کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

گردآوری، ساماندهی و انتشار ثبت گونه های جدید و پرندگان کمیاب ایران To collate, ratify and publish bird records on Iranian rarities

کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

گردآوری، ساماندهی و انتشار ثبت گونه های جدید و پرندگان کمیاب ایران To collate, ratify and publish bird records on Iranian rarities

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

ثبت رفتارهای ویژه در پرندگان ایران

All records of special behaviours in Iranian birds

ثبت دایگی سسک نیزار بزرگ برای کوکوی معمولی در بابل در خرداد 1404

Record of Great Reed Warbler as foster for Common Cuckoo in Babol in June 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کوکوی معمولی Cuculus canorus

شمار پرنده: یک جوجه

گونۀ والدین دایه: سسک نیزار بزرگ

مکان پایش: بابل

استان: مازندران

زمان پایش: 30 خرداد 1404

پایشگران: آقای جواد خالق‌زاده آهنگر

Species: Common Cuckoo Cuculus canorus

No. of individuals: 2 nestlings

Foster parent species: Great Reed Warbler Acrocephalus arundinaceus

Place of observation: Babol

Province: Mazandaran

Dates of observation: 20 June 2025

Observers: Javad Khaleghzadeh-Ahangar

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ تیر ۰۴ ، ۰۹:۳۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت مهاجرت گونه‌ها

Records of migration of species

ثبت رسیدن بادخورک معمولی به شهر کرمانشاه در اسفند 1403

Record of arrival of Common Swift to Kermanshah city in March 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: بادخورک معمولی Apus apus

شمار پرنده: 15 فرد

مکان پایش: شهر کرمانشاه

استان: کرمانشاه

دوره پایش: از 1 تا 18 اسفند 1403

نخستین روز رسیدن: 18 اسفند 1403

پایشگران: آقای محمدجواد رستمی-احمدوندی

Species: Common Swift Apus apus

No. of individuals: 15 individuals

Monitoring place: Kermanshah city

Province: Kermanshah

Monitoring period: 19 February 2025

Arrival date of observation: 8 March 2025

Observers: Mohammad-Javad Rostami-Ahmadvandi

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ تیر ۰۴ ، ۰۹:۰۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت گونه‌های جوجه‌آور کمیاب ایران

Records of rare breeding birds of Iran

ثبت جوجه‌آوری آنقوت در کشف رود در خرداد 1404

Record of breeding Ruddy Shelduck in Kashaf-Rud in June 2025

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: آنقوت Tadorna ferruginea

شمار بالغان، آشیانه، تخم و جوجه: بالغان و 10 جوجه

مکان پایش: کشف رود

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: خرداد 1404

پایشگران: سید امین موسوی

شیوۀ گواهی جوجه‌آوری: دیدن والدین به همراه جوجه

Species: Ruddy Shelduck Tadorna ferruginea

No. of adults, nests, eggs, nestlings: adults and 10 ducklings

Place of observation: Kashaf-Rud

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: June 2025

Observers: Seyed Amin Mousavi

Type of confirmation: Observation of adult with duckling

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ تیر ۰۴ ، ۰۸:۳۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت گونه‌های جوجه‌آور کمیاب ایران

Records of rare breeding birds of Iran

ثبت جوجه‌آوری هما در پاوه در فروردین 1404

Record of breeding Bearded Vulture in Paveh in March 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: هما Gypaetus barbatus

شمار بالغان، آشیانه، تخم و جوجه: بالغان، آشیانه و یک جوجه

مکان پایش: پاوه

استان: کرمانشاه

زمان پایش: 2 فروردین 1404

پایشگران: آقایان اسد اله‌دوستی و بهزاد عظیمی

شیوۀ گواهی جوجه‌آوری: دیدن آشیانه و جوجه

Species: Bearded Vulture Gypaetus barbatus

No. of adults, nests, eggs, nestlings: Adults, nest and a nestling

Place of observation: Paveh

Province: Kermanshah

Date of observation: 22 March 2025

Observers: Asad Allahdoosti & Behzad Azimi

Type of confirmation: Observation of nest and nestling

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ تیر ۰۴ ، ۰۸:۲۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت گونه‌های جوجه‌آور کمیاب ایران

Records of rare breeding birds of Iran

ثبت جوجه‌آوری دال قهوه‌ای در پاوه در فروردین 1404

Record of breeding Griffon Vulture in Paveh in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دال قهوه‌ای Gyps fulvus

شمار بالغان، آشیانه، تخم و جوجه: یک آشیانه با جوجه

مکان پایش: پاوه

استان: کرمانشاه

زمان پایش: 29 فروردین 1404

پایشگران: آقای اسد اله‌دوستی

شیوۀ گواهی جوجه‌آوری: دیدن آشیانه و جوجه

Species: Griffon Vulture Gyps fulvus

No. of adults, nests, eggs, nestlings: one nestling

Place of observation: Paveh

Province: Kermanshah

Date of observation: 18 April 2025

Observers: Asad Allahdoosti

Type of confirmation: Observation of nest and nestling

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ تیر ۰۴ ، ۰۸:۱۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت گونه‌های جوجه‌آور کمیاب ایران

Records of rare breeding birds of Iran

ثبت جوجه‌آوری جغد گوش‌دراز در اسلام آباد غرب در فروردین 1404

Record of breeding Long-eared Owl in Eslamabad-e Gharb in March 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: جغد گوش‌دراز Asio otus

شمار بالغان، آشیانه، تخم و جوجه: 3 جوجه پروازی

مکان پایش: چغاجنگه، اسلام آباد غرب

استان: کرمانشاه

زمان پایش: 9 فروردین 1404

پایشگران: آقایان علیرضا کاووسی‌نیا و بابک کاووسی‌نیا

شیوۀ گواهی جوجه‌آوری: دیدن جوجۀ پروازی

Species: Long-eared Owl Asio otus

No. of adults, nests, eggs, nestlings: 3 owlets

Place of observation: ChoghaJangeh, Eslamabad-e Gharb

Province: Kermanshah

Date of observation: 29 March 2025

Observers: Alireza Kavusinia & Babak Kavusinia

Type of confirmation: Observation of owlet

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ تیر ۰۴ ، ۰۷:۵۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت پیغوی بزرگ در نقده در خرداد 1404

Record of Levant Sparrowhawk in Naghadeh in June 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: پیغوی بزرگ Accipiter brevipes

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: سلطان یعقوب، نقده

استان: آذربایجان

زمان پایش: 22 خرداد 1404

پایشگران: آقای عزیز عذار

Species: Levant Sparrowhawk Accipiter brevipes

No. of individuals: one individual

Place of observation: Soltan Yaqub, Naghadeh

Province: West Azarbaijan

Period of observations: 12 June 2025

Observers: Aziz Ozar

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ خرداد ۰۴ ، ۱۳:۱۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت دارکوب سیاه در نیلکوه گالیکش در خرداد 1404

Record of Black Woodpecker in Nilkuh, Galikesh in June 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دارکوب سیاه Dryocopus martius

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: نیلکوه، گالیکش

استان: گلستان

زمان پایش: 19 خرداد 1404

پایشگران: آقای محمدرضا باقری

Species: Black Woodpecker Dryocopus martius

No. of individuals: one individual

Place of observation: Nilkuh, Galikesh

Province: Golestan

Date of observation: 9 June 2025

Observers: MohammdReza Bagheri

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ خرداد ۰۴ ، ۰۹:۳۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک تالابی زیتونی در گمیشان در اردیبهشت 1404

Record of Marsh Warbler in Gomishan in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک تالابی زیتونی Acrocephalus palustris

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: گمیشان

استان: گلستان

زمان پایش: 25 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای مجید سعادتفر

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده

Species: Marsh Warbler Acrocephalus palustris

No. of individuals: one individual

Place of observation: Gomishan

Province: Golestan

Dates of observations: 15 May 2025

Observers: Majid Saadatfar

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ خرداد ۰۴ ، ۰۹:۱۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت کاکایی ارمنی در بوشهر در آذر 1402

Record of Armenian Gull in Bushehr in December 2023

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کاکایی ارمنی Larus armenicus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: بوشهر

استان: بوشهر

زمان پایش: 19 آذر 1402

پایشگران: بانو سپیده مورچگانی

شناسایی‌کنندگان: آقایان حمید جباری و کلاوس مالینگ اولسن

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان بوشهر

Species: Armenian Gull Larus armenicus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Bushehr

Province: Bushehr

Period of observations: 10 December 2023

Observers: Sepideh Mourchegani

Identified by: Hamid Jabbari & Klaus Malling Olsen

Notes: The first record of this species for Bushehr province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ خرداد ۰۴ ، ۰۹:۰۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت دورگه سنگ‌چشم تورانی و پشت‌سرخ در گمیشان در اردیبهشت 1404

Record of hybrid Turkestan x Red-backed Shrike in Gomishan in May 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: دورگه سنگ‌چشم تورانی و سنگ‌چشم پشت‌سرخ Lanius phoenicuroides x L. collurio

نوع ناهنجاری: دورگه

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: گمیشان

استان: گلستان

زمان پایش: 12 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای مجید سعادتفر

شناسایی‌کنندگان: امیرمهدی کیخا، ابوالقاسم خالقی‌زاده، عبدالرحمن السرحان، شاهو دربندی، بوریس نیکولوف و هومن درودی

Species: Turkestan x Red-backed Shrike Lanius phoenicuroides x L. collurio

Type of aberration: Hybrid

No. of individuals: One individual

Place of observation: Gomishan

Province: Golestan

Date of observation: 2 May 2025

Observers: Majid Sadatfar

Identified by: AmirMahdi Keykha, Abolghasem Khaleghizadeh, Abdulrahman Al-Sirhan, Boris Nikolov, Shahoo Darbandi & Houman Doroudi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ خرداد ۰۴ ، ۰۸:۵۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

اصلاح و تکمیل نام سنگ‌چشم‌های دم‌سرخ و تورانی

Persian name of Isabelline and Red-tailed Shrikes

 

یکی از تعارض‌های برجای‌مانده در نام فارسی پرندگان ایران، ویرایش نام دو گونۀ «سنگ‌چشم دم‌سرخ و سنگ‌چشم تورانی» است. همان طور که می‌دانیم در گذشته دور تنها یک گونه با نام فارسی «سنگ‌چشم دم‌سرخ» و با نام انگلیسی Isabelline Shrike و نام علمی Lanius isabellinus وجود داشت (اسکات و همکاران 1354). پس از جدا شدن گونۀ Lanius phoenicuroides یعنی «سنگ‌چشم تورانی» که چندین سال با نام انگلیسی Turkestan Shrike نامیده می‌شد، سپس نام انگلیسی این گونه، به Red-tailed Shrike تغییر یافت.

 

به هر روی، اکنون در فهرست‌های پرندگان ایران، دو گونۀ زیر را داریم:

سنگ‌چشم دم‌سرخ Isabelline Shrike, Lanius isabellinus

و

سنگ‌چشم تورانی Red-tailed (Turkestan) Shrike, Lanius phoenicuroides.

 

همان‌طور که می‌دانیم برای گونۀ سنگ‌چشم تورانی، علاوه بر کاربرد نام انگلیسی Turkestan Shrike، اکنون در فهرست‌های پرندگان جهان، نام انگلیسی Red-tailed Shrike به کار می‌رود که با نام فارسی «سنگ‌چشم دم‌سرخ» و با نام انگلیسی Isabelline Shrike تعارض دارد.

 

بنابر این، باید یادآور شد که گرچه نام فارسی "سنگ چشم تورانی" در ایران شناخته شده است اما اکنون دیگر نام انگلیسی Turkestan Shrike نام انگلیسی اولویت‌دار این گونه نیست بلکه نام دوم این گونه است. همچنین نیاز به یادآوری است که اکنون نام انگلیسی Red-tailed Shrike با نام لاتین این گونه Lanius phoenicuroides به معنی «دم‌سرخ» هماهنگی دارد و همین موضوع سبب پایداری بیشتر نام Red-tailed در فهرست‌های پرندگان جهان شده است. افزودن بر این، مشابهت نام انگلیسی Isabelline Shrike با نام علمی آن یعنی Lanius isabellinus، سبب پایداری نام انگلیسی Isabelline در فهرست‌های پرندگان جهان شده است.

