کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

گردآوری، ساماندهی و انتشار ثبت گونه های جدید و پرندگان کمیاب ایران To collate, ratify and publish bird records on Iranian rarities

کمیته ثبت پرندگان ایران Iran Bird Records Committee

گردآوری، ساماندهی و انتشار ثبت گونه های جدید و پرندگان کمیاب ایران To collate, ratify and publish bird records on Iranian rarities

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین مطالب
پربیننده ترین مطالب
پیوندهای روزانه
پیوندها

ثبت چرخ‌ریسک دم‌دراز در استان تهران

ثبت چرخ‌ریسک دم‌دراز در استان تهران

Record of Long-tailed Tit in Tehran province

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: چرخ‌ریسک دم‌دراز Aegithalos caudatus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: باغ گیاهشناسی

استان: تهران

زمان پایش: 14-15 آذر 1404

پایشگران: آقای هومن درودی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان تهران

Species: Long-tailed Tit Aegithalos caudatus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Botanical garden

Province: Tehran

Dates of observation: 5-6 December 2025

Observers: Houman Doroudi

Remarks: The first record of this species for Tehran province

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ آذر ۰۴ ، ۰۹:۵۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت زیرگونه دم سرخ سیاه اروپایی در بند علیخان در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم سرخ سیاه اروپایی در بند علیخان در آبان 1404

Record of Phoenicurus ochruros gibraltariensis in Band Alikhan in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

نام زیرگونه: دم‌سرخ سیاه اروپایی Phoenicurus ochruros gibraltariensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تالاب بند علیخان، ورامین

استان: تهران

زمان پایش: 8 آبان 1404

پایشگران: آقایان سعید میرسعیدی و هومن درودی

شناسایی‌کنندگان: آقای هومن درودی

Subspecies: European Black Redstart Phoenicurus ochruros gibraltariensis

No. of individuals: One individual

Place of observation: Band Alikhan, Varamin

Province: Tehran

Date of observation: 30 October 2025

Observers: Saeed Mirsaeedi & Houman Doroudi

Identified by: Houman Doroudi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ آذر ۰۴ ، ۰۹:۳۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

هشتمین رکورد کشوری مگس گیر بهشتی هندی در زیدون در آذر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

هشتمین رکورد کشوری مگس گیر بهشتی هندی در زیدون در آذر 1404

Eighth national record of Indian Paradise Flycatcher in Zeydun in December 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: مگس‌گیر بهشتی هندی Terpsiphone paradisi

شمار پرنده: یک فرد ماده

محل پایش: زیدون، بهبهان

استان: خوزستان

زمان پایش: 11 آذر 1404

پایشگران: آقای کورش کوپی

گزارشگر: آقای کرامت حافظی

یادداشت: هشتمین رکورد این گونه برای ایران و نخستین رکورد این گونه برای استان خوزستان.

Species: Indian Paradise Flycatcher Terpsiphone paradisi

No. of individuals: one individual female

Place of observation: Zeydun, Behbahan

Province: Khuzestan

Date of observation: 2 December 2025

Observers: Kourosh Kopi

Reporter: Keramat Hafezi

Remarks: The eighth record of this species for Iran and first record for Khuzestan province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ آذر ۰۴ ، ۱۰:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت دم‌سرخ پشت‌بلوطی در استان بوشهر

ثبت دم‌سرخ پشت‌بلوطی در استان بوشهر

Record of Eversmann’s Redstart in Bushehr province

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: دم‌سرخ پشت‌بلوطی Phoenucurus erythronotus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: عسلویه

استان: بوشهر

زمان پایش: 13 آذر 1404

پایشگران: سیدمهدی نقیبی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان بوشهر

Species: Eversmann’s Redstart Phoenucurus erythronotus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Asaluyeh

Province: Bushehr

Date of observation: 4 December 2025

Observers: Seyed Mahdi Naghibi

Note: The first record of this species for Bushehr province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ آذر ۰۴ ، ۱۰:۳۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ششمین رکورد کشوری پیپت (نازپای) سیبری در چالوس در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

ششمین رکورد کشوری پیپت (نازپای) سیبری در چالوس در آبان 1404

Sixth national record of Siberian Pipit in Chalus in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: پیپت (نازپای) سیبری Anthus japonicus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: چالوس

استان: مازندران

زمان پایش: 22 آبان 1404

پایشگران: بانو الهه افسانه

شناسایی‌کنندگان: محسن ملاح، آرش حبیبی آزاد، پر آلستروم و هومن درودی

یادداشت: ششمین رکورد کشوری و نخستین رکورد این گونه برای استان مازندران

Species: Siberian Pipit Anthus japonicus

No. of individuals: One individual

Place of observation: Chalus

Province: Mazandaran

Date of observation: 13 November 2025

Observers: Elaheh Afsaneh

Identified by: Mohsen Mallah, Arash Habibi-Azad, Per Alstrom & Houman Doroudi

Remarks: Sixth national record and the first record of this species from Mazandaran province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ آذر ۰۴ ، ۱۲:۲۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت ریخت کرنگ فام از عقاب خالدار بزرگ در هندیجان در آذر 1404

ثبت ریخت کرنگ فام از عقاب خالدار بزرگ در هندیجان در آذر 1404

Record of ‘fulvescens’ morph of Greater Spotted Eagle in Hendijan in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نوع اهمیت: ریخت کمیاب

نام: عقاب خالدار بزرگ، کُرنگ فام Clanga clanga, ‘fulvescens’ morph

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 8 آذر 1404

پایشگران: آقای احمد محمدی

Type of important: Rare morph

Name: Greater Spotted Eagle Clanga clanga, ‘fulvescens’ morph

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Period of observation: 29 November 2025

Observers: Ahmad Mohammadi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ آذر ۰۴ ، ۱۲:۱۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب شاهی در گندمان در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب شاهی در گندمان در آبان 1404

Record of Eastern Imperial Eagle in Gandoman in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب شاهی Aquila heliaca

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: تالاب گندمان

استان: چهارمحال و بختیاری

زمان پایش: 30 آبان 1404

پایشگران: آقای امین اخوت

Type of important species: IUCN Redlist (Vulnerable)

Species: Eastern Imperial Eagle Aquila heliaca

No. of individuals: one individual

Place of observation: Gandoman wetland

Province: Charmahal va Bakhtiari

Period of observations: 21 November 2025

Observers: Amin Okhovvat

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ آذر ۰۴ ، ۱۱:۵۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب صحرایی (دشتی) با سفیدگرایی بخشی در قم در آذر 1404

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت عقاب صحرایی (دشتی) با سفیدگرایی بخشی در قم در آذر 1404

Record of Steppe Eagle with leucism in Qom in November 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: عقاب صحرایی (دشتی) Aquila nipalensis

نوع ناهنجاری: سفیدگرایی بخشی

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: محل دفن زباله البرز، قم

استان: قم

زمان پایش: 7 آذر 1404

پایشگران: آقای موسی مزینانیان

Species: Steppe Eagle Aquila nipalensis

Type of aberration: Partial leucistic

No. of individuals: One Individual

Place of observation: Alborz dump site, Qom

Province: Qom

Date of observation: 28 November 2025

Observers: Musa Mazinanian

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ آذر ۰۴ ، ۱۵:۳۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب صحرایی (دشتی) با سفیدگرایی بخشی در کاشان در آذر 1404

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت عقاب صحرایی (دشتی) با سفیدگرایی بخشی در کاشان در آذر 1404

Record of Steppe Eagle with partial leucistic in Kashan in November 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: عقاب صحرایی (دشتی) Aquila nipalensis

نوع ناهنجاری: سفیدگرایی بخشی

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: ابوزیدآباد، کاشان

استان: اصفهان

زمان پایش: 3 آذر 1404

پایشگران: آقای علی خالویی انوشه

Species: Steppe Eagle Aquila nipalensis

Type of aberration: Partial leucistic

No. of individuals: One Individual

Place of observation: Abuzedabad, Kashan

Province: Esfahan

Date of observation: 24 November 2025

Observers: Ali Khalouei Anousheh

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ آذر ۰۴ ، ۱۵:۳۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت زیرگونه دم سرخ سیاه اروپایی در دارآباد در آذر 1404

 

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم سرخ سیاه اروپایی در دارآباد در آذر 1404

Record of Phoenicurus ochruros gibraltariensis in Tehran in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

نام زیرگونه: دم‌سرخ سیاه اروپایی Phoenicurus ochruros gibraltariensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: دارآباد

استان: تهران

زمان پایش: 7 آذر 1404

پایشگران: بانو مهتاب قیدی

شناسایی‌کنندگان: آرزو اقبال‌پور، هومن درودی و ابوالقاسم خالقی‌زاده

Subspecies: European Black Redstart Phoenicurus ochruros gibraltariensis

No. of individuals: One individual

Place of observation: Darabad, Tehran

Province: Tehran

Date of observation: 28 November 2025

Observers: Mahtab Gheydi

Identified by: Arezoo Eqbalpour, Houman Doroudi & Abolghasem Khaleghizadeh

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ آذر ۰۴ ، ۱۰:۱۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

هشتمین رکورد کشوری دال هیمالیایی در دشتیاری در آذر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

هشتمین رکورد کشوری دال هیمالیایی در دشتیاری در آذر 1404

Eighth national record of Himalayan Vulture in Dashtiyari in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دال هیمالیایی Gyps himalayensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: دشتیاری

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 6 آذر 1404

پایشگران: ابراهیم شکوهی، حکیم پاده‌بان، امید جنگی‌زهی و ماستر رشید

شناسایی‌کنندگان: آقایان ابراهیم شکوهی و دیک فورسمن

یادداشت: هشتمین رکورد این گونه برای ایران و چهارمین رکورد این گونه برای استان سیستان و بلوچستان

Species: Himalayan Vulture Gyps himalayensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Dashtiyari

Province: Sistab va Baluchestan

Date of observation: 27 November 2025

Observers: Abraham Shokouhi, Hakim Padeban, Omid Jangizehi & Master Rashid

Identified by: Abraham Shokouhi & Dick Forsman

Remarks: The eighth record of this species for Iran and the fourth record of this species for Sistab va Baluchestan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ آذر ۰۴ ، ۰۹:۳۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب خاکی در دشتیاری در آذر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب خاکی در دشتیاری در آذر 1404

Record of Tawny Eagle in Dashtiyari in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: عقاب خاکی Aquila rapax

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: دشتیاری

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 5 آذر 1404

پایشگران: آقایان ابراهیم شکوهی

شناسایی‌کنندگان: آقایان ابراهیم شکوهی و دیک فورسمن

Species: Tawny Eagle Aquila rapax

No. of individuals: one individual

Place of observation: Dashtiyari

Province: Sistan va Baluchestan

Dates of observation: 26 November 2025

Observers: Abraham Shokouhi

Identified by: Abraham Shokouhi & Dick Forsman

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ آذر ۰۴ ، ۰۹:۱۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت سارگپه چشم سفید در تیس، چابهار در آذر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت سارگپه چشم سفید در تیس، چابهار در آذر 1404

Record of White-eyed Buzzard in Tiss, Chabahar in November 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: سارگپۀ چشم‌سفید Butastus teesa

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تیس، چابهار

استان: سیتان و بلوچستان

زمان پایش: 5 آذر 1404

پایشگران: آقای سید محمود حسینی

یادداشت: هفتمین رکورد کشوری این گونه از سال 1980 میلادی در ایران

Species: White-eyed Buzzard Butastus teesa

No. of individuals: one individual

Place of observation: Tiss, Chabahar

Province: Sistan va Baluchestan

Dates of observation: 26 November 2025

Observers: Seyed Mahmoud Hosseini

Note: The seventh record of this species since 1980 in Iran.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ آذر ۰۴ ، ۰۹:۲۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تکمیل نام نوک خنجری و اصلاح آوانگاری نام آووست

تکمیل نام نوک خنجری و اصلاح آوانگاری نام آووست

Completion of Persian name of Pied Avocet

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران، «نوک‌خنجری (آووست)» با نام انگلیسی Pied Avocet و نام علمی Recurvirostra avosetta است. اگرچه نخستین نام فارسی این گونه، « مرغ پابلند نوک‌کج» بود (جرویس رید 1337). سپس نام فارسی این گونه، در کتاب پرندگان ایران (اسکات و همکاران 1354)، به شکل «آوست» به کار رفت و در کتاب فیروز (1379)، اطلس پرندگان ایران (کابلی و همکاران 1395) و خالقی‌زاده و همکاران (1396) به شکل «آووست» آمده بود. سپس در دانشنامۀ پرندگان (ادهمی ۱۳۸۴) به شکل «نوک‌خنجری»، در فهرست پرندگان ایران (اسکات و ادهمی 2006) و کتاب پرندگان ایران (منصوری 1387، 1393) به شکل «نوک‌خنجری (آووست)» و در کتاب پرندگان ایران (مبصر 1395) به شکل آووست (نوک‌خنجری) به کار رفت.

 

نگاهی به فهرست پرندگان جهان نشان می‌دهد که دست‌ِکم، پنج گونه نوک‌خنجری به نام‌های زیر در جهان وجود دارند.

  • نوک‌خنجری آمریکایی Recurvirostra americana
  • نوک‌خنجری آندی Recurvirostra andina
  • نوک‌خنجری ابلق Recurvirostra avosetta
  • نوک‌خنجری گردن‌سرخ Recurvirostra novaehollandiae

و همچنین یک گونۀ فسیلی به نام

  • Recurvirostra sanctaneboulae

 

 

همچنین بررسی تلفظ نام انگلیسی Avocet نشان می‌دهد که بهترین آوانگاری نام انگلیسی این پرنده، «اَوِسِت» است که آوانگاری یادشده در کتاب پرندگان ایران (اسکات و همکاران (1354) بیشتر از آوانگاری‌های دیگر به آن نزدیک بود.

