کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

وضعیت پرستودریایی معمولی در ایران

Status of Common Tern in Iran

Sterna hirundo hirundo Linnaeus, 1758

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس فراوانی جمعیت آن برگزیده شد.

ویژگیها

فرم آسیای شرقی (longipennis) منقار تیره دارد.

پراکنش جهانی

جوجه آوری در آمریکای شمالی، شمال و غرب آفریقا و از اروپا به سمت شرق تا شمال غرب سیبری و غرب چین؛

غیر جوجه آوری در اطراف سواحل آمریکای جنوبی، آفریقا و جنوب آسیا

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است (Vaurie 1965). این احتمال وجود دارد که فرم آسیای شرقی (longipennis) به صورت سرگردان در ایران دیده شود.

مهاجر تابستانه به نسبت معمول در تالاب­های نواحی آذربایجان، نواحی جنوبی خزر، خوزستان، مرکز فارس، سیستان و سواحل شمالی خلیج فارس؛ مهاجر عبوری غیرمعمول عمدتا در بهار در تالاب­های سایر مناطق کشور.

Global range

Breeding in North America, North and West Africa and from Europe east to northwestern Siberia and western China;

Non-breeding [around coasts of South America, Africa and south Asia]

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran (Vaurie 1965). There is a possibility that the black-billed east Asian form longipennis could occur as a vagrant.

Fairly common summer visitor to wetlands in Azarbaijan, south Caspian region, Khuzestan, central Fars, Sistan and northern Persian Gulf coast; uncommon passage migrant, mainly in spring at wetlands elsewhere in Iran.

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, BNHS, FMNH, MNHN, SMNS, ZISP and ZMUK.

References

Érard & Etchécopar 1970- p 51,

Gallagher et al. 1984,

Hüe & Etchécopar 1970- p 360,

Paludan 1940- p 19,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 80,

Stresemann 1928- p 409,

Vaurie 1965- p 494

-----

وضعیت پرستودریایی پشت سیاه هندی در ایران

Status of Indian Sooty Tern in Iran

Onychoprion fuscatus nubilosus (Sparrman, 1788)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن (اقیانوس هند) برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

دریای سرخ و اقیانوس هند تا جزایر ریوکو، فیلیپین و سونداس بزرگ

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم­های دیگر در اقیانوس­های آرام و اطلس حضور می­یابند.

سرگردان؛ تنها رکورد تایید شده مشاهده دو فرد از این گونه است که روی عرشه یک کشتی در 55 کیلومتری جنوب غرب جاسک در 17 می 1974 فرود آمده بودند (Scott 2008).

Global range

Red Sea and Indian Ocean to Ryukyu Islands, Philippines and Greater Sundas

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Several other forms occur in the Pacific and Atlantic oceans.

Vagrant; the only confirmed record is of two birds that landed on a ship 55 km southwest of Jask, Hormozgan, on 17 May 1974 (Scott 2008).

Museum specimens

Not available.

References

Not available.

-----

وضعیت پرستودریایی پشت دودی دریای سرخ در ایران

Status of Red Sea Bridled Tern in Iran

Onychoprion anaethetus antarcticus (Lesson, 1831)

Syn: Sterna anaethetus fuligula

آرایه بندی (تاکسونومی)

تاکسونومی این پرنده از لحاظ زیرگونه­های مطرح شده بسیار پیچیده است، اما با اطمینان خاطر می­توان گفت که تنها یک زیرگونه در ایران جوجه­آوری دارد اما این که کدام یک در ایران حضور می­یابد، بستگی به تعداد زیرگونه­هایی دارد که به رسمیت شناخته می­شود. آی.او.سی. زیرگونه anaethetus را برای شرق اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام و زیرگونه antarcticus را برای خلیج فارس دانسته اما زیرگونه fuligula را نپذیرفته است. در همین حال فرم اخیر براساس مقاله تخمین جمعیت پرندگان آبزی تنها در دریای سرخ و خلیج فارس دیده می­شود. با این وجود، دیکینسون و رمسن (Dickinson & Remsen 2013) نشان داده­اند که فرم fuligula معتبر نیست و تنها یک همنام برای antarcticus است. از این رو، پرندگان جوجه­آور در ایران از زیرگونه antarcticus هستند و احتمال حضور زیرگونه anaethetus در ایران تنها به صورت سرگردان وجود دارد.

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن (دریای سرخ تا غرب اقیانوس هند) برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

دریای سرخ، خلیج فارس و غرب اقیانوس هند

وضعیت و جمعیت در ایران

گزارش حضور فرم anaethetus به عنوان جوجه­آور در خلیج فارس و سواحل مکران اشتباه بوده است (Vaurie 1965). براساس گستره حضور جهانی زیرگونه­های این پرنده، تنها حضور فرم antarcticus در ایران محتمل است. فرم­های دیگر در شرق اقیانوس هند، آرام، منطقه کارائیب و غرب آفریقا حضور می­یابند. حضور زیرگونه antarcticus در ایران با بررسی و اندازه گیری نمونه­های بسیاری مورد تایید قرار گرفته است (Dickinson & Remsen 2013, based on Cramp 1985).

به طور محلی مهاجر تابستانه فراوان در خلیج فارس است که در جزایر کوچک فراکرانه­ای آنجا جوجه­آوری می­کند. مهاجر عبوری غیرمعمول در سواحل بلوچستان.

Taxonomic notes

The Bridled Tern is complicated because of the many subspecies that have been proposed. We can safely assume that there is only one subspecies breeding in Iran. Whether this is the nominate anaethetus, antarcticus or fuligula depends on how many subspecies we recognise. The IOC recognises anaethetus (eastern Indian Ocean and western Pacific) and antarcticus (Persian Gulf), but not fuligula, which according to Waterbird Population Estimates is the form in the Red Sea and Persian Gulf. However, Dickinson & Remsen (2013) have shown that fuligula is not valid, but a synonym of antarcticus. Thus the birds breeding in Iran are antarcticus, although anaethetus could possibly occur as a vagrant from the eastern Indian Ocean.

Global range

Red Sea, Persian Gulf and western Indian Ocean

Status in Iran

It was erroneuously reported that birds occurring on islands of Persian Gulf and Makran coasts were anaethetus (Scopoli, 1786) (Vaurie 1965). Based on the currently accepted global ranges of the subspecies of O. anaethetus, the only form likely to occur in Iran is antarcticus. Other forms occur in the eastern Indian Ocean, Pacfiic Ocean, Caribbean and West Africa. The occurrence of antarcticus in Iran was confirmed by examining and measuring many birds [by C.S. Roselaar work, including those from Iran] (Dickinson & Remsen 2013, based on Cramp 1985).

Locally abundant summer visitor to Persian Gulf, breeding on small offshore islands, and uncommon passage migrant on Baluchestan coast.

Museum specimens

Not available.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 362,

Løppenthin 1951- p 607,

Ticehurst et al. 1925- p 726, 729, 730,

Vaurie 1965- p 500

-----

وضعیت پرستودریایی کوچک اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Little Tern in Iran

Sternula albifrons albifrons (Pallas, 1764)

Syn: Sterna minuta gouldi Hume, Sterna minuta innominata Zarudny & Loudon, 1902

Type locality: synonym Sterna minuta innominata Zarudny & Loudon, 1902 from Bampur and Espossafar, Persian Baluchestan

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

جوجه آوری از اروپا و شمال آفریقا به سمت شرق تا مرکز آسیا؛

غیر جوجه آوری در آفریقا

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است (Vaurie 1965). فرم­های دیگر در غرب آفریقا، جنوب و جنوب شرق آسیا تا استرالیا حضور می­یابند.