 

بر این اساس، نام فارسی کنونی «سنگ‌چشم دم‌سرخ»، دارای تعارض شدید با نام انگلیسی گونه دیگر، یعنی سنگ‌چشم تورانی است (یا به عبارتی تعارض ضربدری نام انگلیسی و نام فارسی برای دو گونه سنگ‌چشم). بر این اساس، زودتر باید این تعارض نام چالش‌برانگیز را برای پرنده‌نگرها و پرنده‌شناسان حل کرد.

 

با پشتِ سر گذاشتن تجربه‌ای مشابه دربارۀ تعارض نام آبچلیک‌های پاسرخ خالدار و آبچلیک خالدار پاسبز در یک دهۀ گذشته، چگونگی حل آن توضیح داده می‌شود. اکنون راه حل این است که در گام چندسالۀ نخست، نام «سنگ‌چشم دم‌سرخ» به عنوان نام مشترک برای هر دو گونه برگزیده شود و سپس نام تورانی برای Red-tailed (Turkestan) Shrike به کار رود و برای گونۀ دیگر یعنی Isabelline Shrike، نام تکمیلی برگزیده شود. در گام چندسالۀ دوم، پس از رواج سه‌نامی برای این دو گونه در یک دوره زمانی مشخص، سپس می‌توان نام خاص هر یک از این دو گونه و هماهنگ با نام انگلیسی را در اولویت قرار داد، یعنی نام تورانی را در درون پرانتز قرار داد و برای گونۀ دوم نیز نام دم‌سرخ را در درون پرانتز قرار داد. در گام چندسالۀ سوم، می‌توان پس از رواج نام فارسی هماهنگ با نام انگلیسی واطمینان از حل مشکل و کاربرد آسان این دو نام برای پرنده‌نگرها، نام‌های درون پرانتز را حذف کرد. برآورد می‌شود که این تغییر نیاز به دستِ‌کم یک دهه گذر زمان باشد تا به‌تدریج به رواج نام درست این دو گونه دست یابیم.

 

 

برای جایگزینی نام «سنگ‌چشم دم‌سرخ»، به بررسی گزینه‌های پیش رو می‌پردازیم.

 

یکی از گزینه‌ها، گزینش نام بر اساس نوع زیستگاه یعنی "سنگ‌چشم دم‌سرخ دشتی" بود، چون ما در پرندگان ایران، گونۀ «چکچک دشتی» با نام انگلیسی Isabelline Wheatear را نیز داریم که بر اساس نوع زیستگاه این گونه، نام دشتی برگزیده شده است. حتی پراکنش جغرافیایی جهانی گونۀ «چکچک دشتی» و «سنگ‌چشم دم‌سرخ» نیز بر هم منطبق است. (البته نام دشتی در یک زیرگونه از سنگ‌چشم خاکستری بزرگ، یعنی "سنگ‌چشم خاکستری دشتی" نیز به کار می‌رود که در گذشته گونه‌ای مستقل بود ولی اکنون تبدیل به یک زیرگونه از سنگ‌چشم خاکستری بزرگ شده است.)

 

گزینۀ دوم، گزینش نام بر اساس رنگ بدن بود که در نام انگلیسی، واژۀ

Isabelline به کار رفته است و به رنگ ترکیبی کرم-قهوه‌ای-خاکستری اشاره دارد و نزدیک‌ترین نام رنگ فارسی برای آن، رنگ اُخرایی است که به رنگ گِل اُخرا اشاره دارد. در هر صورت، ما نام‌های سنگ‌چشم خاکستری و سنگ‌چشم قهوه‌ای را نیز داریم و به نظر می‌رسد که بر اساس رنگ بدن و ریخت‌شناسی این گونه، رنگ «اُخرایی» گزینۀ شایسته‌ای برای این گونه باشد.

 

یادآوری می‌شود که در بررسی‌های پیشین برای حل این تعارض، رنگ حنایی هم پیشنهاد شده بود، اما رنگ حنایی، رنگی رایج در بسیاری از گونه‌های سنگ‌چشم است. همچنین، رنگ حنایی به طور کامل از رنگ اُخرایی متفاوت است. افزون بر این، در فهرست‌های پرندگان ایران، نام «سنگ‌چشم دمگاه‌حنایی» نام اولویت‌دار فارسی به جای «سنگ‌چشم دم‌دراز» بوده است (اسکات و همکاران 1354، فیروز 1379، ادهمی 1384، منصوری 1379، 1387، 1392، کابلی و همکاران 1395، مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 2017). نکتۀ دیگر اینکه، نام دیگر سنگ‌چشم تورانی نیز، «سنگ‌چشم دم‌حنایی» Roufous-tailed Shrike بود که ترجمه نام لاتین phoenicuroides بوده است. بنابر این، با توجه به توضیح‌های بالا، از پیشنهاد کاربرد نام «حنایی» پرهیز شد.

 

 

با توجه به توضیح‌ها بالا، برای رفع مشکل تعارض نام بین دو گونۀ موجود با نام فارسی «سنگ‌چشم تورانی» و «سنگ‌چشم دم‌سرخ»، نام تکمیلی برای Red-tailed (Turkestan) Shrike به شکل «سنگ‌چشم دم‌سرخ تورانی» خواهد آمد. اما برای تکمیل نام «سنگ‌چشم دم‌سرخ» (Isabelline Shrike)، از بین دو گزینۀ پیشنهادشده، یعنی «سنگ‌چشم دم‌سرخ دشتی» و «سنگ‌چشم دم‌سرخ اُخرایی»، پس از رای‌گیری در میان اعضا و همکاران کمیتۀ ثبت پرندگان ایران، گزینۀ «سنگ‌چشم دم‌سرخ دشتی» با رای حداکثر برگزیده شد.

 

بر پایۀ همۀ آنچه که در نوشتار بالا یاد شد، ازین پس نام این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران به شکل زیر خواهد آمد.

 

سنگ‌چشم دم‌سرخ دشتی

Isabelline Shrike

Lanius isabellinus

 

سنگ‌چشم دم‌سرخ تورانی

Red-tailed (Turkestan) Shrike

Lanius phoenicuroides

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ خرداد ۰۴ ، ۰۸:۰۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت گونه‌های جوجه‌آور کمیاب ایران

Records of rare breeding birds of Iran

ثبت جوجه آوری اردک بلوطی در پساب یزد در خرداد 1404

Record of breeding Ferruginous Duck in Pasab-e Yazd in June 2025

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: اردک بلوطی Aythya nyroca

شمار بالغان، آشیانه، تخم و جوجه: 3 بالغ و 17 جوجه

مکان پایش: پساب یزد

استان: یزد

زمان پایش: خرداد 1404

پایشگران: بانو سمیه ساعی

شیوۀ گواهی جوجه‌آوری: دیدن والدین به همراه جوجه

Species: Ferruginous Duck Aythya nyroca

No. of adults, nests, eggs, nestlings: 3 adults and 17 ducklings

Place of observation: Pasab-e Yazd wetland

Province: Yazd

Date of observation: June 2025

Observers: Somayeh Saei

Type of confirmation: Observation of adult with ducklings

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۰۴ ، ۱۱:۵۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سلیم طلایی خاوری در خواجه نفس در اردیبهشت 1404

Record of Pacific Golden Plover in Khajeh Nafas in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سلیم طلایی خاوری Pluvialis fulva

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: خواجه نفس

استان: گلستان

زمان پایش: 25 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای مجید سعادتفر

تایید شناسایی: ابوالقاسم خالقی‌زاده

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان گلستان

Species: Pacific Golden Plover Pluvialis fulva

No. of individuals: one individual

Place of observation: Khajeh Nafas

Province: Golestan

Date of observation: 15 May 2025

Observers: Majid Sadatfar

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh

Notes: The first record of this species for Golestan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۰۴ ، ۰۸:۵۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت سسک درختی بزرگ در استان گیلان

Record of Upcher’s Warbler in Gilan province

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: سسک درختی بزرگ Hippolais languida

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: بلندی‌های پیرامون لوشان

استان: گیلان

زمان پایش: 15 خرداد 1404

پایشگران: آقای شاهین شالچی

شناسایی‌کنندگان: آقایان عباس عاشوری، ابوالقاسم خالقی‌زاده، محسن ملاح، هومن درودی و مهدی نقیبی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان گیلان

Species: Upcher’s Warbler Hippolais languida

No. of individuals: one individual

Place of observation: Loshan heights

Province: Gilan

Date of observation: 5 June 2025

Observers: Shahin Shalchi

Identified by: Abbas Ashoori, Abolghasem Khaleghizadeh, Mohsen Mallah, Houman Doroudi & Mahdi Naghibi

Notes: The first record of this species for Gilan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۰۴ ، ۰۸:۴۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کبوتر چشم زرد در مشهد در خرداد 1404

Record of Yellow-eyed Dove in Mashhad in June 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کبوتر چشم‌زرد Columba eversmanni

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: مشهد

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 14 خرداد 1403

پایشگران: آقای سید امین موسوی

Species: Yellow-eyed Dove Columba eversmanni

No. of individuals: one individual

Place of observation: Mashhad

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 4 June 2025

Observers: Seyed Amin Mousavi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۰۴ ، ۰۸:۳۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در نئور در شهریور 1403

Record of Twite in Neor in August 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: دریاچه نئور

استان: اردبیل

زمان پایش: 2 شهریور 1403

پایشگران: آقای محمد فلاح‌نژاد و فردین نظیری

شناسایی‌کنندگان: محمد فلاح‌نژاد، هومن درودی، کرامت حافظی، سیدمهدی نقیبی، محسن ملاح، یان هریسون، علی موسوی، ابوالقاسم خالقی‌زاده، درنا مجاب و مگنوس اولمن

منبع: فهرست پرندگان ای‌برد شمارۀ S192484155

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: one individual

Place of observation: Neor lake

Province: Ardabil

Dates of observation: 23 August 2024

Observers: Mohammad Fallahnezhad & Fardin Naziri

Identified by: Mohammad Fallahnezhad, Houman Doroudi, Keramat Hafezi, SeyedMahdi Naghibi, Mohsen Mallah, Ian Harrison, Ali Mousavi, Abolghasem Khaleghizadeh, Dorna Mojab & Magnus Ullman

Reference: eBird checklist S192484155

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۰۴ ، ۰۷:۱۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در سمنان در آبان 1396

Record of Twite in Semnan in October 2017

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 4 فرد

مکان پایش: کال قرنه، سمنان

استان: سمنان

زمان پایش: 21 آبان 1396

پایشگران: آقای موسی مزینانیان

منبع: فهرست پرندگان ای‌برد شماره  S68455900

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 4 individuals

Place of observation: Kal Qarneh, Semnan

Province: Semnan

Dates of observation: 12 November 2017

Observers: Musa Mazinanian

Reference: eBird checklist S68455900

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۰۴ ، ۰۶:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در قم در بهمن 1395

Record of Twite in Qom in February 2017

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 10 فرد

مکان پایش: گردنه وسف، قم

استان: قم

زمان پایش: 27 بهمن 1395

پایشگران: آقای موسی مزینانیان

منبع: فهرست پرندگان ای‌برد شماره S68456118

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 10 individuals

Place of observation: Vasaf pass, Qom

Province: Qom

Dates of observation: 17 February 2017

Observers: Musa Mazinanian

Reference: eBird checklist S68456118

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۰۴ ، ۰۶:۴۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب شاهی در صالحیه در فروردین 1404

Record of Eastern Imperial Eagle in Salehieh in March 2025

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب شاهی Aquila heliaca

شمار پرنده: یک نابالغ

مکان پایش: صالحیه

استان: البرز

زمان پایش: 8 فروردین 1404

پایشگران: آقای علی حاجی‌آبادی

Type of important species: IUCN Redlist (Vulnerable)

Species: Eastern Imperial Eagle Aquila heliaca

No. of individuals: one juvenile

Place of observation: Salehieh

Province: Alborz

Period of observations: 28 March 2025

Observers: Ali Hajiabadi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ خرداد ۰۴ ، ۰۹:۳۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم جنبانک نقابدار در صالحیه در فروردین 1404

Record of Motacilla alba personata in Salehieh in late March 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام زیرگونه: دم‌جنبانک نقاب‌دار Motacilla alba personata

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: تالاب صالحیه

استان: البرز

زمان پایش: 8 فروردین 1404

پایشگران: آقای علی حاجی‌آبادی

یادداشت: از ویژگی‌های این زیرگونه: آغاز سیاهی از چاک دهان، سفیدی ناودان‌مانند در زیر چشم‌ها، سیاهی گونه‌ها و پیوستگی سیاهی در جلو و پشت گردن.