 

بنابر این، برای شناخت دقیق‌تر پرنده‌نگران ایرانی نسبت به این گونه در میان دیگر گونه‌های نوک‌خنجری در جهان و سیاست هماهنگی بیشتر بین نام‌های فارسی و انگلیسی، واژۀ ابلق نیز به نام فارسی این گونه افزوده می‌شود و نیز برای رعایت آوانگاری درست از نام انگلیسی این پرنده، ازین پس نام این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران به شکل زیر نوشته خواهد شد.

 

نوک‌خنجری (اَوست) ابلق

Pied Avocet

Recurvirostra avosetta

 

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، ۲۲۹ ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی، ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ آذر ۰۴ ، ۰۸:۵۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت پیغوی کوچک (شکره) در استان کردستان

ثبت پیغوی کوچک (شکره) در استان کردستان

Record of Shikra in Kordestan province

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: پیغوی کوچک (شکره) Tachyspiza badia

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: سنندج

استان: کردستان

زمان پایش: 12 تیر 1404

پایشگران: آقای شورش وهابی

شناسایی‌کنندگان: شورش وهابی و دیک فورسمن

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان کردستان

Species: Shikra Tachyspiza badia

No. of individuals: one individual

Place of observation: Sanandaj

Province: Kordestan

Date of observation: 3 July 2025

Observers: Shoresh Vahabi

Identified by: Shoresh Vahabi & Dick Forsman

Remarks: New species for Kordestan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ آذر ۰۴ ، ۱۵:۰۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

هفتمین رکورد کشوری پیپت (نازپای) سیبری در ماهشهر در آذر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

هفتمین رکورد کشوری پیپت (نازپای) سیبری در ماهشهر در آذر 1404

Seventh national record of Siberian Pipit in Mahshahr in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: پیپت (نازپای) سیبری Anthus japonicus

محل پایش: بندر ماهشهر

استان: خوزستان

 

پایش نخست:

شمار پرنده: یک فرد

زمان پایش: 4 آذر 1404

پایشگران: آقای شایان بهبهانی

 

پایش دوم:

شمار پرنده: 2 فرد

زمان پایش: 9 آذر 1404

پایشگران: آقای شایان بهبهانی

 

شناسایی‌کنندگان: محسن ملاح و پر آلستروم

یادداشت: هفتمین رکورد کشوری و نخستین رکورد این گونه برای استان خوزستان

Species: Siberian Pipit Anthus japonicus

Place of observation: Bandar-e Mahshahr

Province: Khuzestan

 

First observation:

No. of individuals: One individual

Date of observation: 25 November 2025

Observers: Shayan Behbahani

 

Second observation:

No. of individuals: 2 individuals

Date of observation: 30 November 2025

Observers: Shayan Behbahani

 

Identified by: Mohsen Mallah & Per Alstrom

Remarks: Seventh national record and the first record of this species from Khuzestan province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ آذر ۰۴ ، ۱۱:۱۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت بلبل خرما با سفیدگرایی در هندیجان در آذر 1404

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت بلبل خرما با سفیدگرایی در هندیجان در آذر 1404

Record of White-eared Bulbul with leucism in Hendijan in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: بلبل خرما Pycnonotus leucotis

نوع ناهنجاری: سفیدگرایی بخشی

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 4 آذر 1404

پایشگران: آقای احمد محمدی

Species: White-eared Bulbul Pycnonotus leucotis

Type of aberration: Partial leucistic

No. of individuals: One individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Date of observation: 25 November 2025

Observers: Ahmad Mohammadi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ آذر ۰۴ ، ۱۶:۵۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب خاکی در همدان در مهر 1403

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب خاکی در همدان در مهر 1403

Record of Tawny Eagle in Hamedan in October 2024

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: عقاب خاکی Aquila rapax

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: همدان

استان: همدان

زمان پایش: 20 مهر 1403

پایشگران: آقای علی ثقفی

شناسایی‌کنندگان: دیک فورسمن، علیرضا کیانی‌نژاد، ابوالقاسم خالقی‌زاده، محسن ملاح، کرامت حافظی، پراساد گنپول، مگنوس اولمن، آرش حبیبی آزاد، جایادِولن پراوین و شاهو دربندی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه از غرب ایران و استان همدان

Species: Tawny Eagle Aquila rapax

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hamedan

Province: Hamedan

Dates of observation: 11 October 2024

Observers: Ali Saghafi

Identified by: Dick Forsman, Alireza Kianinezhad, Abolghasem Khaleghizadeh, Mohsen Mallah, Keramat Hafezi, Prasad Ganpule, Magnus Ullman, Arash Habibi-Azad, Jayadevan Praveen and Shaho Darbandi

Note: The first record of this species from western Iran and Hamedan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ آذر ۰۴ ، ۱۶:۴۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب شاهی در شوشتر در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب شاهی در شوشتر در آبان 1404

Record of Eastern Imperial Eagle in Shushtar in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب شاهی Aquila heliaca

شمار پرنده: یک بالغ

مکان پایش: کهنک، شوشتر

استان: خوزستان

زمان پایش: آبان 1404

پایشگران: آقای عبدالحسین بهرامی‌پور

Type of important species: IUCN Redlist (Vulnerable)

Species: Eastern Imperial Eagle Aquila heliaca

No. of individuals: one adult

Place of observation: Kahanak, Shushtar

Province: Khuzestan

Period of observations: November 2025

Observers: Abdolhossein Bahramipour

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ آذر ۰۴ ، ۱۲:۲۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب شاهی در شوشتر در آبان 1403

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب شاهی در شوشتر در آبان 1403

Record of Eastern Imperial Eagle in Shushtar in November 2024

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب شاهی Aquila heliaca

شمار پرنده: یک بالغ

مکان پایش: شوشتر

استان: خوزستان

زمان پایش: آبان 1403

پایشگران: آقای عبدالحسین بهرامی‌پور

Type of important species: IUCN Redlist (Vulnerable)

Species: Eastern Imperial Eagle Aquila heliaca

No. of individuals: one adult

Place of observation: Shushtar

Province: Khuzestan

Period of observations: November 2024

Observers: Abdolhossein Bahramipour

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ آذر ۰۴ ، ۱۲:۱۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب خالدار بزرگ در شوشتر در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب خالدار بزرگ در شوشتر در آبان 1404

Record of Greater Spotted Eagle in Shushtar in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب خالدار بزرگ (تالابی) Clanga clanga

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: استخر پروش ماهی کارون، شوشتر

استان: خوزستان

زمان پایش: 29 آبان 1403

پایشگران: آقای عبدالحسین بهرامی‌پور

Type of important species: IUCN Redlist (Vu)

Species: Greater Spotted Eagle Clanga clanga

No. of individuals: one individual

Place of observation: Karun Fish pond, Shushtar

Province: Khuzestan

Period of observations: 20 Nove,ber 2025

Observers: Abdolhossein Bahramipour

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ آذر ۰۴ ، ۱۱:۰۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت بلبل زیردم سرخ در سنندج در آبان 1404

ثبت بلبل زیردم سرخ در سنندج در آبان 1404

Record of Red-vented Bulbul in Sanandaj in November 2025

 

چکیدۀ این گزارش

نام گونه: بلبل زیردم‌سرخ Pycnonotus cafer

شمار پرنده: 13 فرد

مکان پایش: سنندج

استان: کردستان

زمان پایش: آبان 1404

پرنده نگران: آقای شورش وهابی

یادداشت: دیده شدن این پرنده خارج از جزیره کیش، به عنوان گزارش افراد پراکنده از گونه‌های قفسی به شمار می‌رود. این گونه در شهریور 1402 با پنج فرد و در شهریور 1403 با 9 فرد دیده شد. اکنون پس از سه سال گزارش دیده شدن این پرنده، افزایش تدریجی آن و پایه‌گذاری جمعیت پایدار، به فهرست پرندگان استان کردستان افزوده شد.

Species: Red-vented Bulbul Pycnonotus cafer

No. of individuals: 13 individuals

Place of observation: Sanandaj

Province: Kordestan

Date of observation: 26 August 2023

Observers: Shoresh Vahabi

Remarks: Observation of this species outside Kish Island will be considered as scattered reports of Cage species. This species was observed with 5 individuals in September 2023 and 9 individuals in September 2024. Now it’s added to bird checklist of Kordestan province after increasing its number and establishing a local population here.


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ آبان ۰۴ ، ۱۱:۳۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب خالدار بزرگ در قم در بهمن 1403

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب خالدار بزرگ در قم در بهمن 1403

Record of Greater Spotted Eagle in Qom in January 2025

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب خالدار بزرگ Clanga clanga

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: جایگاه پسماند البرز، قم

استان: قم

زمان پایش: 5 بهمن 1403

پایشگران: آقای سعید نصرتی

Type of important species: IUCN Redlist (Vu)

Species: Greater Spotted Eagle Clanga clanga

No. of individuals: one individual

Place of observation: Alborz site, Qom

Province: Qom

Period of observations: 24 January 2025

Observers: Saeed Nosrati

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ آبان ۰۴ ، ۰۹:۱۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب خالدار بزرگ در قم در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب خالدار بزرگ در قم در آبان 1404

Record of Greater Spotted Eagle in Qom in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب خالدار بزرگ Clanga clanga

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: جایگاه پسماند البرز، قم

استان: قم

زمان پایش: 26 آبان 1404

پایشگران: آقای سعید نصرتی

Type of important species: IUCN Redlist (Vu)

Species: Greater Spotted Eagle Clanga clanga

No. of individuals: one individual

Place of observation: Alborz site, Qom

Province: Qom

Period of observations: 17 November 2025

Observers: Saeed Nosrati

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ آبان ۰۴ ، ۰۸:۵۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت شاه طوطی اسکندر در شاهرود در آبان 1404

ثبت شاه طوطی اسکندر در شاهرود در آبان 1404

Record of Alexandrine Parakeet in Shahrud in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

اهمیت گونه: در حال افزایش

نام گونه: شاه‌طوطی اسکندر Psittacula eupatria

شمار پرنده: 2 فرد

مکان پایش: شاهرود

استان: سمنان

زمان پایش: آبان 1404

پایشگران: آقای علی شکراللهی

یادداشت: افزودن این گونه به فهرست پرندگان استان سمنان.

Type of important species: increasing

Species: Alexandrine Parakeet Psittacula eupatria

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Shahrud

Province: Semnan

Period of observations: November 2025

Observers: Ali Shokrollahi

Notes: Addition of this species to the list of the birds of Semnan province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ آبان ۰۴ ، ۱۱:۱۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

پایدارسازی نام زردپره نیزار با حذف واژۀ تالابی

پایدارسازی نام زردپره نیزار با حذف واژۀ تالابی

Stabilization of Persian name of Common Reed Bunting

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران «زردپرۀ نیزار (تالابی)» با نام انگلیسی Common Reed Bunting و نام علمی Emberiza schoeniclus است. نام فارسی این گونه ابتدا به شکل «دانه‌خوار نیزار» آمده بود (جرویس رید، 1337). سپس در کتاب پرندگان ایران (اسکات و همکاران 1354) به شکل «زردپرۀ تالابی» آمد و در کتاب فیروز (1379) نیز پیروی شد. نام این گونه در دانشنامۀ پرندگان (ادهمی 1384) زردپره نیزار و در فهرست اسکات و ادهمی (2006) به شکل «زردپرۀ نیزار (زردپرۀ تالابی)» نوشته شد ولی منصوری (1379، 1387، 1393، کابلی و همکاران 1395)، مبصر (1395)، خالقی‌زاده و همکاران (1396) از همان نام پیشین «زردپرۀ تالابی» استفاده کردند.

 

در آبان 1399 در کمیتۀ ثبت پرندگان ایران پیشنهاد شد که برای هماهنگی بیشتر بین نام فارسی و انگلیسی این گونه و نیز برای توجه بیشتر به جنبۀ حفاظتی نام زیستگاه ویژۀ این گونه، به جای نام «زدپره تالابی»، نام «زردپره نیزار» به کار رود و برای گسترش نام جدید و یادآوری نام پیشین در کنار هم، به شکل «زردپرۀ نیزار (تالابی)» در فهرست‌های پرندگان ایران به کار رفته بود.

 

اکنون پس از گذشت پنج سال و با توجه به رواج نسبی نام «زردپره نیزار»، گویا زمان آن رسیده است که می‌توان نام «زردپرۀ نیزار» را به تنهایی به کار برد. بر این اساس، ازین پس در فهرست‌های پرندگان ایران، نام فارسی این گونه به شکل زیر نوشته خواهد شد.

