کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

فهرست پرندگان آزاد استان چهارمحال و بختیاری

Checklist of the wild birds of Chahar-Mahal & Bakhtiari province

گردآوری: شادروان هوشنگ پورزال، روح الله عسگری، محمد توحیدی‌فر و کرامت حافظی

By: the late Hooshang Poorzal, Ruhollah Asgari, Mohammad Tohidifar & Keramat Hafezi

تازه‌ترین به‌روزرسانی: 28 شهریور 1401

Last updated: 19 September 2022

برپایۀ کتاب اطلس پرندگان ایران (کابلی و همکاران 1395)، نخست 131 گونه ثبت شد. سپس یافته های میدانی پروژه زاگرس و بازدیدهای میدانی (اطلاعات چاپ نشده) افزوده شد. در فهرست کنونی، نام 299 گونه از پرندگان استان چهارمحال و بختیاری آمده است.

List of 299 bird species of Chahar-Mahal & Bakhtiari province.

1. Greylag Goose Anser anserغاز خاکستری
2. Greater White-fronted Goose Anser albifronsغاز پیشانی‌سفید بزرگ
3. Lesser White-fronted Goose Anser erythropusغاز پیشانی‌سفید کوچک
4. Mute Swan Cygnus olorقوی گنگ
5. Tundra Swan Cygnus columbianusقوی کوچک
6. Common ShelduckTadorna tadornaتنجه
7. Ruddy Shelduck Tadorna ferrugineaآنقوت
8. Gadwall Anas streperaاردک ارده‌ای
9. Eurasian Wigeon Anas penelope گیلار
10. Mallard Anas platyrhynchosاردک (مرغابی) سرسبز
11. Northern Shoveler Anas clypeataاردک نوک‌پهن
12. Northern Pintail Anas acutaفیلوش
13. Garganey Anas querquedulaخوتکای ابروسفید
14. Eurasian Teal Anas creccaخوتکای جُرّه (معمولی)
15. Marbled Duck Marmaronetta angustirostris اردک مرمری
16. Red-crested Pochard Netta rufinaاردک تاجدار
17. Common Pochard Aythya ferinaاردک سرحنایی
18. Ferruginous Duck Aythya nyrocaاردک بلوطی
19. Tufted Duck Aythya fuligulaاردک سیاه‌کاکل
20. Common Goldeneye Bucephala clangulaاردک چشم‌طلایی
21. Red-breasted Merganser Mergus serrator مرگوس (اردک ماهی‌خوار) کاکلی
22. White-headed Duck Oxyura leucocephalaاردک سرسفید
23. Caspian SnowcockTetraogallus caspiusکبک دری
24. Chukar Partridge Alectoris chukarکبک کوهپایه
25. See-see Partridge Ammoperdix griseogularisتیهو
26. Common Quail Coturnix coturnix بلدرچین
27. European Nightjar Caprimulgus europaeusشبگرد اروپایی (معمولی)
28. Alpine Swift Tachymarptis melba بادخورک کوهی (شکم‌سفید)
29. Common Swift Apus apusبادخورک معمولی
30. Little Swift Apus affinisبادخورک کوچک
31. Macqueen's Bustard Chlamydotis macqueenii هوبره
32. Little Bustard Tetrax tetrax زنگوله‌بال
33. Great Spotted Cuckoo Clamator glandariusکوکوی خالدار
34. Common Cuckoo Cuculus canorusکوکوی معمولی
35. Black-bellied Sandgrouse Pterocles orientalisباقرقره (کوکر) شکم‌سیاه
36. Rock Dove Columba liviaکبوتر چاهی
37. Common Wood Pigeon Columba palumbusکبوتر جنگلی
38. European Turtle Dove Streptopelia turturقمری اروپایی (معمولی)
39. Eurasian Collared Dove Streptopelia decaocto یاکریم اوراسیایی
40. Laughing Dove Spilopelia senegalensisقمری خانگی
41. Water Rail Rallus aquaticusیلوه آبی
42. Little Rail Porzana parvaیلوه کوچک
43. Baillon's Crake Porzana pusilla یلوه نوک‌سبز