Subspecies: Masked Wagtail Motacilla alba personata

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Salehieh

Province: Alborz

Date of observation: 28 March 2025

Observers: Ali Hajiabadi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ خرداد ۰۴ ، ۰۸:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت دارکوب باغی در استان گیلان

Record of Syrian Woodpecker in Gilan province

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: دارکوب باغی Dendrocopos syriacus

 

پایش یکم:

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: آسیابر، دیلمان

استان: گیلان

زمان پایش: 2 آذر 1403

پایشگران: بانو کتایون محبوبی

 

پایش دوم:

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: کوهستان‌های پیرامون لوشان

استان: گیلان

زمان پایش: 6 خرداد 1404

پایشگران: بانو پانته‌آ گلزاری و آقایان ماهان مه‌رو و شاهین شالچی

 

یادداشت: ثبت این گونه برای استان گیلان

Species: Syrian Woodpecker Dendrocopos syriacus

 

First observation:

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Asiabar, Deylaman

Province: Gilan

Date of observation: 22 November 2024

Observers: Katayun Mahbubi

 

Second observation:

No. of individuals: one individual

Place of observation: Loshan mountains

Province: Gilan

Date of observation: 27 May 2025

Observers: Pantea Golzari, Mahan Mahroo & Shahin Shalchi

 

Notes: The first record of this species for Gilan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ خرداد ۰۴ ، ۰۸:۴۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

یادداشت‌هایی دربارۀ نام فارسی پرندگان: 9- کاربرد نامهای کوکوسیاه آسیایی و کوکوی سیاه

Notes on the Persian name of Asian Koel and Black Cuckoo

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران «کوکوسیاه آسیایی» با نام انگلیسی «Asian Koel» و نام علمی «Eudynamys scolopaceus» است. نام فارسی این گونه، ابتدا «کوکوی آسیایی» بود (فیروز 1379). سپس به «کوکوی سیاه» تغییر یافت (ادهمی 1384). منصوری (1387، 1392) نیز از نام کوکوی آسیایی استفاده کرد و کابلی و همکاران (1395) نیز از آن پیروی کردند. اسکات و ادهمی (2006) نیز به شکل «کوکوی سیاه (کوکوی آسیایی)» آوردند. مبصر (195) و خالقی‌زاده و همکاران (2017) نیز، نام «کوکوی سیاه» را اولویت دادند و خالقی‌زاده و همکاران (2017)، نام «آسیایی» را در درون پرانتز آوردند.

 

نیاز به یادآوری است که یکی از گونه‌های پرندگان جهان، «کوکوی سیاه» با نام انگلیسی «Black Cuckoo» و نام علمی «Cuculus clamosus» است. بنابر این، کاربرد نام «کوکوی سیاه»، برای گونه‌ای که در ایران زیست می‌کند، نادرست است.

 

بدین ترتیب، تلاش شد تا واژۀ «کوکوسیاه» به عنوان نام مشترک برای گروهی از پرندگان با واژۀ انگلیسی «Koel» که دارای سه گونه در جهان است، معادل‌سازی شود. بر این اساس، هم، مانند نام انگلیسی، یک نام به کار می‌رود؛ هم، آوای آغازین دو نام فارسی و انگلیسی کاربرد آن‌ها را آسان‌تر خواهد کرد؛ و هم اینکه، وابستگی این گروه پرنده به «کوکوها» مشخص می‌شود.

 

در نهایت، در فهرست پرندگان کمیتۀ ثبت پرندگان ایران، با ترکیب دو نام پیشین این گونه و برای حل مشکل تعارض نام‌ها با کمترین تغییر در نام پیشین این گونه، نام فارسی آن به شکل «کوکوسیاه آسیایی» به کار رفت.

 

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی. ۲۲۹ ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی، ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدیفر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران، سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ خرداد ۰۴ ، ۲۳:۰۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سیاه خروس قفقازی در ارسباران در اردیبهشت 1404

Record of Caucasian Grouse in Arasbaran in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سیاه‌خروس قفقازی Lyrurus mlokosiewiczi

شمار پرنده: 2 نر و 3 ماده

محل پایش: منطقه حفاظت‌شدۀ ارسباران

استان: آذربایجان شرقی

زمان پایش: 16-22 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقایان مجید گل‌عبد و بهراد گالشی

گزارشگر: آقای کرامت حافظی

Species: Caucasian Grouse Lyrurus mlokosiewiczi

No. of individuals: 2 males, 3 females

Place of observation: Arasbaran Protected Area

Province: East Azarbaijan

Dates of observation: 6-12 May 2025

Observers: Majid GolAbd & Behrad Galeshi

Reporter: Keramat Hafezi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ خرداد ۰۴ ، ۱۳:۳۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در دشت لار در فرودین 1395

Record of Twite in Dasht-e Lar in March 2016

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 3 فرد

مکان پایش: جاده رینه، دشت لار

استان: تهران

زمان پایش: 7 فروردین 1395

پایشگران: شادروان بهراد فرخنده

منبع: چک‌لیست پرندگان ایبرد S28771655

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Lavizan

Province: Tehran

Dates of observation: 26 March 2016

Observers: Behrad Farkhondeh

Reference: eBird Checklist S28771655

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ خرداد ۰۴ ، ۱۳:۱۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت اردک ماهیخوار (مرگوس) کاکلی در جزیره قمر در آذر 1403

Record of Red-breasted Merganser in Qamar Island in November 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: اردک ماهی‌خوار (مرگوس) کاکلی Mergus serrator

شمار پرنده: یک فرد مرده

مکان پایش: جزیرۀ قمر (بونه)

استان: خوزستان

زمان پایش: 2 آذر 1403

پایشگران: آقای حسین حصاوی

گزارشگر: آقای دانیال سلامی

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده و کرامت حافظی

Species: Red-breasted Merganser Mergus serrator

No. of individuals: one individual dead

Place of observation: Qamar (Buneh) island

Province: Khuzestan

Date of observation: 22 November 2024

Observers: Hossein Hasavi

Reporter: Danial Salami

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh & Keramat Hafezi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ خرداد ۰۴ ، ۰۸:۰۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت اردک مرمری در باهوکلات در فروردین 1404

Record of Marbled Duck in Bahu-Kalat in March 2025

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: اردک مرمری Marmaronetta angustirostris

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: باهوکلات

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 1 فروردین 1404

پایشگران: محمدرضا کشفی، مطهره حکیمی‌نژاد، کوشا زواره، الهام حکیمیان، پژمان آریا، کوروش عباسی، مریم حجتی و عارف توانگر

Importance of species: IUCN Redlist (Vu)

Species: Marbled Duck Marmaronetta angustirostris

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Bahu-Kalat

Province: Sistan va Baluchestan

Date of observation: 21 March 2025

Observers: MohammadReza Kashfi, Motahhareh Hakiminezhad, Kousha Zavareh, Elham Hakimian, Pezhman Arya, Kurosh Abbasi, Maryam Hojjati & Aref Tavangar

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ خرداد ۰۴ ، ۰۷:۴۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سلیم طلایی خاوری در هندیجان در اردیبهشت 1404

Record of Pacific Golden Plover in Hendijan in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سلیم طلایی خاوری Pluvialis fulva

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 31 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقایان دانیال سلامی و عاطف شعبانی

شناسایی‌کنندگان: کرامت حافظی، دیو بیکول، اُسکار کمبل و عباس عاشوری

Species: Pacific Golden Plover Pluvialis fulva

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Date of observation: 21 May 2025

Observers: Danial Salamizadeh & Atef Shabani

Identified by: Keramat Hafezi, Dave Bakewell, Oscar Campbell & Abbas Ashoori

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ خرداد ۰۴ ، ۰۷:۲۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت پیغوی بزرگ در قزوین در خرداد 1404

Record of Levant Sparrowhawk in Qazvin in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: پیغوی بزرگ Tachyspiza brevipes

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: بلندی‌های قزوین

استان: قزوین

زمان پایش: ابتدای خرداد 1404

پایشگران: آقای علیرضا پورهاشمی

Species: Levant Sparrowhawk Tachyspiza brevipes

No. of individuals: one individual

Place of observation: Qazvin heights

Province: Qazvin

Period of observations: late May 2025

Observers: Alireza PourHashemi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۰۴ ، ۱۱:۴۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

پایدارسازی نام فارسی شبگرد مصری

Stabilization of Persian name of Egyptian Nightjar

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران، «شبگرد مصری»، «شبگرد دشتی» یا «شبگرد بیابانی» با نام انگلیسی Egyptian Nightjar و نام علمی Caprimulgus aegyptius است. این گونه نخست با نام فارسی «شبگرد مصری» در فهرست جرویس رید (1337) آمده بود، سپس اسکات و همکاران (1354) آن را «شبگرد دشتی» نامیدند که فیروز (1379) و کابلی و همکاران (1395) نیز همان را پیروی کردند اما ادهمی (1384) آن را «شبگرد بیابانی» نامید. منصوری (1379، 1387، 1392)، دوباره نام نخستین «شبگرد مصری» را برگزید که توسط دیگر نویسندگان پسین نیز همین نام پیروی شد (مبصر 1395 و خالقی‌زاده و همکاران 1396). در عین حال، اسکات و ادهمی (2006) و منصوری (1379، 1387، 1392)، نام دشتی را به عنوان نام دوم در درون پرانتز آوردند و مبصر (1395) و خالقی‌زاده و همکاران (1396) نیز نام بیابانی را به عنوان نام دوم در درون پرانتز آوردند.

 

بنابر این، با در نظر نگرفتن دو منبع ادهمی (1384) و کابلی و همکاران (1395)، می‌توان گفت که نام «شبگرد مصری» از سال 1379 در بیشتر منابع به عنوان نام اولویت‌دار این گونه به کار رفته است. دو دلیل اصلی آن، یکی نخستین نام به‌کاررفته برای این گونه بوده است و دیگری، هماهنگی کاربرد نام مشابه در نام‌های انگلیسی، علمی و فارسی این گونه است.

 

بر این اساس، با توجه به رواج و غلبه نام «شبگرد مصری» بر نام‌های «شبگرد دشتی» و «شبگرد بیابانی» و برای کاستن از شمار نام‌های درون پرانتز در فهرست پرندگان ایران، ازین پس نام «شبگرد مصری» در فهرست‌های پرندگان ایران به تنهایی خواهد آمد و نام این گونه به شکل زیر نوشته می‌شود.