 

زردپرۀ نیزار

Common Reed Bunting

Emberiza schoeniclus

 

-----

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، ۲۲۹ ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی، ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ آبان ۰۴ ، ۱۲:۰۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت سلیم طلایی اروپایی در مشگین شهر در آبان 1404

ثبت سلیم طلایی اروپایی در مشگین شهر در آبان 1404

Record of European Golden Plover in Meshgin-Shahr in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: سلیم طلایی اروپایی Pluvialis apricaria

شماره پرنده: 3 فرد

مکان پایش: قره‌قیه، مشگین‌شهر

آستان: اردبیل

زمان پایش: 17 آبان 1404

پایشگران: آقایان بهزاد جهانگیرزاده خیاوی، سینا توحیدی و جواد روحی

گزارشگر: آقای اصغر محمدی نصرآبادی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان اردبیل

Species: European Golden Plover Pluvialis apricaria

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Qara-Qiyeh, Meshgin-Shahr

Province: Ardabil

Date of observation: 8 November 2025

Observers: Behzad Jahangirzadeh Khiavi, Sina Tohidi & Javad Rouhi

Reporter: Asghar Mohammadi-Nasrabadi

Remarks: The first record of this species for Ardabil province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ آبان ۰۴ ، ۱۲:۱۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

هفتمین رکورد کشوری دال هیمالیایی در هندیجان در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

هفتمین رکورد کشوری دال هیمالیایی در هندیجان در آبان 1404

Seventh national record of Himalayan Vulture in Hendijan in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دال هیمالیایی Gyps himalayensis

محل پایش: هندیجان

استان: خوزستان

 

پایش نخست:

شمار پرنده: 4 نابالغ

زمان پایش: 18 آبان 1404

پایشگران: محمد فلاح نژاد و عاطف شعبانیان

گزارشگر: احمد محمدی‌روش

 

پایش دوم:

شمار پرنده: 4 نابالغ

زمان پایش: 19-20 آبان 1404

پایشگران: احمد محمدی‌روش، محمدفلاح‌نژاد و کرامت حافظی

 

شناسایی‌کنندگان: آقایان کرامت حافظی و دیک فورسمن

یادداشت: هفتمین رکورد این گونه برای ایران و نخستین رکورد این گونه برای استان خوزستان

Species: Himalayan Vulture Gyps himalayensis

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzaestan

 

First observation:

No. of individuals: 4 juveniles

Date of observation: 9 November 2025

Observers: Mohammad Fallahnezhad & Atef Shabanian

Reporter: Ahmad Mohammadi-Ravesh

 

Second observation:

No. of individuals: 4 juveniles

Date of observation: 10-11 November 2025

Observers: Ahmad Mohammadi-Ravesh, Mohammad Fallahnezhad & Keramat Hafezi

 

Identified by: Keramat Hafezi & Dick Forsman

Remarks: The seventh record of this species for Iran and the first record of this species for Khuzestan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ آبان ۰۴ ، ۱۱:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت جغد تالابی در یزد در آبان 1404

ثبت جغد تالابی در یزد در آبان 1404

Record of Short-eared Owl in Yazd in November 2025

 

چکیده این ثبت

نام گونه: جغد تالابی Asio flammeus

شمار پرنده: یک فرد زخمی

مکان پایش

استان: یزد

زمان پایش: 15 آبان 1404

پایشگر: آقای مهدی زارع خورمیزی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه از استان یزد

Species: Short-eared Owl Asio flammeus

No. of individuals: One individual wounded

Place of observation: Yazd

Province: Yazd

Date of observation: 6 November 2025

Observers: Mehdi Zare Khormizi

Remarks: The first record from Yazd province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ آبان ۰۴ ، ۱۵:۰۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

هشتمین رکورد کشوری کاکایی پاسیاه در شورک ملکی در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

هشتمین رکورد کشوری کاکایی پاسیاه در شورک ملکی در آبان 1404

Eighth national record of Black-legged Kittiwake in Shourak Maleki in November 2025

 

چکیدۀ این ثبت

گونه: کاکایی پاسیاه Rissa tridactyla

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: شورک ملکی، سرخس

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 16 آبان 1404

پایشگران: علی مهدوی، علی امیری و سیدمهشید حسینی

یادداشت: هشتمین رکورد این گونه برای ایران و نخستین رکورد این گونه برای استان خراسان رضوی

Species: Black-legged Kittiwake Rissa tridactyla

No. of individuals: One individual

Place of observation: Shourak Maleki, Sarakhs

Province: Khorasan-e Razavi

Dates of observation: 7 November 2025

Observers: Ali Mahdavi, Ali Amiri & Seyed Mahshid Hosseini

Remarks: The eighth record of this species for Iran and first record of this species for Khorasan-e Razavi province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ آبان ۰۴ ، ۱۳:۲۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

چهارهمین رکورد کشوری پیپت پشت زیتونی در تهران در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

چهارهمین رکورد کشوری پیپت پشت زیتونی در تهران در آبان 1404

Fourteenth national record of Olive-backed Pipit in Tehran in November 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: پیپت پشت‌زیتونی Anthus hodgsoni

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: تهران

استان: تهران

زمان پایش: 15 آبان 1404

پایشگر: آقایان هومن درودی و رضا مصطفوی

شناسایی‌کنندگان: آقایان هومن درودی و ابوالقاسم خالقی‌زاده

یادداشت: چهاردهمین رکورد این گونه در ایران و سومین رکورد این گونه در استان تهران

Species: Olive-backed Pipit Anthus hodgsoni

No. of individuals: one individual

Place of observation: Tehran

Province: Tehran

Dates of observation: 6 November 2025

Observers: Houman Doroudi & reza Mostafavi

Identified by: Houman Doroudi & Abolghasem Khaleghizadeh

Remarks: The fouteenth record of this species for Iran and the third record for Tehran province

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ آبان ۰۴ ، ۱۳:۱۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

سیزدهمین رکورد کشوری پیپت پشت زیتونی در تهران در اسفند 1403

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

سیزدهمین رکورد کشوری پیپت پشت زیتونی در تهران در اسفند 1403

Thirteenth national record of Olive-backed Pipit in Tehran in March 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: پیپت پشت‌زیتونی Anthus hodgsoni

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: تهران

استان: تهران

زمان پایش: 24 اسفند 1403

پایشگر: آقای هومن درودی

شناسایی‌کنندگان: آقایان هومن درودی و ابوالقاسم خالقی‌زاده

یادداشت: سیزدهمین رکورد این گونه در ایران و دومین رکورد این گونه در استان تهران

Species: Olive-backed Pipit Anthus hodgsoni

No. of individuals: one individual

Place of observation: Tehran

Province: Tehran

Dates of observation: 14 March 2025

Observers: Houman Doroudi

Identified by: Houman Doroudi & Abolghasem Khaleghizadeh

Remarks: The thirteenth record of this species for Iran and the second record for Tehran province

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ آبان ۰۴ ، ۱۳:۱۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

رکورد کشوری نوک سرخ دریایی در بندر عباس در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

رکورد کشوری نوک سرخ دریایی در بندر عباس در مهر 1404

National record of Red-billed Tropicbird in Bandar Abbas in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: نوک سرخ دریایی Phaeton aethereus

شمار پرنده: یک نابالغ بیمار که درگذشت.

مکان پایش: ساحل بندر عباس

استان: هرمزگان

زمان پایش: 23 مهر 1404

گزارشگر: آقای میثم قاسمی

منبع: https://www.irna.ir/news/859780459/

یادداشت: نخستین رکورد این گونه برای ایران از تاریخ 3 می 1978

Species: Red-billed Tropicbird Phaeton aethereus

No. of individuals: one sick juvenile then died.

Place of observation: Bandar Abbas

Province: Hormozgan

Dates of observation: 15 October 2025

Reporter: Meysam Ghasemi

Resource: https://www.irna.ir/news/859780459/

Remarks: The first record of this species for Iran since 3 May 1978.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ آبان ۰۴ ، ۱۱:۵۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت قوی فریادکش در استان خراسان رضوی

ثبت قوی فریادکش در استان خراسان رضوی

Record of Whooper Swan in Khorasan-e Razavi province

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: قوی فریادکش Cygnus cygnus

شمار پرنده: 5 فرد

مکان پایش: مخزن آب شورک ملکی، سرخس

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 17-18 اسفند 1403

پایشگران: هنگامه صدرایی، پروین جوادی، رضا آگنج، رسول بقالان، الهام زوار، مهشید حسینی و مهدی نقیبی

گزارشگر: آقای علی مهدوی

منبع: https://ebird.org/checklist/S217212736

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان رضوی

Species: Whooper Swan Cygnus cygnus

No. of individuals: 5 individuals

Place of observation: Shourak-Maleki water reservoir, Sarakhs

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 7-8 March 2025

Observers: Hengameh Sadraee, Parvin Javadi, Reza Aganj, Rasoul Baghalan, Elham Zavar, Mahshid Hosseini & Mahdi Naghibi

Reporter: Ali Mahdavi

Resource: https://ebird.org/checklist/S217212736

Remarks: The first record of this species for Khorasan-e Razavi province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ آبان ۰۴ ، ۱۴:۲۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت جغد طلایی در مهران در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت جغد طلایی در مهران در آبان 1404

Record of Omani Owl in Mehran in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: جغد طلایی Strix butleri

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: مهران

استان: ایلام

زمان پایش: 2 آبان 1404

پایشگران: آقای مهدی مامی

Species: Omani Owl Strix butleri

No. of individuals: one individual

Place of observation: Mehran

Province: Ilam

Dates of observation: 24 October 2025

Observers: Mahdi Mami

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ آبان ۰۴ ، ۱۳:۵۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت سسک ابروزرد هیوم در ری  در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سسک ابروزرد هیوم در ری  در آبان 1404

Record of Hume's Leaf Warbler in Rey in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک ابروزرد هیوم Phylloscopus humei

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: آراد، ری

استان: تهران

زمان پایش: 9 آبان 1404

پایشگران: عباس محجوب، محمد فلاح، پرستو هدایت‌زاده، بهار کلانتری، مریم کاظمی و محسن ملاح

Species: Hume's Leaf Warbler Phylloscopus humei

No. of individuals: one individual

Place of observation: Arad, Rey

Province: Tehran

Dates of observation: 31 October 2025

Observers: Abbas Mahjoob, Mohammad Fallah, Parastoo Hedayatzadeh, Bahar Kalantari, Maryam Kazemi & Mohsen Mallah

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ آبان ۰۴ ، ۰۷:۴۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت دارکوب سبز اروپایی در استان خراسان شمالی

ثبت دارکوب سبز اروپایی در استان خراسان شمالی

Record of European Green Woodpecker in North Khorasan province

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: دارکوب سبز اروپایی Picus viridis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: منطقه حفاظت‌شدۀ قرخود

استان: خراسان شمالی

زمان پایش: 20 تیر 1404

پایشگران: آقایان کیافر جهانیان و کارن مکبر

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان شمالی

Species: European Green Woodpecker Picus viridis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Ghorkhood protected area

Province: North Khorasan

Period of observations: 10 July 2025

Observers: Kiafar Jahanian & Karen Mokabber

Remarks: The first record of this species for North Khorasan province

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ آبان ۰۴ ، ۰۷:۲۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

پایدارسازی نام کمرکلی جنگلی با حذف واژۀ درختی

پایدارسازی نام کمرکلی جنگلی با حذف واژۀ درختی

Stabilization of Persian name of Eurasian Nuthatch

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران «کمرکلی جنگلی (درختی)» با نام انگلیسی Eurasian Nuthach و نام علمی Sitta europaea است. نام فارسی این گونه ابتدا به شکل «مرغ سنگ اروپایی» بود (جرویس رید، 1337). سپس به شکل «کمرکلی جنگلی» در کتاب پرندگان ایران آمد (اسکات و همکاران 1354) و در کتاب‌های پرندگان ایران نیز به همین شکل پیروی شد (فیروز 1379) ولی در فهرست ادهمی (1384) و اسکات و ادهمی (2006)، به شکل «کمرکلی درختی» و در کتاب منصوری (1379) نیز به کار رفت. به هر روی، در کتاب پسین‌های، دوباره نام کمرکلی جنگلی اولویت داده شد (منصوری 1387، 1393، کابلی و همکاران 1395، مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 1396)، اگرچه برخی از آنها نام کمرکلی درختی را نیز به عنوان نام دوم در درون پرانتز آوردند (منصوری 1387، 1393، مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 1396).

 

یادآوری می‌شود که برای اشاره به نوع زیستگاه طبیعی برای این گونه، کاربرد واژۀ "جنگلی" نسبت به کاربرد واژۀ «درختی» در اولویت است. اکنون با توجه به رواج بیشتر نام «کمرکلی جنگلی»، می‌توان واژۀ «درختی» را از نام فارسی رسمی این گونه حذف کرد. بر این اساس، ازین پس در فهرست‌های پرندگان ایران، نام فارسی این گونه به شکل زیر نوشته خواهد شد.

 

کمرکلی جنگلی

Eurasian Nuthatch

Sitta europaea

 

-----

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامۀ بزرگ فارسی، ۲۲۹ ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی، ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami, A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

*****

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ آبان ۰۴ ، ۱۵:۳۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت زیرگونه دم سرخ سیاه اروپایی در ری در آبان 1404

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم سرخ سیاه اروپایی در ری در آبان 1404

Record of Phoenicurus ochruros gibraltariensis in Rey in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

نام زیرگونه: دم‌سرخ سیاه اروپایی Phoenicurus ochruros gibraltariensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: ابراهیم‌آباد، ری

استان: تهران

زمان پایش: 9 آبان 1404

پایشگران: عباس محجوب، محمد فلاح، پرستو هدایت‌زاده، بهار کلانتری، مریم کاظمی و محسن ملاح

یادداشت: از ویژگی‌های این زیرگونه: داشتن لکه سفید بالی و شکم خاکستری

Subspecies: European Black Redstart Phoenicurus ochruros gibraltariensis

No. of individuals: One individual

Place of observation: Ebrahim-Abad, Rey

Province: Tehran

Date of observation: 31 October 2025

Observers: Abbas Mahjoob, Mohammad Fallah, Parastoo Hedayatzadeh, Bahar Kalantari, Maryam Kazemi & Mohsen Mallah

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ آبان ۰۴ ، ۱۱:۰۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت شاه طوطی اسکندر در رشت در فروردین 1403

ثبت شاه طوطی اسکندر در رشت در فروردین 1403

Record of Alexandrine Parakeet in Rasht in April 2024

 

چکیدۀ این ثبت:

اهمیت گونه: در حال افزایش

نام گونه: شاه‌طوطی اسکندر Psittacula eupatria

شمار پرنده: 3 فرد

مکان پایش: باغ محتشم، شهر رشت

استان: گیلان

زمان پایش: 17 فروردین 1403

پایشگران: کتایون محبوبی، مریم انورپور و هانیه نیک‌نام

گزارشگر: آقای شاهین شالچی

یادداشت: افزودن این گونه به فهرست پرندگان استان گیلان. افراد محلی گزارش دادند که این گونه از حدود ده سال پیش در این باغ دیده می‌شود.