44. Spotted Crake Porzana porzanaیلوه خالدار
45. Common Moorhen Gallinula chloropusچنگر نوک‌سرخ
46. Eurasian Coot Fulica atraچنگر نوک‌سفید (معمولی)
47. Demoiselle Crane Grus virgoدرنای طناز
48. Common Crane Grus grusدرنای خاکستری
49. Little Grebe Tachybaptus ruficollisکشیم کوچک
50. Great Crested Grebe Podiceps cristatusکشیم کاکلی بزرگ
51. Black-necked Grebe Podiceps nigricollisکشیم گردن‌سیاه
52. Greater Flamingo Phoenicopterus roseusفلامینگوی بزرگ
53. Black-winged Stilt Himantopus himantopusچوب‌پا
54. Pied Avocet Recurvirostra avosetta نوک‌خنجری (آووست)
55. Northern Lapwing Vanellus vanellusخروس کُلی شمالی (معمولی)
56. Spur-winged Lapwing Vanellus spinosusخروس کُلی سینه‌سیاه
57. Red-wattled Lapwing Vanellus indicus دیدومک
58. Sociable Lapwing Vanellus gregariusخروس کُلی اجتماعی (ابروسفید)
59. White-tailed Lapwing Vanellus leucurusخروس کُلی دم‌سفید
60. European Golden Plover Pluvialis apricariaسلیم طلایی اروپایی
61. Grey Plover Pluvialis squatarolaسلیم خاکستری
62. Common Ringed Plover Charadrius hiaticulaسلیم طوقی بزرگ
63. Little Ringed Plover Charadrius dubiusسلیم طوقی کوچک
64. Kentish Plover Charadrius alexandrinusسلیم پاسیاه کوچک
65. Greater Sand Plover Charadrius leschenaultiiسلیم شنی بزرگ
66. Eurasian Woodcock Scolopax rusticolaابیا
67. Great Snipe Gallinago media پاشلک بزرگ
68. Common Snipe Gallinago gallinagoپاشلک معمولی
69. Bar-tailed Godwit Limosa lapponicaگیلانشاه حنایی
70. Black-tailed Godwit Limosa limosaگیلانشاه دم‌سیاه
71. Eurasian Curlew Numenius arquataگیلانشاه بزرگ
72. Spotted Redshank Tringa erythropus آبچلیک پاسرخ خالدار
73. Common Redshank Tringa totanusآبچلیک پاسرخ معمولی
74. Marsh Sandpiper Tringa stagnatilisآبچلیک تالابی
75. Common Greenshank Tringa nebulariaآبچلیک پاسبز
76. Green Sandpiper Tringa ochropusآبچلیک تک‌زی (سبز)
77. Wood Sandpiper Tringa glareolaآبچلیک خالدار پاسبز
78. Terek Sandpiper Xenus cinereus آبچلیک نوک سربالا
79. Common Sandpiper Actitis hypoleucosآبچلیک آوازخوان
80. Ruddy Turnstone Arenaria interpres سنگ گردان
81. Little Stint Calidris minutaتلیله کوچک
82. Temminck’s Stint Calidris temmincki تلیله دم سفید
83. Curlew Sandpiper Calidris ferrugineaتلیله بلوطی
84. Dunlin Calidris alpinaتلیله شکم‌سیاه
85. Broad-billed Sandpiper Limicola falcinellusتلیله نوک پهن
86. Ruff Calidris pugnaxتلیلۀ شکیل
87. Red-necked Phalarope Phalaropus lobatus شناگر (فالاروپ) گردن‌سرخ
88. Collared Pratincole Glareola pratincolaگلاریول بال‌سرخ
89. Black-winged Pratincole Glareola nordmanniگلاریول بال‌سیاه
90. Slender-billed Gull Chroicocephalus geneiکاکایی صورتی
91. Black-headed Gull Chroicocephalus ridibundusکاکایی سرسیاه کوچک
92. Pallas's Gull Ichthyaetus ichthyaetusکاکایی سرسیاه بزرگ
93. Caspian Gull Larusca chinnansکاکایی خزری (کاسپی)
94. Armenian Gull Larus armenicusکاکایی ارمنی
95. Lesser Black-backed Gull Larus fuscus کاکایی پشت سیاه کوچک