مهاجر تابستانه به نسبت معمول در تالاب­های نواحی آذربایجان، نواحی جنوب شرق خزر، خوزستان، سیستان، مرکز فارس و سواحل شمال خلیج فارس به سمت جنوب تا رود مند؛ در زمان مهاجرت ممکن است به صورت غیرمعمول در تالاب­های داخلی دیده شود.

Global range

Breeding from Europe and North Africa east to central Asia;

Non-breeding in Africa

Status in Iran

This is the only form occurring in Iran (Vaurie 1965). Other forms occur in West Africa and from south Asia through southeast Asia to Australia.

Fairly common summer visitor to wetlands in Azarbaijan, southeast Caspian region, Khuzestan, Sistan, central Fars and northern Persian Gulf coast south to Mond River; uncommon on passage at wetlands elsewhere in Iran.

Museum specimens

There are several specimens in AMNH [e.g. two of the four syntypes of innominata], BMNH, BMHS, FMNH, MNHN and ZISP.

References

Baker 1919- p 131,

Érard & Etchécopar 1970- p 52,

Hüe & Etchécopar 1970- p 363,

Missone 1953- p 124,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 80,

Vaurie 1965- p 501,

Zarudny [Sarudny] & Loudon 1902a- p 150,

Zarudny 1911- p 199

-----

وضعیت پرستودریایی کاکلی بزرگ هندی در ایران

Status of Indian Greater Crested Tern in Iran

Thalasseus bergii velox (Cretzschmar, 1827)

Syn: Sterna bergii bakeri Mathews, 1912

Type locality of T. b. bakeri: Mecran coast

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن (اقیانوس هند) برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

دریای سرخ و شمال غرب سومالی تا میانمار (برمه) و غرب سوماترا

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم­های دیگر در آفریقا، شرق آسیا، استرالیا و جنوب غرب اقیانوس آرام حضور می­یابند.

به طور محلی مقیم فراوان در امتداد سواحل جنوبی از خوزستان تا مرز پاکستان است و در جزایر کوچک فراکرانه­ای جوجه­آوری می­کند.

Global range

Red Sea and northwestern Somalia to Burma and western Sumatra

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Other forms occur in Africa, eastern Asia, Australia and the southwest Pacific.

Locally abundant resident along south coast from Khuzestan to Pakistan border, breeding on small offshore islands.

Museum specimens

There are several specimen in AMNH, BMHH, BNHS, MNHN, and NHM Tashkent.

References

Baker 1923- p 70,

Capito 1931- p 933,

Érard & Etchécopar 1970- p 49,

Gallagher et al. 1984,

Hüe & Etchécopar 1970- p 358,

Løppenthin 1951- p 607,

Mathews, 1912- p 346,

Scott 2007,

Ticehurst et al. 1925- p 726, 731,

Vaurie 1965- p 490

-----

وضعیت پرستودریایی نوک کاکایی اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Gull-billed Tern in Iran

Gelochelidon nilotica nilotica (Gmelin, JF, 1789)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری از اروپا و شمال آفریقا از طریق خاورمیانه و جنوب مرکزی آسیا تا غرب چین و تایلند؛

منطقه غیر جوجه آوری در آفریقا، جنوب غرب آسیا و جنوب آسیا

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است.

به طور محلی جوجه­آور تالاب­های نواحی آذربایجان، جنوب خزر، خوزستان و سیستان و در امتداد سواحل خلیج فارس؛ مهاجر تابستانه در نواحی آذربایجان، سیستان و جنوب شرق خزر؛ مهاجر عبوری به نسبت معمول در نواحی جنوبی خزر و مهاجر زمستانه به نسبت معمول در خوزستان، سواحل شمالی خلیج فارس، تنگه هرمز و سواحل بلوچستان؛ در زمان مهاجرت در نواحی داخلی به صورت غیر معمول دیده شده که تمرکز جمعیت بیشتر در غرب کشور است.

Global range

Breeding from Europe and North Africa through the Middle East and south-central Asia to western China and Thailand;

Non-breeding in Africa, [southwest Asian and] southern Asia

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran.

Local breeding species in Azarbaijan, southeast Caspian region, Khuzestan and Sistan, and along Persian Gulf coast; a summer visitor to Azarbaijan and Sistan and mainly a summer visitor to southeast Caspian; also fairly common passage migrant in south Caspian region and fairly common winter visitor to Khuzestan, northern Persian Gulf coast, Strait of Hormoz and coast of Baluchestan; uncommon on passage inland, mainly in the west.

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, BMNH, BNHS, FMNH, MMUM, NMHTashkent, PMNH, ZISP, and ZMUK.

References

Érard & Etchécopar 1970- p 49,

Hüe & Etchécopar 1970- p 356

Løppenthin 1951- p 607,

Paludan 1940- p 18,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 79,

Scott 2007,

Vaurie 1965- p 488

-----

وضعیت کاکایی راه راه اروپایی در ایران

Status of European Glaucous Gull in Iran

Larus hyperboreus hyperboreus Gunnerus, 1767

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در جان ماین و سوال برد به سمت شرق تا شبه جزیره تایمیر؛

منطقه غیرجوجه آوری به صورت معمول به سمت جنوب تا جزایر بریتانیا و به ندرت تا مسافت دور در دریای مدیترانه، دریای سیاه و دریای خزر است.

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم­های دیگر در شرق آسیا، شمال آمریکا و مناطق گرین­لند و ایسلند حضور می­یابند.

سرگردان؛ تنها رکورد متعلق به یک فرد نابالغ (در اولین زمستان) نزدیک حوضچه­های پرورش میگو تیاب در نزدیکی بندرعباس در 22 ژانویه 2015 است (م. قاسمی، ,. سنگچولی و ب. نظامی، ارتباطات شخصی). یک رکورد مشکوک نیز از سال­های دهه 1970 میلادی وجود دارد (Scott et al. 1975).

Global range

Breeding from Jan Mayen and Svalbard east to Taymyr Peninsula;

Non-breeding commonly south to British Isles and rarely as far south as Mediterranean, Black and Caspian seas

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Other forms occur in eastern Asia, North America, Greenland and Iceland.

Vagrant; the only record is of a first-winter bird at Tiab shrimp ponds near Bandar Abbas, Hormozgan, on 22 January 2015 (M. Ghasemi, A. Sangchooli & B. Nezami, pers. com.). There was also one doubtful record in the 1970s (Scott et al. 1975).

Museum specimens

Not available.

References

Not available.

-----

وضعیت کاکایی نوک سبز روسی در ایران

Status of Russian Common Gull in Iran

Larus canus heinei Homeyer, 1853

Syn: Larus Heinei Homeyer, 1853

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری از غرب روسیه به سمت شرق تا مرکز سیبری؛

منطقه غیرجوجه آوری در مرکز و جنوب اروپا و خاورمیانه است.

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها فرم شناخته شده برای حضور در ایران heinei است. زیرگونه منتخب که در شمال اروپا جوجه­آوری می­کند، می­تواند به عنوان سرگردان یا مهاجر زمستانه کمیاب دیده شود، اما گزارش­های قدیمی این فرم در ایران متقاعدکننده نیستند.