Type of important species: increasing

Species: Alexandrine Parakeet Psittacula eupatria

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Mashhad

Province: Khorasan-e Razavi

Period of observations: 5 April 2024

Observers: Katayun Mahbubi, Maryam Anvarpour & Hanieh Niknam

Reporter: Shahin Shalchi

Notes: Addition of this species to the list of the birds of Gilan province. Local people reported seeing this species since about ten years ago.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ آبان ۰۴ ، ۰۹:۵۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت سنگ چشم دم دراز (دمگاه حنایی) در کلات نادری در اردیبهشت 1397

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت سنگ چشم دم دراز (دمگاه حنایی) در کلات نادری در اردیبهشت 1397

Record of Long-tailed Shrike in Kalat-e Naderi in May 2018

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سنگ‌چشم دم‌دراز (دمگاه حنایی) Lanius schach

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: کلات نادری

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: اردیبهشت 1397

پایشگران: آقای اسماعیل باقریان

Species: Long-tailed Shrike Lanius schach

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kalat-e Naderi

Province: Khorasan-e Razavi

Dates of observation: May 2018

Observers: Esmaeel Bagherian

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ آبان ۰۴ ، ۰۹:۴۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت تلیله خاکستری در گمیشان در شهریور 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت تلیله خاکستری در گمیشان در شهریور 1404

Record of Red Knot in Gomishan in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: تلیله خاکستری Calidris canutus

شمار پرنده: یک فرد

زمان پایش: 23 شهریور 1404

محل پایش: گمیشان

استان: گلستان

پایشگر: آقای مجید سعادتفر

Species: Red Knot Calidris canutus

No. of individuals: One individual

Date of observation: 14 September 2025

Place of observation: Gomishan

Province: Golestan

Observer: Majid Saadatfar

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ آبان ۰۴ ، ۰۸:۵۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت اردک سرسیاه در بندر ترکمن در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت اردک سرسیاه در بندر ترکمن در مهر 1404

Record of Greater Scaup in Bandar Turkmen in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: اردک سرسیاه Aythya marila

شمار پرنده: یک ماده

محل پایش: بندر ترکمن

استان: گلستان

زمان پایش: 28 مهر 1404

پایشگران: آقای مجید سعادتفر

Species: Greater Scaup Aythya marila

No. of individuals: one female

Place of observation: Bandar Turkmen

Province: Golestan

Dates of observation: 20 October 2025

Observers: Majid Saadatfar

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ آبان ۰۴ ، ۱۰:۱۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت قمری خاوری در هندیجان در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری خاوری در هندیجان در مهر 1404

Record of Oriental Turtle Dove in Hendijan in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری خاوری Streptopelia orientalis

شمار پرنده: یک نابالغ

مکان پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 29 مهر 1402

پایشگران: آقای احمد محمدی

کلیدهای شناسایی: حلقۀ پوستی چشم نازک، سفید بودن لبۀ پوشپرهای بال، رنگ قهوه‌ای روشن سینه (در نابالغان)، دمگاه آبی خاکستری (توسی)

Species: Oriental Turtle Dove Streptopelia orientalis

No. of individuals: one juvenile

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Dates of observation: 21 October 2025

Observers: Ahmad Mohammadi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ آبان ۰۴ ، ۱۰:۲۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت یلوه کوچک در بشروئیه در مهر 1404

ثبت یلوه کوچک در بشروئیه در مهر 1404

Record of Little Crake in Boshruiyeh in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: یلوه کوچک Porzana parva

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: بشروئیه

استان: خراسان جنوبی

زمان پایش: 23 مهر 1404

پایشگران: رسول بهشتی و صدرا باقرزاده

گزارشگر: آقای علی مهدوی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان جنوبی

Species: Little Crake Porzana parva

No. of individuals: one individual

Place of observation: Boshruoiyeh

Province: South Khorasan

Period of observations: 15 October 2025

Observers: Rasoul Beheshti & Sadra Bagherzadeh

Notes: The first record of this species for South Khorasan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ مهر ۰۴ ، ۱۲:۴۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت عقاب خالدار بزرگ در همدان در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت عقاب خالدار بزرگ در همدان در مهر 1404

Record of Greater Spotted Eagle in Hamedan in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: عقاب خالدار بزرگ (تالابی) Clanga clanga

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: همدان

استان: همدان

زمان پایش: 24 مهر 1402

پایشگران: آقای علی ثقفی

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Greater Spotted Eagle Clanga clanga

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hamedan

Province: Hamedan

Period of observations: 16 October 2025

Observers: Ali Saghafi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ مهر ۰۴ ، ۱۰:۳۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تکمیل نام فارسی کبک دری

تکمیل نام فارسی کبک دری

Persian name of Caspian Snowcock

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران «کبک دری» با نام انگلیسی Caspian Snowcock و نام علمی Tetraogallus caspius است. نام فارسی این گونه ابتدا به شکل «کبک دره» بود (جرویس رید، 1337). سپس به شکل «کبک دری» در کتاب پرندگان ایران آمد (اسکات و همکاران 1354) و در منابع دیگر پرندگان ایران نیز نیز به همین شکل پیروی شد (فیروز 1379، ادهمی 1384، اسکات و ادهمی 2006، منصوری 1379، 1387، 1393، کابلی و همکاران 1395، مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 1396).

 

یادآوری می‌شود که این گونه در سردۀ Tetraogallus جای دارد که گونه‌های آن Snowcock نامیده می‌شوند و در جهان (همگی در قارۀ آسیا) دارای پنج گونۀ زیر است.

 

  • Tibetan Snowcock Tetraogallus tibetanus
  • Altai Snowcock Tetraogallus altaicus
  • Caucasian Snowcock Tetraogallus caucasicus
  • Caspian Snowcock Tetraogallus caspius
  • Himalayan Snowcock Tetraogallus himalayensis

 

همان‌طور که دیده می‌شود در نام همۀ این پنج گونه واژۀ برفی (Snow) به کار رفته است که بیانگر نوع زیستگاه این گروه از پرندگان است. اکنون به نظر می‌رسد که از دیدگاه حفاظتی، کاربرد واژۀ «برفی» برای اشاره به نوع زیستگاه طبیعی این گروه، به حساسیت بیشتر و لزوم توجه روزافزون به زیستگاه این گونه نیازمندیم. همچنین با افزودن واژۀ برفی به نام این گونه، به جای نام عمومی کبک که برای چندین گونه از ماکیان‌سانان به کار می‌رود، معادل فارسی بهتری برای نام انگلیسی این گروه از پرندگان یعنی Snowcock جایگزین می‌شود.

 

بر این اساس، ازین پس، نام فارسی این گونه به شکل زیر تکمیل و در فهرست‌های پرندگان ایران خواهد شد.

 

کبک برفی دری

Tetraogallus caspius

Caspian Snowcock

 

همچنین این گونه، در ایران دارای دو زیرگونه است که با نام زیر نامیده می‌شوند:

 

    • کبک برفی هیرکانی Caspian Snowcock Tetraogallus caspius  caspius (Gmelin, SG, 1784)

 

    • کبک برفی زاگرسی Zagros Snowcock Tetraogallus caspius  semenowtianschanskii Zarudny, 1908

 

*****

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامۀ بزرگ فارسی، ۲۲۹ ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی، ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

------

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ مهر ۰۴ ، ۱۰:۰۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت شاهین پاسرخ در حویق در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت شاهین پاسرخ در حویق در مهر 1404

Record of Red-footed Falcon in Havigh in October 2025

 

چکیدۀ این این ثبت

نام گونه: شاهین پاسرخ Falco vespertinus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: حویق، تالش

استان: گیلان

زمان پایش: 20 مهر 1404

پایشگران: آقایان پدرام خلیلی، آریو صلح‌جو، بهنام منتظر و محمدرضا کشفی

Species: Red-footed Falcon Falco vespertinus

No. of individuals: One individual

Place of observation: Havigh, Talesh

Province: Gilan

Date of observation: 12 October 2025

Observers: Pedram Khalili, Aryu Solhjou, Behnam Montazer & MohammadReza Kashfi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ مهر ۰۴ ، ۱۱:۲۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

سومین رکورد کشوری پیپت خاوری در عسلویه در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

سومین رکورد کشوری پیپت خاوری در عسلویه در مهر 1404

Third national record of Blyth’s Pipit in Asaluyeh in October 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: پیپت خاوری Anthus godlewskii

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: عسلویه

استان: بوشهر

زمان پایش: 17 مهر 1404

پایشگران: آقای سیدمهدی نقیبی و بانو سپیده مورچگانی

شناسایی‌کنندگان: سیدمهدی نقیبی، سپیده مورچگانی، هومن درودی، حمید جباری و ابوالقاسم خالقی‌زاده

یادداشت: سومین رکورد این گونه برای ایران و استان بوشهر.

کلیدهای شناسایی این پرنده: تیرگی تُک منقار، فرونوک صورتی روشن، نوارابروی روشن و پهن، راه‌راه نازک و لبۀ ابروی تیره، راه‌راه تیره و روشن متضاد در پشت، لکه‌های تیره چهارگوش در پوشپرهای میانی با لبه سفید پهن، لبه پوشپرهای بزرگ و شاهپرسومی‌ها تقریبا سفید، پاها صورتی.

Species: Blyth’s Pipit Anthus godlewskii

No. of individuals: one individual

Place of observation: Asaluyeh

Province: Bushehr

Date of observation: 9 October 2025

Observers: Seyed Mahdi Naghibi & Sepideh Mourchegani

Identified by: Seyed Mahdi Naghibi, Sepideh Mourchegani, Houman Doroudi, Hamid Jabbari & Abolghasem Khaleghizadeh

Notes: The Third record of this species for Iran and Bushehr province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ مهر ۰۴ ، ۱۱:۱۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت شاهین دودی در هندیجان در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت شاهین دودی در هندیجان در مهر 1404

Record of Sooty Falcon in Hendijan in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: شاهین دودی Falco concolor

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 19 مهر 1404

پایشگران: آقایان امیر عبادی، دانیال سلامی و احمد محمدی

Species: Sooty Falcon Falco concolor

No. of individuals: one individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Date of observation: 11 October 2025

Observers: Amir Ebadi, Danial Salami & Ahmad Mohammadi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ مهر ۰۴ ، ۰۹:۴۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت بوف ماهی‌خوار در کهگیلویه در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت بوف ماهی‌خوار در کهگیلویه در مهر 1404

Record of Brown Fish Owl in Kohgiluyeh in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: بوف ماهی‌خوار Ketupa zeylonensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: سد کوثر، کهگیلویه

استان: کهگیلویه و بویراحمد

زمان پایش: 13 مهر 1404

پایشگران: آقای حمزه بیژنی

گزارشگر: آقای سیدجواد هادی اصل

Species: Brown Fish Owl Ketupa zeylonensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kowsar dam, Kohgiluyeh

Province: Kohgiluyeh va Boyer-Ahmad

Date of observation: 5 October 2025

Observers: Hamzeh Bizhani

Reporter: Seyed Javad HadiAsl

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ مهر ۰۴ ، ۰۸:۱۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت قمری دم دراز در شهر بابک در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری دم دراز در شهر بابک در مهر 1404

Record of Namaqua Dove in Shahr-e Babak in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری دم‌دراز Oena capensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: شهر بابک

استان: کرمان

زمان پایش: 12 مهر 1404

پایشگر: آقای محمدمهدی کریمیان

Species: Namaqua Dove Oena capensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Shahr-e Babak

Province: Kerman

Dates of observations: 4 October 2025

Observers: MohammadMahdi Karimian

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ مهر ۰۴ ، ۱۱:۳۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

پایدارسازی نام صعوه جنگلی با حذف واژه باغی

پایدارسازی نام صعوۀ جنگلی با حذف واژۀ باغی

Stabilization of Persian name of Dunnock

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران «صعوۀ جنگلی (باغی)» با نام انگلیسی Dunnock و نام علمی Prunella modularis است. نام فارسی این گونه ابتدا به شکل «صعوۀ باغی» بود که با نام انگلیسی این گونه یعنی Hedge Sparrow همخوانی داشت (جرویس رید، 1337). سپس به شکل «صعوۀ جنگلی» و نام انگلیسی Dunnock در کتاب پرندگان ایران آمد (اسکات و همکاران 1354) و در کتاب‌های پرندگان ایران نیز به همین شکل پیروی شد (فیروز 1379) ولی در ادهمی (1384) و اسکات و ادهمی (2006)، همان نام نخست یعنی «صعوۀ باغی» و در کتاب منصوری (1379) نیز به کار رفت. به هر روی، در کتاب پسین، دوباره نام صعوۀ جنگلی اولویت داده شد (منصوری 1387، 1393، کابلی و همکاران 1395، مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 1396)، اگرچه برخی از آنها نام صعوۀ باغی را نیز به عنوان نام دروم در درون پرانتز آوردند (منصوری 1387، 1393، مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 1396).

