کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری خاوری در هندیجان در آبان 1403

Record of Oriental Turtle Dove in Hendijan in October 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری خاوری Streptopelia orientalis

شمار پرنده: یک نابالغ

مکان پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 21 آبان 1403

پایشگران: آقای پدرام خلیلی و احمد محمدی

شناسایی‌کنندگان: پدرام خلیلی و ابوالقاسم خالقی‌زاده

کلیدهای شناسایی: حلقۀ پوستی چشم نازک، لکۀ کنار گردن با نوارهای در زمینه خاکستری، سفید بودن لبۀ پوشپرهای بال، رنگ قهوه‌ای روشن سینه (در نابالغان)، دمگاه آبی خاکستری (توسی)

Species: Oriental Turtle Dove Streptopelia orientalis

No. of individuals: one juvenile

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Dates of observation: 11 November 2024

Observers: Pedram Khalili & Ahmad Mohammadi

Identified by: Pedram Khalili & Abolghasem Khaleghizadeh

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت اکراس آفریقایی در هورالعظیم در آبان 1403

Record of African Sacred Ibis in Hour-al-Azim in November 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: اکراس آفریقایی Threskiornis aethiopicus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: تالاب هورالعظیم

استان: خوزستان

زمان پایش: 24 آبان 1403

پایشگران: آقای کرامت حافظی

Species: African Sacred Ibis Threskiornis aethiopicus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hour-al-Azim

Province: Khuzestan

Dates of observation: 14 November 2024

Observers: Keramat Hafezi

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت غاز پیشانی سفید کوچک در تالاب قره قشلاق در آبان 1403

Record of Lesser White-fronted Goose in Qareh Qeshlaq wetland in November 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: غاز پیشانی‌سفید کوچک Anser erythropus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب قره قشلاق، بناب

استان: آذربایجان شرقی

زمان پایش: 23 آبان 1403

پایشگران: علی اصغر رحیم‌زاده پوربناب

Species: Lesser White-fronted Goose Anser erythropus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Qareh Qeshlaq wetland, Bonab

Province: East Azarbayjan

Dates of observations: 13 November 2024

Observers: Ali-Asghar Rahimzadeh PourBonab

درخواست به روزرسانی حضور سهره طلایی در استانها

به آگاهی پرنده‌شناسان و پرنده‌نگرهای ارجمند کشور می‌رساند که بر اساس آرایه‌شناسی جدید، گونۀ «سهرۀ طلایی تاج‌خاکستری» از گونۀ «سهرۀ طلایی اروپایی» جدا شده است. بر همین اساس و بر پایۀ منابع موجود، گونۀ سهرۀ طلایی تاج‌خاکستری به فهرست پرندگان در استان‌های گلستان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، کرمان و فارس افزوده شده است. چنانچه هر یک از بزرگواران پرنده‌نگر، رکوردی از گونۀ «سهرۀ طلایی تاج‌خاکستری» در استان‌های دیگر همراه با عکس و جزءیات رکورد به آگاهی دیگران برسانند.

همچنین با توجه به این طبقه‌بندی جدید، حضور گونۀ سهرۀ طلایی اروپایی در استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، سمنان، یزد، اصفهان، کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان دوباره باید بازبینی شود. چنانچه در این استانها در این استان‌ها گونۀ سهرۀ طلایی اروپایی ثبت شده است، همراه با عکس و جزئیات رکورد به آگاهی دیگران رسانده شود.

با سپاس فراوان

ابوالقاسم خالقی‌زاده

دبیر کمیتۀ ثبت پرندگان ایران

23 آبان 1403

ویرایش نام سسک چیفچاف کوهی به کوهستان

Edition of Persian name of Mountain Chiffchaff

یکی از گونه‌های پرندگان ایران با نام کنونی «سسک چیف‌چاف کوهی» است که در گذشته با عنوان «سسک چیف‌چاف هیمالیایی» نامیده می‌شد. به دلیل اینکه نام انگلیسی این گونه

Mountain Chiffchaff

بود و «هیمالیایی» تنها یکی از زیرگونه‌های این گونه بود، در سال‌های گذشته تلاش شد تا برای حل این تعارض نامی این، بین نام فارسی و انگلیسی این گونه هماهنگی ایجاد شود که نام «سسک چیف‌چاف کوهی» پیشنهاد شد.

همان‌گونه که در بررسی پیشین دربارۀ سارگپۀ کوهی بیان شد، واژۀ «کوهی» در نام فارسی گونه‌های ایران، دستِ‌کم در برابر چهار واژۀ انگلیسی به کار رفته است که عبارتند از:

Alpine, Rock, Crag, Upland

و در گونه‌های

• بادخورک کوهی Alpine swift Tachymarptis melba
• صعوه کوهی Alpine Accentor Prunella collaris
• گنجشک کوهی Rock Sparrow Petronia petronia
• زردپره کوهی Rock Bunting Emberiza cia
• طرقه‌های کوهی Rock Thrush Monticola spp.
• چلچله‌های کوهی Crag Martin Ptyonoprogne spp.
• سارگپۀ کوهی Upland Buzzard Buteo hemilasius

بر همین اساس، مقرر شد که در برابر نام گونه یا گروهی از پرندگان مشابه جهان که در نام انگلیسی آنها Mountain به کار رفته است، معادل فارسی «کوهستان» به کار رود، مانند:

1. چکچک کوهستان برای Mountain Wheatear Myrmecocichla monticola در برابر چکچک کوهی Northern Wheatear ایران

2. سارگپه کوهستان برای Mountain Buzzard Buteo oreophilus در در برابر سارگپۀ کوهی Upland Buzzard ایران

3. سهره‌های کوهستان برای Mountain Finch Leucosticte spp. در برابر سهرۀ کوهی Twite ایران

4. سلیم کوهستان برای Mountain Plover Charadrius montanus در برابر سلیم کوهی Eurasian Dotterel ایران

5. باقپک کوهستان برای Mountain Swiftlet Aerodramus hirundinaceus در برابر بادخورک کوهی Alpine Swift ایران

بنابر این، برای رفع تعارض نام‌های فارسی پرندگان با نام گونه‌های مشابه از پرندگان جهان، تلاش شد تا با حفظ نام فارسی پیشین برای این چند گونه ایرانی، واژۀ فارسی مناسب برای گونه‌های جهانی با نام انگلیسی Mountan برگزیده شود که با توجه به رواج واژۀ «کوهستان» در ترجمه آن، همین واژه برای آن برگزیده شد.