• آی.اوسی. معتقد است که پراکنش غیر جوجه آوری زیرگونه L. c. canus تا خلیج فارس ادامه دارد.

مهاجر زمستانه معمول در سواحل جنوب خزر است و جمعیت آن­ها بستگی به شدت سرمای زمستان از سالی به سالی دیگر متغیر است. به تعداد کم مهاجر زمستانه منظم در خوزستان، سواحل خلیج فارس یه سمت شرق تا تنگه هرمز است. در زمان مهاجرت در نواحی تهران به صورت غیرمعمول دیده می­شود.

Global range

Breeding from western Russia east to central Siberia;

Non-breeding in central and southern Europe and the Middle East

Status in Iran

The only form known to occur in Iran. The nominate form, which breeds in northern Europe, could occur as a vagrant or rare winter visitor, but old reports of the nominate form in Iran are unconvincing.

• IOC believes that L. c. canus winters to the Persian Gulf area.

Common winter visitor to south Caspian coast, with numbers fluctuating widely from year to year depending on severity of winter, and regular winter visitor in small numbers to Khuzestan and Persian Gulf coast east to Strait of Hormoz; uncommon on passage in Tehran area.

Museum specimens

There are several specimens in BNHS, NHMTashkent and SMNS.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 340,

Vaurie 1965- p 477

-----

وضعیت کاکایی پاسیاه اقیانوس اطلسی در ایران

Status of Atlantic Black-legged Kittiwake in Iran

Rissa tridactyla tridactyla (Linnaeus, 1758)

آرایه بندی (تاکسونومی)

پرندگانی که در شمال اقیانوس آرام جوجه­آوری دارند، گاهی به فرم pollicaris منتسب می­شوند. هرچند، بسیاری از نویسندگان این زیرگونه را قبول نداشته و کاکایی پاسیاه را تک سنخی تلقی می­کنند.

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن (اقیانوس اطلس) برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در شمال و شرق کانادا، شمال اروپا و شمال روسیه؛

منطقه غیرجوجه آوری در شرق ایالات متحده و غرب اروپا به سمت جنوب تا شمال غرب آفریقا و دریای سیاه است.

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم دیگر (pollicaris) در شرق سیبری تا غرب آلاسکا جوجه­آوری کرده و زمستان را در اقیانوس آرام به سمت جنوب تا ژاپن، جنوب شرق آلاسکا و منطقه کالیفرنیا در ایالات متحده سپری می­کنند.

در زمستان­ها به صورت سرگردان دیده شده است. دو بار از گیلان، دو بار از بلوچستان و یک بار از هرمزگان ثبت شده است.

Taxonomic notes

Birds breeding in the northern Pacific are sometimes ascribed to the form pollicaris (e.g. in the fourth edition of Waterbird Population Estimates). However, many authors do not accept this subspecies and consider Rissa tridactyla to be monotypic.

Global range

Breeding in northern and eastern Canada, northern Europe and northern Russia;

Non-breeding in eastern USA, and western Europe south to northwestern Africa and Black Sea

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Another form, pollicaris Ridgway, 1884, breeds from eastern Siberia to western Alaska and winters in the Pacific south to Japan, southeastern Alaska and California (USA).

Vagrant in winter, recorded twice in Gilan, twice in Baluchestan and once in Hormozgan.

Museum specimens

Not available.

References

Not available.

-----

وضعیت پرستودریایی قهوه ای هندی در ایران

Status of Indian Brown Noddy in Iran

Anous stolidus pileatus (Scopoli, 1786)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن (اقیانوس هند) برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

از دریای سرخ و اقیانوس هندی به سمت شرق از طریق اقیانوس آرام تا جزایر هاوایی و جزیره ایستر

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم­های دیگر در شرق اقیانوس آرام، دریای کارائیب و منطقه استوایی اقیانوس اطلس حضور می­یابند.

سرگردان؛ یک نمونه از منطقه مابین پاسنی و جاسک در می 1877 گرفته شد و یک فرد نیز در ژوئن سال 2011 در جزیره شیدور در خلیج فارس مشاهده شد (Ghasemi et al. 2011).

Global range

From Red Sea and Indian Ocean east through the Pacific to Hawaiian Islands and Easter Island

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Other forms occur in the eastern Pacific, Caribbean and tropical Atlantic.

Vagrant; one was taken taken between Pasni and Jask (Baluchestan) in May 1877, and one was seen on Sheedvar Island in the Persian Gulf in June 2011 (Ghasemi et al. 2011).

Museum specimens

One specimen from Baluchestan in BMNH.

References

Not available.

-----

وضعیت گلاریول بال سرخ اروپایی در ایران

Status of European Collared Pratincole in Iran

Glareola pratincola pratincola (Linnaeus, 1766)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در جنوب اروپا و شمال آفریقا تا پاکستان؛

منطقه غیر جوجه آوری در شمال آفریقای استوایی است.

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. سایر فرم­ها در آفریقا جنوب صحرا و جنوب غرب عربستان حضور می­یابند.

مهاجر تابستانه ایران است و به طور معمول در نواحی جنوب خزر، بخش­هایی از گیلان، آذربایجان، خوزستان، بوشهر، مرکز فارس و سیستان جوجه­آوری دارد. احتمالا در امتداد هریرود در شمال خراسان نیز جوجه­آوری دارد. در زمان مهاجرت به صورت گسترده اما نه چندان معمول دیده می­شود.

Global range

Breeding in southern Europe and northern Africa to Pakistan;

Non-breeding in northern tropical Africa

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Other forms occur in Africa south of the Sahara and in southwestern Arabia.

Summer visitor, breeding commonly in southeast Caspian region and locally in Gilan, Azarbaijan, Khuzestan, Bushehr, central Fars and Sistan; probably also breeds along Hari Rud in northern Khorasan; widespread on migration, but nowhere common.

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, BMNH, BNHS, FMNH, NHMTashkent, ZISP and ZSM.

References

Diesselhorst 1962- p 4,

Érard & Etchécopar 1970- p 46,

Hüe & Etchécopar 1970- p 327,

Paludan 1938- p 634,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 72,

Stresemann 1928- p 408,

Vaurie 1965- p 453

-----

وضعیت تلیله نوک پهن اروپایی در ایران

Status of European Broad-billed Sandpiper in Iran

Limicola falcinellus falcinellus (Pontoppidan, 1763)

Syn: Tringa subarquata

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در شمال اروپا و شمال غرب سیبری؛

منطقه غیر جوجه آوری در شمال شرق، اطراف شبه جزیره عربستان، خلیج فارس، پاکستان و شمال غرب هند است.

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران شناخته شده است. فرم دیگر (sibirica) در شرقی سیبری جوجه­آوری کرده و زمستان را در شمال شرق هند تا نواحی جنوب شرق آسیا و نیز استرالیا سپری می­کند (Delany et al. 2009).

به طور محلی مهاجر زمستانه سواحل خلیج فارس و مکران به طور عمده در تنگه خوران؛ مهاجر عبوری به نسبت معمول در نواحی جنوبی خزر؛ در زمان مهاجرت به طور غیرمعمول در منطقه تهران و مرکز فارس.

Global range

Breeding in northern Europe and northwestern Siberia;

Non-breeding in [northeastern, around the Arabian Peninsula, and in the Persian Gulf, Pakistan and northwestern India]

Status in Iran

The only form known to occur in Iran. Another form, sibirica, breeds in eastern Siberia and winters from northeastern India through Southeast Asia to Australia (Delany et al. 2009).