 

یادآوری می‌شود که برای اشاره به نوع زیستگاه طبیعی برای این گونه، کاربرد واژۀ "جنگلی" نسبت به کاربرد واژۀ «باغی» در اولویت است و از دیدگاه حفاظتی دارای جایگاه بهتری است. اکنون با توجه به رواج بیشتر نام «صعوۀ جنگلی»، گویا زمان آن رسیده است که می‌توان واژۀ «باغی» را از نام فارسی رسمی این گونه حذف کرد. بر این اساس، ازین پس در فهرست‌های پرندگان ایران، نام فارسی این گونه به شکل زیر نوشته خواهد شد.

 

صعوۀ جنگلی

Dunnock

Prunella modularis

 

-----

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامۀ بزرگ فارسی، ۲۲۹ ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی، ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ مهر ۰۴ ، ۰۹:۳۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت قمری دم دراز در داراب در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت قمری دم دراز در داراب در مهر 1404

Record of Namaqua Dove in Darab in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: قمری دم‌دراز Oena capensis

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: دشت پیرغیب، داراب

استان: فارس

زمان پایش: 13 مهر 1404

پایشگران: آقای پوریا پورشهید

Species: Namaqua Dove Oena capensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: PirGheyb plain, Darab

Province: Fars

Dates of observations: 5 October 2025

Observers: Poorya Poorshahid

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ مهر ۰۴ ، ۱۳:۱۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت گنجشک خانگی با سفیدگرایی در داراب در مهر 1404

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت گنجشک خانگی با سفیدگرایی در داراب در مهر 1404

Record of House Sparrow with leucism in Darab in October 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: گنجشک خانگی Passer domesticus

نوع ناهنجاری: سفیدگرایی سراسری

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: روستای گوزان، داراب

استان: فارس

زمان پایش: 13 مهر 1404

پایشگر: آقای پوریا پورشهید

Species: House Sparrow Passer domesticus

Type of aberration: Fully leucistic

No. of individuals: One individual

Place of observation: Gouzan village, Darab

Province: Khuzestan

Date of observation: 5 October 2025

Observers: Poorya Poorshahid

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ مهر ۰۴ ، ۰۹:۰۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت بالابان (چَرغ) در تهران در شهریور 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت بالابان (چَرغ) در تهران در شهریور 1404

Record of Saker Falcon in Tehran in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (در خطر انقراض)

نام گونه: بالابان (چَرغ) Falco cherrug

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: تهران

استان: تهران

زمان پایش: شهریور 1404

پایشگران: آقایان هومن درودی و شاهین شالچی

Type of important species: IUCN Redlist (En)

Species: Saker Falcon Falco cherrug

No. of individuals: one individual

Place of observation: Tehran

Province: Tehran

Period of observations: September 2025

Observers: Houman Doroudi & Shahin Shalchi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ مهر ۰۴ ، ۱۳:۵۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت بالابان در شاهرود در مرداد 1398

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت بالابان در شاهرود در مرداد 1398

Record of Saker Falcon in Shahrud in August 2019

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی

نام گونه: بالابان (چَرغ) Falco cherrug

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: شاهرود

استان: سمنان

زمان پایش: 31 مرداد 1398

پایشگران: آقای مهدی پورعابدی

شناسایی‌کنندگان: آقای محمد سفرنگ

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Saker Falcon Falco cherrug

No. of individuals: one individual

Place of observation: Shahrud

Province: Semnan

Period of observations: 22 August 2019

Observers: Mehdi Pourabedi

Identified by: Mohammad Safrang

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ مهر ۰۴ ، ۱۳:۱۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

نهمین رکورد کشوری کورکور سرسفید (برهمایی) در چابهار در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

نهمین رکورد کشوری کورکور سرسفید (برهمایی) در چابهار در مهر 1404

Nineth national record of Brahminy Kite in Chabahar in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کورکور سرسفید (برهمایی) Haliastur indus

شمار پرنده: یک نابالغ

محل پایش: چابهار

استان: سیستان و بلوچستان

زمان پایش: 8 مهر 1404

پایشگران: آقای امین زاهدی

گزارشگر: آقای شاهو دربندی

یادداشت: نهمین رکورد این گونه از ایران و هشتمین رکورد برای استان سیستان و بلوچستان

Species: Brahminy Kite Haliastur indus

No. of individuals: one juvenile

Place of observation: Chabahar

Province: Sistan va Baluchestan

Date of observation: 30 September 2025

Observers: Amin Zahedi

Reporter: Shahoo Darbandi

Remarks: The nineth record of this species from Iran and eighth record for Sistan va Baluchestan province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ مهر ۰۴ ، ۱۱:۳۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

درهم‌سازی سه گونۀ سسک گلوسفید کوچک، بیابانی و هیوم

درهم‌سازی سه گونۀ سسک گلوسفید کوچک، بیابانی و هیوم

Lump of three species of Lesser, Desert and Hume’s Whitethroats

 

پس از تغییر انجام‌شده دربارۀ رده‌بندی سسک‌ها و سواشدن (Split) سردۀ Curruca از سردۀ Sylvia در نسخۀ 10.2 در فهرست پرندگان آی.او.سی، اکنون سه گونۀ سسک گلوسفید کوچک، بیابانی و هیوم و زیرگونه‌های آن‌ها در نسخۀ 13.2 (دسامبر 2023) در فهرست پرندگان آی.او.سی به صورت یکپارچه درهم‌سازی (Lump) شدند و این تغییر در فهرست پرندگان کلمنتس نیز پذیرفته شده است.

 

سه گونۀ پیشین عبارتند از:

 

سسک گلوسفید کوچک

Lesser Whitethroat

Curruca curruca

 

سسک گلوسفید بیابانی

Desert Whitethroat

Curruca minula

 

سسک گلوسفید هیوم

Hum’e Whitethroat

Curruca althaea

 

این تغییر به پیروی از چند منبع پرنده‌شناسی انجام شده است (Dickinson & Christidis 2014; Shirihai & Svensson 2018) و دربردارندۀ زیرگونۀ S. c. jaxartica  نیز است (Aymí & Gargallo 2006).

 

منابع

Aymí R & G Gargallo. 2006. Various species accounts in: Family Sylviidae (Old World warblers). Pp. 492–709 in: Handbook of the Birds of the World, Volume 11. Old World Flycatchers to Old World Warblers. J del Hoyo, A Elliott & D Christie (Eds). Lynx Edicions, Barcelona.

 

Dickinson EC & L Christidis (Eds). 2014. The Howard & Moore Complete Checklist of Birds of the World. 4th Edition, Volume 2 Passerines. Aves Press, Eastbourne, U.K.

 

Shirihai H & L Svennson. 2018. Handbook of Western Palearctic Birds. Helm. London, Oxford, New York, New Delhi, Sydney.

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ مهر ۰۴ ، ۱۴:۴۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

نخستین رکورد کشوری اکراس سرتاس شمالی در کهگیلویه در تیر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

نخستین رکورد کشوری اکراس سرتاس شمالی در کهگیلویه در تیر 1404

First national record of Northern Bald Ibis in Kohgiluyeh in July 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: اکراس سرتاس شمالی Geronticus eremita

سن و جنس پرنده: یک فرد نابالغ

کد حلقه: حلقه پلاستیکی با شناسه 14101 و حلقۀ فلزی AC00860 همراه با نصب فرستندۀ ماهواره بر پشت

مکان نصب فرستنده: مرکز پرورش اکراس سرتاس، بیره‌جیک، ترکیه

زمان نصب فرستنده: 24 ژوئن 2025

نام حلقه‌گذار و نصب‌کنندۀ فرستنده: تانِر هاتپ‌اوغلو (زیرنظر مدیر پروژه: آقای بوراک تاتار)

محل بازیابی فرستنده: روستای قلعه‌دختر، کهگیلویه

استان: کهگیلویه و بویراحمد

زمان بازیابی: 24 تیر 1404 (14 ژوئیه 2025)

وضعیت پرنده در زمان ردیابی: تنها چند پر سیاه پیدا شد.

نام یابنده: آقای صادق رودشتی

فاصله تقریبی: 1800 کیلومتر

مدت زمان بازیابی پس از نصب فرستنده: 22 روز

گزارشگر: آقای کرامت حافظی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای ایران و استان کهگیلویه و بویراحمد. این گونه در گذشته در فهرست گونه‌های مشکوک ایران قرار داشت. چند شاهپر سیاه در محل بازیابی پیدا شد که احتمالا این پرنده در اثر حملۀ سگ‌های ولگرد از بین رفته بود. این گونه پس از مشورت با اعضای کمیتۀ ثبت پرندگان ایران، به فهرست پرندگان ایران افزوده شد.

Species: Northern Bald Ibis Geronticus eremita

Age and sex: one individua

Ring code: Blue plastic ring 14101, metal ring AC00860 together with a satellite transmitter

Place of transmitter installation: Birecik, Turkey

Date of transmitter installation: 24 June 2025

Name of ringer and transmitter installer: Taner Hatipoğlu (under supervision of Burak Tatar)

Place of recovery: Ghaleh-Dokhtar, Kohgiluyeh (Kohgiluyeh va Boyer-Ahmad province, Iran)

Date of recovery: 15 July 2025

Name of finder: Sadegh Roodashti

Distance: 1800 km

Period between transmitter installation and recovery: 22 days

Reporter: Keramat Hafezi

Remarks: The first record of this species for Iran and  Kohgiluyeh va Boyer-Ahmad province. This spoecies was previously placed at list of doutful bird species of Iran. Several black feathers were found showing that this bird was probably killed by free-ranging dogs. This species was added to Checklist of the Birds of Iran after consoultation with the members of Iran Bird Records Committee.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ مهر ۰۴ ، ۱۲:۴۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت دارکوب سیاه در آمل در مهر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت دارکوب سیاه در آمل در مهر 1404

Record of Black Woodpecker in Amol in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دارکوب سیاه Dryocopus martius

شمار پرنده: 3 فرد

محل پایش: جنگل‌های آمل

استان: مازندران

زمان پایش: 3 مهر 1403

پایشگران: آقای حمید مهرپرور و بانو ندا کوهی

Species: Black Woodpecker Dryocopus martius

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Amol forests

Province: Mazandaran

Date of observation: 25 September 2025

Observers: Hamid Mehrparvar & Neda Kuhi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ مهر ۰۴ ، ۱۲:۵۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت دارکوب سیاه در گرگان در تیر 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت دارکوب سیاه در گرگان در تیر 1404

Record of Black Woodpecker in Gorgan in July 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دارکوب سیاه Dryocopus martius

شمار پرنده: 3 فرد

محل پایش: جنگل نهارخوران، گرگان

استان: گلستان

زمان پایش: تیر 1403

پایشگران: آقای سعید نصرتی

Species: Black Woodpecker Dryocopus martius

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Naharkhoran forest, Gorgan

Province: Golestan

Date of observation: July 2025

Observers: Saeed Nosrati

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ مهر ۰۴ ، ۱۲:۴۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت ماهی‌خورک معمولی (کوچک) در استان یزد

ثبت ماهی‌خورک معمولی (کوچک) در استان یزد

Record of Common Kingfisher in Yazd province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: ماهی‌خورک معمولی (کوچک) Alcedo atthis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: میبد

استان: یزد

زمان پایش: مرداد 1404

پایشگر: آقای محسن نصیری

گزارشگر: آقای مسلم اکبری

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان یزد

Species: Common Kingfisher Alcedo atthis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Meybod

Province: Yazd

Date of observation: August 2025

Observers: Mohsen Nasiri

Reporter: Moslem Akbari

Remarks: The first record of this species for Yazd province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ مهر ۰۴ ، ۱۰:۵۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت یلوه کوچک در پلدختر در مهر 1404

ثبت یلوه کوچک در پلدختر در مهر 1404

Record of Little Crake in Poldokhtar in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: یلوه کوچک Porzana parva

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: پلدختر

استان: لرستان

زمان پایش: 3 مهر 1404

پایشگران: آقایان علی بهاری‌مقدم و علی آبسردنژاد

گزارشگر: آقای محسن امیری

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان لرستان

Species: Little Crake Porzana parva

No. of individuals: one individual

Place of observation: Poldokhtar

Province: Lorestan

Period of observations: 25 September 2025

Observers: Ali Baharimoghaddam & Ali Absardnezhad

Notes: The first record of this species for Lorestan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ مهر ۰۴ ، ۱۰:۳۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت تلیله دم سفید در استان یزد

ثبت تلیله دم سفید در استان یزد

Record of Temminck’s Stint in Yazd province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: تلیلۀ دم‌سفید Calidris temminckii

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: ابرکوه، محل احیای گورخر ایرانی

استان: یزد

زمان پایش: 25 شهریور 1404

پایشگران: آقای مسلم اکبری

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان یزد

Species: Temminck’s Stint Calidris temminckii

No. of individuals: one individual

Place of observation: Persian Onager site, Abarkuh

Province: Yazd

Date of observation: 16 September 2025

Observers: Moslem Akbari

Remarks: The first record of this species for Yazd province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ مهر ۰۴ ، ۱۴:۴۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

آغاز دوبارۀ اعلام رکوردهای بالابان (چرغ)

آغاز دوبارۀ اعلام رکوردهای بالابان (چرغ)

Restart of announcing Saker Falcon records

 

به آگاهی می‌رساند که در سال‌های گذشته، رکوردهای گونه‌های مهم جمعیتی اعلام می‌شد تا اینکه به دلیل حجم بالای رکوردها و لزوم دقت در شناسایی و ارزیابی رکوردها، اعلام رکوردهای این گونه‌ها در پایان شهریور 1398 متوقف شد. به هر روی، اعلام رکوردهای گونه‌های نایاب و کمیاب تاکنون ادامه یافته است. همچنین یکی از گونه‌هایی که به دلیل جمعیت بسیار کم آن و نیز قرار داشتن به عنوان گونۀ در خطر انقراض (En) در فهرست سرخ جهانی (IUCN) از فهرست گونه‌های مهم جمعیتی به فهرست گونه‌های کمیاب منتقل شده است، بالابان (چَرغ) بوده است. بنابر این، نیاز است تا اطلاعات کامل‌تری از وضعیت این گونه در کشور به دست آید که یکی از راه‌های آن دریافت رکوردهای آن است. بر این اساس، به جز رکوردهای حساس این گونه، بقیه رکوردهای آن در کشور به ثبت خواهند رسید.