با نگاهی به نام انگلیسی پرندگان ایران، درمی‌یابیم که واژۀ Mountain،

تنها در نام یکی از گونه‌های ایران به نام

Mountain Chiffchaff Phylloscopus sindianus

دیده می‌شود. همچنین بررسی منابع نشان می‌دهد که زیستگاه زادآوری این گونه در مناطق کوهستانی به ارتفاع 2500 تا 4400 متر از سطح دریا را دربر می‌گیرد (کابلی و همکاران 1395).

با توجه به اینکه در منابع چاپ‌شدۀ پیشین نام فارسی این گونه «سسک چیف‌چاف هیمالیایی» بوده است (ادهمی 1384، منصوری 1379، مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 2017) و هنوز نام پیشنهادی «سسک چیف‌چاف کوهی» در کتاب‌ها و مقاله‌های فارسی نیامده است، اکنون فرصت مناسبی است تا با اصلاح پسوند نام این گونه، نام فارسی بهتر آن یعنی «سسک چیف‌چاف کوهستان» را برگزینیم.

این پیشنهاد با رای اکثریت اعضا و مشاوران کمیته ثبت پرندگان ایران پذیرفته شد. بنابراین، از این نام این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران و استان‌ها، به شکل زیر نوشته خواهد شد.

سسک چیف‌چاف کوهستان

Mountain Chiffchaff

Phylloscopus sindianus

*****

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قوی کوچک در سیران گولی در آبان 1403

Record of Tundra Swan in Seyran-Goli in November 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قوی کوچک Cygnus columbianus bewickii

شمار پرنده: 12 فرد

مکان پایش: تالاب سیران گولی

استان: آذربایجان غربی

زمان پایش: 19 آبان 1403

پایشگران: علی اصغر رحیم‌زاده پوربناب، ناهید تشکر و حمید رحیم‌زاده پوربناب

Species: Tundra Swan Cygnus columbianus bewickii

No. of individuals: 12 individuals

Place of observation: Seyran-Goli wetland

Province: West Azarbaijan

Date of observation: 9 November 2024

Observers: Ali-Asghar Rahimzadeh PourBonab, Nahid Tashakkor & Hamid Rahimzadeh PourBonab

ثبت سهره سبز در استان بوشهر

Record of European Greenfinch in Bushehr province

چکیده این ثبت:

نام گونه: سهره سبز Chloris chloris

شمار پرنده: 5 فرد

مکان پایش: جم

استان: بوشهر

زمان پایش: 19 آبان 1403

پایشگران: بانو سپیده مورچگانی

یادداشت: نخستین ثبت گونه‌ای برای استان بوشهر

Species: European Greenfinch Chloris chloris

No. of individuals: 5 individuals

Place of observation: Jam

Province: Bushehr

Date of observation: 9 November 2024

Observers: Sepideh Mourchegani

Remarks: The first record of this species for Bushehr province

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری خاوری در تالش در آبان 1403

Record of Oriental Turtle Dove in Talesh in November 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری خاوری Streptopelia orientalis

شمار پرنده: یک نابالغ

مکان پایش: تالش

استان: گیلان

زمان پایش: 15 آبان 1403

پایشگران: آقایان فرزاد خوشقدم و پدرام خلیلی

شناسایی‌کنندگان: پدرام خلیلی و ابوالقاسم خالقی‌زاده

کلیدهای شناسایی: حلقۀ پوستی چشم نازک، لکۀ کنار گردن با نوارهای در زمینه خاکستری، سفید بودن لبۀ پوشپرهای بال، رنگ قهوه‌ای روشن زیرتنه تا پایین شکم (در نابالغان)، دمگاه آبی خاکستری (توسی)

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان گیلان

Species: Oriental Turtle Dove Streptopelia orientalis

No. of individuals: one juvenile

Place of observation: Talesh

Province: Gilan

Dates of observation: 5 November 2024

Observers: Farzad Pishghadam & Pedram Khalili

Identified by: Pedram Khalili & Abolghasem Khaleghizadeh

Remarks: The first record of this species for Gilan province

ثبت پیپت نوک دراز در استان یزد

Record of Long-billed Pipit in Yazd province

چکیده این ثبت

نام گونه: پیپت نوک‌دراز Anthus similis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: باغ شادی

استان: یزد

زمان پایش: آبان 1403

پایشگران: آقای محمدحسین بیگی

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده و کرامت حافظی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان یزد

Species: Long-billed Pipit Anthus similis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Bagh-e Shadi

Province: Yazd

Date of observation: November 2024

Observers: Mohammad-Hossein Beygi

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh & Keramat Hafezi

Remarks: The first record of this species for Yazd province

ثبت مهاجرت گونه‌ها

Records of migration of species

ثبت نخستین روز رسیدن سسک تاج طلایی به  تالش در آبان 1403

Record of arrival date of Goldcrest to Talesh in November 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه:  سسک تاج‌طلایی   Regulus regulus