Locally common winter visitor to coasts of Persian Gulf and Baluchestan, most numerous in Khouran Strait, and fairly common passage migrant in southeast Caspian region; uncommon on passage in Tehran area and central Fars.

Museum specimens

One specimen taken from Tuslu Gol (Paludan 1940) is in ZMUK.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 316,

Paludan 1940- p 17,

Schüz 1959- p 71,

Vaurie 1965- p 406

-----

وضعیت تلیله سفید اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Sanderling in Iran

Calidris alba alba (Pallas, 1764)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در جزیره اِلس مِر، شمال و شرق گرینلند، سوال بَرد، فرانتس جوزف و تایمیر؛

منطقه غیر جوجه آوری در غرب اروپا، آفریقا، آسیا و اقیانوسیه است.

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم دیگر (rubida) در شمال شرق سیبری تا آلاسکا و نیز شمال کانادا جوجه­آوری کرده و زمستان را در شرق آسیا و سواحل شمال، مرکز و جنوب قاره آمریکا سپری می­کند.

مهاجر زمستانه به نسبت معمول و مهاجر عبوری فراوان در سواحل جنوب خزر و مهاجر زمستانه و عبوری بسیار معمول در سواحل خلیج فارس و مکران؛ در زمان مهاجرت به صورت کمیاب در نواحی تالابی منطقه تهران، مرکز فارس و سیستان.

Global range

Breeding in Ellesmere Island, northern and eastern Greenland, Svalbard, Franz Josef Land and Taymyr;

Non-breeding in western Europe, Africa, Asia, Australasia

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Another form, rubida Gmelin, JF, 1789, breeds from northeastern Siberia to Alaska and northern Canada and winters in eastern Asia and coastal North, Central and South America.

Fairly common winter visitor and abundant passage migrant on south Caspian coast, and very common winter visitor and passage migrant on coasts of Persian Gulf and Baluchestan; rare on passage at wetlands in Tehran area, central Fars and Sistan.

Museum specimens

Several specimens in BNHS, FMNH, MNHN, NHMTashkent and ZISP.

References

Not available.

-----

وضعیت تلیله خاکستری سیبری در ایران

Status of Siberian Red Knot in Iran

Calidris canutus canutus (Linnaeus, 1758)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در شمال مرکزی سیبری؛

منطقه غیر جوجه آوری به طورعمده در سواحل غرب آفریقا به سمت جنوب تا آفریقای جنوبی است.

وضعیت و جمعیت در ایران

به صورت سرگردان در نواحی جنوبی خزر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان مشاهد شده است.

این گونه توسط واری (Vaurie 1965) یا هیو و اچکوپار (Hüe & Etchécopar 1970) برای فون پرندگان ایران ذکر نشده است اگرچه زارودنی (1903) یک فرد را از دریاچه­ای کوچک در بلوچستان در سپتامبر 1898 به دست آورد و تعداد کمی را نیز در سیستان در اکتبر همان سال مشاهده نمود (Roselaar & Aliabadian 2009). چهار مشاهده از جنوب خزر در اوایل دهه 60 میلادی وجود دارد (Scott 2008) و پنج مشاهده نیز از هرمزگان بین سال­های 2000 تا 2007 (شامل یک گروه 12 فردی) موجود است (Khaleghizadeh et al. 2011). فرم canutus احتمال حضورش در ناحیه جنوبی خزر بیشتر است. جمعیت کوچکی از تلیله خاکستری به صورت عبوری و نیز زمستان­گذران در شرق مدیترانه و جنوب دریای سیاه دیده می­شوند و به نظر می­رسد که همین زیرگونه باشند که از سرزمین­های جوجه­آوری خود در سیبری در یک پهنه وسیع هوایی به سمت مناطق دیگر مهاجرت می­کنند (Delany et al. 2009). منشاء پرندگانی که در بلوچستان و هرمزگان دیده می­شوند، کمتر روشن است. ممکن است آن­ها به جمعیت کوچکی که به طور منظم در جنوب شرق هند زمستان­گذرانی دارند تعلق داشته باشند که برخی محققان آن­ها را به زیرگونه canutus از سیبری مرکزی منسوب نموده و برخی دیگر آن­ها را به فرم rogersi در شرق سیبری نسبت می­دهند (Delany et al. 2009).

Global range

Breeding in north-central Siberia;

Non-breeding [chiefly in coast of West Africa south to South Africa]

Status in Iran

Vagrant to south Caspian region, Hormozgan, Sistan and Baluchestan.

Not mentioned for Iran by Vaurie (1965) or Hüe & Etchécopar (1970) although Zarudny (1903) collected a specimen at a small lake in inland Baluchestan in September 1898 and saw a few in Sistan in October 1898 (Roselaar & Aliabadian 2009). There were four sight records in the south Caspian region in the early 1960s (Scott 2008) and five sight records in Hormozgan between 2000 and 2007, one of which involved a flock of 12 birds (Khaleghizadeh et al. 2011). The form most likely to be concerned in the south Caspian region is the nominate. Small numbers of C. canutus winter and occur on passage in the eastern Mediterranean and southern Black Sea, and these are thought to be canutus using an overland route from Siberian breeding grounds (Delany et al. 2009). The origin of the birds appearing in Baluchestan and Hormozgan is less clear. These may derive from the small population of C. canutus that regularly winters in southeastern India and which some authors assign to nominate canutus from central Sibera and others to rogersi from eastern Siberia (Delany et al. 2009).

Museum specimens

One in NHMTashkent, from Baluchestan, September 1898.

References

Delany et al. 2009,

Hüe & Etchécopar 1970- p 311,

Vaurie 1965- p 403,

Zarudny 1903

-----

وضعیت سنگ گردان اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Ruddy Turnstone in Iran

Arenaria interpres interpres (Linnaeus, 1758)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در شمال شرق کانادا، گرینلند، شمال اروپا تا شمال شرق سیبری و غرب آلاسکا؛

منطقه غیر جوجه آوری در غرب و جنوب اروپا، آفریقا، جنوب و شرق آسیا، اقیانوسیه، جزایر اقیانوس آرام، غرب ایالات متحده و غرب مکزیک است.

وضعیت و جمعیت در ایران

فرم interpres در ایران حضور می­یابد (Hüe & Etchécopar 1970, Vaurie 1965). فرم دیگر (morinella) محدود به قاره آمریکا است.

مهاجر عبوری معمول در نواحی جنوبی خزر و در امتداد سواحل جنوبی؛ مهاجر زمستانه معمول در سواحل جنوبی از منطقه بوشهر تا مرز پاکستان؛ زمستان­ها در جنوب شرق خزر و در زمان مهاجرت در تالاب­های نواحی آذربایجان، تهران و مرکز فارس به صورت غیرمعمول حضور دارد.

Global range

Breeding in northeastern Canada, Greenland, northern Europe to northeastern Siberia and western Alaska;

Non-breeding in western and southern Europe, Africa, southern and eastern Asia, Australasia, Pacific islands, western USA and western Mexico

Status in Iran

The form occurring in Iran is the nominate (Hüe & Etchécopar 1970, Vaurie 1965). The only other form morinella is confined to the Americas.