 

شبگرد مصری

Egyptian Nightjar

Caprimulgus aegyptius

 

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، ۲۲۹ ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی، ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدیفر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۰۴ ، ۱۰:۱۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

دهمین رکورد کشوری گاوچرانک شرقی (آسیایی) در کشف رود در خرداد 1404

Tenth national record of Eastern Cattle Egret in Kashaf-Rud in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: گاوچرانک شرقی (آسیایی) Ardea coromanda

مکان پایش: کشف رود

استان: خراسان رضوی

 

پایش یکم:

شمار پرنده: 3 فرد

زمان پایش یکم: 8 خرداد 1404، 09:47

پایشگران پایش یکم: آقای حسین محمودیان و بانو حمیده دلیری

 

 

پایش دوم:

شمار پرنده: یک فرد

زمان پایش دوم: 8 خرداد 1404، 15:00

پایشگران پایش دوم: آقای سید امین موسوی

یادداشت: دهمین رکورد این گونه برای ایران و نخستین رکورد این گونه برای استان خراسان رضوی

Species: Eastern Cattle Egret Ardea coromanda

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kashaf-Rud

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 29 May 2025

Observers: Hossein Mahmoudian & Hamideh Daliri

Remarks: The tenth record of this species for Iran and the first record of this species for Khorasan-e Razavi province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۰۴ ، ۰۹:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در تالاب حسنلو در آذر 1395

Record of Twite in Hasanlu wetland in December 2016

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 20 فرد

مکان پایش: تالاب حسنلو

استان: آذربایجان غربی

زمان پایش: آذر 1395

پایشگران: آقای فرشید دیلمقانی

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 20 individuals

Place of observation: Hasanlu wetland

Province: West Azarbaijan

Dates of observation: December 2016

Observers: Farshid Dilmaqani

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۰۴ ، ۰۹:۴۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

هفدهمین رکورد کشوری سسک جنگلی در نقده در اردیبهشت 1404

Seventeenth national record of Wood Warbler in Naghadeh in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک جنگلی Phylloscopus sibilatrix

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: دشت قوره، نقده

استان: آذربایجان غربی

زمان پایش: 11 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای عزیز عذار

شناسایی‌کنندگان: یان هریسون، درنا مجاب، برایان اسمال، هومن درودی، مگنوس اولمن، علی موسوی، آلان دین و شاهو دربندی

یادداشت: هفدهمین رکورد این گونه برای ایران و نخستین ثبت این گونه برای استان آذربایجان غربی. این گونه در صورت دریافت رکوردهای بیشتر و منظم‌تر در ایران، در آینده نزدیک به فهرست گونه‌های کمیاب منتقل خواهد شد.

Species: Wood Warbler Phylloscopus sibilatrix

No. of individuals: one individual

Place of observation: Dasht-e Ghoureh, Naghadeh

Province: West Azarbaijan

Date of observation: 1 May 2025

Observers: Aziz Ozar

Identified by: Ian Harrison, Dorna Mojab, Brian Small, Houman Doroudi, Magnus Ullman, Ali Mousavi, Alan Dean & Shahoo Darbandi

Notes: The seventeenth record of this species for Iran and the first record for West Azarbaijan province. In case of receiving more records and more regular records, this species will be moved to the list of scarce birds of Iran.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۰۴ ، ۰۹:۳۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در سنندج در آبان 1396

Record of Twite in Sanandaj in November 2017

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: سنندج

استان: کردستان

زمان پایش: 26 آبان 1396

پایشگران: آقای شورش وهابی

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Sanandaj

Province: Kordestan

Dates of observation: 17 November 2017

Observers: Shoresh Vahabi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ خرداد ۰۴ ، ۱۳:۰۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در نئور در شهریور 1395

Record of Twite in Neor in September 2016

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: دریاچه نئور

استان: اردبیل

زمان پایش: شهریور 1395

پایشگران: آقای فردین نظیری

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Neor lake

Province: Ardabil

Dates of observation: September 2016

Observers: Fardin Naziri

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ خرداد ۰۴ ، ۱۲:۵۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک چیف چاف کوهستان در سنندج در اردیبهشت 1404

Record of Mountain Chiffchaff in Sanandaj in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک چیف‌چاف کوهستان Phylloscopus sindianus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: سنندج

استان: کردستان

زمان پایش: 11 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای شورش وهابی

Species: Mountain Chiffchaff Phylloscopus sindianus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Sanandaj

Province: Kordestan

Date of observation: 1 May 2025

Observers: Shoresh Vahabi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ خرداد ۰۴ ، ۱۲:۴۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در گلابدره در فروردین 1394

Record of Twite in Golab-Darreh in March 2015

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: گلاب‌دره و دره هوله شیرین

استان: تهران

زمان پایش: 4 فروردین 1394

پایشگران: یاشار صدف‌زاده، درنا مجاب، احسان طالبی، مریم شریعتی و راهله حقانی

منبع: eBird Checklist eBird S26429467

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: one individual

Place of observation: Golab-Darreh and Huleh- Shirin valley

Province: Tehran

Dates of observation: 24 March 2015

Observers: Yashar Sadafzadeh, Dorna Mojab, Ehsan Talebi, Maryam Shariati & Raheleh Haghani

Reference: eBird Checklist eBird S26429467

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ خرداد ۰۴ ، ۱۴:۲۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در پارک ملی لار در فروردین 1394

Record of Twite in Lar National Park in March 2015

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 70 فرد

مکان پایش: پارک ملی لار

استان: تهران

زمان پایش: 4 فروردین 1394

پایشگران: بانو درنا مجاب

منبع: eBird Checklist eBird S22575184

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 70 individuals

Place of observation: Lar National Park

Province: Tehran

Dates of observation: 24 March 2015

Observers: Dorna Mojab

Reference: eBird Checklist eBird S22575184

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ خرداد ۰۴ ، ۱۴:۱۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در پارک ملی لار در اسفند 1391

Record of Twite in Lar National Park in March 2013

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 10 فرد

مکان پایش: پارک ملی لار

استان: تهران

زمان پایش: 11 اسفند 1391

پایشگران: بانو درنا مجاب

منبع: eBird Checklist S14425957

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 10 individuals

Place of observation: Lar National Park

Province: Tehran

Dates of observation: 1 March 2013

Observers: Dorna Mojab

Reference: eBird Checklist S14425957

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ خرداد ۰۴ ، ۱۴:۰۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

نخستین رکورد کشوری کبوتردریایی دم کوتاه در هندیجان در خرداد 1404

First national record of Short-tailed Shearwater in Hendijan in May 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: کبوتردریایی دم‌کوتاه Ardenna tenuirostris

محل پایش: اسکله صیادی بحرکان، هندیجان

استان: خوزستان

 

پایش یکم:

شمار پرنده: 9 فرد

2 خرداد  ۱۴۰۴، ساعت ۱۱ (صبح)

پایشگران: آقایان احمد محمدی روش، محمد فلاح‌نژاد، عاطف شعبانی  و دانیال سلامی

 

پایش دوم :

شمار پرنده: 11 فرد

2 خرداد  ۱۴۰۴، ساعت ۱5 (عصر)

پایشگران: آقایان احمد محمدی روش، محمد فلاح‌نژاد، عاطف شعبانی، دانیال سلامی و شایان بهبهانی

 

پایش سوم:

شمار پرنده: 4 فرد

۳ خرداد ۱۴۰۴:

پایشگران: آقایان شایان بهبهانی، احمد محمدی‌روش، محمد فلاح‌نژاد، کرامت حافظی، عاطف شعبانی و دانیال سلامی

شناسایی‌کنندگان: کرامت حافظی، عمر الشاهین، وینسنت لِگراند، رابرت ال. فلود، شایان بهبهانی، سیدمهدی نقیبی و ابوالقاسم خالقی‌زاده

یادداشت: نخستین رکورد این گونه برای ایران و استان خوزستان

کلیدهای شناسایی (نسبت به کبوتردریایی دودی): لولۀ بینی درازتر (30%) نسبت به دودی (25%)، شیار میانی منقار کوتاه‌تر از دودی، روشن بودن زیر شاهپراولی‌ها، علاوه بر سفیدی پوشپرهای زیر بال

Species: Short-tailed Shearwater Ardenna tenuirostris

Place of observation: Bahrakan, Hendijan

Province: Khuzestan

 

First observation:

No. of individuals: 9 individuals

Date of observation: 23 May 2025, 11.00 am

Observers: Ahmad Mohammadi-Ravesh, Mohammad Fallahnezhad, Atef Shabani & Danian Salami

 

Second observation:

No. of individuals: 11 individuals

Date of observation: 23 May 2025, 15.00 pm

Observers: Ahmad Mohammadi-Ravesh, Mohammad Fallahnezhad, Atef Shabani, Danian Salami & Shayan Behbahani

 

Third observation:

No. of individuals: 4 individuals

Date of observation: 24 May 2025

Observers: Shayan Behbahani, Ahmad Mohammadi-Ravesh, Mohammad Fallahnezhad, Keramat Hafezi, Atef Shabani & Danian Salami

 

Identified by: Keramat Hafezi, Omar Al-Shahin, Vincent Legrand, Robert L. Flood, Seyed Mahdi Naghibi & Abolghasem Khaleghizadeh

Remarks: The first record of this species for Iran and Khuzestan province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ خرداد ۰۴ ، ۲۲:۵۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت بلبل خالدار در تهران در اردیبهشت 1404

Record of Thrush Nightingale in Tehran in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: بلبل خالدار Luscinia luscinia

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: پارک پلیس، تهران

استان: تهران

زمان پایش: 4 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای هومن درودی و بانوان درنا مجاب، آرزو اقبال‌پور، سمیه ساعی، نازی مظفری و مهری نصیری

Species: Thrush Nightingale Luscinia luscinia

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Police park, Tehran

Province: Tehran

Date of observation: 24 April 2025

Observers: Houman Doroudi, Dorna Mojab, Arezoo Eqbalpour, Somayeh Saei, Nazi Mozaffari & Mehri Nasiri

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ خرداد ۰۴ ، ۰۸:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت گنجشک خانگی با سفیدگرایی در تهران در اردیبهشت 1404

Record of House Sparrow with leucism in Tehran in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: گنجشک خانگی Passer domesticus

نوع ناهنجاری: سفیدگرایی بخشی (Partial leucism)

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: پارک پلیس، تهران

استان: تهران

زمان پایش: 4 اردیبهشت 1404

پایشگران: هومن درودی، درنا مجاب، آرزو اقبال‌پور، سمیه ساعی، نازی مظفری و مهری نصیری

Species: House Sparrow Passer domesticus

Type of aberration: Partial leucism

No. of individuals: One individual

Place of observation: Police park, Tehran

Province: Tehran

Date of observation: 24 April 2025

Observers: Houman Doroudi, Dorna Mojab, Arezoo Eqbalpour, Somayeh Saei, Nazi Mozaffari & Mehri Nasiri

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ خرداد ۰۴ ، ۰۷:۱۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

جداسازی فهرست گونه‌های پرندگان کمیاب و پرندگان محلی از یکدیگر در کمیتۀ ثبت پرندگان ایران

Splitting checklists of Scarce birds and Local Birds

 

به آگاهی می‌رساند به منظور رسیدگی بهتر به رکوردهای گونه‌های کمیاب ایران و نیز گونه‌های محلی (ولی کمیاب کشوری) از یکدیگر جدا شدند تا گروه‌بندی بررسی رکوردها برای پرنده‌نگرهای عزیز کشورمان آسان‌تر انجام شود.

 

  1. فهرست گونه‌های کمیاب ایران:

http://iranbirdrecords.ir/page/Scarce-birds

 

2- فهرست گونه‌های محلی (ولی کمیاب کشوری):

http://iranbirdrecords.ir/page/Local-Birds

 

با سپاس فراوان

ابوالقاسم خالقی‌زاده

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ خرداد ۰۴ ، ۱۳:۴۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در پلنگ دره در آذر 1402

Record of Twite in Palang-Darreh in December 2023

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 10 فرد

مکان پایش: پلنگ‌دره، قم

استان: قم

زمان پایش: 10 آذر 1402

پایشگران: آقایان موسی مزینانیان و سعید نصرتی

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 10 individuals

Place of observation: Palang-Darreh, Qom

Province: Qom

Dates of observation: 1 December 2023

Observers: Musa Mazinanian & Saeed Nosrati

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ خرداد ۰۴ ، ۱۳:۲۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در آرو در اسفند 1399

Record of Twite in Aroo in February 2021

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: آرو، دماوند

استان: تهران

زمان پایش: 1 اسفند 1399

پایشگران: آقای محمدرضا کشفی

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: one individual

Place of observation: Aroo, Damavand

Province: Tehran

Dates of observation: 19 February 2021

Observers: MohammadReza Kashfi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ خرداد ۰۴ ، ۰۷:۳۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در فردو در بهمن 1395

Record of Twite in Fordu in February 2017

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: فردو

استان: قم

زمان پایش: 27 بهمن 1395

پایشگران: آقای موسی مزینانیان

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: one individual

Place of observation: Fordu

Province: Qom

Dates of observation: 15 February 2017

Observers: Musa Mazinanian

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ خرداد ۰۴ ، ۰۷:۱۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در بلده در آذر 1396

Record of Twite in Baladeh in November 2017

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 20 فرد

مکان پایش: بلده، نور

استان: مازندران

زمان پایش: 9 آذر 1396

پایشگران: آقایان ابراهیم شکوهی و محمدرضا کشفی

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 20 individuals

Place of observation: Baladeh, Noor

Province: Mazandaran

Dates of observation: 30 November 2017

Observers: Ebrahim Shokouhi & MohammadReza Kashfi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ خرداد ۰۴ ، ۰۷:۱۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سهره کوهی در شاهرود در آذر 1403

Record of Twite in Shahrud in November 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سهرۀ کوهی Linaria flavirostris

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: شاهرود، پارک ملی توران

استان: سمنان

زمان پایش: 5 آذر 1403

پایشگران: آقایان مجید عجمی، سید حسین موسوی و پدرام خلیلی

Species: Twite Linaria flavirostris

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Turan National Park, Shahrud

Province: Semnan

Dates of observation: 25 November 2025

Observers: Majid Ajami, Seyed Hossein Musavi & Pedram Khalili

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ خرداد ۰۴ ، ۰۶:۴۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

افزودن نام سهره کوهی به فهرست پرندگان کمیاب ایران

Adding Twite to Scarce Birds of Iran

 

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران، «سهرۀ کوهی» با نام انگلیسی Twite و نام علمی Linaria flavirostris است.