شمار پرنده: 20 فرد

مکان پایش: تالش

استان: گیلان

دوره پایش: --

نخستین روز رسیدن: 17 آبان 1402

پایشگران: آقای فردین نظیری

Species: Goldcres Regulus regulus

No. of individuals: 20 individuals

Monitoring place: Talesh

Province: Gilan

Monitoring period: --

Arrival date of observation: 7 November 2024

Observers: Fardin Naziri

جدا شدن گونه سهره طلایی تاج خاکستری

Separation of Grey-crowned Goldfinch

به آگاهی می‌رساند که بر اساس تغییر جدید آرایه‌شناختی انجام‌شده در فهرست‌های پرندگان جهان، گونۀ سهره طلایی تاج‌خاکستری با نام انگلیسی

Grey-crowned Goldfinch

و با نام علمی

Carduelis caniceps

به‌تازگی از سهره طلایی اروپایی جدا شده است. این تغییر از نسخه 14.2 در فهرست پرندگان جهان (آی.او.سی) آغاز شده است و در فهرست پرندگان کلمنتس/ایبرد نیز پذیرفته شده است. مهم‌ترین تفاوت سهره طلایی تاج‌خاکستری نسبت به گونۀ اروپایی، نداشتن رنگ سیاه در سروگردن ولی داشتن لکه‌های سفید در بال است. این گونه در گذشته در قالب زیرگونه‌های اروپایی در ایران ثبت می‌شد ولی اکنون خود با دو زیرگونۀ C. c. paropanisi و C. c. ultima در شرق ایران پراکنش دارد.

به هر روی، این گونه اکنون به صورت یک گونۀ مستقل به شمار می‌رود و این تغییر آرایه‌شناختی، به‌تدریج در فهرست‌های پرندگان ایران افزوده خواهد شد.

*****

ثبت دورگه سنگ چشم تورانی و پشت سرخ در دزفول در اردیبهشت 1398

Record of hybrid Turkestan x Red-backed Shrike in Dezful in May 2019

چکیدۀ این ثبت

گونه: دورگه سنگ‌چشم تورانی و سنگ‌چشم پشت سرخ

نوع ناهنجاری: دورگه

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: دزفول

استان: خوزستان

زمان پایش: اردیبهشت 1398

پایشگران: مهدی پورعابدی

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده، عبدالرحمن السرحان، کرامت حافظی، هومن درودی، بوریس نیکولوف و تیم ورفلک

Species: Turkestan x Red-backed Shrike Lanius phoenicuroides x L. collurio

Type of aberration: Hybrid

No. of individuals: One individual

Place of observation: Dezful

Province: Khuzestan

Date of observation: May 2019

Observers: Mehdi Pourabedi

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh, Abdulraham Al-Sirhan, Keramat Hafezi, Houman Doroudi, Boris Nikolov & Tim Worfolk

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب خالدار بزرگ در همدان در مهر 1402

Record of Greater Spotted Eagle in Hamedan in in September 2023

چکیدۀ این ثبت:

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب خالدار بزرگ (تالابی) Clanga clanga

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: همدان

استان: همدان

زمان پایش: 7 مهر 1402

پایشگران: آقای علی ثقفی

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Greater Spotted Eagle Clanga clanga

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hamedan

Province: Hamedan

Period of observations: 29 September 2023

Observers: Ali Saghafi

ثبت جمعیت زیرگونه‌های مهم در ایران

Records of population of important subspecies in Iran

ثبت کاکایی (پشت سیاه) سیبری در یزد در مهر 1403

Record of Heuglin’s (Siberian) Gull in Yazd in October 20224

چکیدۀ این ثبت

اهمیت زیرگونه: پراکنش

نام زیرگونه: کاکایی (پشت‌سیاه) سیبری Larus fuscus heuglini

شماره پرنده: یک فرد

محل پایش: پساب یزد

استان: یزد

زمان پایش: 27 مهر 1403

پایشگران: آقای جعفر گرجی

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده، دیک نول، مگنوس اولمن و کلاوس مالینگ اولسن

Type of important subspecies: Distribution

Subspecies: Heuglin’s (Siberian) Gull Larus fuscus heuglini

No. of individuals: one individual

Place of observation: Yazd watewater

Province: Yazd

Dates of observation: 18 October 2024

Observers: Jafar Gorji

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh, Dick Newell, Magnus Ullman & Klaus Malling Olsen

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب خالدار بزرگ در سلکه در آذر 1402

Record of Greater Spotted Eagle in Selkeh in December 2023

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب خالدار بزرگ Clanga clanga

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: سلکه، تالاب انزلی

استان: گیلان

زمان پایش: 30 آذر 1402

پایشگران: بانو پانته‌آ گلزاری

Type of important species: IUCN Redlist (Vu)

Species: Greater Spotted Eagle Clanga clanga

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Selkeh, Anzali wetland

Province: Gilan

Period of observations: 20 December 2023

Observers: Pantea Golzari

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب خالدار بزرگ در سلکه در آبان 1403

Record of Greater Spotted Eagle in Selkeh in October 2024

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب خالدار بزرگ Clanga clanga

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: سلکه، تالاب انزلی

استان: گیلان

زمان پایش: 7 آبان 1403

پایشگران: آقای شاهین شالچی

Type of important species: IUCN Redlist (Vu)

Species: Greater Spotted Eagle Clanga clanga

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Selkeh, Anzali wetland

Province: Gilan

Period of observations: 28 October 2024

Observers: Shahin Shalchi

یادداشتی دربارۀ نامهای فارسی و نام بال آتشی برای فلامینگو

Note on Persian name of Flamingo

یکی از گروه‌های پرندگان ایران فلامینگو با نام انگلیسی Flamingo است.