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ مهر ۰۴ ، ۱۴:۲۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت 1000 فرد پرستوی خانگی در بهشهر در شهریور 1404

ثبت جمعیت بالا در گونه‌های پرندگان ایران

Records of high counts of Iranian bird species

ثبت 1000 فرد پرستوی خانگی در بهشهر در شهریور 1404

Record of 1000 individuals of Barn Swallow in Behshahr in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: پرستوی خانگی Hirundo rustica

شمار پرنده: جمعیتی بیش از 1000 فرد

مکان پایش: رستمکلا، بهشهر

استان: مازندران

زمان پایش: 29 شهریور 1404

پایشگران: ابوالقاسم خالقی‌زاده

یادداشت: شمارش جمعیت در حال کوچ‌گذرانی در هوای ابری ساعت 10:00 صبح که افراد پراکنده تا 10:30 در حال گذشتن بودند. در ساعت 11:00 بارندگی آغاز شد. بنابر این، شمارش این جمعیت به کوچ رانشی وابسته به تغییر آب و هوا نسبت داده می‌شود.

Species: Barn Swallow Hirundo rustica

No. of individuals: 1000 individuals

Place of observation: Rostamkola, Behshahr

Province: Mazandaran

Date of observation: 20 September 2025

Observers: Abolghasem Khaleghizadeh

Notes: This population was counted at 10:00 and raining was started at 11:00. Therefore, this high count relates to whether-driven migration.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ مهر ۰۴ ، ۱۳:۵۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت 450 فرد چکاوک شاخدار در تهران در شهریور 1404

ثبت جمعیت بالا در گونه‌های پرندگان ایران

Records of high counts of Iranian bird species

ثبت 450 فرد چکاوک شاخدار در تهران در شهریور 1404

Record of 450 individuals of Horned Lark in Tehran heights in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: چکاوک شاخدار Eremophila alpestris

شمار پرنده: 300 بالغ و 150 نابالغ

مکان پایش: بلندی‌های تهران

استان: تهران

زمان پایش: 27 شهریور 1404

پایشگران: آقایان هومن درودی و شاهین شالچی

Species: Horned Lark Eremophila alpestris

No. of individuals: 300 adults and 150 juveniles

Place of observation: Tehran heights

Province: Tehran

Date of observation: 18 September 2025

Observers: Houman Doroudi & Shahin Shalchi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ مهر ۰۴ ، ۱۳:۴۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت خروس کلی اجتماعی در هندیجان در شهریور 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت خروس کلی اجتماعی در هندیجان در شهریور 1404

Record of Sociable Lapwing in Hendijan in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: خروس‌کُلی اجتماعی Vanellus gregarius

شمار پرنده: 3 فرد

محل پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 28 شهریور 1404

پایشگر: آقایان احمد محمدی روش و دانیال سلامی

گزارشگر: آقای کرامت حافظی

Species: Sociable Lapwing Vanellus gregarius

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Dates of observations: 19 September 2025

Observers: Ahmad Mohammadi-Ravesh & Danial Salami

Reporter: Keramat Hafezi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ شهریور ۰۴ ، ۱۴:۵۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت سنقر گندمزار در هندیجان در شهریور 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سنقر گندمزار در هندیجان در شهریور 1404

Record of Montagu's Harrier in Hendijan in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سنقر گندمزار Circus pygargus

شمار پرنده: یک نر بالغ

مکان پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 26 شهریور 1404

پایشگران: آقای دانیال اسلامی

Species: Montagu's Harrier Circus pygargus

No. of individuals: one adult male

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Date of observation: 17 September 2025

Observers: Danial Eslami

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ شهریور ۰۴ ، ۱۴:۴۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

دومین رکورد کشوری دم آبی پهلوسرخ در تالش در شهریور 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان نایاب ایران

All records of rare birds of Iran

دومین رکورد کشوری دم آبی پهلوسرخ در تالش در شهریور 1404

Second national record of Red-flanked Bluetail in Talesh in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دُم‌آبی پهلوسرخ Tarsiger cyanurus

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: حویق، تالش

استان: گیلان

زمان پایش: 22 شهریور 1404

پایشگران: بانو الهام حکیمیان و آقای پژمان آریا

یادداشت: دومین رکورد این گونه برای ایران و استان گیلان

منبع: https://ebird.org/checklist/S273349470

Species: Red-flanked Bluetail Tarsiger cyanurus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Havigh, Talesh

Province: Gilan

Dates of observation: 13 September 2025

Observers: Elham Hakimian and Pejman Arya

Remarks: The second record of this species for Iran and Gilan province

Reference: https://ebird.org/checklist/S273349470

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ شهریور ۰۴ ، ۱۶:۵۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت سنقر تالابی غربی با سپیدگرایی بخشی در کشف رود در شهریور 1404

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت سنقر تالابی غربی با سپیدگرایی بخشی در کشف رود در شهریور 1404

Record of Western Marsh Harrier with leucism in Kashaf-Rud in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سنقر تالابی غربی  Circus aeruginosus

نوع ناهنجاری: سپیدگرایی بخشی

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: کشف‌رود

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 20 شهریور 1404

پایشگران: آقای سیدامین موسوی

Species: Western Marsh Harrier Circus aeruginosus

Type of aberration: partial leucism

No of individuals: one individual

Place of observation: Kashaf-Rud

Province: Khorasan-e Razavi

Date of observation: 11 September 2025

Observers: Seyed Amin Mousavi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ شهریور ۰۴ ، ۱۶:۴۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

تکمیل نام فارسی چوب‌پا

تکمیل نام فارسی چوب‌پا

Persian name of Black-winged Stilt

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران، «چوب‌پا» با نام انگلیسی Black-winged Stilt و نام علمی Himantopus himantopus است. نخستین نام فارسی این گونه، « مرغ پابلند بال‌سیاه» بود (جرویس رید 1337). سپس نام فارسی این گونه، از زمان چاپ کتاب پرندگان ایران (اسکات و همکاران 1354)، به شکل تک‌نام «چوب‌پا» به کار می‌رفت، اما نگاهی به فهرست پرندگان جهان نشان می‌دهد دست‌ِکم پنج گونه چوب‌پا به نام‌های زیر در جهان وجود دارند.

  • چوب‌پای بال‌سیاه Himantopus himantopus
  • چوب‌پای پشت‌سفید Himantopus melanurus
  • چوب‌پای سرسفید Himantopus leucocephalus
  • چوب‌پای گردن‌سیاه Himantopus mexicanus
  • چوب‌پای سیاه Himantopus novaezelandiae

و همچنین

  • چوب‌پای نواری Cladorhynchus schulzii

 

بنابراین، واژۀ «چوب‌پا» به عنوان یک نام عمومی برای این گروه و سرده به کار می‌رود. با توجه به سیاست کلی هماهنگی بیشتر با نام‌های پرندگان جهان، هر یک از گونه‌های آن نیاز به نام تکمیلی دارند که یکی از اصول نام‌گذاری در کمیتۀ ثبت پرندگان ایران است.

 

به همین دلیل، برای تکمیل و ترجمۀ نام فارسی گونۀ موجود در ایران، ازین پس نام این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران به شکل زیر نوشته خواهد شد.

 

چوب‌پای بال‌سیاه

Black-winged Stilt

Himantopus himantopus

 

منابع

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

جروید ریس، سایمون (1337). فهرست پیشنهادی اسامی پرندگان ایران. انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 23 ص.

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ شهریور ۰۴ ، ۱۵:۳۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت درنای طناز در نقده در شهریور 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت درنای طناز در نقده در شهریور 1404

Record of Demoiselle Crane in Naghadeh in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: درنای طناز Grus virgo

شمار پرنده: 350 فرد

محل پایش: نقده

استان: آذربایجان غربی

زمان پایش: 17 شهریور 1404

پایشگر: آقای عزیز عذار

Species: Demoiselle Crane Grus virgo

No. of individuals: 350 individuals

Place of observation: Naghadeh

Province: West Azarbaijan

Dates of observations: 8 September 2025

Observer: Aziz Ozar

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ شهریور ۰۴ ، ۱۱:۳۹
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت بوف ماهی خوار در الوار گرمسیری در شهریور 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت بوف ماهی خوار در الوار گرمسیری در شهریور 1404

Record of Brown Fish Owl in Alvar-e Garmsiri in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: بوف ماهی‌خوار Ketupa zeylonensis

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: دهستان مازو، الوار گرمسیری، اندیمشک

استان: خوزستان

زمان پایش: 20 شهریور 1404

پایشگران: آقای محمد جعفری

گزارشگر: آقای احمد قلاوند

Species: Brown Fish Owl Ketupa zeylonensis

No. of individuals: one individual

Place of observation: Mazoo district, Alvar-e Garmsiri, Andimeshk

Province: Khuzestan

Date of observation: 11 September 2025

Observers: Mohammad Jafari

Reporter: Ahmad Ghalavand

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ شهریور ۰۴ ، ۱۱:۳۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت زردپره رخ‌زرد در دورود در شهریور 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت زردپره رخ‌زرد در دورود در شهریور 1404

Record of Cinereous Bunting in Doroud in September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: زردپره رخ‌زرد Emberiza cineracea

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: روستای برآفتاب، دورود

استان: لرستان

زمان پایش: 13 شهریور 1404

پایشگران: آقایان افشین موسی‌زاده، ابوذر یاوری و رضا بختیاری

گزارشگر: آقای کرامت حافظی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان لرستان

Species: Cinereous Bunting Emberiza cineracea

No. of individuals: one individual

Place of observation: BarAftab village, Doroud

Province: Lorestan

Date of observation: 4 September 2025

Observers: Afshin Musazadeh, Abuzar Yavari & Reza Bakhtiari

Reporter: Keramat Hafezi

Notes: The first record of this species for Lorestan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۰۴ ، ۱۰:۴۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت بلبل خالدار در تهران در شهریور 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت بلبل خالدار در تهران در شهریور 1404

Record of Thrush Nightingale in Tehran in late August-early September 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: بلبل خالدار Luscinia luscinia

شمار پرنده: 3 فرد

مکان پایش: پارک پلیس (باغ اناری)، تهران

استان: تهران

زمان پایش: 7، 10 و 13 شهریور 1404

پایشگران: بانوان سارا امامی و عاطفه حقیقی و آقایان هومن درودی، عباس محجوب، ماهان سلمانپور و علیرضا پورهاشمی

Species: Thrush Nightingale Luscinia luscinia

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Police park (Anari garden), Tehran

Province: Tehran

Date of observation: 29 August and 1,4 September 2025

Observers: Sara Emami, Atefeh Haghighi, Houman Doroudi, Abbas Mahjoob, Mahan Salmanpour, Alireza PourHashemi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ شهریور ۰۴ ، ۰۷:۰۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت نخستین روز رسیدن بلبل خالدار به تهران در شهریور 1404

ثبت مهاجرت گونه‌ها

Records of migration of species

ثبت نخستین روز رسیدن بلبل خالدار به تهران در شهریور 1404

Record of arrival of Thrush Nightingale to Tehran in August 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: بلبل خالدار Luscinia luscinia

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: پارک پلیس (باغ اناری)، شهر تهران

استان: تهران

دوره پایش: 25 مرداد تا 7 شهریور 1404

نخستین روز رسیدن: 7 شهریور 1404

پایشگران: آقای هومن درودی

Species: Thrush Nightingale Luscinia luscinia

No. of individuals: one individual

Monitoring place: Police park (Anari garden), Tehran city

Province: Tehran

Monitoring period: 16 to 29 August 2025

Arrival date of observation: 29 August 2025

Observers: Houman Doroudi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ شهریور ۰۴ ، ۰۶:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت نخستین روز رسیدن بلبل خالدار به سنندج در اردیبهشت 1404

ثبت مهاجرت گونه‌ها

Records of migration of species

ثبت نخستین روز رسیدن بلبل خالدار به سنندج در اردیبهشت 1404

Record of arrival of Thrush Nightingale to Sanandaj in May 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: بلبل خالدار Luscinia luscinia

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: سنندج

استان: کردستان

دوره پایش: 1 تا 11 اردیبهشت 1404

نخستین روز رسیدن: 11 اردیبهشت 1404

پایشگران: آقای شورش وهابی

Species: Common Nightingale Luscinia luscinia

No. of individuals: one individual

Monitoring place: Sanandaj

Province: Kordestan

Monitoring period: 21 April to 1 May 2025

Arrival date of observation: 1 May 2025

Observers: Shoresh Vahabi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ شهریور ۰۴ ، ۰۶:۴۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

پایدارسازی نام فارسی دارکوب باغی با حذف واژه سوری

پایدارسازی نام فارسی دارکوب باغی با حذف واژه سوری

Stabilization of Persian name of Syrian Woodpecker

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران، دارکوب باغی یا دارکوب سوری با نام انگلیسی Syrian Woodpecker و نام علمی Dendrocopos syriacus است. این گونه نخست با نام فارسی «دارکوب خالدار سوریه» در فهرست جرویس رید (1337) آمده بود، سپس با نام «دارکوب باغی» توسط اسکات و همکاران نامیده شد که فیروز (1379) نیز همان را پیروی کرد اما منصوری (1379، 1387، 1393)، ادهمی (1384) و اسکات و ادهمی (2006) آن را «دارکوب سوری» نامیدند که توسط کابلی و همکاران (1395)، مبصر (1395) و خالقی‌زاده و همکاران (1396) پیروی شد ولی به‌جز منصوری (1379) و ادهمی (1384)، دیگر نویسندگان نام باغی را نیز به عنوان نام دوم در درون پرانتز آورده بودند (منصوری 1387، 1392، کابلی و همکاران 1395، مبصر 1395 و خالقی‌زاده و همکاران 1396).