 

با توجه به درخواست چند نفر از پرنده‌نگرهای برجسته ایران و کمبود داده آن برای ایران، این گونه به فهرست گونه‌های کمیاب ایران افزوده می‌شود و ازین پس، همۀ رکوردهای آن در کشور ثبت و اعلام خواهد شد.

 

سهرۀ کوهی

Twite

Linaria flavirostris

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ خرداد ۰۴ ، ۱۲:۴۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تکمیل نام فارسی زیرآبروک

Persian name of White-throated Dipper

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران، «زیرآبروک» با نام انگلیسی White-throated و نام علمی Cinclus cinclus است. نام فارسی این گونه، تاکنون در منابع فارسی به‌تنهایی با همین تک‌نام به کار می‌رفت، اما نگاهی به فهرست پرندگان جهان نشان می‌دهد دست‌ِکم پنج گونه زیرآبروک به نام‌های زیر در جهان وجود دارند.

  • زیرآبروک گلوسفید Cinclus cinclus
  • زیرآبروک قهوه‌ای Cinclus pallasii
  • زیرآبروک آمریکایی Cinclus mexicanus
  • زیرآبروک سرسفید  Cinclus leucocephalus
  • زیرآبروک گلوحنایی Cinclus schulzii

 

بنابراین، واژۀ «زیرآبروک» به عنوان یک نام عمومی برای این گروه و سرده به کار می‌رود. با توجه به سیاست کلی هماهنگی بیشتر با نام‌های پرندگان جهان، هر یک از گونه‌های آن نیاز به نام تکمیلی دارند که یکی از اصول نام‌گذاری در کمیتۀ ثبت پرندگان ایران است. همچنین، این گونه دارای چندین زیرگونه است که در ایران دو زیرگونه حضور دارند:

  • زیرآبرُوَک قفقازی Caucasian Dipper Cinclus cinclus caucasicus Madarász, 1903
  • زیرآبرُوَک زاگرسی Zagros Dipper Cinclus cinclus persicus Witherby, 1906

 

به همین دلیل، برای تکمیل و ترجمۀ نام فارسی گونۀ موجود در ایران، ازین پس نام این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران به شکل زیر نوشته خواهد شد.

 

زیرآبروک گلوسفید

White-throated Dipper

Cinclus cinclus

 

نیاز به یادآوری است که تکمیل نام این گونه و کاربرد نام «زیرآبروک گلوسفید»، در کنار کاربرد نام فارسی گونۀ «ماهی‌خورک گلوسفید (سینه‌سفید)»، به پایدارسازی واژۀ «گلوسفید» در نام فارسی تکمیلی و هماهنگ این دو گونه کمک خواهد کرد.

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ خرداد ۰۴ ، ۱۲:۳۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت گیلانشاه دم سیاه در استان خراسان جنوبی

Record of Black-tailed Godwit in South Khorasan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: گیلانشاه دم‌سیاه Limosa limosa

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: بیرجند

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 1 خرداد 1404

پایشگران: آقای رضا سمیعی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Black-tailed Godwit Limosa limosa

No. of individuals: one individual

Place of observation: Birjand

Province: South Khorasan

Dates of observation: 22 May 2025

Observers: Reza Samiei

Remarks: The first record of this species for South Khorasan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ خرداد ۰۴ ، ۰۷:۲۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک تالابی زیتونی در دریان در اردیبهشت 1404

Record of Marsh Warbler in Daryan in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک تالابی زیتونی Acrocephalus palustris

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: دریان

استان: آذربایجان شرقی

زمان پایش: 19 اسفند 1403

پایشگران: بانو درنا مجاب

Species: Marsh Warbler Acrocephalus palustris

No. of individuals: one individual

Place of observation: Daryan

Province: East Azarbaijan

Dates of observations: 9 May 2025

Observers: Dorna Mojab

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۶:۵۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک چیف چاف کوهستان در دریان در اردیبهشت 1404

Record of Mountain Chiffchaff in Daryan in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک چیف‌چاف کوهستان Phylloscopus sindianus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: دریان، شبستر

استان: آذربایجان شرقی

زمان پایش: 18 اردیبهشت 1404

پایشگران: بانوان درنا مجاب و مهری نصیری داریانی

Species: Mountain Chiffchaff Phylloscopus sindianus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Daryan, Shabestar

Province: East Azarbaijan

Date of observation: 8 May 2025

Observers: Dorna Mojab & Mehri Nasiri Daryani

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۶:۳۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت طاووسک سینه سفید در عسلویه در اردیبهشت 1404

Record of White-breasted Waterhen in Asaluyeh in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: طاووسک سینه‌سفید Amauronis phoenicurus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: عسلویه

استان: بوشهر

زمان پایش: 23 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای امین کمال شنبدی

گزارشگر: آقای هومن درودی

Species: White-breasted Waterhen Amauronis phoenicurus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Asaluyeh

Province: Bushehr

Dates of observations: 3 May 2025

Reporter: Houman Doroudi

Observers: Amin Kamal Shanabdi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۲:۲۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سارگپه جنگلی تاجدار در جیرفت در مهر 1387

Record of Crested Honey Buzzard in Jiroft in September 2008

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سارگپه جنگلی تاجدار Pernis ptilorhynchus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: جیرفت

استان: کرمان

زمان پایش: 7 مهر 1387

پایشگران: آقای سیدرضا علوی

شناسایی‌کننده: آقای دیک فورسمن

Species: Crested Honey Buzzard Pernis ptilorhynchus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Jiroft

Province: Kerman

Dates of observation: 28 September 2008

Observers: Seyed Reza Alavi

Identified by: Dick Forsman

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۷:۵۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم جنبانک نقابدار در فیروزکوه در اردیبهشت 1404

Record of Motacilla alba personata in Firuzkuh in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام زیرگونه: دم‌جنبانک نقاب‌دار Motacilla alba personata

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: جاده فیروزکوه

استان: تهران

زمان پایش: 23 اردیبهشت 1404

پایشگران: بانو درنا مجاب و آقای بهنام مُلک‌آرایی

یادداشت: از ویژگی‌های این زیرگونه: آغاز سیاهی از چاک دهان، سفیدی ناودان‌مانند در زیر چشم‌ها، سیاهی گونه‌ها و پیوستگی سیاهی در جلو و پشت گردن

Subspecies: Masked Wagtail Motacilla alba personata

No. of individuals: One individual

Place of observation: Firuzkuh road

Province: Tehran

Date of observation: 13 May 2025

Observers: Dorna Mojab & Behnam MolkAraei

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۷:۰۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کوکوی خالدار در بدره در اردیبهشت 1404

Record of Great Spotted Cuckoo in Badreh in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کوکوی خالدار Clamator glandarius

شمار پرنده: یک فرد

گونۀ والدین دایه: زاغی اوراسیایی

محل پایش: بدره

استان: ایلام

زمان پایش: 24 اسفند 1400

پایشگران: بانو شهین ملک

Species: Great Spotted Cuckoo Clamator glandarius

No. of individuals: one individual

Foster parent species: Eurasian Magpie

Place of observation: Badreh

Province: Ilam

Dates of observation: 14 May 2025

Observers: Shahin Malek

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۶:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت گلاریول بال سیاه در قارپوزآباد در فروردین 1404

Record of Black-winged Pratincole in Qarpuz-Abad in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: گلاریول بال‌سیاه Glareola nordmanni

شمار پرنده: 60 فرد

مکان پایش: قارپوزآباد

استان: البرز

زمان پایش: 29 فروردین 1404

پایشگران: درنا مجاب، هومن درودی و آرزو اقبالپور

Species: Black-winged Pratincole Glareola nordmanni

No. of individuals: 60 individuals

Place of observation: Qarpuz-Abad

Province: Alborz

Period of observations: 18 April 2025

Observers: Dorna Mojab, Houman Doroudi & Arezoo Eqbalpour

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۶:۲۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری خاوری در شیروان در اردیبهشت 1404

Record of Oriental Turtle Dove in Shirvan in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری خاوری Streptopelia orientalis

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: شیروان

استان: خراسان شمالی

زمان پایش: 26 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای بابک قویدل نامانلو

Species: Oriental Turtle Dove Streptopelia orientalis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Shirvan

Province: North Khorasan

Dates of observation: 16 April 2025

Observers: Babak Ghavidel-Namanlu

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۶:۱۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

گزینش نام فارسی «نازپا» برای گروه پیپتها

Persian name for Pipits group

 

یکی از گروه‌های پرندگان ایران و جهان، گروه پیپت‌ها (Anthus spp.) هستند که در جهان 47 گونه و در ایران 11 گونه ثبت شده‌اند.

 

در نخستین چک‌لیست پرندگان ایران (جرویس رید 1337)، واژۀ «غزلاغ» برای این گروه از پرندگان به کار رفته بود. نام «غازلاغ» یا «غازلاق»، واژه‌ای ترکی است که در زبان آذری برای چکاوکها به کار می‌رود و احتمالا به همین دلیل از ادامه کاربرد این نام برای پیپتها در کتاب پرندگان ایران (اسکات و همکاران 1354) پرهیز شد و به جای آن، آوانگاری نام انگلیسی آن یعنی پِپِت آورده شد (همچنین در کتاب دانشنامۀ پرندگان، ادهمی 1384). سپس در کتاب‌های بعدی (منصوری 1379، کابلی و همکاران 1395، مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 2017) شکل آوانگاری امروزی فارسی‌زبانان، یعنی پیپِت غلبه یافت و رایج شد.

 

به هر روی، با توجه به سیاست تعیین نام فارسی برای پرندگان ایران در کمیتۀ ثبت پرندگان ایران، در فرصت یک‌ماهۀ 15 فروردین تا 15 اردیبهشت 1404، پیشنهادهایی برای برگزیدن نام فارسی برای این گروه از پرندگان ایران دریافت شد. اگرچه چندین واژۀ بسیار خوب مطرح شدند، در میان پیشنهادهای دریافت‌شده، دو نام «نازپا» و «ناخن‌دراز» شایستگی بیشتری برای رای‌گیری داشتند.

 

این دو نام هم از واژگان فارسی بودند، هم به ویژگی‌های ریخت‌شناسی این گروه مرتبط بودند و هم اینکه، تاکنون برای هیچ گروهی از پرندگان ایران به کار نرفته بودند و در عین حال، امکان ارجاع خاص آنها به تنها یک گروه از پرندگان جهان نیز وجود داشت.