• Stepp Gull Larus fuscus barabensis کاکایی پشت سیاه آسیای میانه

96. Gull-billed Tern Gelochelidon niloticaپرستودریایی نوک‌کاکایی
97. Little Tern Sternula albifronsپرستودریایی کوچک
98. Common Tern Sterna hirundoپرستودریایی معمولی
99. Whiskered Tern Chlidonias hybrida پرستودریایی (پرستوتالابی) تیره
100. White-winged Tern Chlidonias leucopterus پرستودریایی (پرستوتالابی) بال‌سفید
101. Parasitic Jaeger Stercorarius parasiticus کاکایی اقیانوسی (اسکوآی) قطبی
102. Black Stork Ciconia nigraلک‌لک سیاه
103. White Stork Ciconia ciconiaلک‌لک سفید
104. Great Cormorant Phalacrocorax carboباکلان (قره‌قار) بزرگ
105. Glossy Ibis Plegadis falcinellusاکراس سیاه
106. Eurasian Spoonbill Platalea leucorodiaکفچه‌نوک
107. Eurasian Bittern Botaurus stellarisبوتیمار بزرگ
108. Little Bittern Ixobrychus minutusبوتیمار کوچک
109. Black-crowned Night Heron Nycticorax nycticoraxحواصیل (وِکای) شب
110. Squacco Heron Ardeola ralloidesحواصیل (وِکای) زرد
111. Western Cattle Egret Bubulcus ibis گاوچرانک معمولی
112. Grey Heron Ardea cinereaحواصیل (وِکای) خاکستری
113. Purple Heron Ardea purpureaحواصیل ارغوانی
114. Great Egret Ardea alba اگرت (قار) بزرگ
115. Little Egret Egretta garzettaاگرت (قار) کوچک
116. Dalmatian Pelican Pelecanus crispusپلیکان خاکستری
117. Western Osprey Pandion haliaetusعقاب ماهی‌گیر
118. Black-winged Kite Elanus caeruleus کورکور بال‌سیاه
119. Bearded Vulture Gypaetus barbatusهما
120. Egyptian Vulture Neophron percnopterusکرکس کوچک (مصری)
121. European Honey Buzzard Pernis apivorusسارگپه جنگلی (سارگپۀ عسل‌خوار) اروپایی
122. Griffon Vulture Gyps fulvusدال قهوه‌ای (معمولی)
123. Cinereous Vulture Aegypius monachusدال سیاه
124. Short-toed Snake Eagle Circaetus gallicusعقاب مارخوار
125. Greater Spotted Eagle Clanga clangaعقاب خالدار بزرگ (تالابی)
126. Booted Eagle Hieraaetus pennatusعقاب پرپا
127. Steppe Eagle Aquila nipalensisعقاب صحرایی (دشتی)
128. Eastern Imperial Eagle Aquila heliacaعقاب شاهی
129. Golden Eagle Aquila chrysaetosعقاب طلایی
130. Shikra Accipiter badiusپیغوی کوچک
131. Levant Sparrowhawk Accipiter brevipesپیغوی بزرگ
132. Eurasian Sparrowhawk Accipiter nisus قرقی (باشه)
133. Northern Goshawk Accipiter gentilisطرلان  (شهباز)
134. Western Marsh Harrier Circus aeruginosusسنقر تالابی غربی
135. Hen Harrier Circus cyaneusسنقر خاکستری
136. Pallid Harrier Circus macrourusسنقر سفید
137. Montagu's Harrier Circus pygargusسنقر گندمزار
138. Black Kite Milvus migransکورکور سیاه
139. White-tailed Eagle Haliaeetus albicillaعقاب دریایی دم‌سفید
140. Long-legged Buzzard Buteo rufinusسارگپه پابلند
141. Common Buzzard Buteo buteo سارگپه معمولی