یکی از گروه‌های پرندگان جهان و ایران فلامینگوها هستند. شش گونه فلامینگو در سه سرده به نام‌های Phoenicopterus, Phoeniconaias, Phoenicoparrus جای دارند. این سه سرده در یک تیرۀ Phoenicopteridae و در راستۀ Phoenicpteriformes قرار دارد. نیاز به یادآوری است که این راسته دارای یک تیره تک‌نماد (Monotypic) است، یعنی تنها یک تیره دارد. شش گونه فلامینگوی جهان عبارتند از:

سردۀ «بال‌آتشی‌ها» Phoenicopterus

Greater Flamingo Phoenicopterus roseus

American Flamingo Phoenicopterus ruber

Chilean Flamingo Phoenicopterus chilensis

سردۀ «بال‌آتشی‌های کوچک» Phoeniconaias

Lesser Flamingo Phoeniconaias minor

سردۀ «پرصورتی‌ها» Phoenicoparrus

Andean Flamingo Phoenicoparrus andinus

James's Flamingo Phoenicoparrus jamesi

در فرهنگ و زبان فارسی تاکنون چندین نام برای این گروه از پرندگان به کار رفته بود. نخستین نام فارسی منتشرشده برای این گروه، «غازِ سرخ» توسط بلنفورد (1876) بود. در فهرست جرویس رید (1958) با نام «مرغ حسین» آمده بود. در کتاب اسکات و همکاران (1354) و فیروز (1379)، آوانگاری نام انگلیسی این گروه یعنی «فلامینگو» به کار رفت. در عین حال، طلعت حبیبی (1371)، نام «مرغ آتشین» را برای آن برگزید. همچنین ادهمی (1384) نام «مرغ حسینی» را به کار برد، اما منصوری (1379، 1387، 1393) و همچنین کابلی و همکاران (1395)، مبصر (1395) نام فلامینگو را ادامه دادند. خالقی‌زاده و همکاران (2017) نیز فلامینگو را به عنوان اصلی و نام مرغ حسینی را به عنوان نام دوم آوردند. کاربرد نام «مرغ حسین» یا «مرغ حسینی» به دلیل باور مردم در برخی از اقوام بوده است که رنگ سرخ در بال این پرنده را به شهادت و سرخی خون امام حسین (ع) نسبت می‌دادند. به هر روی، این نام در زبان فارسی رسمی رواج پیدا نکرد.

بررسی‌های نشان داد که گروه زیست‌شناسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در یک تلاش ارزشمند، نام «بال‌آتشی» را برای این گروه برگزید. نگاهی به نام لاتین سردۀ Phoenicopterus نشان می‌دهد که واژۀ Phoinix به معنی سرخ، زرشکی، ارغوانی یا صورتی و واژۀ لاتین pteros به معنی بال است.

بر این اساس نام «بال‌آتشی» دارای هماهنگی بین دو بخش نام فارسی با دو بخش نام لاتین این گروه است. واژۀ «آتش» هم بر اساس یکی از نام‌های پیشین این گروه است و هم اینکه بسیاری از زمان‌ها فلامینگوها از فاصلۀ دور دیده می‌شوند و رنگ سرخ/صورتی بال آنها همراه با درخشش موجی، تداعی‌کنندۀ شعلۀ آتش نیز است.

با یادآوری دو دلیل گفته‌شده همراه با دلیل پذیرش فرهنگستان زبان فارسی، سبب شد تا نام فارسی «بال‌آتشی» به عنوان نام فارسی این گروه اولویت یابد و توسط کمیتۀ ثبت پرندگان ایران نیز پذیرفته شود. بدین ترتیب، از چند سال پیش، در فهرست‌های پرندگان ایران و استان‌ها نام «بال‌آتشی» به عنوان نام فارسی این گروه در درون پرانتز آورده می‌شود تا به‌تدریج بیشتر رواج یابد.

*****

ثبت جمعیت گونه‌های در حال افزایش ایران

Records of increasing birds of Iran

ثبت کورکور بال سیاه در تالش در آبان 1403

Record of Black-winged Kite in Talesh in October 2024

چکیدۀ این ثبت:

اهمیت گونه: در حال افزایش

نام گونه: کورکور بال‌سیاه Elanus caeruleus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالش

استان: گیلان

زمان پایش: 4 آبان 1403

پایشگران: مطهره حکیمی‎نژاد، الهام حکیمیان، مهناز محسن‌زاده، فریده پاکمهر، مجید محمد اسماعیلی، کوشا زواره، شهریار حبیبیان، آیدین نیلی، امیرحسین شهروئی و مریم درویش نارنج‌بن

یادداشت: دومین ثبت کورکور بال‌سیاه از استان گیلان

Species: Black-winged Kite Elanus caeruleus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Talesh

Province: Gilan

Dates of observation: 25 October 2024

Observers: Motahareh Hakiminezhad, Elham Hakimian, Mahnaz Mohsenzadeh, Farideh Pakmehr, Majid Mohammad Esmaeili, Kusha Zavareh, Shahriyar Habibian, Aydin Nili, Amir-Hossein Shahruei & Maryam Darvish NarenjBon

Remarks: The second record of Black-winged Kite from Gilan province

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت عقاب صحرایی با سفیدگرایی در قم در مهر 1403

Record of Steppe Eagle with leucism in Qom in October 2024

چکیده این ثبت:

نام گونه: عقاب صحرایی

نوع ناهنجاری: سفیدگرایی

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: محل دفن زباله البرز، قم

استان: قم

زمان پایش: 11 مهر 1403

پایشگران: آقایان سعید نصرتی و موسی مزینانیان

Species: Steppe Eagle

Type of aberration: Leucism

No. of individuals: One Individual

Place of observation: Alborz dump site, Qom

Province: Qom

Date of observation: 2 October 2024

Observers: Saeed Nosrati & Musa Mazinanian

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک شالیزار در تالاب حسنلو در شهریور 1403

Record of Paddyfield Warbler in Hasanlu wetland in September 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک شالیزار Acrocephalus agricola