 

توضیح بیشتر دربارۀ دو نام برگزیده:

  1. نازپا (واژه‌ای دوهجایی، بیانگر ظریف و نازک بودن پا در گونه‌های این گروه از پرندگان است؛ همچنین واژۀ «ناز» ریشۀ اوستایی دارد و اکنون در زبان فارسی دارای چندین معنی است، از جمله: زیبا، ظریف، نازک، باریک، همچنین به معنی نازنین، ناز و کرشمه)
  2. ناخن‌دراز (واژه‌ای چهارهجایی، بیانگر دراز بودن و طول بیشتر ناخن‌ها در انگشتان پای این گروه از پرندگان، نسبت به دیگر گروه‌های پرندگان جهان است؛ همچنین ساخت نام‌واژۀ ترکیبی همانند دیگر گروه‌های پرندگان مانند دم‌جنبانک‌ها)

 

پس از انجام رای‌گیری، واژۀ «نازپا» مورد پسند اعضای رای‌دهنده بود و برگزیده شد. یادآوری می‌شود که این تعیین نام فارسی، صرفاً برای تکمیل مجموعۀ نام فارسی برای گروه‌های پرندگان ایران انجام شده است و تنها به عنوان نام دوم در فهرست‌های پرندگان ایران خواهد آمد تا خوانندگان به‌تدریج با نام فارسی این گروه آشنا شوند.

 

پیپت‌ها (نازپاها)

Pipits

Anthus spp.

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۲:۴۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت بلبل خالدار در ساوه در اردیبهشت 1404

Record of Thrush Nightingale in Saveh in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: بلبل خالدار Luscinia luscinia

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: روستای لار، ساوه

استان: مرکزی

زمان پایش: 21 اردیبهشت 1404

پایشگران: بانو بهاره مالکی و آقای محسن ملاح

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان مرکزی

Species: Thrush Nightingale Luscinia luscinia

No. of individuals: one individual

Place of observation: Lar village, Saveh

Province: Markazi

Date of observation: 11 May 2025

Observers: Bahareh Maleki & Mohsen Mallah

Notes: The first record of this species for Markazi province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۲:۱۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

سومین رکورد کشوری پری شاهرخ چینی در چابهار در بهمن 1403

Third national record of Black-naped Oriole in Chabahar in February 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: پری‌شاهرخ چینی Oriolus chinensis

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: چابهار

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 29 بهمن 1403

پایشگران: آقای پدرام خلیلی

شناسایی‌کنندگان: پدرام خلیلی و ابوالقاسم خالقی‌زاده

یادداشت: سومین رکورد این گونه برای ایران و نخستین ثبت آن برای استان سیستان و بلوچستان

کلیدهای شناسایی: بیرون‌زدگی شاهپراولی‌ها کوتاه و تا میانۀ شاهپرهای دم (ویژگی مشترک پری‌شاهرخ‌‌های هندی و چینی) که در پری‌شاهرخ اوراسیایی معمولا به لبه شاهپرهای دم می‌رسد. پوشپرهای بال زرد تا زرد سبزفام (ولی در پری‌شاهرخ‌های اوراسیایی و هندی تیره تا سیاه هستند). لبه شاهپرهای بال زرد نیست (و همانند پری‌شاهرخ اوراسیایی است، در حالی‌که در پری‌شاهرخ هندی لبه شاهپرهای بال زرد است). لبۀ پوشپردومی‌های بزرگ و میانی زردرنگ است (که در پری‌شاهرخ اوراسیایی و هندی دیده نمی‌شود).

Species: Black-naped Oriole Oriolus chinensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Chabahar

Province: Sistan va Baluchestan

Date of observation: 17 February 2025

Observers: Pedram Khalili

Identified by: Pedram Khalili & Abolghasem Khaleghizadeh

Remarks: The third record of this species for Iran and first record for Sistan va Baluchestan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۳۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت جمعیت بالا در گونه‌های پرندگان ایران

Records of high counts of Iranian bird species

ثبت شمارش بالای کوکوی معمولی در شاهرود در اردیبهشت 1404

Record of high count of Common Cuckoo in Shahrud in 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: کوکوی معمولی Cuculus canorus

شمار: 50 فرد

مکان پایش: شاهرود

استان: سمنانن

زمان پایش: 17 اردیبهشت 1404

پایشگر: آقای سیروس جعفری چاشمی

Species: Common Cuckoo Cuculus canorus

No. of individuals: 50 individuals

Monitoring place: Shahrud

Province: Semnan

Date of observation: 7 May 2025

Observers: Sirous Jafari Chashmi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۲:۲۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت دم چتری با سپیدگرایی در داراب در اردیبهشت 1404

Record of Rufous-tailed Scrub Robin with leucism in Darab in May 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: دم‌چتری Cercotrichas galactotes

نوع ناهنجاری: سپیدگرایی بخشی

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: روستای دشت پیرغیب، داراب

استان: فارس

زمان پایش: 18 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای پوریا پورشهید

شناسایی‌کننده: آقای پوریا پورشهید

Species: Rufous-tailed Scrub Robin Cercotrichas galactotes

Type of aberration: Partially leucistic

No. of individuals: One individual

Place of observation: Dasht-e Pirgheib, Darab

Province: Fars

Date of observation: 8 May 2025

Observers: Pooria Poorshahid

Identified by: Pooria Poorshahid

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۷:۳۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت سنگ‌چشم دم‌سرخ با سپیدگرایی در داراب در فروردین 1404

Record of Isabelline Shrike with leucism in Darab in March 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: سنگ‌چشم دم‌سرخ Lanius isabellinus

نوع ناهنجاری: سپیدگرایی سراسری

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: داراب

استان: فارس

زمان پایش: 5 فروردین 1404

پایشگران: آقای پوریا پورشهید

شناسایی‌کننده: آقای پوریا پورشهید

Species: Isabelline Shrike Lanius isabellinus

Type of aberration: Fully leucistic

No. of individuals: One individual

Place of observation: Darab

Province: Fars

Date of observation: 25 March 2025

Observers: Pooria Poorshahid

Identified by: Pooria Poorshahid

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۷:۲۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری دم دراز در کاشان در اردیبهشت 1404

Record of Namaqua Dove in Kashan in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری دم‌دراز Oena capensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: کاشان

استان: اصفهان

زمان پایش: 19 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای مصطفی مازوچی و محسن محمدی

Species: Namaqua Dove Oena capensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kashan

Province: Esfahan

Dates of observations: 9 May 2025

Observers: Mostafa Mazoochi & Mohsen Mohammadi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۷:۰۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

ششمین رکورد کشوری سسک دمگاه زیتونی شرقی از مریوان در اردیبهشت 1404

Sixth national record of Eastern Bonelli’s Warbler in Marivan in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک دمگاه‌زیتونی شرقی Phylloscopus orientalis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: پیرامون مریوان

استان: کردستان

زمان پایش: 11 ردیبهشت 1404

پایشگران: آقایان محمد فلاح‌نژاد و بشیر شریف‌نیا

شناسایی‌کننده: آقای محمد سفرنگ

یادداشت: ششمین رکورد این گونه برای ایران و چهارمین رکورد این گونه برای استان کردستان.

Species: Eastern Bonelli’s Warbler Phylloscopus orientalis

No. of individuals: One individual

Place of observation: Marivan

Province: Kordestan

Dates of observation: 1 May 2025

Observers: Mohammad Fallahnezhad & Bashir Sharifnia

Identified by: Mohammad Safrang

Remarks: The sixth record of this species for Iran and fourth record of this species for Kordestan province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۶:۵۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت زرد پره رخ زرد در اورامانات در اردیبهشت 1404

Record of Cinereous Bunting in Oramanat in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: زردپره رخ‌زرد Emberiza cineracea

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: اورامانات

استان: کردستان

زمان پایش: 11 اردیبهشت 1404

پایشگران: محمد فلاح‌نژاد و بشیر شریف‌نیا

Species: Cinereous Bunting Emberiza cineracea

No. of individuals: one individual

Place of observation: Oramanat

Province: Kordestan

Date of observation: 1 May 2025

Observers: Mohammad Fallahnezhad & Bashir Sharifnia

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۶:۴۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک خوش صدا در زریبار در اردیبهشت 1404

Record of Savi’s Warbler in Zaribar in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک خوش‌صدا Locustella luscinioides

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: تالاب زریبار

استان: کردستان

زمان پایش: 10 اردیبهشت 1404

پایشگران: محمد فلاح‌نژاد و بشیر شریف‌نیا

شناسایی‌کننده: محمد سفرنگ

Species: Savi’s Warbler Locustella luscinioides

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Zaribar

Province: Kordestan

Dates of observations: 30 April 2022

Observers: Mohammad fallahnezhad & Bashir Sharifnia

Identified By: Mohammad Safrang

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۶:۳۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ادغام دو گونۀ سسک نیزار اوراسیایی و آفریقایی

Merging two species of Eurasian and African Reed Warblers

 

یکی از گونه‌های پرندگان سسک نیزار اوراسیایی یا معمولی با نام علمی Acrocephalus scirpaceus است. پس از بررسی‌های آرایه‌شناختی، گونۀ پیشین سسک نیزار اوراسیایی با گونۀ سسک نیزار آفریقایی با نام علمی Acrocephalus baeticatus ادغام شده است (Dowsett-Lemaire & Dowsett 1987; Olsson et al. 2016; HBW/BirdLife). این تغییر از نیمه دوم سال 2022 در دو فهرست اصلی پرندگان جهان (IOC و Clements/eBird) مورد پذیرش قرار گرفته است.

 

بنابر این، با ادغام دو گونۀ یادشده، دیگر کاربرد نام اوراسیایی برای گونۀ ادغام‌شده درست نبوده، از این پس در فهرست پرندگان ایران نیز نام تغییریافتۀ این گونه پیروی و به شکل زیر نوشته خواهد شد.

 

سسک نیزار معمولی

Acrocephalus scirpaceus

Common Reed Warbler

 

منابع

Dowsett-Lemaire F & RJ Dowsett. 1987. European and African Reed Warblers Acrocephalus scirpaceus and A. baeticatus: vocal and other evidence for a single species. Bull. Brit. Orn. Club 107: 74-85.

 

Olsson U, H Rguibi-Idrissi, JL Copete, JL Arroyo Matos, P Provost, M Amezian, P Alström & F Jiguet. 2016. Mitochondrial phylogeny of the Eurasian/African reed warbler complex (Acrocephalus, Aves). Disagreement between morphological and molecular evidence and cryptic divergence: A case for resurrecting Calamoherpe ambigua Brehm 1857. Molecular Phylogenetics and Evolution 102: 30–44.

*****

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ ارديبهشت ۰۴ ، ۲۲:۴۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

شانزدهمین رکورد کشوری سسک جنگلی در فیروزکوه در اردیبهشت 1404

Sixteenth national record of Wood Warbler in Firuzkuh in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک جنگلی Phylloscopus sibilatrix

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: فیروزکوه

استان: تهران

زمان پایش: 3 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای هومن درودی

شناسایی‌کنندگان: هومن درودی، درنا مجاب، برایان اسمال، اسکار کمبل، علی موسوی، آرش حبیبی آزاد و آلان دین

Species: Wood Warbler Phylloscopus sibilatrix

No. of individuals: one individual

Place of observation: Firuzkuh

Province: Tehran

Date of observation: 23 April 2025

Observers: Houman Doroudi

Identified by: Houman Doroudi, Dorna Mojab, Brian Small, Oscar Campbell, Ali Mousavi, Arash Habibi-Azad & Alan Dean

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۵:۱۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت دارکوب خالدار کوچک در مریوان در اردیبهشت 1404

Record of Lesser Spotted Woodpecker in Marivan in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دارکوب خالدار کوچک Dendrocopos minor

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: مریوان

استان: کردستان

زمان پایش: 11 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقایان محمد فلاح‌نژاد و بشیر شریف‌نیا

Species: Lesser Spotted Woodpecker Dendrocopos minor

No. of individuals: one individual

Place of observation: Marivan

Province: Kordestan

Date of observation: 1 May 2025

Observers: Mohammad Fallahnezhad & Bashir Sharifnia

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۴:۵۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری دم دراز در حمیدیه در اردیبهشت 1404

Record of Namaqua Dove in Hamidieh in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری دم‌دراز Oena capensis

شمار پرنده: 3 فرد

محل پایش: حمیدیه

استان: خوزستان

زمان پایش: 3 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای مصطفی مازوچی

Species: Namaqua Dove Oena capensis

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Hamidieh

Province: Khuzestan

Dates of observations: 23 April 2025

Observers: Mostafa Mazoochi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۴:۳۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت زردپره سرسرخ با سپیدگرایی بخشی در کلات نادری در اردیبهشت 1404

Record of Red-headed Bunting with partial leucism in Kalat-e Naderi in May 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: زردپره سرسرخ Emberiza bruniceps