• Steppe (Common) Buzzard Buteo buteo vulpinus سارگپه {معمولی} دشتی

142. Western Barn Owl Tyto alba جغد انبار
143. Eurasian Scops Owl Otus scopsمرغ حق اوراسیایی
144. Eurasian Eagle-Owl Bubo buboشاه‌بوف اوراسیایی
145. Tawny Owl Strix aluco جغد جنگلی
146. Little Owl Athene noctuaجغد کوچک
147. Long-eared Owl Asio otusجغد گوش‌دراز
148. Short-eared Owl Asio flammeusجغد تالابی
149. European Roller Coracias garrulusسبزقبای اروپایی (معمولی)
150. Common Kingfisher Alcedo atthisماهی‌خورک معمولی (کوچک)
151. Pied Kingfisher Ceryle rudisماهی‌خورک ابلق
152. Persian (Blue-cheeked) Bee-eater Merops persicus زنبورخوار ایرانی (گلوخرمایی)
153. European Bee-eater Merops apiasterزنبورخوار اروپایی (معمولی)
154. Eurasian Hoopoe Upupa epopsهدهد (شانه‌به‌سر)
155. Eurasian Wryneck Jynx torquilla دارکوب قهوه‌ای (راه‌راه)
156. Middle Spotted Woodpecker Dendrocopos mediusدارکوب سرسرخ
157. Syrian Woodpecker Dendrocopos syriacusدارکوب باغی
158. European Green Woodpecker Picus viridisدارکوب سبز اروپایی
159. Lesser Kestrel Falco naumanniدلیجۀ کوچک
160. Common Kestrel Falco tinnunculusدلیجۀ معمولی
161. Sooty Falcon Falco concolor شاهین دودی
162. Merlin Falco columbariusترم‌تای (شاهین کوچک)
163. Eurasian Hobby Falco subbuteoلیل (شاهین زیبا)
164. Saker Falcon Falco cherrug بالابان (چَرغ)
165. Peregrine Falcon Falco peregrinusشاهین (بَحری)

!!! Peregrine Falcon Falco peregrinusشاهین بحری  

• Arabian (Barbary) Falcon Falco (peregrinus) pelegrinoides شاهین عربی

166. Red-backed Shrike Lanius collurioسنگ‌چشم پشت‌سرخ
167. Isabelline Shrike Lanius isabellinusسنگ‌چشم دم‌سرخ
168. Turkestan (Red-tailed) Shrike Lanius phoenicuroidesسنگ‌چشم تورانی
169. Lesser Grey Shrike Lanius minor سنگ‌چشم خاکستری کوچک
170. Great Grey Shrike Lanius excubitor سنگ‌چشم خاکستری بزرگ

• [Steppe] Grey Shrike Lanius excubitor pallidirostris سنگ‌چشم خاکستری دشتی

171. Woodchat Shrike Lanius senator سنگ‌چشم سرحنایی
172. Masked Shrike Lanius nubicusسنگ‌چشم پیشانی‌سفید
173. Eurasian Golden Oriole Oriolus oriolusپری‌شاهرخ اوراسیایی
174. Eurasian Jay Garrulus glandariusجی‌جاق
175. Eurasian Magpie Pica picaزاغی
176. Red-billed Chough Pyrrhocorax pyrrhocorax زاغ کوهی نوک‌سرخ
177. Alpine Chough Pyrrhocorax graculus زاغ کوهی نوک‌زرد
178. Rook Corvus frugilegusکلاغ سیاه
179. Hooded Crow Corvus cornixکلاغ ابلق
180. Northern (Common) Raven Corvus coraxغراب سیاه (معمولی)
181. Sombre Tit Poecile lugubrisچرخ‌ریسک سرسیاه
182. Great Tit Parus major چرخ‌ریسک بزرگ
183. Eurasian Blue Tit Cyanistes caeruleusچرخ‌ریسک سرآبی
184. Eurasian Penduline Tit Remiz pendulinusچرخ‌ریسک بلوطی سرخاکستری
185. Desert Lark Ammomanes desertiچکاوک بیابانی
186. Woodlark Lullula arborea چکاوک درختی
187. Eurasian Skylark Alauda arvensisچکاوک آسمانی بزرگ
188. Crested Lark Galerida cristataچکاوک کاکلی
189. Horned Lark Eremophila alpestrisچکاوک شاخدار
190. Greater Short-toed Lark Calandrella brachydactylaچکاوک پنجه‌کوتاه بزرگ
191. Bimaculated Lark Melanocorypha bimaculataچکاوک طوقی
192. Calandra Lark Melanocorypha calandraچکاوک گندمزار (طرقه چکاوک)
193. Turkestan Short-toed Lark Alaudala heinei چکاوک پنجه‌کوتاه تورانی (کوچک)
194. White-eared Bulbul Pycnonotus leucotis بلبل خرما
195. Sand Martin Riparia ripariaچلچله رودخانه‌ای
196. Barn Swallow Hirundo rusticaپرستوی خانگی
197. Eurasian Crag Martin Ptyonoprogne rupestrisچلچله کوهی
198. Common House Martin Delichon urbicumچلچله دمگاه‌سفید
199. Red-rumped Swallow Cecropis dauricaپرستوی دمگاه‌حنایی
200. Cetti's Warbler Cettia cettiسسک دم‌پهن
201. Scrub Warbler Scotocerca inquietaسسک جنبان
202. Long-tailed Tit Aegithalos caudatusچرخ‌ریسک دم‌دراز
203. Willow Warbler Phylloscopus trochilus سسک بیدی
204. Common Chiffchaff Phylloscopus collybitaسسک چیف‌چاف معمولی
205. Plain Leaf Warbler Phylloscopus neglectusسسک برگی کوچک
206. Green Warbler Phylloscopus nitidusسسک سبز بیدی
207. Moustached Warbler Acrocephalus melanopogon سسک ابروسفید
208. Sedge Warbler Acrocephalus schoenobaenus سسک جگنزار
209. Paddyfield Warbler Acrocephalus agricola سسک شالیزار
210. Blyth's Reed Warbler Acrocephalus dumetorum سسک نیزار خاوری
211. Eurasian Reed Warbler Acrocephalus scirpaceus سسک نیزار اوراسیایی
212. Marsh Warbler Acrocephalus palustris سسک تالابی زیتونی
213. Great Reed Warbler Acrocephalus arundinaceusسسک نیزار بزرگ
214. Clamorous Reed Warbler Acrocephalus stentoreusسسک نیزار پرصدا
215. Eastern Olivaceous Warbler Iduna pallidaسسک درختی زیتونی
216. Upcher's Warbler Hippolais languidaسسک درختی بزرگ
217. Savi’s Warbler Locustella luscinioidesسسک خوش‌صدا
218. Eurasian Blackcap Sylvia atricapillaسسک سرسیاه
219. Barred Warbler Sylvia nisoriaسسک سینه‌راه‌راه (نواری)
220. Lesser Whitethroat Sylvia curruca سسک گلوسفید کوچک
221. Hume's Whitethroat Sylvia althaeaسسک گلوسفید هیوم
222. Eastern Orphean Warbler Sylvia crassirostrisسسک چشم‌سفید شرقی
223. Common Whitethroat Sylvia communisسسک گلوسفید بزرگ
224. Asian Desert Warbler Sylvia nana سسک بیابانی آسیایی
225. Eurasian Wren Troglodytes troglodytesالیکایی
226. Eurasian Nuthatch Sitta europaeaکمرکُلی جنگلی (درختی)
227. Western Rock Nuthatch Sitta neumayerکمرکُلی کوچک
228. Eastern Rock Nuthatch Sitta tephronotaکمرکُلی بزرگ
229. Common Myna Acridotheres tristis مینای معمولی (هندی)
230. Rosy Starling Pastor roseus سار صورتی
231. Common Starling Sturnus vulgaris سار سیاه
232. Common Blackbird Turdus merulaتوکای سیاه
233. Black-throated Thrush Turdus atrogularisتوکای گلوسیاه
234. Song Thrush Turdus philomelosتوکای باغی