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب حسنلو

استان: آذربایجان غربی

زمان پایش: 16 شهریور 1403

پایشگران: آقای عزیز عذار

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده، کرامت حافظی، عبدالرحمن السرحان، هومن درودی، شاهو دربندی، محسن ملاح، آلان دین، برایان اسمال و مگنوس اولمن

Species: Paddyfield Warbler Acrocephalus agricola

No. of individuals: one individuals

Place of observation: Hasanlu wetland

Province: West Azarbaijan

Dates of observations: 6 September 2024

Observers: Aziz Ozar

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh, Keramat Hafezi, Abdulrahman Al-Sirhan, Houman Doroudi, Shahoo Darbandi, Mohsen Mallah, Alan Dean, Brian Small & Magnus Ullman

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت پیغوی بزرگ در هندیجان در مهر 1403

Record of Levant Sparrowhawk in Hendijan in September 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: پیغوی بزرگ Accipiter brevipes

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 7 مهر 1403

پایشگران: آقای احمد محمدی‌روش

Species: Levant Sparrowhawk Accipiter brevipes

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Period of observations: 28 September 2024

Observers: Ahmad Mohammadi-Ravesh

ثبت طاووسک سرخاکستری در استان چهارمحال و بختیاری

Record of Grey-headed Swamphen in Chahar-Mahal & Bakhtiari province

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: طاووسک سرخاکستری Porphyrio poliocephalus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: تالاب چغاخور

استان: چهارمحال و بختیاری

زمان پایش: 27 مهر 1403

پایشگران: آقایان محمد کیانپور و اصغر سهیلی‌فر

گزارشگر: بانو فهیمه اسلامی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان چهارمحال و بختیاری

Species: Grey-headed Swamphen Porphyrio poliocephalus

No. of individuals: One individual

Place of observation: Choghakhor wetland

Province: Chahar-Mahal & Bakhtiari

Date of observation: 18 October 2024

Observers: Mohammad Kianpur & Asghar Soheilifar

Remarks: The first record of this species for Chahar-Mahal & Bakhtiari province

تغییر نام سارگپه‌های جنگلی به سارگپه‌های عسل‌خوار

Persian name of Honey Buzzards

گروه پرندگان با نام «سارگپه‌های عسل‌خوار» و با نام انگلیسی Honey Buzzard در جهان دارای چهار گونه است و نام لاتین سردۀ آن نیزPernis است. همان‌طور که در نام انگلیسی این گونه‌ها، دیده می‌شود، واژۀ "Honey Buzzard" به  کار رفته است. از ویژگی‌های بارز این گروه از پرندگان، تغذیه از عسل است و به دلیل نوع رفتار تغذیه‌ای آنها، این رفتار در نام‌گذاری انگلیسی آنها نیز بازتاب داده شده است. بنابر این، نام «سارگپۀ عسل‌خوار» به عنوان یک نام عمومی تلقی می‌شود. این سرده دارای گونه‌های زیر است.

سارگپۀ عسل‌خوار اروپایی/اوراسیایی

Pernis apivorus

سارگپۀ عسل‌خوار تاجدار/کاکلدار/خاوری

Pernis ptilorhynchus

سارگپۀ عسل‌خوار نواردار/نواری

Pernis celebensis

سارگپۀ عسل‌خوار فیلیپینی

Pernis steerei

همان‌طور که می‌دانیم تاکنون دو گونه از پرندگان ایران، با نام "سارگپه جنگلی" نامیده می‌شدند.

"سارگپۀ جنگلی (سارگپۀ عسل‌خوار) اروپایی"

European Honey Buzzard

"سارگپۀ جنگلی (سارگپۀ عسل‌خوار) تاجدار"

Crested Honey Buzzard

در عین حال، ما در پرندگان جهان گونه دیگری به نام Forest Buzzard با نام علمی Buteo trizonatus هم داریم.

بنابر این، برای هماهنگی بیشتر با فهرست‌های پرندگان جهان و کاهش تعارض‌های نامی با یکدیگر، نیاز به تغییر نام فارسی دو گونه Honey buzzard وجود داشت. در دی 1400 رای‌گیری برای گزینش نام ترجیحی برای این دو گونه انجام شد و برای نام جایگزین، دو واژۀ "عسلی" و "عسل‌خوار" پیشنهاد شدند که پس از رای‌گیری، گزینه "عسل‌خوار" ترجیح داده شد. سپس، برای ایجاد یک روند تدریجی، از تاریخ 7 دی 1400 نام «عسل‌خوار» به عنوان نام دوم این دو گونه در فهرست‌های پرندگان ایران افزوده شد (http://iranbirdrecords.ir/1400/10/07/Persian%20name%20of%20Honey%20Buzzard).

همچنین نیاز به یادآوری است که در نخستین نام‌گذاری برای این گونه‌ها، در فهرست پیشنهادی پرندگان ایران (جرویس رید 1337)، نام فارسی سارگپۀ عسل‌خوار برای Honey Buzzard پیشنهاد شده بود (یادآوری می‌شود که در فهرست ایشان، نام «سنقر» برای «سارگپه‌ها» به کار رفته بود!).

اکنون پس از گذشت سه سال از معرفی واژۀ «عسل‌خوار» به عنوان نام دوم، به نظر می‌رسد که بهتر است زودتر نام «سارگپۀ عسل‌خوار» به عنوان نام اصلی و اول این دو گونه برگزیده شود. با این تغییر همزمان به چهار هدف زیر خواهیم رسید:

1. کاربرد نخستین نام فارسی در منابع پرنده‌شناسی کشور
2. یادآوری رفتار تغذیه‌ای ویژه این گروه
3. هماهنگی نام فارسی و انگلیسی این گروه
4. رفع تعارض میان نام فارسی گونه‌های پرندگان ایران و جهان

اکنون پس از نظرخواهی دوباره برای اولویت دادن نام سارگپۀ عسل‌خوار، با رای موافق پاسخ‌دهندگان این اولویت پذیرفته شد. بدین ترتیب، ازین پس نام فارسی این دو گونه به شکل زیر نوشته خواهد شد.

«سارگپۀ عسل‌خوار (سارگپۀ جنگلی) اروپایی»

«سارگپۀ عسل‌خوار (سارگپۀ جنگلی) تاجدار»

*****

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک شالیزار در زاهدان در مهر 1403

Record of Paddyfield Warbler in Zahedan in October 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک شالیزار Acrocephalus agricola

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: زاهدان

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 27 مهر 1403

پایشگران: آقای امیرمهدی کیخا

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده، محسن ملاح و هومن درودی

Species: Paddyfield Warbler Acrocephalus agricola

No. of individuals: one individuals

Place of observation: Zahedan

Province: Sistan & Baluchestan

Dates of observations: 18 October 2024

Observers: AmirMahdi Keykha

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh, Mohsen Mallah & Houman Doroudi

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت باقرقره راه راه در جازموریان در شهریور 1403

Record of Lichtenstein’s Sandgrouse in Jazmurian in September 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: باقرقرۀ راه‌راه Pterocles lichtensteinii

شمار پرنده: 60 فرد (دو گروه 30 فردی)

مکان پایش: پیرامون تالاب جازموریان

استان: کرمان

زمان پایش: 31 شهریور 1403

پایشگران: آقایان یونس خواجویی و حسین دهمیری

Species: Lichtenstein’s Sandgrouse Pterocles lichtensteinii

No. of individual: 60 individuals (two groups of 30 individuals)

Place of observation: around Jazmurian wetland

Province: Kerman

Date of observation: 21 September 2024

Observers: Yunos Khajouei & Hossein Dehmiri

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری خاوری در کلات در مهر 1403

Record of Oriental Turtle Dove in Kalat in September 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری خاوری Streptopelia orientalis

شمار پرنده: یک بالغ، دو نابالغ

مکان پایش: روشتای تقی‌آباد، کلات

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 8 مهر 1403

پایشگران: آقای محمد فلاح‌نژاد

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده

کلیدهای شناسایی: حلقۀ نازک پوستی چشم، نازک بودن لبۀ زرد پوشپرهای بال، رنگ قهوه‌ای روشن تا پایین شکم (در نابالغان)، دمگاه آبی خاکستری (توسی)

Species: Oriental Turtle Dove Streptopelia orientalis

No. of individuals: one adult, two juveniles

Place of observation: Taghi-Abad, Kalat

Province: Khorasan-e Razavi

Dates of observation: 29 September 2024

Observer: Mohammad Fallahnezhad

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کبوتر چشم زرد در سد چهچهه در شهریور 1403

Record of Yellow-eyed Dove in Chahchaheh dam in September 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کبوتر چشم‌زرد Columba eversmanni

شمار پرنده: 24 فرد

محل پایش: سد چهچهه

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 26 شهریور 1403

پایشگران: آقای مهدی نقیبی

Species: Yellow-eyed Dove Columba eversmanni

No. of individuals: 24 individuals

Place of observation: Chahchaheh dam

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 16 September 2024

Observers: Mahdi Naghibi

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کبوتر چشم زرد در تقی آباد در شهریور 1403

Record of Yellow-eyed Dove in Taghi-Abad in September 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کبوتر چشم‌زرد Columba eversmanni

شمار پرنده: 43 فرد

محل پایش: روستای تقی‌آباد، کلات

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 26 شهریور 1403

پایشگران: آقای مهدی نقیبی

Species: Yellow-eyed Dove Columba eversmanni

No. of individuals: 43 individuals

Place of observation: Taghi-Abad village, Kalat

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 16 September 2024

Observers: Mahdi Naghibi

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت پیغوی بزرگ در دزفول در مهر 1403

Record of Levant Sparrowhawk in Dezful in September 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: پیغوی بزرگ Accipiter brevipes

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: سالِن کوه، دزفول

استان: خوزستان

زمان پایش: 6 مهر 1403

پایشگران: آقایان ابوذر یاوری‌نژاد، افشین موسی‌زاده و کرامت حافظی

شناسایی‌کنندگان: کرامت حافظی و دیک فورسمن

Species: Levant Sparrowhawk Accipiter brevipes

No. of individuals: one individual

Place of observation: Salen-Kuh, Dezful

Province: Khuzestan

Period of observations: 27 September 2024

Observers: Abuzar Yavarinezhad, Afshin Musazadeh & Keramat Hafezi

Identified by: Keramat Hafezi & Dick Forsman

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت سسک تالابی خاوری در گمیشان در مهر 1403

Record of Blyth’s Reed Warbler in Gomishan in October 2024

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: سسک تالابی خاوری Acrocephalus dumetorum

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب گمیشان

استان: گلستان

زمان پایش: 10 مهر 1403

پایشگران: آقای محمدقربان کنعانی

شناسایی‌کنندگان: مهدی نقیبی، محسن ملاح، حمید جباری، محمد سفرنگ و ابوالقاسم خالقی‌زاده

Species: Blyth’s Reed Warbler Acrocephalus dumetorum

No. of individuals: one individual

Place of observation: Gomishan

Province: Golestan

Date of observation: 1 October 2024

Observers: Mohammad-Ghorban Kanani

Identified by: Mahdi Naghibi, Mohsen Mallah, Hamid Jabbari, Mohammad safrang & Abolghasem Khaleghizadeh

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب خالدار بزرگ در هندیجان در مهر 1403

Record of Greater Spotted Eagle in Hendijan in October 2024

چکیدۀ این ثبت:

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب خالدار بزرگ (تالابی) Clanga clanga

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 14 مهر 1403

پایشگران: آقای احمد محمدی‌روش

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Greater Spotted Eagle Clanga clanga