نوع ناهنجاری: سپیدگرایی بخشی

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: امیرآباد، کلات نادری

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 12 اردیبهشت 1404

پایشگران: سیده مهشید حسینی، علی امیری، سیدمهدی نقیبی و علی مهدوی

Species: Red-headed Bunting Emberiza bruniceps

Type of aberration: Partial leucism

No. of individuals: One individual

Place of observation: AmirAbad, Kalat-e Naderi

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 2 May 2025

Observers: Seyedeh Mahshid Hosseini, Ali Amiri, Seyed Mahdi Naghibi & Ali Mahdavi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۲:۳۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری خاوری در سرخس در اردیبهشت 1404

Record of Oriental Turtle Dove in Sarakhs in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری خاوری Streptopelia orientalis

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: سرخس

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 5 اردیبهشت 1404

پایشگران: سیده مهشید حسینی و علی امیری

Species: Oriental Turtle Dove Streptopelia orientalis

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Sarakhs

Province: Khorasan-e Razavi

Dates of observation: 25 April 2025

Observers: Seyedeh Mahshid Hosseini & Ali Amiri

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۲:۲۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم جنبانک نقابدار در کلات نادری در اردیبهشت 1404

Record of Motacilla alba personata in Kalat-e Naderi in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام زیرگونه: دم‌جنبانک نقاب‌دار Motacilla alba personata

شمار پرنده: 3 فرد

محل پایش: کلات نادری

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 12 اردیبهشت 1404

پایشگران: سیده مهشید حسینی، علی امیری و سیدمهدی نقیبی

یادداشت: از ویژگی‌های این زیرگونه: آغاز سیاهی از چاک دهان، سفیدی ناودان‌مانند در زیر چشم‌ها، سیاهی گونه‌ها و پیوستگی سیاهی در کنار گردن

Subspecies: Masked Wagtail Motacilla alba personata

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Kalat-e Naderi

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 2 May 2025

Observers: Seyedeh Mahshid Hosseini, Ali Amiri & Seyed Mahdi Naghibi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۵:۲۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم جنبانک نقابدار در کشف رود در اردیبهشت 1404

Record of Motacilla alba personata in Kashaf-Rud in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام زیرگونه: دم‌جنبانک نقاب‌دار Motacilla alba personata

شمار پرنده: 2 فرد

محل پایش: کشف رود

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 13 اردیبهشت 1404

پایشگران: سیده مهشید حسینی، علی امیری و سیدمهدی نقیبی

یادداشت: از ویژگی‌های این زیرگونه: آغاز سیاهی از چاک دهان، سفیدی ناودان‌مانند در زیر چشم‌ها، سیاهی گونه‌ها و پیوستگی سیاهی در کنار گردن

Subspecies: Masked Wagtail Motacilla alba personata

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Kashaf-Rud

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 3 May 2025

Observers: Seyedeh Mahshid Hosseini, Ali Amiri & Seyed Mahdi Naghibi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۵:۱۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم جنبانک نقابدار در گمیشان در اردیبهشت 1404

Record of Motacilla alba personata in Gomishan in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام زیرگونه: دم‌جنبانک نقاب‌دار Motacilla alba personata

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب گمیشان

استان: گلستان

زمان پایش: 10 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای سیاوش روشنیان

یادداشت: از ویژگی‌های این زیرگونه: آغاز سیاهی از چاک دهان، سفیدی ناودان‌مانند در زیر چشم‌ها، سیاهی گونه‌ها و پیوستگی سیاهی در جلو و پشت گردن

Subspecies: Masked Wagtail Motacilla alba personata

No. of individuals: One individual

Place of observation: Gomishan

Province: Golestan

Date of observation: 30 April 2025

Observers: Siavash Roshanian

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۴:۵۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری خاوری در سد چهچهه در اردیبهشت 1404

Record of Oriental Turtle Dove in Chahchaheh dam in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری خاوری Streptopelia orientalis

شمار پرنده: 3 فرد

مکان پایش: سد چهچهه، کلات نادری

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 12 اردیبهشت 1404

پایشگران: سیدمهدی نقیبی، علی امیری و سیده مهشید حسینی

شناسایی‌کنندگان:

Species: Oriental Turtle Dove Streptopelia orientalis

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Chahchaheh dam, Kalat-e Naderi

Province: Khorasan-e Razavi

Dates of observation: 2 May 2025

Observers: Seyed Mahdi Naghibi, Ali Amiri & Seyedeh Mahshid Hosseini

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۴:۰۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کبوتر چشم زرد (خاوری) در سد چهچهه در اردیبهشت 1404

Record of Yellow-eyed Dove in Chahchaheh dam in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کبوتر چشم‌زرد (خاوری) Columba eversmanni

شمار پرنده: 3 فرد

محل پایش: سد چهچهه، کلات نادری

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 12 اردیبهشت 1404

پایشگران: سیده مهشید حسینی، علی امیری و سید مهدی نقیبی

یادداشت: زودترین زمان ثبت این گونه در سال‌های گذشته. نخستین روز ثبت این گونه در ایران در تاریخ 7 آوریل 1896 در جعفرآباد استان خراسان رضوی توسط اقای زارودنی بوده است.

Species: Yellow-eyed Dove Columba eversmanni

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Chahchaheh dam, Kalat-e Naderi

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 2 May 2025

Observers: Seyedeh Mahshid Hosseini, Ali Amiri & Seyed Mahdi Naghibi

Notes: The earlier record of this species in recent years. Its earliest record from Iran was on 7 April 1896 from Jafar-Abad, Khorasan-e Razavi province by Zarudny.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۹:۰۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت سسک تالابی خاوری در کلات نادری در اردیبهشت 1404

Record of Blyth’s Reed Warbler in Kalat-e Naderi in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: سسک تالابی خاوری Acrocephalus dumetorum

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: کلات نادری

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 12 اردیبهشت 1404

پایشگران: سیده مهشید حسینی، علی امیری، علی مهدوی و سیدمهدی نقیبی

شناسایی‌کنندگان: سیدمهدی نقیبی و علی مهدوی

Species: Blyth’s Reed Warbler Acrocephalus dumetorum

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kalat-e Naderi

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 2 May 2025

Observers: Seyedeh Mahshid Hosseini, Ali Amiri, Ali Mahdavi & Seyed Mahdi Naghibi

Identified by: Seyed Mahdi Naghibi & Ali Mahdavi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۲۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت سسک نیزار خوزی در ماهشهر در اردیبهشت 1404

Record of Basra Reed Warbler in Mahshahr in May 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک نیزار خوزی Acrocephalus griseldis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: بندر ماهشهر

استان: خوزستان

زمان پایش: 11 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای شایان بهبهانی

Species: Basra Reed Warbler Acrocephalus griseldis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Bandar Mahshahr

Province: Khuzestan

Date of observation: 1 May 2025

Observers: Shayan Behbahani

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۶:۵۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت سسک نیزار خوزی در هندیجان در فروردین 1404

Record of Basra Reed Warbler in Hendijan in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک نیزار خوزی Acrocephalus griseldis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 28 فروردین 1404

پایشگران: آقای احمد محمدی

شناسایی‌کنندگان: آقایان محسن ملاح و کرامت حافظی

Species: Basra Reed Warbler Acrocephalus griseldis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Date of observation: 17 April 2025

Observers: Ahmad Mohammadi

Identified by: Mohsen Mallah & Keramat Hafezi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۶:۴۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قوی کوچک در کانی برازان در فروردین 1404

Record of Tundra Swan in Kani-Barazan in March 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قوی کوچک Cygnus columbianus bewickii

شمار پرنده: 13 فرد

محل پایش: تالاب کانی برازان

استان: آذربایجان غربی

زمان پایش: 3 فروردین 1404

پایشگران: علی اصغر رحیم‌زاده پوربناب و یحیی رحیم‌زاده پوربناب

Species: Tundra Swan Cygnus columbianus bewickii

No. of individuals: 13 individuals

Place of observation: Kani-Barazan wetland

Province: West Azarbaijan

Date of observation: 23 March 2025

Observers: Ali-Asghar Rahimzadeh PourBonab & Yahya Rahimzadeh PourBonab

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۶:۲۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب شاهی در اصفهان در بهمن 1403

Record of Eastern Imperial Eagle in Esfahan in February 2025

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب شاهی Aquila heliaca

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: اصفهان

استان: اصفهان

زمان پایش: بهمن  1403

پایشگران: آقای امین اخوت

Type of important species: IUCN Redlist (Vulnerable)

Species: Eastern Imperial Eagle Aquila heliaca

No. of individuals: one individual

Place of observation: Esfahan

Province: Esfahan

Period of observations: February 2025

Observers: Amin Okhovvat

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۳۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک تالابی زیتونی در هندیجان در اردیبهشت 1404

Record of Marsh Warbler in Hendijan in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک تالابی زیتونی Acrocephalus palustris

شمار پرنده: 3 فرد

محل پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 8 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای احمد محمدی

شناسایی‌کنندگان: ابوالقاسم خالقی‌زاده و کرامت حافظی

Species: Marsh Warbler Acrocephalus palustris

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Dates of observations: 28 April 2025

Observer: Ahmad Mohammadi

Identified by: Abolghasem Khaleghizadeh & Keramat Hafezi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۲۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت گلاریول بال سیاه در تالاب کمجان در اردیبهشت 1404

Record of Black-winged Pratincole in Kamjan in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: گلاریول بال‌سیاه Glareola nordmanni

شمار پرنده: 30 فرد

مکان پایش: تالاب کمجان، خرامه

استان: فارس

زمان پایش: 4 اردیبهشت 1404

پایشگران: نسترن اسدی فرد، بهار عسگری، غلامرضا خدادوست و پدرام خلیلی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان فارس

Species: Black-winged Pratincole Glareola nordmanni

No. of individuals: 30 individuals

Place of observation: Kamjan wetland, Kharameh

Province: Fars

Period of observations: 24 April 2025

Observers: Nastaran Asadi Fard, Bahar Asgari, Gholamreza Khodadoost & Pedram Khalili

Notes: The first record of this species for Fars province

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۱۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تکمیل نام عمومی طرقه کوهی برای Rock Thrush

Persian name of Rock Thrushes

 

یکی از نام‌های عمومی رایج در پرندگان ایران، نام ترکی «طُرقه» است. نام عمومی «طرقه» برای چندین گروه از پرندگان به کار می‌رود. یک گروه با دو گونه یعنی طُرقه حنایی (به تازگی در نام فارسی این گونه واژۀ حنایی بر کوهی اولویت داده شد) و طُرقه کبود (بنفش) که بخشی از تیرۀ توکایان (Turdidae) هستند. همچنین یک گونۀ دیگر به نام «طرقۀ آوازخوان آبی» در تیرۀ مگس‌گیران جهان قدیم (Muscicapidae) قرار دارد. افزون بر اینها، واژۀ طرقه برای گونۀ «چکاوک گندمزار» نیز به کار می‌رود. با نگاهی دقیق‌تر به ویژگی‌های زیستگاهی گونه‌های سردۀ Monticola با دو گونۀ طرقۀ حنایی (کوهی)، طرقۀ کبود (بنفش) در ایران، می‌توان دریافت که این گونه‌ها در ارتفاعات بالا و معمولا بالاتر از دارمرزها زیست می‌کنند. گروه طرقۀ آوازخوان نیز در سردۀ Myophonus در زیستگاه‌های تپه‌ای زیست می‌کنند.

 

در میان چندین گونه که واژۀ طرقه در نام فارسی آنها به کار رفته است، به نظر می‌رسد که برای گروه طرقه‌هایی که در تیرۀ توکایان و برای سردۀ Monticola به کار می‌رود، نیاز به تکمیل نام فارسی داشته باشیم و با توجه به اینکه دو گونۀ طُرقۀ حنایی و طُرقۀ کبود از گروه پرندگان با نام انگلیسی Rock Thrush هستند، می‌توان به آسانی نام این دو گونه را دقیق‌تر کرد.