235. Mistle Thrush Turdus viscivorus توکای بزرگ
236. Spotted Flycatcher Muscicapa striataمگس‌گیر خالدار
237. Rufous-tailed Scrub Robin Cercotrichas galactotesدم چتری
238. European Robin Erithacus rubeculaسینه‌سرخ اروپایی
239. Bluethroat Luscinia svecicaگلوآبی
240. Common Nightingale Luscinia megarhynchosبلبل هزاردستان
241. White-throated Robin Irania gutturalisسینه‌سرخ ایرانی
242. Semicollared Flycatcher Ficedula semitorquataمگس‌گیر نیم‌طوق
243. Eversmann's Redstart Phoenicurus erythronotus دم‌سرخ پشت‌بلوطی
244. Black Redstart Phoenicurus ochruros دم‌سرخ سیاه
245. Common Redstart Phoenicurus phoenicurusدم‌سرخ معمولی
246. Rufous-tailed Rock Thrush Monticola saxatilisطرقه کوهی
247. Blue Rock Thrush Monticola solitariusطرقه کبود (بنفش)
248. Whinchat Saxicola rubetraچک بوته‌ای
249. European Stonechat Saxicola rubicolaچک اروپایی
250. Siberian Stonechat Saxicola maurusچک سیبری
251. Isabelline Wheatear Oenanthe isabellinaچکچک دشتی
252. Northern Wheatear Oenanthe oenantheچکچک کوهی
253. Persian (Red-tailed) Wheatear Oenanthe chrysopygiaچکچک ایرانی (دم‌سرخ)
254. Pied Wheatear Oenanthe pleschankaچکچک ابلق {معمولی}
255. Eastern Black-eared Wheatear Oenanthe melanoleuca چکچک گوش‌سیاه  شرقی
256. Desert Wheatear Oenanthe deserti چکچک بیابانی
257. Mourning Wheatear Oenanthe lugensچکچک ابلق جنوبی
258. Finsch's Wheatear Oenanthe finschiiچکچک پشت‌سفید
259. Hume's Wheatear Oenanthe albonigraچکچک سیاه شکم‌سفید
260. White-throated Dipper Cinclus cinclusزیرآبروک
261. House Sparrow Passer domesticusگنجشک خانگی
262. Spanish Sparrow Passer hispaniolensisگنجشک سینه‌سیاه
263. Eurasian Tree Sparrow Passer montanusگنجشک درختی
264. Pale Rockfinch Carpospiza brachydactylaگنجشک خاکی
265. Rock Sparrow Petronia petroniaگنجشک کوهی
266. Yellow-throated Sparrow Gymnoris xanthocollis گنجشک گلوزرد
267. White-winged Snowfinch Montifringilla nivalisگنجشک برفی
268. Alpine Accentor Prunella collaris صعوه کوهی
269. Radde's Accentor Prunella ocularis صعوه ابروسفید
270. Western Yellow Wagtail Motacilla flavaدم‌جنبانک شکم‌زرد
271. Citrine Wagtail Motacilla citreolaدم‌جنبانک لیمویی
272. Grey Wagtail Motacilla cinereaدم‌جنبانک خاکستری
273. White Wagtail Motacilla alba دم‌جنبانک ابلق
274. Tawny Pipit Anthus campestrisپیپت خاکی  
275. Long-billed Pipit Anthus similisپیپت نوک‌دراز
276. Tree Pipit Anthus trivialisپیپت درختی
277. Red-throated Pipit Anthus cervinusپیپت گلوسرخ
278. Water Pipit Anthus spinolettaپیپت تالابی
279. Common Chaffinch Fringilla coelebsسهره جنگلی
280. Brambling Fringilla montifringilla سهره دمگاه‌سفید
281. Hawfinch Coccothraustes coccothraustesسهره نوک‌بزرگ
282. Eurasian Crimson-winged Finch Rhodopechys sanguineusسهره بال‌سرخ
283. Trumpeter Finch Bucanetes githagineusسهره صورتی
284. Common Rosefinch Carpodacus erythrinusسهره گلی
285. European Greenfinch Chloris chlorisسهره سبز
286. Desert Finch Rhodospiza obsoletaسهره خاکی
287. Twite Linaria flavirostris سهره کوهی
288. Common Linnet Linaria cannabinaسهره سینه‌سرخ
289. European Goldfinch Carduelis carduelisسهره طلایی
290. Red-fronted SerinSerinus pusillusسهره پیشانی‌سرخ
291. European SerinSerinus serinusسهره دمگاه‌زرد
292. Eurasian Siskin Spinus spinus سهره زرد سرسیاه
293. Corn Bunting Emberiza calandraزردپره مزرعه
294. Yellowhammer Emberiza citrinellaزردپره لیمویی
295. Rock Bunting Emberiza ciaزردپره کوهی
296. Grey-necked Bunting Emberiza buchananiزردپره سرخاکستری
297. Ortolan Bunting Emberiza hortulanaزردپره سرزیتونی
298. Black-headed Bunting Emberiza melanocephalaزردپره سرسیاه
299. Common Reed Bunting Emberiza schoeniclusزردپره نیزار (تالابی)

-----

منابع

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران، سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

*****