Common passage migrant in south Caspian region and along entire south coast, and common winter visitor to south coast east from region of Bushehr to Pakistan border; uncommon in winter in southeast Caspian and on passage at wetlands in Azarbaijan, Tehran and central Fars.

Museum specimens

Three birds from Qeshm Island are in MNHN.

References

Érard & Etchécopar 1970- p 41,

Hüe & Etchécopar 1970- p 281,

Løppenthin 1951- p 608,

Missone 1953- p 123,

Schüz 1959- p 67,

Vaurie 1965- p 391

-----

وضعیت گیلانشاه حنایی سیبری در ایران

Status of Siberian Bar-tailed Godwit in Iran

Limosa lapponica taymyrensis Engelmoer & Roselaar, 1998

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در شمال غرب و شمال مرکزی سیبری؛

منطقه غیر جوجه آوری در جنوب غرب آسیا و در طول سواحل آفریقا به سمت جنوب تا آفریقای جنوبی است.

وضعیت و جمعیت در ایران

پرندگانی که در ایران دیده می­شوند به جمعیتی تعلق دارند که در شمال غرب و شمال مرکزی سیبری جوجه­آوری می­کنند. این جمعیت قبلا شامل زیرگونه lapponica بود (Érard & Etchécopar 1970, Hüe & Etchécopar 1970, Løppenthin 1951, Schüz 1959, Vaurie 1965) اما اکنون به عنوان زیرگونه­ای مجزا (taymyrensis) طبقه­بندی می­شود (Engelmoer & Roselaar 1998, Delany et al. 2009, Dickinson & Remsen 2013- p 210).

مهاجر زمستانه بسیار معمول در سواحل جنوبی به ویژه از تنگه خوران به سمت شرق تا مرز پاکستان؛ مهاجر عبوری به نسبت معمول در نواحی جنوبی خزر به ویژه در پاییز؛ به صورت کمیاب در زمان مهاجرت در تالاب­های نواحی آذربایجان، مرکز فارس و سیستان.

Global range

Breeding in northwest and north-central Siberia;

Non-breeding [in southwest Asia and along coasts of Africa south to South Africa]

Status in Iran

The birds occurring in Iran belong to a population breeding in northwest and north-central Siberia. This population was previously included within the nominate form (Érard & Etchécopar 1970, Hüe & Etchécopar 1970, Løppenthin 1951, Schüz 1959, Vaurie 1965) but is now treated as a separate subspecies taymyrensis (Engelmoer & Roselaar 1998, Delany et al. 2009, Dickinson & Remsen 2013- p 210).

Very common winter visitor to south coast, especially from Khouran Strait east to Pakistan border, and fairly common passage migrant in south Caspian region, particularly in autumn; rare on passage at wetlands in Azarbaijan, central Fars and Sistan.

Museum specimens

A few specimens in MNHN, NHMTashkent and ZISP, all taken on spring migration in April in Hormozgan and Khorasan.

References

Dickinson & Remsen 2013- p 210,

Érard & Etchécopar 1970- p 44,

Hüe & Etchécopar 1970- p 295,

Løppenthin 1951- p 608,

Schüz 1959- p 69,

Vaurie 1965- p 421

-----

وضعیت گیلانشاه دم سیاه اروپایی در ایران

Status of European Black-tailed Godwit in Iran

Limosa limosa limosa (Linnaeus, 1758)

Syn: Limosa aegocephala L.

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری از غرب و مرکز اروپا به سمت شرق تا مرکز آسیا؛

منطقه غیر جوجه آوری به سمت جنوب تا مدیترانه، آفریقا و هند است.

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم­های دیگر در غرب اروپا (islandica) و مرکز و شرق آسیا (melanuroides) حضور می­یابند.

مهاجر عبوری و زمستان­گذران معمول در تالاب­های آب شیرین در جنوب خزر، خوزستان، مرکز فارس و سیستان و مهاجر عبوری معمول در نواحی آذربایجان؛ در زمان مهاجرت و نیز زمستان در سایر تالاب­های غرب و مرکز کشور و به صورت نامنظم و غیرمعمول در سواحل خلیج فارس از حوالی شرق بوشهر است.

Global range

Breeding from western and central Europe east to central Asia;

Non-breeding south to the Mediterranean, Africa and India

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Other forms occur in western Europe (islandica) and central and eastern Asia (melanuroides).

Common passage migrant and winter visitor at freshwater wetlands in south Caspian region, Khuzestan, central Fars and Sistan, and common passage migrant in Azarbaijan; uncommon on passage and in winter at wetlands elsewhere in western and central Iran, and uncommon and irregular on Persian Gulf coast east of Bushehr.

Museum specimens

Several specimens in BNHS, FMNH, NHMTashkent and ZISP.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 294,

Missone 1953- p 122,

Schüz 1959- p 69,

Vaurie 1965- p 420

-----

وضعیت پاشلک معمولی اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Common Snipe in Iran

Gallinago gallinago gallinago (Linnaeus, 1758)

Syn: Scolopax Gallinago L., 1758, Capella gallinago gallinago (Linnaeus), Gallinago gallinago raddei

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در غرب، مرکز و شمال اروپا و آسیا؛

منطقه غیر جوجه آوری به سمت جنوب تا جنوب آفریقا و جنوب شرق آسیا است.

وضعیت و جمعیت در ایران

فرمی که در ایران حضور می­یابد زیرگونه نمادین (gallinago) است (Vaurie 1965). فرم دیگر در ایسلند، فارو، بریتانیا و ایرلند حضور می­یابد.

مهاجر زمستانه بسیار معمول در تالاب­های سراسر ایران تا جنوب کشور شامل خوزستان، مرکز فارس و سیستان و سواحل شمال خلیج فارس؛ در زمان مهاجرت در شمال شرق و جنوب شرق ثبت شده است.

Global range

Breeding in [west,] central and northern Europe and Asia;

Non-breeding south to [south Africa and southeast Asia]

Status in Iran

The form occurring in Iran is the nominate (Vaurie 1965). Another form occurs in Iceland, the Faroes, Britain and Ireland.

Very common winter visitor to wetlands throughout Iran south to Khuzestan, central Fars, Sistan and northern Persian Gulf coast, also recorded on passage in northeast and southeast Iran.

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, BMNH, FMNH, KBIN, MNHN, NMHTashkent, SMNS and ZISP.

References

Capito 1931- p 932,

Érard & Etchécopar 1970- p 44,

Hüe & Etchécopar 1970- p 284,

Schüz 1959- p 67,

Trott 1947a- p 703,

Vaurie 1965- p 431,

Zarudny 1911- p 200

-----

وضعیت پاشلک تک زی آسیای میانه در ایران

Status of Central Asian Solitary Snipe in Iran

Gallinago solitaria solitaria Hodgson, 1831

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در مرکز آسیا؛

منطقه غیر جوجه آوری به سمت جنوب تا جنوب آسیا است.

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم دیگر (japonica) از شمال شرق چین تا شبه جزیره کامچاتکا جوجه­آوری کرده و زمستان­ها را در کره، ژاپن و شرق چین سپری می­کند.

وضعیت نامشخص، احتمالا مهاجر زمستانه کمیاب؛ چند بار در زمان مهاجرت و نیز زمستان در شرق ایران توسط زارودنی ثبت شده است (Rosleaar & Aliabadian 2009) اما از سال 1903 میلادی تنها دو گزارش موجود است: یک پرنده در نزدیکی مشهد در 25 نوامبر 1956 مورد اصابت گلوله قرار گرفت و یک پرنده نیز توسط کوروس ربیعی در کوه­های البرز واقع در مازندران در اوایل ژانویه 2013 عکاسی شد.