 

همان‌طور که می‌دانیم واژۀ لاتین Montis به معنی کوه است که با واژۀ انگلیسی Mountain نیز همخوانی دارد. بنابر این، با توجه به معنی واژۀ Monticola، کاربرد نام عمومی انگلیسی Rock Thrush و نیز در نظر گرفتن زیستگاه خاص این گروه از پرندگان، پیشنهاد شد که نام «طرقۀ کوهی» به عنوان نام عمومی برای سردۀ Monticola و نام انگلیسی Rock Thrush به کار رود که بدین ترتیب می‌توان به سرعت به نوع زیستگاه آنها نیز پی برد. این تکمیل نام مورد پذیرش اعضا و رای‌دهندگان کمیتۀ ثبت پرندگان ایران قرار گرفت.

 

بر این اساس، ازین پس، نام فارسی دو گونه مورد اشاره در سردۀ Monticola به شکل زیر تکمیل خواهند شد.

 

طرقۀ کوهی حنایی

Monticola saxatilis

Rufous-tailed Rock Thrush

 

طرقۀ کوهی کبود

Monticola solitarius

Blue Rock Thrush

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۷:۰۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت چک بوته ای در استان خراسان شمالی

Record of Whinchat in North Khorasan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: چک بوته‌ای Saxicola rubetra

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: پارک ملی گلستان

استان: خراسان شمالی

زمان پایش: 5 فروردین 1404

پایشگران: آقایان علی مهدوی، جعفر پناه پور و محمد میربها

یادداشت: نخستین ثبت موثق این گونه برای استان خراسان شمالی

Species: Whinchat Saxicola rubetra

No. of individuals: one individual

Place of observation: Golestan National Park

Province: North Khorasan

Dates of observation: 25 April 2025

Observers: Ali Mahdavi, Jafar Panahpour & Mohammad Mirbaha

Notes: The first record of this species for North Khorasan province


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۶:۵۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت گیلانشاه ابروسفید در استان خراسان رضوی

Record of Whimbrel in Khorasan-e Razavi province

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: گیلانشاه ابروسفید Numenius phaeopus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: سرخس

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 3 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای سید امین موسوی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان رضوی

Species: Whimbrel Numenius phaeopus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Sarakhs

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 23 April 2025

Observers: Seyed Amin Musavi

Remarks: The first record of this species for Khorasan-e Razavi province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۳۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک درختی کوچک در کاریان در فروردین 1396

Record of Booted Warbler in Kariyan in March 2017

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: سسک درختی کوچک Iduna caligata

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: کاریان، جویم

استان: فارس

زمان پایش: 3 فروردین 1396

پایشگران: بهاره مالکی و محسن ملاح

شناسایی‌کنندگان: محسن ملاح، برایان اسمال، پتر کنرلی، آلان دین، ابوالقاسم خالقی‌زاده و شاهو دربندی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان فارس

Species: Booted Warbler Iduna caligata

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kariyan, Jowim

Province: Fars

Dates of observations: 23 March 2017

Observers: Bahareh Maleki & Mohsen Mallah

Identified by: Mohsen Mallah, Brian Small, Peter Kennerley, Alan Dean, Abolghasem Khaleghizadeh & Shaho Darbandi

Notes: The first record of this species for Fars province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۲۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

یادداشت‌هایی دربارۀ نام فارسی پرندگان ایران: 8- کاربرد واژه «لیمویی»

Notes on the term ‘Limuyi’ in the Persian name of birds

 

واژۀ «لیمویی» در نام فارسی سه گونه از پرندگان ایران دیده می‌شود. در زیر توضیح کوتاهی دربارۀ کاربرد واژۀ «لیمویی» در نام این سه گونه پرداخته می‌شود.

 

  1. گونۀ «زردپرۀ لیمویی»، Yellowhammer Emberiza citrinella (اسکات و همکاران 1354، فیروز 1379، ادهمی 1384، منصوری 1379، 1387، 1392، اسکات و ادهمی 2006، کابلی و همکاران 1395، مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 1396)، واژۀ Citrine و Citreinella یعنی به رنگ لیمویی و به نام لاتین سردۀ Citrus spp. یعنی مرکبات اشاره می‌کند.

 

  1. گونۀ «دم‌جنبانک لیمویی»، Citrine Wagtail Motacilla citreola، همانند نام زردپرۀ لیمویی، در این نام انگلیسی و لاتین، واژۀ Citrine و Citreola یعنی به رنگ لیمویی و به نام لاتین سردۀ Citrus spp. یعنی مرکبات اشاره می‌کند.

 

  1. گونۀ «سسک درختی لیمویی»، Icterine Warbler Hippolais icterina که ابتدا توسط ادهمی (1384) به جای نام سسک درختی زرد به کار رفت. در نام‌های انگلیسی و لاتین این گونه، واژۀ Icterine به رنگ زرد در «یرقان» اشاره می‌کند و به دلیل شباهت به رنگ لیمویی، در نام‌گذاری فارسی، واژۀ لیمویی به کار رفت.

 

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی. ۲۲۹ ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی. ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدیفر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران، سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

*****

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ ارديبهشت ۰۴ ، ۲۳:۱۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

آوانگاری حرف ربط 'و' بین نامهای یک استان

Transliteration of ‘va’ between names of one province

 

یکی از دغدغه‌های موجود در زمان ترجمه و ویرایش نام استان‌ها به زبان انگلیسی، ترجمۀ حرف ربط «وَ» بین نام‌های یک استان مانند چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و نیز سیستان و بلوچستان است.

در حال حاضر، در زمان ترجمۀ این حرف ربط در نام‌های یک استان، گاهی از «and»، گاهی از «&» و گاهی با آوانگاری تلفظ فارسی آن به شکل «va» نوشته می‌شود. با توجه به اینکه واژۀ «and» کمی طولانی و کاملا انگلیسی است و بین آوانگاری دو نام فارسی قرار می‌گیرد و نیز شکل «&» به عنوان نماد تلقی می‌شود، شکل آوانگاری «va» که در بین دو نام آوانگاری نوشته می‌شود، در اولویت قرار گرفت.

همچنین در زمان نوشتن نام استان‌ها، زمانی که نام این استان‌ها در پایان یک عبارتی باشد که نام چندین استان برشمرده می‌شود، کاربرد این آوانگاری و حرف ربط انگلیسی «and» پیش از نام آخرین استان، بهتر نمایش داده می‌شود و از گنگی ویرایشی متن انگلیسی پرهیز خواهد شد.

بنابراین، در نوشتارهای کمیتۀ ثبت پرندگان ایران، ترجمۀ نام استان‌های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و نیز سیستان و بلوچستان، به شکل زیر خواهد بود:

Chahar-Mahal va Bakhtiari

Kohgiluyeh va Boyer-Ahmad

Sistan va Baluchestan

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۴:۲۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم جنبانک نقابدار در هزار مسجد در فروردین 1404

Record of Motacilla alba personata in Hezar Masjed in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام زیرگونه: دم‌جنبانک نقاب‌دار Motacilla alba personata

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: هزار مسجد

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 31 فروردین 1404

پایشگران: آقای اسماعیل باقریان

یادداشت: از ویژگی‌های این زیرگونه: آغاز سیاهی از چاک دهان، سفیدی ناودان‌مانند در زیر چشم‌ها، سیاهی گونه‌ها و پیوستگی سیاهی در جلو و پشت گردن

Subspecies: Masked Wagtail Motacilla alba personata

No. of individuals: One individual

Place of observation: Hezar Masjed

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 20 April 2025

Observers: Esmaeil Bagherian

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۳:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم جنبانک نقابدار در صالحیه در اسفند 1403

Record of Motacilla alba personata in Salehieh in March 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام زیرگونه: دم‌جنبانک نقاب‌دار Motacilla alba personata

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب صالحیه

استان: البرز

زمان پایش: 29 اسفند 1403

پایشگران: آقای هومن درودی، درنا مجاب و آرزو اقبالپور

یادداشت: نخستین رکورد این زیرگونه از استان البرز. از ویژگی‌های این زیرگونه: آغاز سیاهی از چاک دهان، سفیدی ناودان‌مانند در زیر چشم‌ها، سیاهی گونه‌ها و پیوستگی سیاهی در جلو و پشت گردن

Subspecies: Masked Wagtail Motacilla alba personata

No. of individuals: One individual

Place of observation: Salehieh

Province: Alborz

Date of observation: 19 March 2025

Observers: Houman Doroudi, Dorna Mojab & Arezoo Eqbalpour

Notes: The first record of this species for Alborz province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۳:۴۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک تالابی زیتونی در میقان در فروردین 1404

Record of Marsh Warbler in Meyghan in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک تالابی زیتونی Acrocephalus palustris

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب میقان

استان: مرکزی

زمان پایش: 29 فروردین 1404

پایشگران: آقای عمران حاجیان

شناسایی‌کنندگان: سعید نصرتی و ابوالقاسم خالقی‌زاده

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان مرکزی

Species: Marsh Warbler Acrocephalus palustris

No. of individuals: one individual

Place of observation: Meyghan wetland

Province: Markazi

Dates of observations: 18 April 2025

Observer: Emran Hajian

Identified by: Saeed Nosrati & Abolghasem Khaleghizadeh

Notes: The first record of this species for Markazi province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۳:۳۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سیمین نوک (سهره ریز) هندی در دهکهان در دی 1403

Record of Indian Silverbill in Dahkahan in January 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سیمین‌نوک (سهرۀ ریز) هندی Euodice malabarica

شمار پرنده: 8 فرد

مکان پایش: دره نامداران، دهکهان

استان: کرمان

زمان پایش: 28 دی 1403

پایشگران: بانو صدیقه جلالی

Species: Indian Silverbill Euodice malabarica

No. of individuals: 8 individuals

Place of observation: Darreh Namdaran, Dahkahan

Province: Kerman

Dates of observation: 17 January 2025

Observers: Sediqeh Jalali

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۳:۲۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

چهارمین رکورد کشوری پری شاهرخ هندی در تیس در اسفند 1403

Fourth national record of Indian Golden Oriole in Tiss in March 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: پری‌شاهرخ هندی Oriolus kundoo

شمار پرنده: یک فرد نابالغ

مکان پایش: تیس

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 23-24 اسفند 1403

پایشگران: درنا مجاب و بهنام ملک‌آرائی

یادداشت: چهارمین رکورد این گونه برای ایران و سومین رکورد برای استان سیستان و بلوچستان

کلیدهای شناسایی: بیرون‌زدگی شاهپراولی‌ها کوتاه و تا میانه شاهپرهای دم (ویژگی مشترک پری‌شاهرخ‌‌های هندی و چینی) که در پری‌شاهرخ اوراسیایی به لبه شاهپرهای دم می‌رسد. در نابالغان پری‌شاهرخ هندی خال‌های زرد (به جای پنجره بالی) در لبه پوشپرهای بزرگ دیده می‌شود که در پری‌شاهرخ چینی دیده نمی‌شود.

Species: Indian Golden Oriole Oriolus kundoo

No. of individuals: One juvenile

Place of observation: Tiss

Province: Sistan & Baluchestan

Date of observation: 13-14 March 2025

Observers: Dorna Mojab & Behnam MalkAraei

Remarks: The fourth record of this species for Iran and the third for record for Sistan va Baluchestan province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۳:۰۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری دم دراز در هندیجان در اردیبهشت 1404

Record of Namaqua Dove in Hendijan in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری دم‌دراز Oena capensis

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 2 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقایان دانیال سلامی، مصطفی مازوچی و علیرضا عبادی

Species: Namaqua Dove Oena capensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Dates of observations: 22 April 2025

Observers: Danial Salami, Mostafa Mazoochi & Alireza Ebadi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۲:۰۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت بوچانگای خاکستری در بندرعباس در اسفند 1403

Record of Ashy Drongo in Bandar Abbas in March 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: بوچانگای خاکستری Dicrurus leucocephaeus

شمار پرنده: 3 فرد

محل پایش: بندرعباس

استان: هرمزگان

زمان پایش: 27 اسفند 1403

پایشگران: درنا مجاب و ساره مسعودی

Species: Ashy Drongo Dicrurus leucocephaeus

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Bandar Abbas

Province: Hormozgan

Dates of observation: 17 March 2025

Observers: Dorna Mojab & Sareh Masoudi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۰۴ ، ۱۱:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی