نام گونه: پیپت چمنزار (صحرایی) Anthus pratensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: مشهد

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 1 فروردین 1399

پرنده نگر: آقای سید مهدی نقیبی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان رضوی

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Meadow Pipit Anthus pratensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Mashhad

Province: Khorasan-e Razavi

Dates of observation: 20 March 2020

Birdwatchers: Seyed Mahdi Naghibi

Remarks: The first record of this species for Khorasan-e Razavi province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری دم دراز در بندرلنگه در مرداد 1400

Record of Namaqua Dove in Banadar-e Lengeh in July 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری دم دراز Oena capensis

شمار پرنده: یک نر و یک جوان

محل پایش: بندرلنگه

استان: هرمزگان

زمان پایش: دهه نخست مرداد 1400

پرنده نگر: آقای سیدعدنان هاشمی

Species: Namaqua Dove Oena capensis

No. of individuals: one male and one juvenile

Place of observation: Bandar-e Lengeh

Province: Hormozgan

Dates of observations: late July 2021

Birdwatchers: Seyed Adnan Hashemi

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت باقرقره راه راه در سیریک در بهمن 1397

Record of Lichtenstein’s Sandgrouse in Sirik in February 2019

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: باقرقرۀ راه راه Pterocles lichtensteinii

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: سیریک

استان: هرمزگان

زمان پایش: بهمن 1397

پایشگران: آقای سید عدنان هاشمی

Species: Lichtenstein’s Sandgrouse Pterocles lichtensteinii

No. of individual: one individual

Place of observation: Sirik

Province: Hormozgan

Date of observation: February 2019

Observers: Seyed Adnan Hashemi

ثبت توکای بزرگ در قاین در تیر 1388

Record of Mistle Thrush in Ghayen in July 2009

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: توکای بزرگ Turdus viscivorus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تجنود، قاین

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 10 تیر 1388

پرنده نگران: شادروان امیر طالبی گل و آقای عادل نخعی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Mistle Thrush Turdus viscivorus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Tajnud, Ghayen

Province: South Khorasan

Period of observations: 1 July 2009

Birdwatchers: the late Amir Talebi Gol & Adel Nakhaei

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

ثبت لیکوی افغان در استان خراسان جنوبی

Record of Afghan Babbler in South Khorasan province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: لیکوی افغان Argya (Turdoides) huttoni

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: نایبندان، طبس

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 28 اردیبهشت 1386

پرنده نگران: شادروان امیر طالبی گل و آقای عادل نخعی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Afghan Babbler Argya (Turdoides) huttoni

No. of individuals: one individual

Place of observation: Naybandan, Tabas

Province: South Khorasan

Dates of observation: 18 May 2007

Birdwatchers: the late Amir Talebi Gol & Adel Nakhaei

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

ثبت اردک تاجدار در استان خراسان جنوبی

Record of Red-crested Pochard in South Khorasan province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: اردک تاجدار Netta rufina

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: نیزار خور، خوسف

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 29 دی 1386

پرنده نگران: شادروان امیر طالبی گل و آقای عادل نخعی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Red-crested Pochard Netta rufina

No. of individuals: one individual

Place of observation: Khour reedbeds, Khosf

Province: South Khorasan

Dates of observation: 19 January 2008

Birdwatchers: the late Amir Talebi Gol & Adel Nakhaei

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

ثبت سهره بال سرخ در استان خراسان جنوبی

Record of Crimson-winged Finch in South Khorasan province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهره بال سرخ Rhodopechys sanguineus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: منطقه حفاظت شده درمیان، سربیشه

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 27 اردیبهشت 1392

پرنده نگران: شادروان امیر طالبی گل و آقای آرش مودی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Crimson-winged Finch Rhodopechys sanguineus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Darmian Protected Area, Sarbisheh