Global range

Breeding in central Asia;

Non-breeding south to southern Asia

Status in Iran

The nominate form is the only form likely to occur in Iran. Another form, japonica, breeds from northeastern China to Kamchatka Peninsula and winters south to Korea, Japan and eastern China.

Uncertain; probably a rare winter visitor and passage migrant. Recorded on migration and in winter in eastern Iran on a number of occasions by Zarudny (Rosleaar & Aliabadian 2009), but there have been only two reports since 1903: a bird shot near Mashad, Khorasan, on 25 November 1956 (per S Jervis Read), and a bird photographed by Koros Rabiee in the Alborz Mountains in Mazandaran in early January 2013 (per Abbas Ashoori).

Museum specimens

A few from Khorasan, Semnan, Golestan and Sistan in NMHTashkent and ZISP, all taken in October.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 286,

Schüz 1959- p 68,

Vaurie 1965- p 434

-----

وضعیت سلیم شنی کوچک پامیری در ایران

Status of Pamir Lesser Sand Plover in Iran

Charadrius mongolus pamirensis (Richmond, 1896)

آرایه بندی (تاکسونومی)

گزارش­هایی از حضور دو زیرگونه pamirensis و atrifrons وجود دارد. به نظر می­رسد که گزارش­های قبلیatrifrons اکنون متعلق به  pamirensis باشد.

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس نام انگلیسی این زیرگونه برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در کوههای قیرقیزستان و تاجیکستان تا غرب مرکزی چین؛

منطقه غیر جوجه آوری در خاورمیانه، شرق و جنوب آفریقا و غرب هند است.

وضعیت و جمعیت در ایران

هیرشفلد و همکاران (Hirschfeld et al. 2000) و دلانی و همکاران (Delany et al. 2009) معتقد هستند پرندگانی که در خلیج فارس و سواحل مکران حضور می­یابند، به این نژاد تعلق دارند. گستره جوجه­آوری این تاکسون به ایران نزدیک­تر است. اِرارد و اچکوپار (Érard & Etchécopar 1970) گزارشاتی از مشاهده تعداد کمی از زیرگونه هیمالیایی atrifrons نزدیک بندرعباس در آوریل 1967 داشته­اند اما به نظر می­رسد که این نویسندگان شناختی از زیرگونه pamirensis نداشته­اند.

مهاجر عبوری و زمستان­گذران معمول در سواحل جنوب از خوزستان تا مرز پاکستان؛ در جنوب شرق خزر به صورت سرگردان.

Taxonomic notes

There are reports of occurrence of two subspecies, pamirensis and atrifrons. It seems that previus reports of atrifrons now refer to pamirensis.

Global range

Breeding in mountains of Kyrgyzstan and Tajikistan to west-central China;

Non-breeding in the Middle East, eastern and southern Africa and western India

Status in Iran

Hirschfeld et al. (2000) and Delany et al. (2009) believe that birds occurring in the Persian Gulf and along the Mekran coast belong to this race, the taxon breeding nearest to Iran. Érard & Etchécopar (1970) reported seeing small numbers of C. mongolus atrifrons near Bandar Abbas in April 1967, but these authors do not appear to have recognised pamirensis.

Common passage migrant and winter visitor on south coast from Khuzestan to Pakistan border; vagrant to southeast Caspian coast.

Museum specimens

Not available.

References

Érard & Etchécopar 1970- p 40,

Hirschfeld et al. 2000- p 165, 182, 187,

Hüe & Etchécopar 1970- p 269,

Porter & Aspinall 2010,

Ticehurst 1923- p 72,

Ticehurst et al. 1925- p 729,

Vaurie 1965- p 379

-----

وضعیت سلیم طوقی پاسیاه اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Kentish Plover in Iran

Charadrius alexandrinus alexandrinus Linnaeus, 1758

Syn: Aegialites cantianus (Lath.), Eudromias cantianus Lath., Leucopolius alexandrinus alexandrinus (L.)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در غرب اروپا، جزایر آتلانتیک و شمال آفریقا تا شمال چین؛

منطقه غیر جوجه آوری به سمت جنوب تا شمال آفریقا و جنوب آسیا

وضعیت و جمعیت در ایران

این نژاد در ایران حضور می­یابد (Hüe & Etchécopar 1970, Vaurie 1965).

جوجه­آور، مهاجر عبوری و زمستان­گذران معمول در سواحل جنوب خزر، خلیج فارس و بلوچستان و نیز در اغلب تالاب­های لب شور تا شور کشور؛ مهاجر تابستانه در نواحی آذربایجان.

Global range

Breeding in western Europe, Atlantic Islands and northern Africa to northern China,

Non-breeding south to northern Africa and southern Asia

Status in Iran

The race occuring in Iran is the nominate (Hüe & Etchécopar 1970, Vaurie 1965).

Common breeding bird, passage migrant and winter visitor along coasts of south Caspian, Persian Gulf and Baluchestan and at brackish to saline wetlands almost throughout Iran, although only a summer visitor to Azarbaijan.

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, BMNH, MNHN, NHMTashkent, ROM, SMNS, USNM, ZISP, ZMUK and ZSM.

References

Berlioz 1958- p 452,

Blanford 1876- p 279,

Diesselhorst 1962- p 4,

Érard & Etchécopar 1970- p 40,

Hüe & Etchécopar 1970- p 267,

Løppenthin 1951- p 606,

Missone 1953- p 123,

Nikolsky 1886,

Paludan 1938- p 634,

Paludan 1940- p 17, 52,

Roselaar 1995,

Schalow 1876- p 187,

Schüz 1959- p 66,

Stresemann 1928- p 408,

Ticehurst et al. 1925- p 726, 729,

Trott 1947a- p 702,

Vaurie 1965- p 377,

Zarudny 1903- p 62,

Zarudny 1911- p 201

-----

وضعیت سلیم طوقی بزرگ توندرایی در ایران

Status of Tundra Common Ringed Plover in Iran

Charadrius hiaticula tundrae (Lowe, 1915)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

شمال اوراسیا، جنوب اروپا، آفریقا و جنوب غرب آسیا

وضعیت و جمعیت در ایران

فرمی که در ایران و جنوب غرب آسیا حضور می­یابد به نظر همین زیرگونه است (IOC). به علت گستره شناخته شده زیرگونه­های tundrae و hiaticula و دشواری تمایز بین این دو در زمستان (Hüe & Etchécopar 1970)، به نظر می­رسد گزارشات قدیمی از زیر گونه hiaticula در ایران متعلق به زیرگونه tundrae است.

مهاجر عبوری و زمستانه معمول در جنوب خزر و سراسر سواحل جنوبی از خوزستان تا مرز پاکستان؛ حضورش در زمان مهاجرت در داخل ایران به خصوص در بهار غیرمعمول است اما به تعداد اندک در تالاب­های اصلی کشور ثبت شده است.

Global range

Northern Eurasia, southern Europe, Africa, southwestern Asia

Status in Iran

The form occurring in Iran and elsewhere in southwest Asia is generally thought to be tundrae (IOC). Given the known global range of the nominate form and tundrae (IOC), and difficulty in differentiation between C. h. hiaticula and C. h. tundrae in winter (Hüe & Etchécopar 1970), it seems likely that old records of the nominate in Iran relate to tundrae.

Common passage migrant and winter visitor in south Caspian region and on entire south coast from Khuzestan to Pakistan border; uncommon on migration inland, especially in spring, but recorded in small numbers in all major wetlands.

Museum specimens

There are specimens from Bandar Abbas and Dorud in FMNH and from Khorasan in ZISP.

References

Harrison 1972- p 287,

Hüe & Etchécopar 1970- p 264,

Løppenthin 1951- p 608

-----

وضعیت سلیم خاکستری اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Grey Plover in Iran

Pluvialis squatarola squatarola (Linnaeus, 1758)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری در شمال اوراسیا و آلاسکا؛

منطقه غیر جوجه آوری در غرب و جنوب اروپا، آفریقا، جنوب و شرق آسیا، اقیانوسیه و غرب آمریکا

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم­های دیگر در جزایر رانگل (شمال شرق سیبری) و نیز شمال کانادا حضور می­یابد، فرم اخیر در نواحی ساحلی شمال و جنوب قاره امریکا زمستان­گذرانی دارد.

مهاجر زمستانه و عبوری معمول در جنوب خزر و سراسر سواحل جنوبی از خوزستان تا مرز پاکستان؛ در زمان مهاجرت به ندرت در داخل کشور دیده می­شود اگرچه رکوردهایی از نواحی آذربایجان، تهران، مرکز فارس و سیستان وجود دارد.

Global range

Breeding in northern Eurasia and Alaska;

Non-breeding in western and southern Europe, Africa, southern and eastern Asia, Australasia and western Americas

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Other forms breed on Wrangel Island (northeastern Siberia) and in northern Canada, the latter wintering in coastal North and South America.

Common winter visitor and passage migrant in south Caspian and on entire south coast from Khuzestan to Pakistan border; rarely seen on migration inland, although there are records from Azarbaijan, Tehran, central Fars and Sistan.

Museum specimens

A few specimens in NHMTashkent and ZISP.

References

Not available.

-----

وضعیت دیدومک غرب آسیا در ایران

Status of West Asian Red-wattled Lapwing in Iran

Vanellus indicus aigneri (Laubmann, 1913)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن در مقایسه با سایر زیرگونه ها برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

جنوب شرق ترکیه تا پاکستان

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها فرمی است که ممکن است در ایران حضور داشته باشد. سه فرم دیگر در شبه قاره هند و جنوب شرق آسیا حضور دارند.

مقیم گسترده و به نسبت معمول در مناطق پست جنوب از کرمانشاه و لرستان و نیز از خوزستان به سمت شرق شامل بوشهر، جنوب فارس، هرمزگان و جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان و همچنین در امتداد رود تجن و ناحیه سرخس در شمال شرق کشور.

Global range

Southeastern Turkey to Pakistan

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Three other forms occur in the Indian subcontinent and southeast Asia.

Fairly common and widespread resident throughout southern lowlands from Kermanshah and Lorestan east through Khuzestan, Bushehr, southern Fars, Hormozgan and southern Kerman to Sistan and Baluchestan; also along the Tejen River and Sarakhs area in northeastern Iran

Museum specimens

There are many specimens in BMNH, BNHS, FMNH, MCZ, MNHN, NHMTashkent, SMNS, UMMZ, ZISP and ZMUK.

References

Baker 1923- p 71,

Diesselhorst 1962- p 4,

Érard & Etchécopar 1970- p 41,

Hüe & Etchécopar 1970- p 279,

Paludan 1938- p 634,

Roselaar 1995,

Ticehurst et al. 1925- p 726,

Vaurie 1965- p 390

-----

وضعیت صدف خوار شرق اروپا در ایران

Status of East European Oystercatcher in Iran

Haematopus ostralegus longipes Buturlin, 1910

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن در مقایسه با سایر زیرگونه ها برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

منطقه جوجه آوری از اوکراین و ترکیه تا مرکز روسیه و غرب سیبری؛

منطقه غیرجوجه آوری در شرق آفریقا

وضعیت و جمعیت در ایران

گونه فوق جوجه­آور کمیاب حوزه آبخیز ارومیه در آذربایجان است و به صورت مهاجر عبوری به نسبت معمول در ناحیه خزر بوده و به صورت مهاجر زمستانه بسیار معمول در سواحل جنوب است. به نظر می­رسد که اغلب آن­ها به زیرگونه longipes تعلق دارند اما ممکن است دو فرم دیگر شامل ostralegus و buturlini به صورت مهاجر و نیز زمستان­گذران حضور یابند. تایپ لوکالیتی زیرگونه longipes شامل منطقه لنکران در جمهوری آذربایجان است.

جوجه­آور محلی و غیرمعمول رودهای اصلی حوزه ارومیه که تنها به صورت مهاجر زمستانه دیده می­شود.؛

مهاجر عبوری به نسبت معمول در نواحی جنوبی خزر که تعداد اندکی زمستان گذرانی نیز دارند؛ مهاجر زمستانه بسیار معمول در سراسر سواحل جنوبی خلیج فارس و مکران.

Global range

Breeding from Ukraine and Turkey to central Russia and Western Siberia,

Non-breeding in eastern Africa

Status in Iran

Most birds occurring in Iran are assumed to be longipes, but it is possible that two other forms, nominate ostralegus and buturlini, occur on passage and in winter. The type locality of longipes includes Lenkoran, Azerbaijan Republic, southwestern Caspian.

Uncommon and local breeding bird along major rivers in Urumiyeh basin, Azarbaijan, where only a summer visitor;

Fairly common passage migrant in south Caspian region, wintering in small numbers in Mazandaran, and very common winter visitor to entire south coast, especially in southern Persian Gulf and Baluchestan.

Museum specimens

One specimen taken in December 1939 at Bandar Abbas in FMNH, another in March 1901 from Chabahar in Zarudny collection (present whereabouts unknown).

References

Buturlin, 1910- p 36,

Hüe & Etchécopar 1970- p 260,

Løppenthin 1951- p 608,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 64,

Ticehurst et al. 1925- p 726,

Vaurie 1965- p 369

-----

وضعیت بلدرچین بوته ای میانماری در ایران

Status of Myanmar Common Buttonquail in Iran

Turnix sylvaticus dussumier (Temminck, [in Temminck & Laugier] 1828)

Syn: Turnix dussumieri

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره جغرافیایی آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

از شرق ایران تا میانمار (برمه)

وضعیت و جمعیت در ایران

واری (Vaurie 1965) و هیو و اچکوپار (Hüe & Etchécopar 1970) شرق ایران را برای گستره حضور این گونه در نظر گرفتند. این اظهار نظر به دنبال فهرست زارودنی (Zarudny 1911) بود که این پرنده را جوجه­آور کمیاب جنوب بلوچستان و به صورت سرگردان در منطقه پاروپامیسوس در شمال شرق کشور برشمرد. با این وجود، رزلار و علی آبادیان (Roselaar & Aliabadian 2009) این ادعا را مشکوک شمردند.

وضعیت نامشخص، احتمالا مقیم کمیاب جنوب شرق بلوچستان؛ تنها رکورد تایید شده متعلق به دره رود سرباز در 21 اکتبر 1975 است (Scott 2008).

Global range

Eastern Iran to Burma

Status in Iran

Vaurie (1965) and Hüe & Etchécopar (1970) included eastern Iran in the range of the species, following Zarudny (1911) who listed it as a rare breeding bird in southern Baluchestan and a vagrant in the Paropamisus in northeastern Iran. However, Roselaar & Aliabadian (2009) cast doubt on Zarudny’s claims.

Uncertain; possibly a rare resident in southeast Baluchestan; the only confirmed record is of a bird seen in the Sarbarz Valley, Baluchestan, on 21 October 1975 (Scott 2008).

Museum specimens

Not available.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 233,

Vaurie 1965- p 362,

Zarudny 1911- p 203

-----

وضعیت طاووسک سینه سفید جنوب آسیا در ایران

Status of South Asian White-breasted Waterhen in Iran

Amaurornis phoenicurus phoenicurus (Pennant, 1769)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

جنوب آسیا، شبه جزیره مالزی و فیلیپین

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم­های دیگر از آندامان و جزایر نیکوبار تا سولاوسی، مولوکاس غربی و سونداس کوچک حضور می­یابند.

سرگردان؛ سه رکورد موجود است: یک فرد در منطقه باهوکلات، بلوچستان در 11 دسامبر 2010 (Stalling et al. 2015)، یک پرنده مرده از باهوکلات در تاریخ 27 دسامبر 2013 (توسط علی سنگچولی)، پرنده­ای دیگر در چابهار در نوامبر 2015 (توسط اشرفعلی حسینی) و یک پرنده در بندر لنگه در آگوست 2016 (توسط سیدعلی محترمی).

Global range

Southern Asia, Malay Archipelago and Philippines

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Other forms occur from Andaman and Nicobar Islands to Sulawesi, western Moluccas, and Lesser Sundas.

Vagrant; there have been three records: a bird seen in Bahu Kalat Protected Area, Baluchestan, on 11 December 2010 (Stalling et al. 2015), a dead bird on 27 December 2013 in Bahu Kalat (per A. Sangchooli), another bird caught in Chabahar in November 2015 (per A.A. Hosseini) and one individual in Bandar-e Lengeh in August 2016 (S.A. Mohtarami).

Museum specimens

Not available.

References

Not available.

-----

وضعیت چنگر نوک سرخ اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Moorhen in Iran

Gallinula chloropus chloropus (Linnaeus, 1758)

Syn: Gallinula chloropus parvifrons (= G. c. indica)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

اروپا و شمال آفریقا تا ژاپن و جنوب شرق آسیا

وضعیت و جمعیت در ایران

فرم مذکور به طور گسترده­ای در ایران دیده می­شود (Hüe & Etchécopar 1970, Vaurie 1965).

جوجه­آور به نسبت معمول در اغلب تالاب­های کشور؛ عمدتا مقیم اما احتمالا در نواحی آذربایجان تنها به شکل زمستان­گذران؛ احتمالا به صورت زمستان­گذران در جنوب شرق بلوچستان.

Global range

Europe and northern Africa to Japan and southeastern Asia

Status in Iran

The form widely known from Iran is the nominate (Hüe & Etchécopar 1970, Vaurie 1965).

Fairly common breeding bird at wetlands almost throughout Iran; mainly resident, but probably only a summer visitor to Azarbaijan; possibly only a winter visitor to southeast Persian Baluchestan.

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, BMNH, FMNH and SMNS.

References

Baker 1919 - p 121,

Dementyev 1948- p 179,

Érard & Etchécopar 1970- p 39,

Hüe & Etchécopar 1970- p 247,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 63,

Vaurie 1965- p 355

-----

وضعیت چنگر معمولی اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Coot in Iran

Fulica atra atra Linnaeus, 1758

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

اروپا و شمال آفریقا تا ژاپن، هند، جنوب شرق آسیا، فیلیپین و برنئو

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم­های دیگر در جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه حضور می­یابند.

جوجه­آور به نسبت معمول در تالاب­های آب شیرین خوزستان، مرکز فارس و سیستان؛ مهاجر زمستانه فراوان در اغلب تالاب­های کشور.

Global range

Europe and northern Africa to Japan, India, southeastern Asia, Philippines and Borneo

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Other forms occur in southeast Asia and Australasia.

Fairly common breeding bird in freshwater wetlands south to Khuzestan, central Fars and Sistan, and abundant winter visitor to wetlands almost throughout Iran.

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, BMNH, BNHS, FMNH and ZISP.

References

Baker 1919- p 128,

Capito 1931- p 933,

Érard & Etchécopar 1970- p 39,

Hüe & Etchécopar 1970- p 252,

Missone 1953- p 125,

Paludan 1938- p 636,

Paludan 1940- p 20,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 63,

Trott 1947a- p 703,

Vaurie 1965- p 359

-----

وضعیت میش مرغ اوراسیایی در ایران

Status of Eurasian Great Bustard in Iran

Otis tarda tarda Linnaeus, 1758

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس گستره پراکنش آن برگزیده شد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

جنوب غرب و مرکز اروپا و شمال غرب آفریقا تا جنوب غرب سیبری و مرکز مغولستان

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم دیگر از مغولستان تا شرق سیبری و شمال شرق چین حضور می­یابد.

از جمعیت­های جوجه­آور و مقیم غیرمعمول در استپ­های مرتفع آذربایجان، کردستان. کرمانشاه و همدان، اکنون تنها جمعیت جوجه­آور کوچکی در ناحیه بوکان (آذربایجان غربی) باقی مانده است؛ به طور محلی مهاجر زمستانه در شمال خراسان و مهاجر عبوری کمیاب در نواحی جنوب شرق خزر.

Global range

Southwestern and central Europe and northwestern Africa to southwestern Siberia and central Mongolia

Status in Iran

The only form likely to occur in Iran. Another form occurs from Mongolia to eastern Siberia and northeastern China.

Formerly an uncommon breeding bird in upland areas of Azarbaijan, Kordestan, Kermanshah and Hamedan, now restricted to a small breeding population in the Bukan area (West Azarbaijan); also formerly a locally common winter visitor to northern Khorasan and rare passage migrant in southeast Caspian region.

Museum specimens

There are several specimens in AMNH, FMNH and UMMZ.

References

Hüe & Etchécopar 1970- p 254,

Missone 1953- p 124,

Paludan 1938- p 635,

Roselaar 1995,

Schüz 1959- p 60,

Vaurie 1965- p 337

-----

وضعیت سارگپه پابلند شمالی در ایران

Status of Northern Long-legged Buzzard in Iran

Buteo rufinus rufinus (Cretzschmar, 1829)

نامگذاری

نام فارسی این زیرگونه بر اساس نام انگلیسی و گستره پراکنش آن برگزیده شد (www.hbw.com). زیرگونه دیگر از موریتانی تا شبه جزیره عربستان پراکنش دارد.

ویژگیها

--

پراکنش جهانی

جوجه آوری در مرکز اروپا تا مرکز آسیا؛

غیر جوجه آوری در شمال آفریقا

وضعیت و جمعیت در ایران

تنها حضور این فرم در ایران محتمل است. فرم دیگر در شمال آفریقا و شبه جزیره عربستان حضور می­یابد.

مقیم معمول و گسترده در نواحی کوهستانی سراسر ایران، در خارج از زمان تولید مثل مهاجر زمستانه معمول در نواحی پست کشور مانند جنوب شرق خزر، خوزستان، سواحل خلیج فارس و مکران.