 

یادآوری می‌شود که این گونه، در ایران سه زیرگونه دارد:

  • دارکوب باغی سوری Syrian Woodpecker Dendrocopos syriacus syriacus (Hemprich & Ehrenberg, 1833)
  • دارکوب باغی قفقازی Caucasian Woodpecker Dendrocopos syriacus transcaucasicus Buturlin, 1910
  • دارکوب باغی بلوچیBaluchestan Woodpecker Dendrocopos syriacus milleri Zarudny, 1909 Extinct

 

با توجه به پراکنش زیرگونه‌های مختلف این گونه، کاربرد نام «دارکوب سوری» دارای اشکال بود. به همین دلیل، نام «دارکوب باغی» در اولویت قرار داده شد. همچنین از دیدگاه زیستگاه نیز کاربرد واژۀ باغی مناسب بوده است. بنابر این، با توجه به گذشت حدود یک دهه از اولویت قرار دادن نام «دارکوب باغی» از سال 1398، ازین پس واژۀ «سوری» از فهرست‌های پرندگان ایران حذف می‌شود و نام این گونه به شکل زیر آورده خواهد شد.

 

دارکوب باغی

Syrian Woodpecker

Dendrocopus syriacus

 

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی. ۲۲۹ ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی. ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران، سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ شهریور ۰۴ ، ۱۳:۴۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت نخستین روز رسیدن دارکوب قهوه‌ای به تهران در شهریور 1404

ثبت مهاجرت گونه‌ها

Records of migration of species

ثبت نخستین روز رسیدن دارکوب قهوه‌ای به تهران در شهریور 1404

Record of arrival date of Eurasian Wryneck to Tehran in Agust 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دارکوب قهوه‌ای Jynx torquilla

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: پارک پلیس، شهر تهران

استان: تهران

دورۀ پایش: از 25 مرداد تا 2 شهریور 1404

نخستین روز رسیدن: 2 شهریور 1404

پایشگران: بانو آرزو اقبال‌پور و آقای هومن درودی

Species: Eurasian Wryneck Jynx torquilla

No. of individuals: one individual

Monitoring place: Police park, Tehran city

Province: Tehran

Monitoring period: 16 to 22 August 2025

Arrival date: 24 August 2025

Observers: Arezou Eqbalpour & Houman Dorudi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ شهریور ۰۴ ، ۱۲:۵۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت نخستین روز رسیدن دارکوب قهوه‌ای به تهران در فروردین 1404

ثبت مهاجرت گونه‌ها

Records of migration of species

ثبت نخستین روز رسیدن دارکوب قهوه‌ای به تهران در فروردین 1404

Record of arrival date of Eurasian Wryneck to Tehran in April 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: دارکوب قهوه‌ای Jynx torquilla

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: پارک پلیس، شهر تهران

استان: تهران

دورۀ پایش: از 12 تا 21 فروردین 1404

نخستین روز رسیدن: 21 فروردین 1404

پایشگران: آقای هومن درودی

Species: Eurasian Wryneck Jynx torquilla

No. of individuals: one individual

Monitoring place: Police park, Tehran city

Province: Tehran

Monitoring period: 1 to 10 April 2025

Arrival date: 10 April 2025

Observers: Houman Dorudi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ شهریور ۰۴ ، ۱۲:۴۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت زیرگونه دم سرخ سیاه اروپایی در دارآباد در مهر 1398

ثبت همه رکوردهای زیرگونه‌های کمیاب ایران

All records of rare subspecies of Iran

ثبت زیرگونه دم سرخ سیاه اروپایی در دارآباد در مهر 1398

Record of Phoenicurus ochruros gibraltariensis in Darabad in October 2019

 

چکیدۀ این ثبت:

نام زیرگونه: دم‌سرخ سیاه اروپایی Phoenicurus ochruros gibraltariensis

شمار پرنده: یک فرد ماده

محل پایش: دارآباد

استان: تهران

زمان پایش: 16 مهر 1398

پایشگران: آقای هومن درودی

از ویژگی‌های این زیرگونه: داشتن لکه سفید بالی

Subspecies: European Black Redstart Phoenicurus ochruros gibraltariensis

No. of individuals: One individual female

Place of observation: Darabad

Province: Tehran

Date of observation: 8 October 2019

Observers: Houman Doroudi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ شهریور ۰۴ ، ۱۲:۱۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت سلیم سینه بلوطی در هندیجان در شهریور 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت سلیم سینه بلوطی در هندیجان در شهریور 1404

Record of Caspian Plover in Hendijan in August 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سلیم سینه‌بلوطی Charadrius asiaticus

شمار پرنده: 6 فرد

مکان پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 1 شهریور 1404

پایشگران: آقای احمد محمدی

Species: Caspian Plover Charadrius asiaticus

No. of individuals: 6 individuals

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Dates of observation: 23 August 2025

Observers: Ahmad Mohammadi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ شهریور ۰۴ ، ۱۲:۰۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت نخستین روز رسیدن عقاب صحرایی (دشتی) به قم در شهریور 1404

ثبت مهاجرت گونه‌ها

Records of Migration of Species

ثبت نخستین روز رسیدن عقاب صحرایی (دشتی) به قم در شهریور 1404

Record of arrival date of Steppe Eagle to Qom in August 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: عقاب صحرایی (دشتی) Aquila nipalensis

شمار پرنده: یک بالغ و یک نابالغ

مکان پایش: پارک پردیسان، قم

استان: قم

دوره پایش: از 25 مرداد تا 6 شهریور 1404

نخستین روز رسیدن: 6 شهریور 1404

پایشگران: آقایان سعید نصرتی و علی اکبری

Species: Steppe Eagle Aquila nipalensis

No. of individuals: one adult and one juvenile

Monitoring place: Pardisan park, Qom

Province: Qom

Monitoring period: from 16 to 28 August 2025

Arrival date: 28 August 2025

Observers: Saeed Nosrati & Ali Akbari

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ شهریور ۰۴ ، ۱۱:۵۱
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت چرخ‌ریسک نیزار با سپیدگرایی بخشی در سولدوز در شهریور 1404

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت چرخ‌ریسک نیزار با سپیدگرایی بخشی در سولدوز در شهریور 1404

Record of Bearded Reedling with partial leucism in Solduz in August 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: چرخ‌ریسک نیزار Panurus biarmicus

شمار پرنده: یک فرد

نوع ناهنجاری: سپیدگرایی بخشی

مکان پایش: تالاب سولدوز

استان: آذربایجان غربی

روز پایش: 7 شهریور 1404

پایشگر: آقای بهزاد زارعی

گزارشگر: آقای ستار شیری

Species: Bearded Reedling Panurus biarmicus

No. of individuals: one individual

Abnormality: Partial leucism

Place of observation: Solduz wetland

Province: West Azarbaijan

Date of observation: 29 August 2025

Observers: Behzad Zarei

Reporter: Sattar Shiri

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ شهریور ۰۴ ، ۱۱:۴۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت کبک کوهپایه با سپیدگرایی بخشی در سرایان در شهریور 1404

ثبت ناهنجاری‌ها در پرندگان ایران

Records of abnormalities in Iranian birds

ثبت کبک کوهپایه با سپیدگرایی بخشی در سرایان در شهریور 1404

Record of Chukar Partridge with partial leucism in Sarayan in August 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کبک کوهپایه Alectoris chukar

شمار پرنده: یک فرد

نوع ناهنجاری: سپیدگرایی بخشی

مکان پایش: منطقۀ حفاظت‌شدۀ کمرسرخ، سرایان

استان: خراسان جنوبی

روز پایش: 3 شهریور 1404

پایشگر: آقای یاسر مرادی

گزارشگر: آقای علی مهدوی

Species: Chukar Partridge Alectoris chukar

No. of individuals: one individual

Abnormality: Partial leucism

Place of observation: Kamar-Sorkh Protected Area, Sarayan

Province: South Khorasan

Date of observation: 25 August 2025

Observers: Yaser Moradi

Reporter: Ali Mahdavi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ شهریور ۰۴ ، ۱۱:۳۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت زنبورخوار ایرانی (گلوخرمایی) در استان یزد

ثبت زنبورخوار ایرانی (گلوخرمایی) در استان یزد

Record of Persian (Blue-cheeked) Bee-eater in Yazd province

 

چکیده این ثبت

نام گونه: زنبورخوار ایرانی (گلوخرمایی) Merops persicus

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: قرق اختصاصی علی‌آباد، مهریز

استان: یزد

زمان پایش: مرداد 1404

پایشگران: آقای امیر منصوری

گزارشگر: آقای مسلم اکبری

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان یزد

Species: Persian (Blue-cheeked) Bee-eater Merops persicus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Ali-Abad private Hunting Area, Mehriz

Province: Yazd

Date of observation: August 2025

Observers: Amir Mansouri

Reporter: Moslem Akbari

Remarks: The first record of this species for Yazd province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ شهریور ۰۴ ، ۰۹:۴۳
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت چکاوک شنی در استان خوزستان

ثبت چکاوک شنی در استان خوزستان

Record of Sand Lark in Khuzestan province

 

چکیدۀ این  ثبت

نام گونه: چکاوک شنی Alaudala raytal

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: هندیجان

استان: خوزستان

زمان پایش: 1 شهریور 1404

پایشگران:: آقای احمد محمدی‌روش

گزارشگر: آقای کرامت حافظی

شناسایی‌کنندگان: آقای پر آلستروم

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خوزستان

Species: Sand Lark Alaudala raytal

No. of individuals: One individual

Place of observation: Hendijan

Province: Khuzestan

Date of observation: 23 August 2025

Observers: Ahmad Mohammadi-Ravesh

Reporter: Keramat Hafezi

Identified by: Per Alstrom

Notes: The first record of this species for Khuzestan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ شهریور ۰۴ ، ۰۷:۱۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

گزینش نام کلاغک برای معادل Jackdaw

گزینش نام کلاغک برای معادل Jackdaw

Persian name for Jackdaw

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران «کلاغ گردن‌بور» با نام Western Jackdaw است. این گونه تاکنون با نام عمومی «کلاغ» نامیده می‌شد. همان‌طور که می‌دانیم تیرۀ کلاغان (Corvidae) دارای انواعی از کلاغ‌ها شامل کلاغ‌ها (Crows)، غراب‌ها (Ravens)، زاغی‌ (Magpies)، زاغ‌ها (Jays) و کلاغ سیاه (Rook) است. برای اغلب این نام‌ها معادل فارسی و انگلیسی آنها برابریابی شده است، درحالی‌که برای واژۀ Jackdaw تاکنون از واژۀ «کلاغ» استفاده می‌کردیم. در جهان دو گونه در سردۀ Coloeus به نام‌های کلاغ گردن‌بور غربی (Coloeus monedula) و کلاغ گردن‌بور دائوری (Coloeus dauurica) زندگی می‌کنند. از ویژگی‌های برجسته این گروه، اندازۀ جثۀ کوچک‌تر آنها نسبت به گروه کلاغ‌ها است. در فهرست پرندگان جرویس رید (1337) نام این پرنده «کلاغ کوچک» بود. بنابر این، برای رسیدن به معادل فارسی مناسب این گروه، با حفظ نام پیشین «کلاغ» و افزودن پسوند «ک» یا «چه» به معنی کوچک، ضمن حفظ نام رایج آن و با کمترین تغییر، نام این گروه از پرندگان را از «کلاغ» به «کلاغک» یا «کلاغچه» تغییر داد. پس از بررسی و نظرخواهی در کمیتۀ ثبت پرندگان ایران، نام کلاغک به عنوان معادل واژۀ Jackdaw برگزیده شد.