Province: South Khorasan

Dates of observation: 17 May 2013

Birdwatchers: the late Amir Talebi Gol & Arash Moody

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

ثبت باکلان (قره قار) کوچک در سراب نیلوفر در مرداد 1400

Record of Pygmy Cormorant in Sarab-e Niloufar in July 2021

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: جمعیت

نام گونه: باکلان (قره قار) کوچک Microcarbo (Phalacrocorax) pygmeus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: سراب نیلوفر

استان: کرمانشاه

زمان پایش: 3 مرداد 1400

پایشگر: آقای محمد جواد رستمی احمدوندی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان کرمانشاه

Type of important species: population

Species: Pygmy Cormorant Microcarbo (Phalacrocorax) pygmeus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Sarab-e Niloufar

Province: Kermanshah

Period of observations: 25 July 2021

Observers: Mohammad-Javad Rostami-Ahmadvandi

Remarks: The first record of this species for Kermanshah province

نخستین ثبت شناگر (فالاروپ) گردن سرخ در استان قزوین

First record of Red-necked Phalarope in Qazvin province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: شناگر (فالاروپ) گردن سرخ Phalaropus lobatus

شمار پرنده: 100 فرد

مکان پایش: صالحیه، آبیک

استان: قزوین

زمان پایش: 20 فروردین 1397

پرنده نگران: بانوان ترانه امینی، شهرزاد شیرزاد، پریا پاشانیا، پرویز بختیاری، امید یکه فلاح، سینا شیرزاد و حسین محمودیان

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان قزوین

Species: Red-necked Phalarope Phalaropus lobatus

No. of individuals: 100 individuals

Place of observation: Salehieh, Abyek

Province: Qazvin

Dates of observation: 9 April 2018

Birdwatchers: Taraneh Amini, Shahrzad Shirzad, Paria Pashania, Parviz bakhtiari, Omed YekeFallah, Sina Shirzad & Hossein Mahmoudian

Remarks: The first record of this species for Qazvin province

جایگزینی نام آووست با نوک‌خنجری

Persian name of Pied Avocet

یکی از پرندگانی که درسال‌های گذشته در مورد نام فارسی آن بحث بوده است، آووست یا نوک خنجری است.

در حقیقت، آووست نام گروهی از پرندگان است که در سردۀ Recurvirostra قرار دارند که دارای چهار گونه و به نام‌های آووست ابلق، آووست آمریکایی، آووست آند و آووست گردن سرخ است. ویژگی بارز در این گروه از پرندگان دارا بودن نوک خمیده به سمت بالا است.

به همین دلیل، حدود سه دهه پیش، به سبب شباهت خمیدگی نوک در این پرنده، نام فارسی "نوک‌خنجری" برای آووست برگزیده شد و در دانشنامه پرندگان و همچنین در کتاب‌های دکتر منصوری آورده شد. همین موضوع سبب شد تا نام "نوک‌خنجری" توسط فرهنگستان زبان فارسی برگزیده شود و در برخی از کتاب‌ها، مقاله‌ها و سایت‌های اینترنتی نیز به کار رود. البته برخی افراد نیز تمایل کمتری به کاربرد واژه خنجر داشتند. برای همین در حدود دو سال پیش، به دلیل شباهت شکل نوک این پرندگان با درفش، نام "نوک‌درفشی" هم پیشنهاد شده بود. به هر روی، اکنون دوباره موضوع جایگزینی نام آووست با یک نام فارسی مطرح شد.

نیاز به یادآوری است که بهتر است که یک پرنده دارای نام فارسی باشد تا ارتباط هر چه بیشتری با سطوح پایین جامعه و مردم و در عین حال، با جمعیت بیشتری از مردم کشور برقرار شود تا امکان بهره‌گیری آنها برای حفاظت پرندگان بیشتر شود.

همچنین نیاز به یادآوری است که در چنین زمان‌هایی، گزینش تنها یک نام فارسی می‌تواند به کاربرد آن کمک کند و برعکس، پیشنهاد دو یا چند نام برای جایگزینی، نه تنها کمکی به این کار نمی‌کند بلکه بر دوگانگی و چندگانگی نام‌ها افزده شده، هیچ یک از آنها فرصت به کار رفتن را پیدا نخواهند کرد.

نام "نوک‌خنجری" در دو دهه گذشته در کتاب‌ها، منابع و سایت‌های اینترنتی به کار رفته بود و همچنین توسط فرهنگستان زبان فارسی تایید شده بود. بنابر این، پس از مشورت و بررسی و ارزیابی لازم، بهتر دیدیم که همان واژه "نوک‌خنجری" را برای جایگزینی نام فارسی برگزیده و به کاربرد همان نام پیشین ادامه دهیم. بر همین اساس، ازین پس نام فارسی و رسمی این گونه به شکل زیر پیشنهاد شده و به کار خواهد رفت.

*نوک‌خنجری (آووست)*

*****

ثبت عقاب ماهیگیر در زریبار در تیر 1400

Record of Western Osprey in Zaribar in July 2021

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: کمیاب استانی

نام گونه: عقاب ماهیگیر Pandion haliaetus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب زریبار

استان: کردستان

زمان پایش: 26 تیر 1400

پایشگر: آقای کیوان مرادی

یادداشت: سومین ثبت این گونه از استان کردستان و دومین ثبت این گونه از زریبار

Type of important species: Provincial rare species

Species: Western Osprey Pandion haliaetus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Zaribar wetland

Province: Kordestan

Period of observations: 17 July 2021

Observers: Keyvan Moradi

Remarks: The third record of this species for Kordestan province and the second record of this species for Zaribar wetland

ثبت مرگوس کاکلی در هورالعظیم در مرداد 1400

Record of Red-breasted Merganser in Hour-al-Azim in July 2021

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: مرگوس کاکلی Mergus serrator

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: تالاب هورالعظیم

استان: خوزستان

زمان پایش: 2 مرداد 1400

پایشگران: آقایان علی سجادجلالی، محمد ساکی، قاسم کوتی، محمد پورجوادی و فاضل حمودی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خوزستان

Species: Red-breasted Merganser Mergus serrator

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hour-al-Azim wetland

Province: Khuzestan

Date of observation: 24 July 2021

Observers: AliSajjad Jalali, Mohammad Saki, Qasem Kuti, Mohammad Pourjavadi & Fazel Hamoudi

Remarks: The first record of this species for Khuzestan province

ثبت چرخ ریسک بزرگ در استان خراسان جنوبی

Record of Great Tit in South Khorasan province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: چرخ ریسک بزرگ Parus major

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: بیرجند

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 9 فروردین 1393

پرنده نگر: آقای آرش مودی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Great Tit Parus major

No. of individuals: one individual

Place of observation: Birjand

Province: South Khorasan

Dates of observation: 29 March 2014

Birdwatchers: Arash Moodi

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

ثبت جمعیت گونه های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت پلیکان خاکستری در گزیک در مهر 1392

Record of Dalmatian Pelican in Gazik in October 2013

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی

نام گونه: پلیکان خاکستری Pelecanus crispus

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: سد رزه، گزیک

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: مهر 1392

پایشگران: شادروان امیر طالبی گل و آقای آرش مودی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Dalmatian Pelican Pelecanus crispus

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Rezeh dam, Gazik

Province: South Khorasan

Period of observations: October 2013

Birdwatchers: the late Amir Talebi Gol & Arash Moodi

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

ثبت یلوه نوک سبز در استان خراسان جنوبی

Record of Baillon's Crake in South Khorasan province

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: یلوه نوک سبز Porzana pusilla

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: پیرامون بیرجند

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 10 مهر 1389

پرنده نگران: آقای آرش مودی و شادروان امیر طالبی گل

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Baillon's Crake Porzana pusilla

No. of individuals: one individual

Place of observation: around Birjand

Province: South Khorasan

Dates of observation: 2 October 2010

Birdwatchers: Arash Moodi & the late Amir Talebi Gol

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

ثبت چکاوک شاخدار در استان خراسان جنوبی

Record of Horned Lark in South Khorasan province

چکیدۀ این ثبت