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Period of observations: 4 October 2024

Observers: Ahmad Mohammadi-Ravesh

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کبوتر چشم زرد در کلات در مهر 1403

Record of Yellow-eyed Dove in Kalat in September 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کبوتر چشم‌زرد Columba eversmanni

شمار پرنده: 20 فرد

محل پایش: روستای تقی‌آباد، کلات

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 8 مهر 1403

پایشگران: محمد فلاح‌نژاد

Species: Yellow-eyed Dove Columba eversmanni

No. of individuals: 20 individuals

Place of observation: Taghi-Abad village, Kalat

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 29 September 2024

Observers: Mohammad Fallahnezhad

ثبت جمعیت گونه‌های مهم در ایران

Records of population of important species in Iran

ثبت کشیم گوشدار در بابل در شهریور 1403

Record of Horned Grebe in Babol in August 2024

چکیدۀ این ثبت:

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی

نام گونه: کشیم گوش‌دار Podiceps auritus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: تالاب نیلوفر، بابل

استان: مازندران

زمان پایش: 8-9 شهریور 1403

پایشگر: آقای جواد خالق‌زاده آهنگر

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Horned Grebe Podiceps auritus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Niloufar wetland, Babol

Province: Mazandaran

Period of observations: 29-30 August 2024

Observers: Javad Khaleghzadeh Ahangar

Identified by: Abolghgasem Khaleghizadeh

جرویس رید در سال 1337 (1958) نخستین فهرست پیشنهادی پرندگان ایران را چاپ کرد. وی در کتابچه خود برای نام فارسی Middle Spotted Woodpecker نام «دارکوب خالدار» را به کار برده بود. ایشان با قرار دادن این نام، در کنار نام فارسی دو گونۀ «دارکوب خالدار بزرگ» و «دارکوب خالدار کوچک»، ضمن ترجمۀ نام، اندازه مقایسه‌ای این سه گونه را مد نظر داشت.

یکی از اصول مهم در نام‌گذاری، حفظ نخستین نام به‌کاررفته در نوشتارهای علمی است. اگرچه این اصل برای نام‌های علمی به کار می‌رود، تا حد امکان می‌توان از آن برای نام‌های انگلیسی و فارسی نیز پیروی کرد.

این توضیح برای پشتیبانی از نام تغییریافتۀ «دارکوب سرسرخ» به «دارکوب خالدار میانی» ارائه شده است.

*****

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت چکاوک آسمانی کوچک در هندیجان در مهر 1403

Record of Oriental Skylark in Hendijan in October 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: چکاوک آسمانی کوچک Alauda gulgula

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 13 مهر 1403

پایشگران: احمد محمدی‌روش

شناسایی‌کنندگان: پِر آلستروم

Species: Oriental Skylark Alauda gulgula

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Dates of observation: 4 October 2024

Birdwatchers: Ahmad Mohammad-Ravesh

Identified by: Per Alstrom

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت خروس کلی اجتماعی در هندیجان در مهر 1403

Record of Sociable Lapwing in Hendijan in October 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: خروس‌کُلی اجتماعی Vanellus gregarius

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 14 مهر 1403

پایشگر: آقای احمد محمدی روش

Species: Sociable Lapwing Vanellus gregarius

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Dates of observations: 5 October 2024

Observers: Ahmad Mohammadi-Ravesh

تغییر آرایه‌شناختی سرده سلیم‌های Charadrius

Taxonomic change of Charadrius

به آگاهی می‌رساند که بر اساس تغییر انجام شده، برخی از گونه‌های سلیم‌ها در سردۀ Charadrius اکنون به سردۀ Anarhyunchus منتقل شده‌اند. این تغییر از نسخه 14.1 در فهرست پرندگان جهان (آی.او.سی) آغاز شده است و در فهرست پرندگان کلمنتس/ایبرد نیز پذیرفته شده است. مهم‌ترین ویژگی گونه‌های سردۀ Charadrius داشتن طوق سیاه در سینه است که به همین دلیل به نام سلیم‌های سینه‌نواری شناخته می‌شوند. همچنین گونه‌های سردۀ Anarhyunchus به نام سلیم‌های طوق‌دار شناخته می‌شوند. البته از گونه‌هایی که به سردۀ Anarhyunchus منتقل شدند، گونه‌های سلیم ماداگاسکار، سلیم طوق‌دار، سلیم ویلسون، سلیم دونواره و سلیم نوک‌کج هم نوار تیره سینه‌ای دارند.

سردۀ Anarhynchus  در گذشته یک سردۀ تک‌نماد با تنها گونۀ آن «سلیم نوک‌کج» Wrybill Anarhynchus frontalis بود، اما تجزیه و تحلیل تبارزایی آشکار کرد که با وجود نوک بی‌همتای آن، تبارشاخۀ بزرگی از گونه‌های سردۀ Charadrius  را با خود به همراه دارد که به طور معنی‌داری از آن سرده واگرایی یافتند (dos Remedios et al. 2015; Eaton et al. 2021).  نام Anarhynchus قدیمی‌ترین نام در دسترس برای این سرده است  (Eaton et al. 2021; WGAC).

به هر روی، از گونه‌های پرندگان ایران، اکنون تنها دو گونۀ «سلیم طوقی بزرگ» و «سلیم طوقی کوچک» همچنان در سردۀ Charadrius مانده‌اند و بقیۀ گونه‌ها به سردۀ Anarhyunchus منتقل شده‌اند. این تغییر آرایه‌شناختی به‌تدریج در فهرست‌های پرندگان ایران اعمال خواهد شد.

*****

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت  کلاغ ابلق با سفیدگرایی در شهر تهران در بهار 1403

Record of Hooded Crow with leucism in Tehran in spring 2024

چکیده این ثبت:

نام گونه: کلاغ ابلق Corvus corone

نوع ناهنجاری: سفیدگرایی- سفیدی بال و دم

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: یوسف‌آباد، شهر تهران

استان: تهران

زمان پایش: بهار 1403

پایشگر: آقای فردین نظیری

Species: Hooded Crow Corvus corone

Type of aberration: Leucism- wing and tail

No. of individuals: One Individual

Place of observation: Yusef-Abad, Tehran city

Province: Tehran

Date of observation: spring 2024

Observer: Fardin Naziri

تغییر نام انگلیسی اگرت میانی

Change of English name of Intermediate Egret

از ابتدای سال 2024 میلادی، در فهرست‌های پرندگان جهان، نام انگلیسی اگرت میانی (Ardea intermedia) از Intermediate Egret به Medium Egret تغییر کرده است. این تغییر از نسخه 14.1 آی.او.سی آغاز شد و پیش از در فهرست کلمنتس (Clements et al.) نیز به کار رفته بود.

بنابر این، نام انگلیسی این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران نیز به شکل زیر تغییر می‌کند:

اگرت میانی

Medium Egret

Ardea intermedia

***

تغییر نام دارکوب سرسرخ به دارکوب خالدار میانی

یکی از گونه‌های پرندگان ایران، با نام فارسی کنونی«دارکوب سرسرخ» و با نام انگلیسی

Middle Spotted Woodpecker

و نام علمی

Dendrocoptes medius است.

در عین حال، ما در پرندگان جهان، نیز گونۀ دیگری به نام

Red-headed Woodpecker

و نام علمی

Melanerpes erythrocephalus را داریم که در نام علمی آن نیز واژۀ erythrocephalus به معنی سرسرخ آمده است.

بنابر این، با نگاهی گسترده‌‌تر و برای شناخت بیشتر پرنده‌نگرها دربارۀ پرندگان جهان و شناسایی گونه‌های مشابه و نیز کاربرد درست نام فارسی برای گونه‌های مشابه، نام فارسی کنونی گونۀ «دارکوب سرسرخ» با نام یک گونۀ دیگر از دارکوب‌های جهان، تعارض نام دارد.

نیاز به یادآوری است که دو گونه دیگر دارکوب‌های خالدار به نام‌های زیر در ایران وجود دارند:

دارکوب خالدار بزرگ

Great Spotted Woodpecker

Dendrocopos major

و

دارکوب خالدار کوچک

Lesser Spotted Woodpecker

Dryobates minor

این سه گونه به طور مقایسه‌ای در کنار هم بیانگر شباهت کلی آن‌ها و در عین حال توجه به اختلاف در اندازه جثۀ آن‌ها را بیان می‌کند. این موضوع افزودن بر آمدن در نام انگلیسی آنها، در نام علمی این سه گونه نیز واژه‌های major, minor و medius به کار رفته‌اند. بنابر این همانند نام انگلیسی و علمی این سه گونه، می‌توان اندازۀ مقایسه‌ای این سه گونه دارکوب خالدار در کنار هم، به شکل «دارکوب خالدار بزرگ»، «دارکوب خالدار میانی» و «دارکوب خالدار کوچک» در نام فارسی هم به کار برد.

بنابر این، پیشنهاد شد که برای رفع این تعارض با نام پرندگان جهان و نیز برای هماهنگی بیشتر با نام انگلیسی و علمی این گونه، نام «دارکوب سرسرخ» به «دارکوب خالدار میانی» تغییر کند. در جریان رای‌گیری گزینۀ پیشنهادی «میانه» نیز مطرح شد که از لحاظ ساختار زبانی کاربرد آن امکان‌پذیر بود. پس از نظرخواهی دوباره، واژۀ «میانی» در اولویت اعضای پاسخ‌دهنده در کمیتۀ ثبت پرندگان ایران قرار گرفت و پذیرفته شد.

نیاز به یادآوری است که در سال 1397، پس از ثبت گونۀ جدیدی از اگرت‌ها در ایران یعنی Medium Egret (Ardea intermedia)، شیوۀ مشابه این روش، برای اگرت‌ها نیز به کار رفته بود و افزودن بر دو گونۀ اگرت بزرگ و اگرت کوچک، گونۀ «اگرت میانی» هم به فهرست پرندگان ایران افزوده شده بود.

بدین ترتیب ازین پس، نام این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران به شکل زیر نوشته خواهد شد:

«دارکوب خالدار میانی (سرسرخ)»
Middle Spotted Woodpecker

Dendrocoptes medius

***

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت کشیم گردن سیاه با سفیدگرایی در نقده در شهریور 1403

Record of Black-necked Grebe with leucism in September 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کشیم گردن‌سیاه Podiceps nigricollis

نوع ناهنجاری: سفیدگرایی

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب سئیران‌گولی، نقده

استان: آذربایجان غربی

زمان پایش: 22 شهریور 1403

پایشگران: آقای عزیز عذار

Species: Black-necked Grebe Podiceps nigricollis

Type of aberration: leucism

No. of individuals: One individual

Place of observation: Seiran-Goli wetland, Naghadeh

Province: West Azarbaijan

Date of observation: 12 September 2024

Observers: Aziz Ozar

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت درنای طناز در مشگین شهر در مهر 1403

Record of Demoiselle Crane in Meshgin-Shahr in September 2024

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: درنای طناز Grus virgo

شمار پرنده: یک نابالغ

مکان پایش: سد قره‌قیه، مشگین‌شهر

استان: اردبیل

زمان پایش: 5 مهر 1403

پایشگران: آقایان اصغر محمدی نصرآبادی و بهزاد جهانگیرزاده خیاوی

Species: Demoiselle Crane Grus virgo

No. of individuals: one juvenile

Place of observation: Qara-Qieh dam, Meshgin-Shahr

Province: Ardabil