 

بر این اساس، ازین‌پس نام این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران، به شکل زیر خواهد آمد:

 

کلاغک گردن‌بور

Western Jackdaw

Coloeus monedula

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ مرداد ۰۴ ، ۰۷:۳۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت کشیم گردن‌سرخ در کشف رود در مرداد 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت کشیم گردن‌سرخ در کشف رود در مرداد 1404

Record of Red-necked Grebe in Kashaf-Rud in August 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: کشیم گردن‌سرخ Podiceps grisegena

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: کشف رود

استان: خراسان رضوی

زمان پایش: 24 مرداد 1404

پایشگران: سیدامین موسوی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان خراسان رضوی

Species: Red-necked Grebe Podiceps grisegena

No. of individuals: one individual

Place of observation: Kashaf-Rud

Province: Khorasan-e Razavi

Period of observations: 15 August 2025

Observers: Seyed Amin Musavi

Notes: The first record of this species for Khorasan-e Razavi province.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ مرداد ۰۴ ، ۰۸:۴۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت اردک مرمری در گندمان در مرداد 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of scarce birds of Iran

ثبت اردک مرمری در گندمان در مرداد 1404

Record of Marbled Duck in Gandoman in August 2025

 

چکیدۀ این ثبت

اهمیت گونه: فهرست سرخ جهانی (آسیب‌پذیر)

نام گونه: اردک مرمری Marmaronetta angustirostris

شمار پرنده: یک فرد

محل پایش: گندمان

استان: چهارمحال و بختیاری

زمان پایش: 24 مرداد 1404

پایشگران: آقای امین اخوت

Importance of species: IUCN Redlist (Vu)

Species: Marbled Duck Marmaronetta angustirostris

No. of individuals: one individual

Place of observation: Gandoman

Province: Chahar-Mahal va Bakhtiari

Date of observation: 15 August 2025

Observers: Amin Okhovvat

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ مرداد ۰۴ ، ۰۸:۳۷
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت پیغوی کوچک در استان آذربایجان شرقی

ثبت پیغوی کوچک در استان آذربایجان شرقی

Record of Shikra in East Azarbaijan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: پیغوی کوچک (شکره) Tachyspiza badius

شمار پرنده: یک فرد

مکان پایش: مرند

استان: آذربایجان شرقی

زمان پایش 17 تیر 1404

پایشگر: غلامرضا فرخ‌نسب

گزارشگر: ستّار شیری

شناسایی‌کنندگان: امیرمهدی کیخا، عباس عاشوری و کرامت حافظی

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان آذربایجان شرقی

Species: Shikra Tachyspiza badius

No. of individuals: One individual

Place of observation: Marand

Province: East Azarbaijan

Date of observation: 7 July 2025

Observer: Gholamreza Farrokhnasab

Reporter: Sattar Shiri

Identified by: AmirMahdi Keykha, Abbas Ashoori & Keramat Hafezi

Notes: The first record of this species for East Azarbaijan province

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ مرداد ۰۴ ، ۰۸:۲۶
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت جوجه‌آوری چرخ‌ریسک بلوطی سرسیاه در بابل در تیر 1404

ثبت گونه‌های جوجه‌آور کمیاب ایران

Records of rare breeding birds of Iran

ثبت جوجه‌آوری چرخ‌ریسک بلوطی سرسیاه در بابل در تیر 1404

Record of breeding Black-headed Penduline Tit in Babol in June 2025

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: چرخ‌ریسک بلوطی سرسیاه Remiz macronyx

شمار بالغان، آشیانه، تخم و جوجه: یک جوجه

مکان پایش: پارک نیلوفر آبی، بابل

استان: مازندران

زمان پایش: 7 تیر 1404

پایشگران: آقای جواد خالق‌زاده آهنگر

شیوۀ پذیرش جوجه‌آوری: دیدن جوجه

Species: Black-headed Penduline Tit Remiz macronyx

No. of adults, nests, eggs, nestlings: one fledgling

Place of observation: Niloofar-Abi Park, Babol

Province: Mazandaran

Date of observation: 28 June 2025

Observers: Javad Khaleghzadeh-Ahangar

Type of confirmation: Observation of nestling

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ مرداد ۰۴ ، ۰۸:۰۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

پایدارسازی نام دال قهوه‌ای با حذف واژۀ معمولی

پایدارسازی نام دال قهوه‌ای با حذف واژۀ معمولی

Stabilization of Persian name of Griffon Vulture

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران «دال قهوه‌ای (معمولی)» با نام انگلیسی Griffon Vulture و نام علمی Gyps fulvus است. نام فارسی این گونه ابتدا به شکل «لاشخور قهوه‌ای» آمده بود (جرویس رید، 1337). سپس به شکل سادۀ «دال» در کتاب پرندگان ایران آمد (اسکات و همکاران 1354) و در کتاب اطلس پرندگان ایران نیز به همین شکل پیروی شد (کابلی و همکاران 1395). در کتاب فیروز (1379) به شکل «دال معمولی» آمد و توسط خالقی‌زاده (1396) پیروی شد. در کتاب منصوری (1379) به شکل سادۀ کرکس آمد ولی در ادهمی (1384)، به شکل کرکس (لاشخور) و در منصوری (1387، 1393)، به شکل کرکس (دال) آمده بود. در فهرست اسکات و ادهمی (2006)، به شکل کرکس (دال معمولی، لاشخور) آمده بود. در کتاب مبصر (1395)، به شکل کرکس معمولی (دال معمولی، لاشخور) و در کتاب خالقی‌زاده و همکاران (1396) به شکل دال (کرکس) معمولی آمد.

 

با توجه به کاربرد زیاد واژۀ "معمولی" در میان پرندگان ایران، علاوه بر اینکه یک واژۀ فارسی نبود، از دیدگاه حفاظتی نیز برای نام‌گذاری گونه‌ها مناسب نبود، چرا که برای شنونده، پندار فراوان بودن و بی‌اهمیت یا کم‌اهمیت بودن آن گونه را ایجاد می‌کرد. به همین دلیل، با هدف توجه به انگیزه‌های حفاظتی بیشتر، در خرداد 1400، نام فارسی این گونه به شکل «دال قهوه‌ای (معمولی)» اصلاح شده بود.

 

اکنون با توجه به رواج نسبی نام «دال قهوه‌ای»، گویا زمان آن رسیده است که می‌توان واژۀ «معمولی» را از نام فارسی رسمی این گونه حذف کرد. بر این اساس، ازین پس در فهرست‌های پرندگان ایران، نام فارسی این گونه به شکل زیر نوشته خواهد شد.

 

دال قهوه‌ای

Griffon Vulture

Gyps fulvus

 

-----

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، ۲۲۹ ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی، ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ مرداد ۰۴ ، ۱۰:۵۴
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت جغد طلایی در ملکشاهی در مرداد 1404

ثبت همه رکوردهای پرندگان کمیاب ایران

All records of rare birds of Iran

ثبت جغد طلایی در ملکشاهی در مرداد 1404

Record of Omani Owl in Malekshahi in July 2025

 

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: جغد طلایی Strix butleri

شمار پرنده: یک نابالغ

مکان پایش: ملکشاهی

استان: ایلام

زمان پایش: 6 مرداد 1404

پایشگران: آقای مهدی مامی

گزارشگر: آقای کرامت حافظی

Species: Omani Owl Strix butleri

No. of individuals: one individual

Place of observation: Malekshahi

Province: Ilam

Dates of observation: 28 July 2025

Observers: Mahdi Mami

Reporter: Keramat Hafezi

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ مرداد ۰۴ ، ۰۹:۰۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

حذف واژۀ بنفش از نام طرقۀ کوهی کبود

حذف واژۀ بنفش از نام طرقۀ کوهی کبود

Persian name of Blue Rock Thrush

 

یکی از گونه‌های پرندگان ایران، «طرقۀ کوهی کبود (بنفش)» با نام انگلیسی Blue Rock Thrush و نام علمی Monticola solitarius است. این گونه نخست با نام فارسی «طرقۀ بنفش» در فهرست جرویس رید (1337) آمده بود و اسکات و همکاران (1354) نیز آن را پیروی کردند ولی در دهۀ 1370 خورشیدی، ابتدا به شکل «طرقۀ آبی» استفاده شد (فیروز 1379)، و دوباره به شکل طرقۀ بنفش (ادهمی 1384، کابلی و همکاران 1395) یا طرقۀ بنفش (آبی) (اسکات و ادهمی 2006) ولی منصوری (1379) به شکل طرقۀ آبی (کبود) و منصوری (1387، 1392)، به شکل طرقۀ آبی (کبود، بنفش) به کار رفت. سپس در دهۀ 1390 خورشیدی از میان سه نام بنفش، کبود و آبی با شکل‌های ترکیبی مختلف، با ترکیب دو نام پیشین و اولویت رنگ کبود در این گونه، نام ترکیبی آن به شکل «طرقه کبود (بنفش)» برگزیده شد (مبصر 1395، خالقی‌زاده و همکاران 2017).

 

اکنون حدود یک دهه از کاربرد نام ترکیبی « طرقه کبود (بنفش)» می‌گذرد و به خوبی رواج یافته است. به نظر می‌رسد که با توجه به تکمیل نام عمومی این گروه، به شکل «طرقۀ کوهی» و طولانی‌تر شدن نام این گونه، زمان آن رسیده باشد که بتوان با حذف واژۀ بنفش، از طولانی شدن نام فارسی  این گونه پرهیز کرد همانند نام انگلیسی به شکل سه‌نامی نوشت. بدین ترتیب، دو گونۀ مشابه «طرقۀ کوهی حنایی» و «طرقۀ کوهی کبود» به صورت قرینه در کنار هم استفاده خواهند شد. بر این اساس، ازین پس نام فارسی این گونه در فهرست‌های پرندگان ایران به شکل زیر نوشته خواهد شد.

 

طرقۀ کوهی کبود

Blue Rock Thrush

Monticola solitarius

 

منابع

ادهمی، علی (۱۳۸۴). دانشنامه پرندگان. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، ۲۲۹ ص.

اسکات، درک، علی ادهمی میرحسینی و حسین مروج همدانی (1354). پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 404 ص.

فیروز، اسکندر (۱۳۷۹). مهره‌داران ایران. مرکز نشر دانشگاهی، ۴۹۱ ص.

کابلی، محمد، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی‌فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی و کیس رزلار (1395). اطلس پرندگان ایران. سازمان حفاظت محیط زیست، 620 ص.

مبصر، فرید (1395). راهنمای میدانی پرندگان ایران. انتشار شخصی، 255 ص.

منصوری، جمشید (1379). راهنمای پرندگان ایران. نشر ذهن‌آویز، 490 ص.

منصوری، جمشید (1387). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 513 ص.

منصوری، جمشید (1392). راهنمای پرندگان ایران. نشر فرزانه، 517 ص.

Khaleghizadeh A., Roselaar C., Scott D.A. Tohidifar M., Mlikovsky J., Blair M. & Kvartalnov P. (2017). Birds of Iran: Annotated checklist of the bird species and subspecies. Iran-Shenasi Publishing, 474 pp.

Scott, D. & Adhami A. (2006). An updated checklist of the Birds of Iran. Podoces, 1(1/2): 1-16

 

*****

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ تیر ۰۴ ، ۱۲:۰۵
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت سسک برگی کوچک در استان اصفهان

ثبت سسک برگی کوچک در استان اصفهان

Record of Plain Leaf Warbler in Esfahan province

 

چکیدۀ این ثبت

نام گونه: سسک برگی کوچک Phylloscopus neglectus

 

رکورد نخست:

شمار پرنده: 5 فرد

مکان پایش: قمصر

استان: اصفهان

زمان پایش: 7 اردیبهشت 1402

پایشگران: هومن درودی، مصطفی مازوچی، محمدرضا کشفی و مطهره حکیمی‌نژاد

 

رکورد دوم:

شمار پرنده: 5 فرد

مکان پایش: پادنا

استان: اصفهان

زمان پایش: 26 تیر 1404

پایشگران: آقای کرامت حافظی

 

یادداشت: نخستین ثبت این گونه برای استان اصفهان

Species: Plain Leaf Warbler Phylloscopus neglectus

 

First record:

No. of individuals: 5 individuals

Place of observation: Ghamsar

Province: Esfahan

Dates of observation: 27 April 2023

Observers: Houman Doroudi, Mostafa Mazoochi, MohammadReza Kashfi & Motaharreh Hakiminezhad

 

Second record:

No. of individuals: 5 individuals

Place of observation: Padena

Province: Esfahan

Dates of observation: 17 July 2025

Observers: Keramat Hafezi

 

Remarks: The first record of this species for Esfahan province

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ تیر ۰۴ ، ۱۱:۱۸
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت جوجه‌آوری اردک بلوطی در همدان در تیر 1404

ثبت گونه‌های جوجه‌آور کمیاب ایران

Records of rare breeding birds of Iran

ثبت جوجه‌آوری اردک بلوطی در همدان در تیر 1404

Record of breeding Ferruginous Duck in Hamedan in June 2025

چکیدۀ این ثبت:

نام گونه: اردک بلوطی Aythya nyroca

شمار بالغان، آشیانه، تخم و جوجه: 2 بالغ و 5 جوجه

مکان پایش: همدان

استان: همدان

زمان پایش: 5 تیر 1404

پایشگران: آقای علی ثقفی

شیوۀ گواهی جوجه‌آوری: دیدن والدین به همراه جوجه

Species: Ferruginous Duck Aythya nyroca

No. of adults, nests, eggs, nestlings: 2 adults and 5 ducklings

Place of observation: Hamedan

Province: Hamedan

Date of observation: 26 June 2025

Observers: Ali Saghafi

Type of confirmation: Observation of adult with ducklings

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ تیر ۰۴ ، ۱۲:۰۰
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی

ثبت جوجه‌آوری لک‌لک سفید در شازند در تیر 1404

ثبت گونه‌های جوجه‌آور کمیاب ایران

Records of rare breeding birds of Iran

ثبت جوجه‌آوری لک‌لک سفید در شازند در تیر 1404

 Record of breeding White Stork in Shazand in July 2025

 

چکیده این ثبت:

نام گونه: لک‌لک سفید Ciconia ciconia

شمار بالغان، آشیانه، تخم و جوجه: یک آشیانه پویا و سه جوجه

مکان پایش: شازند

استان: مرکزی

زمان پایش: تیر 1404

پایشگران: آقای امیر انصاری

شیوۀ گواهی جوجه‌آوری: آشیانه پویا و جوجه

Species: White Stork Ciconia ciconia

No. of adults, nests, eggs, nestlings: Adults and 3 nestlings

Place of observation: Shazand

Province: Markazi

Date of observation: July 2025

Observers: Amir Ansari

Type of confirmation: Observation of adults and nestling

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ تیر ۰۴ ، ۱۱:۵۲
ابوالقاسم خالقی زاده رستمی
ساخت وبلاگ در بلاگ بیان، رسانه متخصصان و اهل قلم